بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تاریخچه
تا قبل از سیستم عامل ویندور که از سیستم عامل DOS استفاده میشد به منظور پیکره بندی و ذکر تعاریف اولیه از چند فایل ساده متنی استفاده میشد این فایل ها به منظور سامان بخشی یکنواخت تعاریف کاربر به کار برده میشد که مهمترین آنها عبارت بودند از
Config.SYS Autoexec.Bat
بعد از ایجاد و ابداع سیستم عامل ویندوز توسط شرکت مایکروسافت این ایده که تمامی تعاریف کاربر و همچنین تعاریف برنامه های مورد استفاده در فایلهایی با پسوند *.INI( که به آنها فایلهای شروع به کار میگفتند و عبارت بودند از win.ini و system.ini)دخیره شود ایجاد شد. از آنجا که مدیریت و نگهداری این فایلها کار آسانی نبود محققان مایکروسافت را برآن داشت تا جهت نگهداری اطلاعات مهم کاربر و برنامه ها پایگاه داده ای را ایجاد کند که هم حاوی این اطلاعات مهم باشد و هم مدیریت و دسترسی به این اطلاعات آسانتر و بهینه باشد .
این پایگاه داده که شامل فایلهای متعددی است و بر روی دیسک ویندوز ذخیره میشود با ورود سیستم عامل ویندوز 95 به بازار سیستمهای عامل پا به عرصه وجود نهاد و به نام رجیستری Registry معروف شد .
اسلاید 2 :
توضیحات
برخی از مزایای پایگاه داده رجیستری :
Øفایلهای رجیستری دارای خاصیتهای فقط خواندنی و پنهان و سیستمی هستند , بنابراین احتمال آنکه بطور تصادفی توسط یک کاربر غیر حرفه ای حذف گردند از بین رفته است .(احتمالی که در مورد فایلهای *.INI وجود داشت)
Øرجیستری نه تنها مکانی برای ذخیره پارامترهای سخت افزاری و سیستم عامل است بلکه برنامه های کاربردی نیز میتوانند به جای استفاده از فایلهای *.INI جداگانه برای ذخیره کردن پارامترهای خود , آزادانه از رجیستری استفاده کنند .
Øابزارهای متنوعی جهت مدیریت و کار با رجیستری در ویندوز وجود دارد. در رجیستری ابزارهایی وجود دارند که شما را قادر میسازند هر پارامتری را یافته و اطلاعات آنرا درخواست کرده و یا تغییر دهید.
سیستم عامل ویندوز به هنگام نصب (Setup) خود پایگاه داده رجیستری را ایجاد میکند که شامل دو فایل User.dat و System.dat می باشد .
اسلاید 3 :
شرح پایگاه داده رجیستری و قسمتهای آن :
رجیستری از 5 فیلد اصلی تشکیل شده است که به این 5 فیلد کلید (Key) میگویند. از آنجا که این کلیدهای ویژه نوعی کلید فوری (HotKey) جهت دسترسی به مقادیر ذخیره شده در رجیستری میباشند در رجیستری آنها را با واژه HKEY در ابتدای نام هر کلید نام گذاری کرده اند .
این 5 کلید در اصطلاح کلیدهای ریشه یا اصلی (Root Key) در رجیستری میگویند. لازم بذکر است تمام مقادیر پیکره بندی و تعاریف سیستم و همچنین تعاریف کاربر بصورت ساختمان داده ای سلسله مراتبی در این 5 کلید ریشه قرار دارند که جهت تغییر و یا تصحیح هر تعریف باید به کلید مورد نظر و همچنین زیر کلیدهای آن مراجعه نمود .
در ادامه به ذکر نام و ویژگیهای هر کدام از کلیدهای ریشه می پردازیم :
1- HKEY_CLASSES_ROOT: این کلید حاوی همان اطلاعات موجود در رجیستری ویندوز 1/3 میباشد. که این اطلاعات عبارتند از: پسوندهای فایل ها و اینکه هر پسوندی چه معنی دارد و نیز اطلاعات OLE و DDE و علاوه بر اینها در این کلید چندین کلید فرعی برای میانبرها (Shortcut) و دیگر امکانات مربوط به صفحه نمایش وجود دارد .
