بخشی از مقاله
تعريف مترو
مترو نام قطار داخل شهری است.
مترو و یا قطار شهری می‌تواند در زیر یا بر روی سطح زمین و بر روی ریل مخصوص خود حرکت کند. مترو در کم شدن مشکل ترافیک و نیز آلودگی هوا در کلان‌شهرها بسیار موثر است.
از کشورهای پیشرفته در زمینه راه اندازی خطوط مترو می‌توان به ایالات متحده آمریکا، فرانسه، ژاپن و آلمان اشاره کرد.
بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین خط متروی شهری در جهان متعلق به متروی نیویورک است که با داشتن ۴۶۲ ایستگاه و طول ۱۳۵۵ کیلومتر و دارا بودن ۲۶ مسیر، در جهان بی‌همتا است. در متروی تهران هشت خط عادی و چهار خط سریع‌السیر در نظر گرفته شده که همکنون تنها 3 خط عادی فعال به همراه یک خط بین شهری بین تهران وکرج دارد
اولين مترو در ايران
آشنايي با متروي تهران
سابقه بحث درباره احداث قطار شهري در تهران به 110 سال قبل باز مي‌‌گردد
تاسيس ترامواي شهري از جمله نكات پيش بيني شده در امتياز نامه‌اي بود كه بارون ژوليوس دو رويتر در عهد ناصرالدين شاه روي كاغذ آورد.[آشنايي با مترو]
اولين طرح شبيه به متروي امروزي كه براي تهران طراحي و اجرا شد، طرح واگن اسبي بود كه از حرم حضرت عبدالعظيم تا ميدان حُر امروزي كشيده شده و تا سال 1310 نيز داير بود.
در مهر سال 1353 مطالعات مربوط به حل مشكلات ترافيك متروي تهران توسط شركت‌هاي مشاور خارجي از جمله سوفرتو منتج به پيشنهاد سيستم اتوبان مترو (با 7 خط) شد.
بر اساس اين مطالعات، احداث مترو به عنوان اساسي‌ترين راه حل بهبود ترافيك تعيين شد.
شركت‌هاي فرانسوي از سال 1356 عمليات اجرايي احداث خط 1 مترو را در اراضي شمال تهران (بزرگراه شهيد حقاني كنوني) آغاز كردند.
عمليات اجرايي مترو تا آذر سال 59 نيز ادامه يافت ولي در اين زمان و درپي جريانات جنگ تحميلي، نمايندگان شركت‌هاي خارجي ايران را ترك كردند و در اواخر سال 60 هيئت وزيران توقف كامل طرح توسط مشاوران خارجي را اعلام كرد.
در سال 63 پس از ارائه گزارشي از طرف جمعي از كارشناسان ايراني در خصوص لزوم احداث مترو، در فروردين سال 64 هيئت وزيران اجراي طرح متروي تهران را تصويب و فعاليت‌هاي مترو مجددا در تهران آغاز شد.
برنامه اول مترو شامل احداث خط 1 (ميرداماد - حرم مطهر)، خط 2 (دردشت - صادقيه) و مسير برون شهري خط 5 (تهران - گلشهر) جمعا به طول 90 كيلومتر با 52 ايستگاه بود.
فعاليت‌هاي اجرايي اين برنامه از سال 1366 با عقد مشاركت مدني با سيستم بانكي آغاز شد.
برنامه دوم مترو نيز شامل طرح توسعه خط 1 از ايستگاه ميرداماد تا ميدان تجريش، احداث خط 3 از منطقه اُزگُل تا شهرك ولي عصر در جنوب غرب تهران، احداث خط 4 مترو از ميدان شهيد كلاهدوز تا شهرك اكباتان و طرح توسعه خط 2 از دردشت تا پارك جنگلي سرخه حصار بود.
