بخشی از مقاله
در طی دو سه سال اخیر کامپیوتر و بویژه اینترنت جایگاه خاصی را در نزد مردم ایران پیدا نموده است. می توان گفت کامپیوتر یکی از لوازم خانگی ضروری خانواده های ایرانی گشته است. امروزه کمتر خانواده ای را می یابیم که یک دستگاه کامپیوتر نداشته باشند یا آنکه در فکر تهیه یک کامپیوتر نباشند. در فرهنگ ایرانی وقتی پدیده ای واقع شود به میزان زیادی توسعه می یابد به طوری که همه را تحت تاثیر خود قرار می دهد. کامپیوتر در ابتدا و اینترنت پس از آن، پدیده هایی بودند که مردم ایران را تحت تاثیر قرار داده اند. بازار کامپیوتر رونق چشمگیری داشته است.
ISP ها با انواع کارتهای اینترنت دسترسی کاربران را به اینترنت ،آسان کرده اند. اما آنچه مورد بحث این مطلب است پدیده ء کوچکی است که در بین این دو پدیده ( کامپیوتر و اینترنت) بوجود آمده است ، و آن پدیده ء چت می باشد. چت در لغت به معنای گفتگو می باشد و در لغت ما به معنای گفتگوی اینترنتی جا افتاده است. این پدیده با سرعت شگرفی در میان کاربران ایرانی توسعه یافته است . و بر اساس همان تعریف اولیه که در سطور بالا از فرهنگ ایرانی شد این پدیده نیز تقریبا کل مجموعه کاربران ایرانی را تحت تاثیر قرار داده است. آنچه مورد سوال است این است که کاربران اینترنت از چت چه می خواهند؟ اصولا چت چه فوایدی دارد و چه ضررهایی می تواند برای کاربران اینترنت داشته باشد؟
اینترنت یک دنیای مجازی است که امکاناتی بسیار فراتر از دنیای واقعی دارد. سایتهای مختلف اینترنتی با موضوعات گوناگون زمینه ای را برای کاربران فراهم کرده اند که درباره هر موضوعی که در دنیای حقیقی دستیابی به آن غیر ممکن یا سخت است به سادگی تحقیق کنیم. انواع موتور های جستجو امکاناتی را در اختیار کاربران قرار می دهند که با تایپ یک یا چند کلمه و زدن یک دکمه به هر آنچه که می توان تصور نمود دستیابی داشته باشند. در اینترنت می توانیم با کسانی که هرگز آنها را ندیده ایم گفتگو کنیم. می توانیم به آخرین اخبار از تازه ترین اتفاقاتی که در سطح جهان رخ داده اند و یا حتی در حال رخ دادن هستند دسترسی داشته باشیم. نمونه بارز آن جنگ عراق که گزارش لحظه به لحظه آن در اینترنت منعکس می شد و یا همین المپیک آتن که نتایج آن همزمان با انجام مسابقات در سایت درج می شد.
در اینترنت دیگران تنها مشخصاتی را از ما دارند که خودمان در اختیار آنها قرار می دهیم به همین جهت مردم و بویژه جوانان ترجیح می دهند موقعیت هایی را که در دنیای حقیقی به آنها دست نیافته اند در دنیای مجازی جستجو کنند . مثلا در دنیای مجازی می توان خود را انسان بسیار متشخصی معرفی نمود. مثلا چهره خود را با استفاده از نرم افزارهای چهره نگاری زیبا نشان دهیم. اصلا می توانیم عکس کسی دیگر را در پروفایل خود قرار دهیم. در بین سایتهای اینترنتی سرور یاهو در نزد ایرانیان محبوبترین سرور می باشد. با نصب نرم افزار یاهو مسنجر و زدن دکمه چت لیستی از اتاقهای گفتگو که بر اساس موضوع دسته بندی شده اند نمایش داده می شود کافی است یکی از روم ها ( اتاقها) را انتخاب کنیم تا به آن وارد شویم و با کاربرانی که در آن روم هستند گفتگو کنیم . در هر روم می توان با همه کاربران روم ویا با یکی به تنهایی گفتگو کرد. هر کاربر یک یا چند آی دی (شناسه کاربری) در یاهو دارد که با نام های مختلفی در یاهو چت کند. حتی ممکن است در یک آی دی جنسیت کاربر هم تغییر یابد و مثلا یک پسر خود را با یک اسم دخترانه معرفی کند.