اسلاید 4 :
2- HKEY_CURRENT_USER:
در این کلید ریشه اطلاعات کاربری که هم اکنون به ویندوز لاگین کرده است وجود خواهد داشت. در اصل حاوی اطلاعات مربوط به پروفایل شخصی کاربر فعال می باشد و یا به عبارتی در این کلید پارامترهای تعیین شده در فایل User.dat مربوط به پروفایل شخص فعال وجود دارد. در این کلید پارامترهایی که شما در پنجره Control Panel تعیین کرده اید پارامترهای مربوط به کار با برنامه های کاربردی و ... وجود دارد. چند مورد از زیر کلیدهای موجود در این کلید عبارتند از :
ØAppEvent : این کلید مشخص کننده فایلهای صوتی که در صورت وقوع یک واقعه خاص مثل باز شدن یک پنجره باید اجرا شوند را تعیین میکند .
ØControl Panel : این کلید حاوی پارامترهایی است که در برخی قسمتهای کنترل پانل تعیین گردیده است .
ØKeyboard Leyout : دراین کلید آنچه که شما در تنظیمات صفحه کلید منظور نموده اید قرار دارد .
ØSoftware : این کلید حاوی پارامترهایی است که شما در حین نصب انواع نرم افزارها تنظیم نموده اید.
اسلاید 5 :
3- HKEY_LOCAL_MACHINE:
دراین کلید محتویات فایل SYSTEM.DAT ذخیره میشود که عبارتند از پارامترهای مربوط به سخت افزارها و نرم افزارهای موجود در کامپیوتر شما. کلیدهای فرعی این کلید عبارتند از :
ØHARDWARE : در این کلید چندین کلید فرعی مربوط به پورتها و انواع مودمهای مورد استفاده در سیستم شما میباشد .
ØSOFTWARE : دراین کلید پارامترهای مربوط به کامپیوتر شما که نرم افزارهای نصب شده در سیستم از آنها استفاده میکنند ذخیره میشود .
ØSYSTEM : دراین کلید کلیدهای فرعی و پارامترهای مربوط به شروع به کار ویندوز ذخیره میشود.
4- HKEY_USERS: دراین کلید کلیه اطلاعات و یا ارجاعات و تنظیمات پروفایلهای کاربران مختلف که دراین سیستم عامل یک پروفایل (حساب کاربری) و تنظیمات مربوط به آن دارند موجود میباشد .
اسلاید 6 :
5- HKEY_CURRENT_CONFIG:
این کلید نیز حاوی کلیه اطلاعات و تنظیمات سخت افزارهای نصب شدۀ کاربر فعال میباشد. بدیهی است هر کاربر دارای یک حساب کاربری معتبر (پروفایل) و اطلاعات مربوط به خود میباشد .
