دانلود مقاله تصحیح شیوه زندگی برای پیشگیری از بیماری های قلبی

بخشی از مقاله

تصحیح شیوه زندگی برای پیشگیری از بیماری های قلبی

- مهم‌ترین مؤلفه‌ها در مداخلات تغییر شیوه زندگی1 برای افراد مبتلا به بیماری قلبی چیست؟
• مدیریت کنترل وزن و رژیم غذایی
• ورزش
• قطع مصرف سیگار
• مدیریت استرس

• حمایت گروهی

- آیا تغییر شیوه زندگی واقعاً مي‌تواند مؤثر باشد؟
جواب این پرسش مثبت است. پژوهش‌های متعدد در این زمینه نشان داده‌اند یک برنامه جامع و فراگیر، شامل ترکیبی از روش‌های مختلف تغییر شیوه زندگی، علاوه بر کاهش علایم بیماری عروق قلب مي‌تواند نیاز به انجام اعمال جراحی قلب را نیز کاهش دهد. با انجام آزمایش‌های میکروسکوپیک مشخص شده است که این روش مي‌تواند باعث پسرفت پلاک در دیواره عروق قلب شود و تا ٩١% علائم آنژین قفسه صدری را کاهش دهد. علاوه بر این میزان کلسترول نوع LDL تا ٣٧% تنزل مي‌کند.

- کدام رژیم غذایی برای افراد مبتلا به بیماری قلبی مناسب‌تر است؟
رژیم‌های غذایی که شامل مقدار زیادی از میوه‌ها و سبزیجات و در عین حال مقدار محدودی از لبنیات و گوشت قرمز باشند مي‌توانند به کاهش شیوع سکته قلبی کمک کنند. برای تأمین چربی بهتر است از روغن زیتون و ماهی آزاد (سالمون) استفاده شود. به طور کلی مي‌توان چربی‌ها را به دو دسته تقسیم کرد:

* چربی‌های خوب:
١ـ چربی‌های اشباع نشده2: مي‌توانند میزان کلسترول نوع HDL را افزایش دهند ولی تأثيری بر کلسترول نوعLDL ندارند. از این گروه مي‌توان به زیتون ـ روغن زیتون ـ اوکادو3 (نوعی میوه شبیه انبه یا گلابی بزرگ) و بعضی از مغزها مانند مغز بادام اشاره کرد.
٢ـ چربی‌های امگاـ٣ 4 که در ماهی‌های آب سرد مانند ماهی آزاد ـ ماهی قزل‌آلا ـ شاه ماهی ـ ماهی ساردین ـ ماهی دودی و همچنین در گردو و دانه کتان (بزرک) یافت مي‌شود. نحوه اثر امگاـ٣ عبارت است از تولید پروستاگلاندین‌های5 ضد التهاب که از تشکیل لخته در جدار عروق جلوگیری مي‌کنند. این نوع چربی مي‌تواند خطر مرگ ناگهانی ناشی از بیماری قلبی، فشارخون بالا و نامنظمي‌های ضربان قلب را کاهش دهد.

* چربی‌های بد:
١ـ اسیدهای چرب ترانس6 که بدترین نوع چربی هستند؛ شامل مارگارین، روغن تردکننده شیرینی و غیره، روغن‌های گیاهی هیدروژنه و غذاهای آغشته در روغن سرخ شده مانند غذاهای اسنک و سرپایی مي‌باشند. این نوع چربی‌ها میزان کلسترول HDL را کاهش و برعکس، میزان کلسترول LDL را افزایش مي‌دهند، بنابراین بیشترین خطر را برای افراد مبتلا به بیماری قلبی به همراه دارند.
2ـ چربی‌های اشباع شده7 که غنی از کلسترول هستند و معمولاً در منابع حیوانی، لبنیات و غذاهای سرخ شده وجود دارند. این نوع چربی‌ها نه تنها برای مبتلایان به بیماری قلبی بلکه برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن از جمله دیابت و سرطان نیز مضر مي‌باشند. مطالعات مختلف ثابت کرده است که کاهش میزان کل چربی دریافتی، به ویژه چربی‌های اشباع شده، برای پیشگیری و درمان بیماری‌های قلبی بسیار مؤثر است.
٣ـ اسیدهای چرب اشباع نشده چند زنجیره‌ای8 که در دانه ذرت، گل رنگ، روغن پنبه دانه و روغن‌های موجود در غذاهای آماده وجود دارد. این نوع چربی‌ها دارای اسیدهای چرب امگاـ٦ هستند که مي‌توانند میانجی‌ها و پروستاگلاندین‌های التهاب‌زا را ایجاد کنند. این اسیدها همچنین اکسیده شده و مواد سمي‌تولید مي‌کند که مي‌توانند به طور مستقیم به دیواره سلول‌ها آسیب برسانند. چربی‌های اشباع نشده چند زنجیره‌ای میزان کلسترول HDL را کاهش مي‌دهند.