رسانه هاي فرهنگي:
تنوع روزافزون عناصر فرهنگی، عامل اثرگذار بر بحران هویت است. موارد دیگری هم هستند که حتما باید به آنها پرداخت. ولی نکته مهم آن است که بحران هویت باید با خرد وتدبیرتحلیل ومدیریت شود. هرچه پیشتر میرویم آگاهی های مردم بیشتر میشود. در درجه اول آگاهی به حقوقشان بیشتر میشود و حقوق تازهای نیز شکل میگیرد.ازجمله اگر مردم درسرزمینی زندگی کنند که کیفیت زندگی مدام در حال سقوط باشد آگاهی به این حق شکل میگیرد که از نظام حاکم بخواهند کیفیت زندگی شان را بهبود ببخشد وآن را وظیفه دولت بدانند. فلسفه وجودی دولت نیز همین است که از منابع موجود جامعه به گونهای استفاده کند که کیفیت زندگی مردم روزبه روز بهبود یابد. مردم از طریق فرصت های اطلاع رسانی جامعه اطلاعاتی است که در جریان کیفیت زندگی جوامع دیگر قرار میگیرند وخود را با آنها مقایسه میکنند.
برای کیفیت زندگی شاخصی تعریف شده که متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و از آن مهمترمتغیرهای سیاسی دارد. معنای آن این است که برای دستیابی به کیفیت زندگی، رفاه اقتصادی ودرآمد مناسب لازم است ولی کافی نیست. آزادیهای اجتماعی وسیاسی هم اهمیت دار. کیفیت زندگی ابعاد پیچیده ای دارد و مدل سنجش آن یک مدل چند بعدی است. به نظر من بحث مدیریت کیفیت زندگی باید درجامعه اطلاعاتی به دغدغه فرهنگی تبدیل شود تا فرهنگ سازان و دست اندرکاران رسانههاآن را به دغدغه دولت تبدیل کنند.بزرگترین مشکل ما در حوزه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات فرهنگ سازی است. با وجود محتوای بسیار زیادی که تاکنون در این زمینه تولید شده است، فرهنگ استفاده از آن وجود ندارد و این محتوای عظیم کاربردی نمیشود.»نصرالله جهانگرد، دبیر شورای عالی اطلاع رسانی، با بيان اين مطلب در نخستین جلسه باشگاه اهل قلم فناوری اطلاعات درباره حضور ايران در جلسات اجلاس جهاني سران در باره اطلاعاتي گفت: «ما به لحاظ حضور، تاثیر و بهره گیری از دیپلماسی حرفه ای در جلسات اين اجلاس بسیار موفق عمل کردهایم، ولی به لحاظ رسانه هايي نظير اينترنت توفیق چندانی نداشته ایم. این امر نشاندهنده ضعف آشکار خبررسانی ماست.