ساخت و بهره‌برداري از خطوط مترو در برنامه دوم از سال 84 شروع شد و تا سال 1390 ادامه خواهد داشت. [اينجا تهران است، مترو]
متروي تهران از نگاه تاريخ:
سال 1350:
• شروع مطالعات اجتماعي، اقتصادي و ترافيكي شهر تهران و پيش بيني تغييرات آن براي سال 1370توسط شركت‌هايسوفرتو و RATP
سال 1353:
• ارايه گزارش نهايي و انتخاب سيستم مختلط (سيستم مختلط شامل يك شبكه خياباني با يك كمربندي در پيرامون منطقه مركزي و دو بزرگراه براي نواحي تازه ساز شهري و يك شبكه مترو با 7 خط كه به وسيله شبكه اتوبوس راني و تاكسي راني تكميل مي‌شد)
سال 1354:
• تصويب قانون تاسيس شركت راه آهن شهري تهران و حومه (مترو)
سال 1356:
• شروع عمليات اجرايي
سال‌هاي 65-1359:
• توقف كامل طرح به دليل جنگ تحميلي
سال 1374:
• عقد قرارداد براي خريد تجهيزات ثابت و متحرك خطوط 1 ، 2 و 5
سال 1377:
• افتتاح و بهره برداري از قطار سريع السير تهران - كرج
سال 1378:
• افتتاح و بهره برداري از بخش غربي خط 2، از ايستگاه صادقيه (تهران) تا امام خميني (ره)
سال 1380:
• افتتاح و بهره برداري از نيمه شمالي خط يك از ايستگاه ميرداماد تا علي آباد به طول 14.6 كيلومتر و 17 ايستگاه
سال 1381:
• افتتاح و بهره برداري از پايانه و تعميرگاه غرب خط 2 متروي تهران
• 10،8 بهره برداري از خط يك از ايستگاه علي آباد تا حرم مطهر به طول
كيلومتر و 3 ايستگاه
سال 1382:
• بهره برداري از بخش شرقي خط 2، از ايستگاه امام خميني (ره) تا بهارستان به طول 2 كيلومتر و 2 ايستگاه
سال 1383:
• بهره برداري از ايستگاه ايران خودرو (خط 5)
• بهره برداري از خط 5 از ايستگاه كرج تا گلشهر به طول 10كيلومتر
سال 1384:
• بهره برداري از ايستگاه چيتگر (خط 5)
• بهره برداري از ايستگاه باقرشهر (خط 1)
• افتتاح و بهره برداري از پايانه فتح آباد
• افتتاح نيمه شرقي خط 2 به طول 9 كيلومتر و بهره برداري از ايستگاه‌هاي دانشگاه علم و صنعت، سرسبز و شهيد مدني
سال 1385:
• بهره برداري از ايستگاه هاي سبلان و دروازه شميران
• بهره برداري از ايستگاه هاي نظام آباد و گلبرگ
• بهره برداري از ايستگاه اتمسفر
• بهره برداري از ايستگاه امام حسين (ع)
•
سال 1386:
• بهره برداري از ايستگاه اكباتان
• بهره برداري از ايستگاه شهدا
سال 1387:
• بهره برداري از خط 4 متروي تهران به طول 5/2 كيلومتر از ايستگاه دروازه شميران تا فردوسي
مردم درباره مترو قضاوت كنند
ايران- علي سطوتي قلعه:
دكتر قاليباف در همان نخستين روزهاي مديريت خود در شهرداري تهران محورهايي را به عنوان اصول مديريت شهري مطرح كرد
كه گرچه آن روزها براي برخي جنبه شعاري داشت، اما به مرور زمان، همان شعارها رنگ واقعيت به خود گرفت. يكي از آن محورها در شعار شهروندمداري تجلي يافت. مديريت شهري تهران طي 4 سال اخير همواره بر اين موضوع تاكيد كرده كه شهر متعلق به شهروندان است و همه تلاش خود را به كار بسته تا بيشترين خدمات را در حوزه‌هاي مختلف به آنها ارائه كند. يكي از اين حوزه‌ها، حوزه حمل و نقل عمومي است كه شاهد تحولات مثبت و پيشرفت‌هاي چشمگيري در اين سال‌ها بوده است.
گسترش خطوط مترو از يك سو و راه‌اندازي سامانه اتوبوس‌هاي تندرو از سويي ديگر، توانسته است بخشي از بار سنگين ترافيك را از روي شانه‌هاي معابر عمومي بردارد. اين اتفاق در حالي افتاده كه متاسفانه دولت چندان به تعهدهاي خود در قبال تبصره 13 پايبند نبوده است.
