دانلود مقاله بینی

بخشی از مقاله

بینی

مقدمه
از ديدگاه کالبدشناسي به برآمدگي‌اي در بدن مهره‌داران که جاي قرار گرفتن منخرها است بيني يا دَماغ گفته مي‌شود. عملکرد مَنخَر يا سوراخ بيني انجام دم و بازدم است.

وظايف بيني:
1- بويايي.
2- چشايي.
3- مجراي تنفس.
4- فيلتر كردن ذرات بيگانه ي موجود در هواي استنشاقي (به كوچكي گرده هاي گياهان)
5- گرم كردن و مرطوب ساختن هواي استنشاقي بمنظور جلوگيري از خشك شدن مخاط ريه‌ها.

نكته:روزانه 18 تا 20 هزار ليتر هوا از مجاري بيني عبور ميكند.

آناتومي بيني:
1- گلابلا (GLABELLA):برآمدگي پيشاني ميان دو ابرو ميباشد.
2- ريشه و يا پل بيني (NASION OR BRIDGE):گودي انتهاي بيني كه پايين گلابلا قراردارد.
3- دورسم بيني(DORSUM ):شيب ميان ريشه و نوك بيني، دورسم بيني نام دارد.
4- نوك بيني(APEX=NOSE TIP)
5- بوسه گاه(PHILTRUM):گودي و شيار ميان لب بالا و بيني.

6- كالوملا و يا كالومنا(COLUMELLA/COLUMNA) : ستون و پوستي كه دو سوراخ بيني را از هم جدا ميسازد.
7- تيغه بيني(SEPTUM):ديواره داخلي بيني كه مجراي بيني را به دو قسمت چپ و راست تقسيم ميكند. بخش قدامي و مركزي آن از غضروف و بخش خلفي آن از استخوان هاي نازكي بنام اتموئيد و وومر تشكيل يافته است. تيغه بيني به عنوان تكيه گاه و هدايت جريان هوا عمل ميكند.
8- شاخكهاي بيني(TURBINATES OR CONCHAE): 6 برجستگي استخواني (3 عدد در هر طرف- بنامهاي شاخكهاي تحتاني، مياني و فوقاني) كه در جدار خارجي حفره بيني قرار دارند. شاخكهاي بيني از پوشش مخاطي پوشيده شده اند. وظيفه شاخكها گرم و مرطوب كردن هواي استنشاقي و همچنين به دام انداختن ذرات خارجي است.
9- موهاي بيني(VIBRISSAE):وظيفه موها به دام انداختن ذرات خارجي است.

10- غضروف طرفي فوقاني(UPPER LATERAL CARTILAGE):دو غضروف طولي و مثلثي شكل در دو طرف تيغه بيني.
11- غضروف طرفي تحتاني(LOWER LATERAL CARTILAGE): دو غضروف كه به صورت دو حلقه ناقص بوده و پره هاي بيني را تشكيل ميدهند. اين دو غضروف، غضروف بالي بزرگ(GREATER ALAR CARTILAGE) نيز ناميده ميگردند.

12- بافت فيبري-چربي (FIBROFATTY TISSUE):دو عدد در دو طرف بيني كه دو نيمه خارجي پره هاي بيني(محل تلاقي پره ها و صورت) را تشكيل ميدهند.
13- اسكلت استخواني بيني شامل: استخوان بيني، زائده هاي پيشاني فك بالا، استخوان‌هاي اتموئيد، وومر و كامي ميباشد.
14- سوراخهاي قدامي بيني(NOSTRILS OR NARES):حفره بيني را به خارج مربوط مي‌كنند.
15- گيرنده‌ها و پيازبويايي(OLFACTORY RECEPTORS AND BULB): گيرنده‌هاي بويايي مستقر در سقف بيني، بوها را تشخيص داده و از طريق عصب بويايي به پياز بويايي و سپس به مغز منتقل ميكنند.

16- مخاط بيني(NASAL MUCOSA):تمام جدار داخلي بيني از مخاط نسبتا صافي فرش شده است.