وی افزود: «در کل موقعیت ما در WSIS و مجامعی چون اتحادیه بینالمللی ارتباطات دور (ITU) خوب است. البته ادامه این امر بستگی به وضعیت کلی دیپلماسی جمهوری اسلامی دارد.»جهانگرد که در حضور بیش از 50 نفر از مدیران و نویسندگان رسانههای فناوری اطلاعات کشور سخن میگفت، بخش اعظم توفیق در تصحیح نگاه ملی به فناروی اطلاعات را مرهون تلاش رسانههای این حوزه خواند و گفت: "این که اکنون اینترنت به امر مقدسی در کشور تبدیل شده و همه کسانی که روزی ما را به دلیل توجه به اینترنت مذمت میکردند امروز از پیشتازان استفاده از آن شدهاند، نتیجه زحمات یگان رسانهای کشور است"
دیدگاه مثبت در مورد چت:
آ اس ال(ASL) اصطلاحی است که در اولین چت میان دو نفر مورد استفاده قرار می گیرد و به معنی سن و جنس و محل زندگی است. محمود میاحی یکی از استادان دانشگاه و از کاربران حرفه ای اینترنت می باشد. او از کسانی هست که تاکنون یک بار هم چت نکرده است! نظر استاد میاحی درباره اینترنت و بویژه چت مثبت است: هر پدیده ای در ابتدا با یک ایده مثبت بوجود می آید حال اگر می بینیم که در ایران جنبه منفی آن بیشتر شده است دیگر تقصیر خود مردم است. در کل گفتگو کردن با کسانی که از ما دور هستند به نظر من بسیار خوب است. زمینه را برای آشنایی و تبادل فرهنگها فراهم می کند.
می توانیم از نظرات کسانی که به آنها دسترسی نداریم در زمینه های مختلف آگاه شویم. وقتی گفتگو میان فرهنگها بیشتر شود آشنایی پدید می آید و بسیاری از مشکلات بشر حل می شود. در ایران بدلیل محدودیت های اجتماعی که وجود دارد متاسفانه شاهد هستیم که خیابان های شهرها مملو از جوانانی است که اوقات بیکاری خود را به قدم زدن بیهوده می گذرانند. حال اگر محیطی وجود داشته باشد که فارغ از هرگونه محدودیت سنی ، جنسی ، اجتماعی و ... بتوان حرف زد و نظر خود را بیان نمود، همه از آن استقبال می کنند. متاسفانه در ایران جوانان آنقدر تحت فشار بوده اند که وقتی این پدیده اعلام وجود کرد همه آن را بسرعت پذیرفتند و به سمت آن هجوم آوردند. برای همین فرهنگ چت فرصت نکرد که بدرستی در میان جوانان ایرانی جا بیافتدو همین باعث شده که شاهد استفاده نادرستی از چت در میان جوانان ایرانی باشیم.
مزایا و معایب چت:
برخی از هکر ها چت را بستر مناسبی برای شکار کاربران تازه کار و نفوذ در سیستم های آنها یافته اند. آنها با استفاده از ترفند تبادل فایل در چت برنامه های نفوذگر خود را به کاربران تازه کار می دهند و از این طریق در کامپیوتر آنها نفوذ می کنند. وقتی با دیگران چت می کنیم می توانیم از اندیشه آنها آگاه شویم . می توانیم دوستانی در نقاط دوردست و یا نزدیک خود بیابیم که تاکنون به دوستی با آنها فکر نمی کردیم. بعبارتی ممکن است کسانی در اطراف ما باشند که تاکنون زمینه ای برای دوستی با آنها نداشته ایم برای مثال کسی که نسبت فامیلی با ما ندارد. همسایه ما هم نیست . همکلاسی و یا همکار هم نیست تحت هیچ عنوانی هم با هم دیداری نداشته باشیم.
اما نکته اشتراک ما در چت است که در این محیط با هم آشنا می شویم . الف-ب دانشجو با بیان این مطالب ارزیابی خود را از چت مثبت می خواند و اینگونه ادامه می دهد : از وقتی که وارد دنیای مجازی شدم تا کنون دوستانی را یافته ام که هیچوقت تصور دوستی با آنان را نداشته ام . مثلا دوستی با یک شخص معروف که دغدغه معروفیت نمی گذارد بتواند با کسی به راحتی دوست شود و برای همین با یک اسم مستعار وارد محیط چت شده و در این محیط روابط دوستانه خود را پی گرفته است. ( وی از نام بردن شخصیت مذکور خودداری کرد.) کسانی را می شناسم که اگر در دنیای حقیقی از کنار هم رد بشویم شاید زحمت نگاه کردن به من را هم به خود ندهند چه برسد به اینکه باهم صحبت کنیم و این صحبت منجر به ایجاد یک رابطه دوستانه شود. ولی در محیط چت چنین چیزی به راحتی ممکن است. سطح زندگی در چت مطرح نیست امروزه با ارزان شدن امکانات اولیه چت که می تواند شامل یک کامپیوتر حتی از نوع مدل پایین و یک خط تلفن و یک کارت اینترنت باشد تقریبا همه قشر های جامعه از امکان چت کردن برخوردارند . اینگونه است که همه کس از هر صنف و طبقه ای می توانند باهم گفتگو کنند.
