دانلود مقاله آفات و بیماری های مهم درخت صنوبر

بخشی از مقاله

مقدمه
اهميت فضاي سبز و جنگل براي انسان
بشر از روزي که در کره زمين زيست خود را شروع کرد، شروع به استفاده از منابع طبيعي، جنگلها و مراتع جهت تأمين نيازهاي خود نمود بطوريکه از ميوه، چوب، جهت تغذيه، سوخت... استفاده نمود. که با توجه به روند افزايش اين مسئله نيز افزايش يافت.
بطوريکه در قرن 18 و 19 بسياري از کشورهاي اروپايي و آفريقايي تا 95% درآمد کشورشان از اين طريق بدست مي آيد که باعث نابودي جنگلها و مراتع در بسياري از اين مناطق گرديد.

الف- مشخصات اقليمي
بعلت وسعت زياد کشور و موقعيت خاص جغرافيايي آب و هواي مختلفي در نقاط مخلف کشور حکمفرما مي باشد در تابستان هوا در فلات مرکزي ايران بسيار گرم مي شود و از آنجايي که بسياري از کوهها و مناطق اطراف شهرها بدون پوش گيانهاي هستند و ساختمانها از آهن و بتون است بدن سبب گاهي دماي محيط به 50 درجه سانتيگراد مي رسد.

در منطقه جنوبي کشور بعلت بالا بودن رطوبت نسبي محيط گاهي وضع بخصوص براي افراد مسن و مريض خطرناک مي شود بطوري که در مرداد ماده 1356 دماي محيط به 50 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي محيط به 95% رسيد که باعث تلف شدن تعداد بسياري از افراد گرديد. در شمال ايران آب و هوا ملايم است و تابستانها بر عکس منطقه مرکزي زياد گرم نمي شود.
ب- وضع خاک

با آنکه ايران کشوري وسيع است ولي فقط قسمتي از اين خاک قبل استفاده و بهره برداري مي باشد سطح وسيعي از مملکت را کوههاي عظيم بدون پوشش گياهي تشکيل مي دهدو که از آن قسمت که قابل استفاده است بهره برداري اص.لي به عمل نمي آيد.
تقسيم بندي خاک برحسب وضعيت

جدول شماره1
تقسيم بندي به ميليون هکتار درصد نسبت به کل کشور
زمين کشاورزي 17 10%
مرتع 10 1/6%
جنگل 18 11%
مناطقي که با اصلاحات قابل 33 1/20%
مناطق کوهستاني کويري 4/82 1/50%

آب 2/1 7/0%

و مزارع و مناطق مسکوني مورد حمله طوفانهاي سهمگين و شنهاي روان گرديد و باعث دگرگوني آب و هوا شد. که در سال 1825 ميلادي دانشمندي بنام مورودوژنه کتابي تحت عنوان اثر فضاي سبز و جنگل در آب و هواي يک منطقه تاليف نمود و برنده جايزه آگادمي بروکس شد.
انسان به ناگاه متوجه گرديد که جنگل براي توليد چوب و پول نيست و متوجه شد از بين رفتن بيشتر جنگل خطري است جدي براي نابود فرهنگ و تمدن يک ملت، بررسيهاي متعدد در زمينه تاثيرات جنگل در محيط زيست در قرن بيستم و بخصوص بعد از جنگ دوم اهميت آن را بيشتر آشکار نمود، امروزه نقش و اهميت جنگل براي بشر بخوبي مشخص گرديده که اهميت معنوي جنگل به هيچ وجه کمتر از ارزش مادي آن نيست که در هنگام برنامه ريزي نبايد اين امر مهم را ناديده گرفت.

فصل اول:
کلیات

اهداف کلینیک:
جدول شماره 2
ردیف اهداف بلند مدت اهداف کوتاه مدت استراتزی
1 توسعه پایدار فضای سبز شهری داشتن شهروندان آگاه به دانش ونگهداری فضای سبز فراهم ساختن سازوکارهای لازم در عرصه انتشار و ترویج فرهنگ فضای سبز
2 توسعه مشارکتی فضای سبز جلب مشارکت مردم آگاه به دانش فضای سبز برای نگهداری آن برنامه ریزی و سازمان دهی فعالیت های اجرایی مشارکتی فضای سبز
3 انتشار فرهنگ اداره مشارکتی فضای سبز محلات بسیج تشکل های زیست محیطی و سایر تشکل های مردمی محلات برای نگهداری آگاهانه فضای سبز مشاوره های باغبانی و فضای سبز با شهروندان
4 تامین سلامت جسمی روانی و معنوی شهروندان بهره گیری از دانش مشارکت در توسعه مشارکت فضای سبز شهری انتشار دانش کاربردی فضای سبز در میان تمامی لایه های شهروندی