جراحي پلاستيك بيني و يا راينوپلاستي(RHINOPLASTY):
راينوپلاستي و يا رينوپلاستي با بكارگيري تكنيكهاي جراحي كاركرد و شكل ظاهري بيني را اصلاح ميكند.
رينوپلاستي اوليه(PRIMARY):جراحي پلاستيك بروي بيني فردي كه سابقه جراحي بيني نداشته است.
رينوپلاستي ثانويه و يا اصلاحي(SECONDARY OR REVISION):جراحي پلاستيك بيني بروي فردي كه سابقه يك يا چند جراحي بيني داشته اما نتيجه عمل نامطلوب بوده است.
رينوپلاستي كاركردي(FUNCTIONAL):يك جراحي اصلاحي است كه هدفش رفع ناهنجاريهاي كاركردي و بدشكليهاي درون بيني و رفع انسداد بيني ميباشد.
رينوپلاستي زيبايي(AESTHETIC OR COSMETIC): جراحي است كه هدفش بهبود وضعيت ظاهري بيني است (از قبيل شكل، اندازه، زاويه، تقارن و تناسب)

رينوپلاستي داخلي و يا بسته(INTERNAL OR CLOSED):در اين روش برش تنها در داخل بيني ايجاد ميگردد.
رينوپلاستي خارجي و يا باز(EXTERNAL OR OPEN): در اين روش برش هم در داخل و هم در خارج بيني ايجاد ميگردد. برش خارجي به شكل "V" وارونه و يا "Z" بروي كالوملا ميباشد.
مزاياي رينوپلاستي بسته:
1- كاهش تورم پس از جراحي.
2- كاهش زمان جراحي.
3- كاهش اسكار (جوشگاه=جاي زخم) و عوارض جانبي.
4- كاهش دوران نقاهت بيمار.
5- بازگشت سريعتر ظاهر طبيعي بيني.

معايب رينوپلاستي بسته:
1- محدوديت در اعمال تغييرات دلخواه از عمده ترين معايب رينوپلاستي بسته نسبت به جراحي باز است.

تاريخچه عمل جراحي بيني:
ولين بار در 2500 سال پيش توسط پزشك هندي بنام سوشروتا(SUSHRUTA) بصورت خيلي ابتدايي و سپس در سالهاي 1887 و 1898 به ترتيب توسط جان اورلاندو رو (JOHN Orlando Roe) و ژاك ژوزفJacques Joseph)) صورت گرفت.

اقسام رينوپلاستي كاركردي:
1- سپتوپلاستي(SEPTOPLASTY) : به صاف كردن تيغه بيني منحرف، خميده و يا پيچ خورده اطلاق ميگردد. هدف سپتوپلاستي تسهيل عمل تنفس، درمان عفونتهاي سينوسي و همچنين بهبود شكل ظاهري بيني (رفع بيني قوز دار، كوچك كردن فاصله بين پره هاي بيني و تغيير زاويه نوك بين) صورت ميگيرد. در انحراف تيغه بيني، تيغه بيني خميده، يچ خورده و داراي انحراف است. اين انحراف باعث ميشود مجراي بيني در يك سمت (و يا هر دو سمت) كوچكتر گردد. پوشش مخاطي مجراي بيني بطور طبيعي در طي روز چندين بار متورم (متسع) و منقبض ميشود. بنابراين كوچكتر بودن يكي از مجاري بيني هنگام متورم شدن مخاط بيني، احتقان بيني و اشكال در تنفس (تنفس سخت و يا صدا دار) را در پي خواهد داشت. همچنين تخليه ترشحات سينوسها به خوبي انجام نشده و عفونت تكرار شونده سينوسها ايجاد ميشود. ساير علايم و عواقب انحراف تيغه بيني به قرار زير است:

1- خشكي مخاط بيني و بروز خون دماغهاي مكرر.
2- خرخر و يا وقفه تنفسي هنگام خواب.
3- انسداد جزئي و يا كامل يك و يا هر دو مجراي بيني.
4- احتقان (گرفتگي) بيني معمولا در يك سمت.
5- درد صورت، سردرد و ترشح پشت بيني.
6- در دراز مدت مشكلات گوش و قلبي ريوي.
نكته: انحراف بيني ميتواند در بخش قدامي و يا خلفي تيغه باشد.
نكته: در 80 درصد افراد تيغه بيني كاملا صاف نبوده و اندكي انحراف دارد.