- چه نوع رژیم غذایی گیاهی برای کاهش میزان کلسترول توصیه مي‌شود؟

١ـ نوع چربی مصرفی را تغییر دهید (به قسمت قبل مراجعه کنید).
٢ـ مصرف فیبر را افزایش دهید. رابطه میان مصرف فیبر و کاهش کلسترول در مطالعات بسیاری بررسی شده است. بیشترین محصولات فیبری که مورد استفاده قرار مي‌گیرند عبارتند از : جو دوسر9، پسیلیوم10، پکتین11 (ژلاتین گیاهی) و دانه کتان12. فیبرهای محلول که بیشتر در بقولات (نخود فرنگی، لوبیا، عدس که علاوه بر فیبر و دیگر مواد مغذی، غنی از پروتیین‌های گیاهی هستند)، میوه‌ها و سبزیجات وجود دارند؛ برای کاهش سطح کلسترول خون به طور طبیعی بسیار مؤثرند. مصرف رژیم غنی از فیبر، همچنین مي‌تواند تأثير رژیم غذایی کم چربی را در کاهش میزان کلسترول تقویت کند. مصرف روزانه ٣٥ گرم فیبر مي‌تواند حدود ٢٣٪ کلسترول را کاهش دهد. سبوس جو دوسر و آرد جو دوسر از بهترین فیبرها هستند و تاکنون در مورد آن‌ها مطالعات فراوانی انجام شده است. پسیلیوم و دانه کتان که از دسته فیبرهای نامحلول هستند، نسبت به فیبرهای محلول سطح کلسترول را به میزان کمتری کاهش مي‌دهند.

٣ـ در رژیم غذایی خود از سیر استفاده کنید. سیر خام یا کمي‌پخته شده، به میزان ١ تا ٢ حبه در روز تأثير مناسبی دارد. مصرف سیر همچنین مي‌تواند علاوه بر کلسترول، میزان فشارخون را ١٢ـ ٩% کاهش دهد. اظهار نظرهای متفاوتی در مورد تأثير پودر یا کپسول‌های سیر وجود دارد.
٤ـ دانه کتان (بزرک) مصرف کنید. دانه کتان (تخم کتان) علاوه بر فیبر، سرشار از اسیدهای چرب امگاـ٣ است. مفید بودن آن در بیماری‌های قلبی عروقی بیشتر به دلیل کاهش کلسترول، مهار پلاکت‌ها13 و تأثير خفیف بر استروژن است. دانه کتان به تنهایی دارای تمامي‌خواص فوق است ولی چون پوسته سفت و غیرقابل هضمي‌دارد بهتر است در آب خیسانده شود. مقدار مصرف آن ٥/٢ قاشق چایخوری سه بار در روز است، اما بعضی از متخصصین تغذیه تا ٤ قاشق غذاخوری در روز را نیز توصیه مي‌کنند.

- آیا شواهدی وجود دارد که تأثيرآنتی‌اکسیدان‌ها14 را در کاهش خطر ابتلا به تصلب شرایین تأیید کند؟

در این مورد هنوز اختلاف نظر وجود دارد و اطلاعات آماری متفاوت است. آنتی‌اکسیدان‌ها با جلوگیری از اکسیده شدن کلسترول نوع LDL توسط رادیکال‌های آزاد مي‌توانند از بروز تصلب شرایین پیشگیری کنند. استفاده از ترکیب چند نوع از آنتي‌اكسيدان‌ها مؤثرتر از مصرف منفرد آن‌هاست. پژوهش‌های درازمدت و متعدد نشان داده‌اند که مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها مي‌تواند در کاهش بیماری‌های قلبی عروقی مؤثر باشد. اما مطالعه‌ای که اخیراً صورت گرفته نشان داده است که مصرف آن‌ها موجب کند شدن اثر داروی سیموستاتین15 ( که برای درمان افزایش چربی و کلسترول خون استفاده مي‌شود) مي‌گردد.
به طور کلی به نظر نمي‌رسد که مکمل‌های آنتی‌اکسیدان نسبت به میوه‌ها، سبزیجات تازه و چای سبز؛ ارجحیت اقتصادی و درمانی داشته باشند.