5 ایجاد اشتغال (تولید گل و گیاه،سبزیکاری و پرورش قارچ خوراکی) تقویت پیوندهای طبیعی شهروندان با عناصر سبز شهر مشارکت در دادوستد اندیشه و تجربه کار اجرایی و آموزشی فضای سبز با شبکه مراکز آموزش
6 ایجاد حس تعلق شهر به تمامی شهروندان آن تقویت امواج فرهنگی مشارکت برای حفظ و توسعه فضایسبز شهری تقویت علمی و به روز نیروهای کارشناسی فضای سبز

آشنایی با امکانات و اجزاء لازم برای یک کلینیک گیاه پزشکی
یک واحد کلینیک گیاهپزشکی دارای یک ساختمان و یک مزرعه تحقیقاتی است که بخش های زیر در آن طراحی شده است :
1) دفترمدیریت : اتاق مدیر مسئول و دفتر برگزاری جلسات می باشد .

2) بخش پذیرش : اولین قسمتی است که مراجعه کننده به آن وارد می شود و پذیرش می گردد .
3) آزمایشگاه ها : شامل سه آزمایشگاه آفات ،بیماری ها و علف های هرز است .در ادامه وسایل و امکانات هر آزمایشگاه را شرح می دهم .
4) اتاق مشاوره : مکانی برای ارائه توضیحات کارشناسی جهت کلیه فعالیت های کشاورزی به متقاضیان است .
مزرعه ی تحقیقاتی : شامل گلخانه و مزرعه است که طرح های تحقیقاتی در آن اجرا می شود.

-طرز جمع آوری نمونه و ارسال نمونه جهت تشخیص بیماری های گیاهی
برای تشخیص صحیح و دقیق بیماری گیاهی لازم است که نمونه تازه بوده و در یک کیسه پلاستیکی ودر داخل یک جبعه مقوای ارسال گردد. تا از له شدن آن جلوگیری شود . اگر نمونه ارسالی پژمرده ،پلاسیده ودرحال پوسیدگی باشد غالبا تشخیص صحیح بیماری ممکن نخواهد بود . وبعکس اگر نمونه تازه ودر حالت خوبی دریافت شود بیماری را سریعتر می توان شناسایی کرد.

-مشخصات نمونه خوب
حدود نیمی از نمونه های گیاهی که برای شناسایی عامل بیماریزای آنها به کلینیک های گیاهی پزشکی ارسال می شوند به علت عدم آشنائی فرد یا افراد جمع آوری کننده در نحوه انتخاب نمونه با علایم مشخصه بیماری و عدم بسته بندی صحیح برای جلوگیری از خطر خشک شدن و خرد شدن قابل استفاده نمی باشد اگر فقط یک بخش از گیاه بیمار ارسال شود ممکن است علایم عمده بیماری را در بر نداشته باشد و باعث خطا در تشخیص صحیح عامل بیماری گردد البته این مساله در مورد قارچ های اسپوردار صادق نیست چون وجود اسپور حتی در نقطه ای از بافت میزبان برای شناسایی عامل بیماری کافی است .

در صورت امکان بهتر است که خود گیاه پزشک برای جمع آوری و کسب اطلا عاتی که در تشخیص عامل بیماری موثر می باشد به مزرعه برود در غیر این صورت مقتضی است که جمع آوری کننده نمونه به کلینیک آمده و اگر فرم مشخصات بیماری را قبلا پر نکرده ، انجام دهد و به سوالات و مطالبی که در تشخیص بیماری موثر می افتد ودر فرم گنجانده نشده نیز جواب دهد . یک نمونه ی خوب دارای مشخصات زیر است :

1-نمونه بایستی شامل تمام مراحل رویشی پاتوژن باشد
2-نمونه بایستی از بخش مورد حمله پاتوژن برداشته شود. اغلب اتفاق می افتد که علایم حاصله در برگ ها و یا سایر بخش ها مر بوط به پاتوژن در ریشه است تمام قسمت های گیاه از جمله ریشه ساقه و شاخه ها را برای هر نوع عارضه ای باید مورد بررسی قرار داد.

3-برای تازه و شاداب ماندن ، نمونه را در یک کیسه پلاستیکی داخل یخدان نگهداری کنید . برگهای نازک و ساقه های گوشتی را اگر به مدت چند ساعت در صندلی عقب اتومبیل و در معرض حرارت و گرما قرار دهید معمولا دیگر قابل استفاده نخواهد بود .