علل ايجاد انحراف تيغه بيني:
- ممكن است مادر زادي باشد.
- به علت آسيب فيزيكي ايجاد شده باشد.
- بدنبال افزايش سن ايجاد شده باشد.

تكنيك جراحي:
1- عمل با بيهوشي موضعي و يا عمومي و به شيوه بسته انجام ميگيرد ( بدون برش قابل رويت)- ابتدا پوشش مخاطي روي تيغه بيني برش داده شده و سپس فرم تيغه اصلاح ميگردد. عمل 2-1 ساعت بطول مي انجامد. عمل سپتوپلاستي ميتواند جداگانه و يا توام با جراحي زيبايي بيني صورت گيرد. پس از عمل بيمار بايستي آنتي بيوتيك مصرف كرده و بيني خود را تا 10 روز با سرم ويژه اي شستشو دهد.

2- پوليپكتومي(POLYPECTOMY): به خارج ساختن پوليپ بيني اطلاق ميگردد. پوليپ بيني(NASAL POLYP) يك توده انگوري شكل، خوش خيم، ملتهب و مخاطي است كه از سينوسها به مجراي بيني رشد كرده و ايجاد انسداد ميكند. (پوليپ ها در اطراف دهانه سينوسها پديد مي آيند) پوليپ تنفس از بيني را مشكل كرده و تنفس را دهاني ميكند، همچنين باعث كاهش حس بويايي،خرخر كردن ،سينوزيت ومشكلات گوش ميگردد.پوليپ اغلب در افرادي كه از آلرژي تنفسي (رينيت) و يا عفونت مزمن سينوس ها رنج ميبرند بروز ميكند.درمان اوليه پوليپ تجويز اسپري هاي حاوي كورتيكواستروئيدها و آنتي بيوتيكها مي باشد.چنانچه پوليپ با درمان دارويي درمان نگردد، توسط جراحي پوليپكتومي خارج ميگردد.اما معمولا پوليپ ها پس از مدتي مجددا عود كرده و ظاهر ميشوند.براي جلوگيري از عود مجدد پوليپ ها پس از عمل اسپري هاي استروئيدي تجويز شده و بايستي مشكل زمينه اي (عفونت و يا آلرژي) رفع گردد. عمل با بيهوشي عمومي ويا موضعي انجام شده و حدود نيم ساعت بطول مي انجامد. عمل برداشتن پوليپ نيز بسته است و برشي روي بيني ايجاد نمي شود. بيماران پس از عمل تا 10 روز بايستي آنتي بيوتيك مصرف كنند.

3- كوچك ساختن شاخك هاي بيني(TURBINECTOMY): به كوچك كردن شاخك‌هاي بيني بزرگ شده(معمولا شاخك هاي تحتاني) به منظور بهبود عمل تنفس اطلاق ميگردد.هنگامي كه انحراف تيغه بيني وجود داشته باشد در سمت مخالف انحراف(مجراي بزرگتر) شاخكها بمنظور جبران بزرگ شدن مجرا، شروع به بزرگ شدن ميكنند.چراكه عملكرد بيني(فيلتر كردن،گرم و مرطوب ساختن هواي استنشاقي) زماني بطور صحيح انجام ميگرد كه جريان هوا 3-2 ميلي متر پهنا داشته باشد.اگر مجراي بيني در يك طرف بزرگتر باشد شاخكهاي همان سمت براي جبران آن بزرگتر ميشوند.بزرگ شدن شاخكها باعث انسداد مجراي بيني،خرخر و وقفه تنفسي حين خواب ميشود.عمل بصورت بسته صورت ميگيرد.
4- شكستگي بيني (NASAL FRACTURE):به آسيب فيزيكي به غضروف و استخوان هاي بيني ناشي از ضربه اطلاق ميگردد.