- کدام یک از ویتامین‌ها خواص آنتی‌اکسیدان دارند؟
ویتامین C (اسیدآسکوربیک)16 یک ویتامین محلول در آب است و اولین خط دفاعی آنتی‌اکسیدان‌هاست. این ویتامین مي‌تواند اثر ویتامین E را نیز تقویت کند و مصرف آن به ویژه در افراد سیگاری مفید است. مصرف ویتامین C حدود ٢٠٠ تا ٥٠٠ میلی‌گرم درروز مي‌تواند به ثبات دیواره عروق و سوخت و ساز کلسترول کمک کند. ویتامین A (رتینول)17 و ویتامین E (آلفا توکوفرول)18 ویتامین‌های محلول در چربی هستند و از تشکیل هیدروپراکسیدهای چربی که هنگام استرس‌های قلبی در LDL و غشاء سلول‌ها ایجاد مي‌شوند، جلوگیری مي‌کنند. میزان مصرف ویتامین A حدود ١٥٠٠٠ تا ٥٠٠٠٠ واحد و ویتامین E حدود ٤٠٠ تا ٨٠٠ واحد در روز است. تحقیقاتی که به مدت ٢٠ سال در مورد آنتي‌اكسيدان‌ها انجام گرفت مشخص کرد که مصرف این ویتامین‌ها مي‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های وابسته به گرفتگی عروق قلب کمک کند.

- چه آنتی‌اکسیدان‌های دیگری برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی مفید است؟

کوآنزیم Q ١٠(کوکیوتن)19 یک ماده ضروری برای سوخت و ساز در میتوکندری‌هاست که به انتقال الکترون در تولید ATP و انرژی کمک مي‌کند. این کوآنزیم در افراد سالمند، افراد دچار سوء تغذیه و بیمارانی که از داروهای بتابلوکر20 (مانند پروپرانولول) استفاده مي‌کنند، تقلیل مي‌یابد. کیوتن همچنین یک آنتی‌اکسیدان چربی قوی است که حتی اثر آن از ویتامین E هم قوی‌تر مي‌باشد به طوری که نسبت کیوتن به کلسترول تام از نسبت HDL به کلسترول تام از اهمیت بیشتری برخوردار است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که کیوتن مي‌تواند در کاهش علایم آنژین صدری و بهبود تحمل ورزش در افراد مبتلا به بیماری نارسایی احتقانی قلب کمک مؤثری باشد. مقدار پیشنهادی برای این بیماران حدود ١٠٠ تا ٢٠٠ میلی‌گرم در روز همراه با کمي چربی برای سهولت در جذب آن است.
عصاره هسته انگور21 دارای فلاوونوییدهایی22 (اولیگومرهای پروسیانیدولیک23) است که فعالیت آنتي‌اكسيدانی بسیار قوی دارند و اثر آن‌ها حتی از ویتامین‌های C و E هم بیشتر است. این مواد گیاهی مي‌توانند سطح کلسترول را پایین آورده، تجمع پلاکت‌ها را مهار کرده و از تنگی عروق جلوگیری کنند. گنجاندن فلاوونوییدها در رژیم غذایی به طور بسیار مؤثری میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی را کاهش خواهد داد.

- چه نوع مواد معدنی در پیشگیری از تصلب شرایین سودمند هستند؟

مواد معدنی ضروری مانند منیزیم، پتاسیم، روی و کلسیم از محافظان عمده قلب مي‌باشند. این مواد، به ویژه در افراد دچار سوء تغذیه و بیماران بستری در بیمارستان بسیار بااهمیتند.
منیزیم و پتاسیم در پیشگیری از بیماری‌ها و حمله قلبی مؤثرند. همچنین در تثبیت ریتم طبیعی قلب، تنظیم فشارخون و اداره نارسایی قلب نیز سهم عمده‌ای دارند. تزریق وریدی منیزیم مي‌تواند به درمان سکته قلبی حاد کمک کند. هر دو آن‌ها در اکثر غذاها (سبزیجات، غلات، مغزها و گیاهان برگدار سبز) وجود دارند.
سلنیوم به فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز24 پلاسما کمک مي‌کند که مي‌تواند رادیکال‌های آزاد پراکسید هیدروژن را خنثی کرده و پراکسیداسیون چربی25 را کاهش دهد. همچنین سلنیوم مي‌تواند اثر ویتامین E را تقویت کند و به همین دلیل اغلب همراه با آن مصرف مي‌شود.