4-نمونه بایستی سریع به کلینیک برسد نه این که چند روزی در اداره پست باقی بماند.
5-اگر در موقع رسیدن نمونه به کلینیک ، گیاه پزشک یا تکنسین حاضر نباشد بایستی نمونه را در سرد خانه یا یخچال نگهداری کرد که خراب نشود.
با راهنمائی مراجعین در طریقه انتخاب جمع آوری بسته بندی و پست کردن نمونه می توانید .نمونه های دریافتی را بهبود بخشید تا تشخیص عوامل بیماری راحت تر صورت گیرد.

-اصول جمع آوری گیاهان:
کسی که می خواهد نمونه گیری نماید باید مجهز به وسایلی مثل(چاقو-قیچی-کیسه پلاستیکی-کاغذ-ذره بین و... باشد)تا نمونه گیری او کامل و بدون هیچ نقصی باشد.

شخص نمونه گیر باید توجه داشته باشد که نمونه گیری از تمام قسمتهای گیاه به نحو احسن انجام گیرد.برای مثال یک نمونه گیاهی باید دارای سیستم ریشه،برگ،گل،ساقه در صورت وجود میوه یا بذر باشد.

با وسایلی که نمونه بردار در اختیار دارد باید کاملا دقت نماید که نمونه گیری را کامل انجام دهد مثلا در بیرون اوردن ریشه ها وسواس زیادی خرج دهد و سعی کند که این کار را به نحو احسن انجام دهد.بعد از اینکه نمونه گیری صورت گرفت.نمونه گیاهی را داخل یک کیسه پلاستیکی قرار داده و روی یک برگ اطلاعاتی را از محل جمع اوری و تاریخ جمع اوری نوشته و در نهایت نام جمع اوری کننده را در ان یاداشت نماید.

بعد از جمع اوری نمونه ها،گیاهان باید سریعا پرس شوند،اگراین کار امکان پذیر نیست حداکثر تا 24 ساعت می توان نمونه ها را در یخچال نگه داشت.اما بعد از این مدت سریعا گیاهان باید پرس شوند.

روش پرس گیاهان:در روش پرس کردن باید با دقت و ظرافت خاصی صورت گیرد. باید در این مرحله ریشه ها،برگها و حتی گلها را با اریش خاصی نشان دهیم.باید برگها را طوری فرم دهیم که هم روی برگ و هم زیر برگ در نمونه مشخص باشد.یا در مورد گلها طوری فرم دهیم که کاسبرگها،گلبرگها،پرچم ها و ... کاملا مشخص باشد.نمونه ها را روی کاغذ جاذب رطوبت قرار دهیم و بعد از فرم دادن دقیق،روی ان را با کاغذ دیگر می پوشانیم(در صورت نبود کاغذ جاذب رطوبت می توان از کاغذ یا روزنامه باطله استفاده نمود.)بعد کاغذ ها را روی هم می چینیم و روی تخته پرس قرار می دهیم و رویش را تخته دیگر می گذاریم و با طناب محکم می بندیم.بعد از 24 ساعت کاغذها را باید عوض کرد.زیرا رطوبت حاصل از گیاه باعث نغییر رنگ بافت گیاه می شود.(البته این موضوع در مورد روزنامه باطله بیشتر صادق است مخصوصا برای گونه های آبدار)

بعد از خشک و پرس شدن گیاه ان را روی مقوا می چسبانیم و اطلاعات زیر را به ان اضافه کرده که به شرح زیر می باشد.
1-نام فارسی گیاه
2-نام علمی گیاه
3-نام تشخیص دهنده
4-محل جمع آوری
5-تاریخ جمع اوری
6-نام جمع آوری کننده
بعد مقوا را داخل کاور قرار داده و ان را به صورت یک مجموعه کامل در می اوریم تا برای افرادی که مورد مطالعه قرار می دهند هیچ ابهامی پیشی نیاید.

1- تهیه اسلاید موقت میکروسکپی:
تهیه اسلاید موقت به منظور بررسی سریع از نمونه های تازه با قراردادن بخش کوچکی از نمونه در قطره آب روی یک لام میکروسکپی به ابعاد 5/2-5/7 و گذاشتن یک لامل روی آن صورت می گیرد.

اگر بخش های هوائی قارچ یعنی کنیدی و کنیدیوفور موجود باشند به کمک یک سوزن تشریح مرطوب یا کاردک تشریح یا لبه یک تیغ می توان قطعه کوچکی از آن را به لام میکروسکپ منتقل کرد و با بررسی در زیر میکروسکپ تصویر خوبی از کنیدی و کنیدیوفور قارچ به دست آورد . از قارچهایی نظیر سفیدک های پودری ، قارچ های ناقص ،سفیدک های داخلی ، سیاهک ها و زنگ ها می توان بدین طریق اسلاید میکروسکپی تهیه نمود.