علايم شكستگي:
1- درد و تورم بيني.
2- بد شكل شدن بيني.
3- كبودي دور بيني و چشمها.
4- سياه شدن چشمها.
5- التهاب مخاط بيني.
6- خون دماغ و يا آبريزش بيني.
7- گرفتگي مجاري بيني.

عواقب و عوارض شكستگي:
1- عفونت بيني، سينوسها و استخوانهاي صورت.
2- اشكال در تنفس دائمي.
3- آبريزش بيني طولاني مدت از يك يا هر دو مجاري بيني به علت تخليه مايع مغزي نخاعي ناشي از آسيب فيزيكي به سر.
4- تغيير در شكل ظاهري بيني.
5- سوراخ شدن و يا انحراف تيغه بيني.
6- تجمع خون در تيغه بيني كه باعث انسداد تنفسي در يك يا هر دو طرف بيني مي شود.عدم درمان سريع آن موجب نكروز و از بين رفتن تيغه مياني گرديده و شكل ظاهري بيني "زين اسبي" ميشود.
7-تغيير ويا از دست رفتن حس بويايي.

تشخيص:
معمولا بوسيله معاينات باليني صورت ميگرد. در مواردي ممكن است نياز به سي تي اسكن باشد.

درمان:
1- بلافاصله پس از شكستگي بايد روي بيني كمپرس يخ قرار داد و سر را بالا نگه داشت.
2- براي كاهش درد بايستي از استامينوفن استفاده كرد. از مصرف آسپرين و ايبوپروفن خودداري شود.
3- چنانچه مصدوم ظرف 3 ساعت پس از شكستگي به پزشك مراجعه كند، جا انداختن بيني شكسته قابل انجام است. اما چنانچه بيش از 3 ساعت از زمان شكستگي گذشته باشد، مصدوم بايستي 5-4 روز صبر كند تا تورم بيني كاهش يافته و سپس به پزشك مراجعه كند.
4- چنانچه 10-7 روز از شكستگي گذشته باشد ممكن است استخوانها به همان صورت جوش خورده و نياز به جراحي پلاستيك باشد.
5- جا اندازي با بي حسي موضعي و يا بيهوشي غير كامل انجام ميگيرد. پس از جا اندازي روي بيني گچ طبي قرار داده ميشود كه بايستي براي محافظت از ضربات ناخواسته به مدت يك هفته روي بيني حفظ گردد.

آناتومي بيني
آناتومي يا تشريح به معناي مطالعه ساختماني اندامهاي تشکيل دهنده بدن موجودات است. بيني (Nose) اولين قسمت گذرگاه تنفس است. بيني شکل هرم‌القاعده را دارد که قسمت فوقاني آن استخواني و قسمت تحتاني آن غضروفي است. حفره‌هاي بيني ، هوا را قبل از رسيدن به ريه‌ها صاف، گرم و مرطوب مي‌سازند.

ديد کلي
اصلي‌ترين راه ورود هوا به دستگاه تنفسي ، بيني است. 3/2 بخش تحتاني حفره بيني پهنتر از بخش فوقاني بوده و بوسيله مخاط تنفسي ضخيم پرعروقي پوشيده شده است. و 3/1 فوقاني آن ، که باريکتر است، بوسيله مخاط بويايي رنگ پريده‌اي پوشيده شده و محل قرار گيري گيرنده‌هاي بويايي مي‌باشد. استخوان بيني (Nasal bone) ، استخواني است زوج و مستطيلي که در طرفين خط واسط و در زير استخوان پيشاني قرار گرفته است و اندازه و شکل آن در افراد مختلف ، متغير است.