- رابطه میان هوموسیستئین و ویتامین‌های B چیست؟
هوموسیستئین در تبدیل متیونین26 به سیستئین27 یک واسطه است. وقتی یک فرد کمبود اسید فولیک، ویتامینB6 یا ویتامین 12B دارد این تبدیل ناکارا خواهد بود و در نتیجه میزان هوموسیستئین در خون بالا خواهد رفت که با صدمه زدن به کلاژن دیواره عروق مي‌تواند به طور مستقیم با تصلب شرایین ارتباط داشته باشد. اگر هوموسیستئین خون بالای ١٠ میکروگرم در دسی لیتر باشد به عنوان یک عامل خطر مستقل در حمله قلبی یا بیماری عروق محیطی مطرح مي‌شود.
مشخص شده است که مکمل‌های ویتامین B کمپلکس، در کاهش سطح هوموسیستئین و در نتیجه کاهش عوامل خطر مؤثرند.

- تأثير چای سبز در پیشگیری و درمان طبیعی تصلب شرایین چقدر است؟

اثرات سودمند چای سبز به دلیل وجود مقدار زیاد پلی فنل‌ها28ست که به طور طبیعی خاصیت آنتي‌اكسيدان دارند. پلی فنل‌ها تقریباً ١٠٠ برابر قوی‌تر از ویتامین C و ٢٥ برابر مؤثرتر از ویتامین E مي‌توانند رادیکال‌های آزاد را خنثی یا کاهش دهند. مصرف چای سبز به علت خاصیت آنتي‌اكسيدانی، توانایی در محدود کردن انعقاد، کاهش سطح LDL و کلسترول تام و افزایش سطح HDL در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی سودمند است.

- در مورد مصرف سویا چه فرضیه‌هایی وجود دارد؟
غذاهایی که با سویا تهیه شوند دارای موادی از فیتواستروژن29ها هستند که ایزوفلاوون30 نامیده مي‌شوند. شواهدی در دست است که مصرف روزانه٣٠ تا ٥٠ گرم آن مي‌تواند میزان بروز بیماری‌های قلبی، سرطان‌های پستان و پروستات را کاهش داده و همچنین در بهبود علایم دوران یائسگی مانند پوکی استخوان و گُرگرفتگی31 مؤثر باشد. در مورد تصلب شرایین سودمندی آن به دلیل کاهش سطح کلسترول نوع LDL و افزایش نوع HDL مي‌باشد.

در سال ٢٠٠٠ میلادی FDA32 اعلام کرد، پروتئین سویا یک منبع غذایی است که ممکن است خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. فیتواستروژن‌های سویا به عنوان یک رژیم هورمونی جایگزین در خانم‌هایی که دوران یائسگی را سپری مي‌کنند کاربرد دارد.

- چه گیاهان دیگری برای درمان تصلب شرایین کاربرد دارند؟

ولیک (خفچه)33 که در درمان نارسایی احتقانی قلب، کاهش فشارخون، کاهش کلسترول خون و کاهش ایسکمي‌قلبی مؤثر است. این تأثير به دلیل خاصیت ادرار آوری متوسط، افزایش فعالیت دستگاه عصبی پاراسمپاتیک و اثراتی مشابه داروهای مهارکننده ACE34 مي‌باشد.

جنسه (جنسان)35 به عنوان یک رقابت کننده با یون کلسیم اثر مي‌کند و اثرات ضد انعقاد خون و همچنین گشاد کننده‌گی عروق کرونر قلب دارد. مقدار مصرف آن روزانه ٢٠٠ تا ٥٠٠ میلی‌گرم است. در افرادی که مستعد اختلالات اضطرابی، بی‌خوابی و فشار خون بالا هستند مصرف آن مي‌بایست محدود شود و از استفاده همزمان با مواد تحریک کننده مانند کافئین اجتناب شود.
سیر ( قبلاً در مورد آن توضیح داده شده است).
زنجبیل36 به عنوان یک عامل ضد پلاکت و کاهش دهنده کلسترول اثر مي‌کند. زنجبیل به صورت چای نیز مصرف مي‌شود و گیاهی است که در آشپزخانه‌ها از آن زیاد استفاده مي‌شود.