اگر اسپورها بروی بالشتک مانند و برجسته به اندازه ته سنجاق یا کوچکتر و در وسط زخم یا محل آلودگی قرار داشته باشند. می توان به کمک یک سوزن مرطوب یا جسم نوک تیز دیگر اسپورهارا از محل آلودگی برداشت ولی کنیدیوفورها ممکن است به راحتی جدا نشوند.در چنین مواقعی بهتر است از محل آلودگی برش های نازکی تهیه شود .

اگر در بافت آلوده نقطه های کوچک و تیره رنگی ظاهره شود این نقطه ها ممکن است گردن و نوک یا دهانه اندام باروری کوزه مانند به نام کنید یا پریتس باشند . غالبا می توان این اعضا باروری را به کمک یک سوزن تشریح یا یک جسم نوک تیز از بافت میزبان جدا نمود و در قطره آبی بر روی لام میکروسکوپ قرار داده و با گذاشتن لامل یک اسلاید موقت تهیه نمود با فشار ملایم و یکنواخت روی لامل محتویات آنها ( کنیدها ،آسک ها،آسکوسپور ها ) خارج خواهند شد برای بررسی نحوه قرار گرفتن این اندام ها در داخل بافت میزبان می توان از بافت آلوده برش عرضی خوبی تهیه نمود

.
نکته : برگرداندن اسپور با بافت خشک تغییر شکل یافته به حالت اولیه - موقعی که اسپورها و میسیلوم های دیواره نازک قارچ های نظیر سفیدک های پودری خشک شوند شکل آنها تغییر کرده و مطالعه آنها مشکل می شود با قرار دادن چنین نمونه های در قطراتی از محلول 1% هیدرات پتاسیم این اعضا تقریبا فرم و اندازه اولیه خود را باز می یابند . توجه داشته باشد که اگر محلول پتاس به عدسی های مالیده شد ، بلا فاصله عدسی ها را با آب بشوئید چون هیدرات پتاسیم خشک شده و باقی مانده بر روی عدسی ها باعث خط انداختن و تیره گی آنها می شود. که درنتیجه ، تصویر اجسام به و ضوح دیده نخواهد شد . در موقع تهیه اسلاید مواظب باشید که قطره پتاس آنقدر بزرگ نباشد که از زیر لامل خارج شود و اگر چنین شد مقدار اضافی خارج شده ،را به کمک یک قطعه کاغذ خشک کن بگیرد .

آشنایی با آزمایشگاه تشخیص آفات
الف )وسایل مورد نیاز یک آزمایشگاه تشخیص آفات:
1-بینوکولردوچشمی با عدسی چشمیx 20 با چراغ سرخود و ترانسفورماتورهای توری برای تنظیم شدت نور
2- میکروسکوپ دو چشمی با چهار عدسی شیئی با قدرت بزرگنمایی 5-10-43-95 برابر ( 95 عدسی روغنی ) و عدسی چشمی با قدرت یا بزرگنمایی 15 تا 10 برابر با چراغ سرخود و ترانسفورماتور
3- انکوباتور جهت نگهداری مراحل مختلف آفت یا پارزیت های آفات برای موارد تحقیقاتی
4- لوازم مورد نیاز جهت نمونه گیری
5- کلید های شناسایی حشرات و آفات دیگر از جمله کنه ها و منابع مورد نیاز
6- جعبه های نگهداری نمونه های اتاله شده
7- سکو های آزمایشگاه

-طرز جمع آوری نمونه و ارسال نمونه آفات به آزمایشگاه :
1-نمونه برداری از حشرات و آفات ریز:

در مزارع می توان با تور زدن اقدام به جمع آوری نمونه نمود .
یعنی با فرم ثابتی در هر 5 قدم که بر می داریم یک ضربه با تور از روی گیاهان عبور می دهیم و حشرات را در تور جمع آوری می کنیم
شامل شته ها،تریپس ها،پسیل ها،زنجرک ها،شپشک ها و سنک ها می باشد.

در مزارع می توان با تور زدن اقدام به جمع آوری نمونه نمود .
یعنی با فرم ثابتی در هر 5 قدم که بر می داریم یک ضربه با تور از روی گیاهان عبور می دهیم و حشرات را در تور جمع آوری می کنیم .