فرهنگ چت و رابطه دختر و پسر:
بسیاری از دختران چت را محیط امنی برای برقراری رابطه با جنس مخالف یافته اند چرا که در چت هیچ خطری آنها را تهدید نمی کند. می توانند براحتی چت کنند بدون آنکه کسی آنهارا ببیند، صدای آنها را بشنود و یا حتی نام آنها را بداند. اینگونه هم پاسخی به انبوه سوالات ذهن خود درباره جنس مخالف می یابند و هم از آسیبهای احتمالی در امان می مانند. البته متاسفانه در مواردی نیز برعکس این قضیه اتفاق افتاده است و آشنایی از طریق چت باعث ایجاد دردسر برای دختری شده است. به نظر من در هر محیطی دختر باید احتیاط را رعایت کند و پا را از دامنه عفت فراتر نگذارد. چرا که گرگها همه جا در کمین هستند.
جوانی که از یک خانواده طبقه متوسط است و شاید رویای دوستی با یک دختر از طبقه مرفه را در سر خود می پروراند با استفاده از چت به مقصود خود می رسد. شاید این اتفاق در دنیای حقیقی خیلی نادر باشد اما در دنیای چت هویت اولیه آدمها مخفی است . وقتی با کسی چت می کنیم چون واسطه بین ما فقط کلام است براحتی می توانیم تا حدودی از شخصیت درونی همدیگر آگاه شویم چرا که تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد.!! وقتی دختری از شخصیت درونی یک پسر خوشش بیاید دیگر برای او مهم نیست که آن پسر از چه طبقه ای است. درباره شکل ظاهری و قیافه آدمها هم همین مطلب صادق است. من دوستی را می شناسم که چهره زیبایی ندارد اما بسیار با اخلاق است . دختری که برای اولین بار قیافه او را ببیند ممکن است از روی قیافه قضاوت درستی در باره او ننماید اما وقتی با او همصحبت شود آنگاه در می یابد او انسانی است که برای دوستی ایده ال است . حال تصور کنید چند دختر با نگاه اول حاضرند با پسری که چنین ظاهری دارد همصحبت شوند.
در چت می توانیم یک آی دی زیبا برای خود بسازیم که توجه دیگران را جلب کند این یکی از راههای موثر در جذب دوست اینترنتی است. وقتی کسی وارد یکی از اتاقهای گفتگو می شود اگر آی دی جالب توجهی داشته باشد بلافاصله با چند پی ام(PM) از جانب سایر کسانی که در روم قرار دارند مواجه می شود . تقریبا همه دختران و یا کسانی که با آیدی دخترانه وارد روم می شوند با سیلی از پی ام ها مواجه می شوند که اغلب آنها را بی پاسخ می گذارند. جمعیت پسرها در محیط مجازی از دختر ها بیشتر است و البته پسر ها هستند که معمولا در چت پیشنهاد دوستی می دهند اما گاهی وقتها هم خلاف این مورد دیده شده است . می توان گفت که بجز گروهی اندک، همه کسانی که چت می کنند با طرف مقابل خود رودر رو است نیستند و همیشه موضوعی برای مخفی کردن هست . برای مثال هر یک از پسرها دو یا چند آی دی دختر در اد لیست(Add List) خود دارد که از همه آنها این این موضوع را مخفی می کند. اما این نکته دیگر برای همه جا افتاده است که در چت نمی شود فقط با یک نفر دوست بود!!