هنگامى كه كلسترول LDL به ديواره شريان وارد مى شود (A) و به پوشش شريان صدمه مى زند؛ شريان با آزاد كردن پيغام برهاى شيميايى به نام «سايتوكاين» ها از خود واكنش نشان مى دهد و اين مواد پاسخ التهابى را باعث مى شود. سايتوكاين ها سلول هاى ايمنى به نام لنفوسيت هاى T و ماكروفاژها را به صحنه فرا مى خوانند. ماكروفاژها LDL را مى بلعند و مملو از كلسترول مى شوند (B) و به سلول هاى كفى بدل مى شوند. نتيجه التهاب مداوم در ديواره شريان است چون براى محصور كردن اين التهاب به ديواره شريان پيام مى فرستد تا ماده اى فيبرى توليد كند و نهايتاً اين ماده كلاهكى را بر روى ناحيه ملتهب تشكيل مى دهد. به اين ترتيب پلاك تصلب شرايين به وجود مى آيد (C) اما در زمانى ممكن است پلاك پاره شود (D). بدن سعى مى كند به وسيله عوامل انعقادى، پلاكت ها و سلول هاى خونى با تشكيل يك لخته خونى در محل اين پارگى را ترميم كند (E). لخته خونى حاصل باعث انسداد كامل شريان مى شود.

هنگامى كه كلسترول LDL به ديواره شريان وارد مى شود (A) و به پوشش شريان صدمه مى زند؛ شريان با آزاد كردن پيغام برهاى شيميايى به نام «سايتوكاين» ها از خود واكنش نشان مى دهد و اين مواد پاسخ التهابى را باعث مى شود. سايتوكاين ها سلول هاى ايمنى به نام لنفوسيت هاى T و ماكروفاژها را به صحنه فرا مى خوانند. ماكروفاژها LDL را مى بلعند و مملو از كلسترول مى شوند (B) و به سلول هاى كفى بدل مى شوند. نتيجه التهاب مداوم در ديواره شريان است چون براى محصور كردن اين التهاب به ديواره شريان پيام مى فرستد تا ماده اى فيبرى توليد كند و نهايتاً اين ماده كلاهكى را بر روى ناحيه ملتهب تشكيل مى دهد. به اين ترتيب پلاك تصلب شرايين به وجود مى آيد (C) اما در زمانى ممكن است پلاك پاره شود (D). بدن سعى مى كند به وسيله عوامل انعقادى، پلاكت ها و سلول هاى خونى با تشكيل يك لخته خونى در محل اين پارگى را ترميم كند (E). لخته خونى حاصل باعث انسداد كامل شريان مى شود.

بيمارى هاى قلبى يكى از علل اصلى مرگ و مير در جهان امروز است. مهمترين علت بيمارى هاى قلبى انسداد عروق تغذيه كننده قلب يا عروق كرونرى است. دانشمندان در مواجهه با همه گيرى تقريبى بيمارى عروق كرونر دسته اى از عوامل را به عنوان عوامل خطرساز شناسايى كرده اند. با ادامه بررسى ها، عوامل خطرساز جديدى كشف شده اند. اين امر پزشكان را قادر ساخته است كه روش هاى جديدى براى پيشگيرى، تشخيص و درمان بيمارى قلبى را مورد توجه قرار دهند.يكى از جديدترين عوامل خطرساز، پروتئين واكنشى CRP) C )است كه يكى از قديمى ترين تاكتيك ها براى پيشگيرى از آن ورزش است. آيا اين روش قديمى مى تواند نگرانى هاى جديد را برطرف سازد؟

• آترواسكلروزيس يا آترواسكلرايتيس
بيمارى عروق كرونر يكى از تظاهرات پديده آترواسكلروزيس (تصلب شرايين) است. اين بيمارى علاوه بر حملات قلبى مسئول اغلب موارد سكته هاى مغزى، بسيارى موارد نارسايى كليه و بيمارى هاى سرخرگ هاى محيطى است كه معمولاً در دست ها و پاها مى تواند به قانقاريا و قطع عضو منجر شود.آترواسكلروزيس به «سخت شدن شريان ها» ترجمه مى شود، اما بيمارى بسيار پيچيده تر از اينها است. دانش قرن بيستمى به ما آموخته است كه كلمات قديمى يونانى به طرز شگفت انگيزى صحيح هستند: «آتر» (Ather) به معناى حليم يا حليم جو است. در «آترواسكلروزيس» لايه ميانى ديواره شريان با ماده اى نرم و خميرى پر مى شود و پس از آن شريان دچار اسكلروزيس (Sclerosis) يعنى سختى يا سفتى مى شود. تحقيقات به عمل آمده در قرن بيست ويكم به ما نشان مى دهند كه التهاب نيز عنصرى اساسى در شكل گيرى بيمارى است.