قرار دادن کادر:
از یک چار چوب 100 سانتی متر در 100 سانتی متر استفاده می شود این کادر در روی گیاهان علفی قرار داده سپس حشرات داخل آن را می شماریم.
و طوری ادامه می دهیم که در هر10 متر مربع مزرعه یک کادر قرار داده و شمارش کنیم، هر چه تعداد کادر گذاری و تور زدن بیشتر باشد،حشرات زیادتری بدست آوریم .شمارش و محاسبة آنها سخت تر می گردد. اما به حقیقت نزدیک تر است . لذا باید بدانیم که این نمونه برداری چه فایده ای برای ما دارد, آیا لازم است هزینة بیشتر و وقت بیشتر صرف شود . ممکن است در یک هکتار از 100 تا 10 کادر قرار گیرد و شمارش شود .

موضوع دیگر استفاده از خطوط فرضی است یعنی در یک مزرعه یا باغ که بوته ها یا درختان مختلف روی خطوط یا بدون خطوط کشت شده است . دو خط ضرب دری فرض می کنیم , سپس روی هر خط حرکت کرده و گیاهان آلوده را بشماریم . در واقع این خطوط فرضی , نمایان گر کامل کمیّت و کیفیّت گیاهان و آفات می باشند.

زیرا در نمونه برداری , نمی توان تنها در یک یا دو نقطه عمل کرد. بلکه می بایست , کیفیت مزرعه و باغ را که زوایای مختلف آن , با هم متفاوت است , مورد محاسبه قرار داد. زمینی که در شیب قرار گرفته است با زمینی که در بلندی است از لحاظ جمعیت آفت متفاوت است بوته ها و درختان حاشیه و کناره های مزرعه و باغ نسبت به برخی از آفات حساسیت بیشتری نشان می دهد. بعنوان مثال : کرم ذرت بیشتر به بوته های کناری و حاشیه حمله می کند.
کنه های نباتی بیشتر به درختان حاشیه حمله می کند . بر عکس برخی از آفات در وسط مزرعه بیشتر متمرکز می شوند . مثلا سر خرطومی چغندر به بوته های داخلی و وسطی بیشتر خسارت می زند و جمعیت بیشتری دارد . به همین علت با فرض دو خط ضرب دری که هم جمعیت حاشیه و هم مرکز در آن مشخص می شود. روش مناسبی است.

برای نمونه برداری از درختان بر حسب نوع آفت فرق می کند . اگر از حشرات ریز مکنده نمونه برداری می شود. می بایست با روش تور زدن , صورت گیرد .
از هر 5 درخت یک درخت را تور می زنیم و این کار برای همة باغ ادامه می دهیم . ضربه ی تور که از روی شاخه ها عبور می کند , حشرات در آن قرار می گیرد . بهتر است یک ضربه به شاخه های نوک درختان و ضربة دوم به شاخه های وسط و ضربة سوم به شاخه های نزدیک به سطح زمین وارد شود .
اگر به هر درخت یک تا سه ضربه وارد شود, برای همه ی باغ همین تعداد ثابت باشد . یعنی به یک درخت دو ضربه وارد نکنیم و به درخت دیگر سه ضربه .
گاهی شمارش بوته های آلوده در مزرعه به جای جمع آوری آفت لازم است. لذا در روی خطوط ضرب دری , تعداد بوته های آلوده و سالم , شمارش می شود و به صورت کسر آلودگی در می آید.
درصد بوته های آلوده= بوته های آلوده × 100

کل بوته ها
-نمونه برداری از حشرات درشت و جونده :
مانند پروانه ها، سخت بالپوشان ،زنجره ها، ملخ ها و... برای حشرات کرم های میوه می توان از هر 5 درخت، یک درخت را انتخاب کرده و میوه های آلوده و سالم آن را شمارش نموده و اعداد بدست آمده طی جدولی با هم جمع شده و میانگین آن مشخص می گردد .
نهایتا میانگین آلودگی در این باغ مثلا 31 % بدست می آید. بهتر است، برای برداشت میوه ها و یا شمارش آنها یک میوه از قسمتهای بالای درخت ،و یکی دیگر از میوه های وسطی درخت و سومی از میوه های پایینی درخت شمارش شود مثلا در روی یک درخت سه میوه را در نظر گرفته که دو تای آنها سالم و یکی آلوده است،از اعداد بدست آمده از همة درخت میانگین گرفته که میانگین آلودگی می باشد. این نمونه برداری و شمارش و میانگین بر حسب نوع آفت، هر هفته ای یکبار یا ده روز یکبار یا 15 روز یا یک ماه به دست آمده و از آنها میانگین کل را در طول فصل زراعی بدست می آوریم .