تا اینجا ما به شرح کلیدهای ریشۀ رجیستری پرداختیم که خود آنها نیز به نوبۀ خود دارای زیر کلید یا کلیدهای فرعی بودند. اما باید بدانیم که تنظیمات یا همان پارامترها به چه صورت در رجیستری ذخیره میشوند. پارامترها و مقادیرشان در غالب مقادیر (VALUE) ذخیره میشود که ما به آنها پارامتر میگوئیم
پارامتر: هر پارامتر یک تنظیم یا تعریف داخل یک کلید است. هر پارامتر دست کم شامل 2 بخش است. اسم (NAME) که شرحی از مقدار تعریفی است و دیگر داده ها (DATA) که خود تعریف یا تنظیم است. در ادامه باید بانیم که این پارامتر ها دارای چه نوع های هستند. این انواع عبارتند از :
1-STRING 2-BINARY 3-DWORD 4-MULTI STRING 5-EXPANDABLE STRING
اسلاید 7 :
1- نوع STRING: شامل مجموعه توضیحات حرفی – عددی , که این نوع داده های داخل گیومه نگهداری میشوند. مانند شماره سریال یا نام یک برنامه و یا نام یک فونت , مانند: “TXTfile”
2- BINARY: بوسیلۀ جفت اعداد مبنای 16 نمایش داده میشود. یعنی یک رشته کارکترهای مبنای 16 شامل اعداد 0 تا 9 و اولین 6 حرف الفبای انگلیسی مانند: 0100AC92
3- DWORD: یک مقدار حداکثر 4 بایتی که هم بصورت کاراکترهای مبنای 16 و هم کاراکترهای دهدهی نمایش داده میشود. مقادیر DWORD را تعریف میکند مانند: 0X00000112
4- MULTI STRING: همان مقدار STRING است که تنظیمات چندگانه را پشتیبانی میکند
5- EXPANDABLE STRING: همانطوریکه میدانیم در هر سیستم عامل متغییرهای محیطی وجود دارند که به منظور یاری رساندن به برنامه نویسان و الاخصوص استفاده های سیستم مورد بهره برداری قرار میگیرند بمنظور استفاده نمودن از متغییرهای محیطی در رجیستری ویندوز XP (مثلا مسیردهی ) باید از این نوع استفاده نمود مانند: %systemroot%\system32\ctfmon.exe
لازم بذکر ست که %systemroot% متغییر محلی است که مسیر دایرکتوری ویندوز را بر میگرداند .
اسلاید 8 :
آشنایی با برنامۀ Registry Editor
همانطور که گفته شد رجیستری ویندوز پایگاه داده ای است که در آن مجموعۀ اطلاعات پیکره بندی سیستم و احیانا اطلاعات شخصی کاربر را نگهداری میکند و گفته شد که این پایگاه داده بصورت فایلهای متنی ساده نیست و دارای ساختاری پیچیده است. حال زمان آن است که با برنامه مدیریت , ویرایش و نگهداری رجیستری آشنا شویم. این برنامه که در خود سیستم عامل ویندوز قرار دارد Regedit نام دارد. نجوه اجرای آن به یکی از دو صورت زیر است :
Ø از منوی Stsrt گزینۀ Run را اجرا میکنیم و سپس نام Regedit را تایپ کرده و Enter میکنیم .
Øاز پنجرۀ Windows Explorer به پوشۀ Windows رفته و فایل Regedit.exe را اجرا میکنیم
شکل کلی بکار گیری این نرم افزار در زیر آمده است :
Regedit
Ø
اسلاید 9 :
بررسی ساختار رجیستری در برنامه Regedit
همانطور که در شکل مشاهده میکنید این برنامه به دو قسمت در چپ و راست تقسیم میشود. در سمت چپ نام کلید ها و زیر کلیدها بصورت سلسله مراتبی (مانند Windows Explorer) قرار دارد و در سمت راست نیز پارامتر ها جهت تنظیمات هر کلید قرار دارد. بدیهی است جهت رفتن به داخل کلید ها و زیر کلیدها باید از دستگیرۀ (+) آن کلید استفاده کرد و قاعدتا با کلیک کردن بر روی هر کلید در سمت راست پارامتر ها آن کلید لیست میشوند .
اسلاید 10 :
انجام عملیات مختلف در برنامه Regedit
q تغییر دادن مقدار یک پارامتر :
تغییر دادن مقدار یک پارامتر از یک کلید کار بسیار ساده ایست. برای این منظور ابتدا کلید مورد نظر را یافته پس از انتخاب پارامتر مورد نظر در سمت راست نمایش داده میشوند. روی پارامتر مورد نظر خود دبل کلیک میکنیم. طبق نوع آن پارامتر پنجره ای باز میشود که میتوان در آن مقدار پارامتر مذکور را تغییر داد .