به همين دليل مى توان نام جديدى بر اين بيمارى نهاد با پسوند «ايتيس» (itis) به معناى «التهاب» كه توصيف دقيق ترى از بيمارى است يعنى «آترواسكلرايتيس». به هر حال اين فرآيند هر نامى كه بر آن بگذاريم، زمانى آغاز مى شود كه ذرات ليپوپروتئينى با تراكم كم (LDL يا همان كلسترول بد) به ديواره شريان نفوذ مى كند. اما اگر همه چيز به خوبى پيش رود، ليپوپروتئين با تراكم زياد (HDL يا همان كلسترول خوب) فرآيند را وارونه كرده و كلسترول را از ديواره شريان برمى دارد تا در نهايت در كبد سوخت و ساز پيدا كند و از بين برود. اما اگر LDL در ديواره شريان تجمع يابد، هدفى براى راديكال هاى آزاد اكسيژن خواهد بود، يعنى همان مولكول هاى پرانرژى كه حاصل واكنش هاى سوخت و ساز در بدن هستند.زمانى كه راديكال هاى آزاد، كلسترول را بمباران مى كنند، آنها را به LDL اكسيد شده بدل مى كنند، شبيه واكنشى كه هنگام فاسد شدن روغن صورت مى گيرد.كلسترول اكسيد شده روند تصلب شرايين را آغاز مى كند. تا مدتى پيش پزشكان تصور مى كردند كه پلاك هاى چربى در روند تصلب شرايين رسوبات غيرفعال كلسترول بوده و پلاك هاى بزرگ تر خطرناكند.هيچ يك از اين موارد درست نيستند. در واقع كلسترول اكسيد شده التهاب فعال را در ديواره شريان آغاز مى كند. لنفوسيت هاى T و ماكروفاژها، يعنى گلبول هاى سفيدى كه نقش كليدى در سيستم ايمنى بدن بازى مى كنند،

خون را ترك كرده، به ديواره سرخرگ مهاجرت مى كنند و LDL اكسيد شده را مى بلعند. زمانى كه ماكروفاژها باكترى و ويروس ها را مى بلعند، آنها را مى كشند، اما در مورد كلسترول عكس اين قضيه صادق است: ماكروفاژهاى حاوى چربى بزرگ شده و به سلول هاى اسفنجى تبديل مى شوند. سپس اين سلول ها پاره شده و كلسترول اكسيد شده را به درون ديواره سرخرگ يعنى جايى كه مى تواند چرخه تخريب را به جريان اندازد رها مى كنند. سلول هاى عضلات صاف ديواره سرخرگ در پاسخ به التهاب، بزرگ شده و يك سرپوش انعطاف ناپذير را بر روى پلاك التهابى شكل مى دهند.پلاك هاى بزرگ داراى سرپوش سخت، وخيمند: آنها شريان هاى كرونرى را تنگ كرده و جريان خون را كاهش مى دهند. همين پلاك ها باعث «آنژين صدرى» مى شوند،

يعنى درد قفسه سينه كه به دليل نرسيدن خون غنى از اكسيژن به عضلات قلب اتفاق مى افتد. با اين حال اين پلاك هاى بزرگ سخت معمولاً حمله قلبى را موجب نمى شوند. در عوض پلاك هاى كوچك تر و نرم تر خطرناك ترند چرا كه امكان پاره شدن دارند؛ با پاره شدن پلاك ها لخته (ترمبوز) در سطح آنها تشكيل مى شود. در نتيجه يك انسداد كوچك به انسدادى بزرگ بدل مى شود. در نهايت اين لخته است كه شريان را مسدود كرده و مرگ سلول هاى عضلات قلب را كه به خون غنى از اكسيژن سرخرگى نيازمندند، سبب مى شود. انسدادهاى مشابه سكته مغزى و همچنين معلوليت هاى ناشى از انسداد عروق محيطى را موجب مى شوند.