بخشی از مقاله
تولید و بسته بندی
مقدمه
در سال 1035 بعد از ميلاد فردي ايراني (انصاري خراساني) سفري به مصر كرد و اولين بار ديد كه سبزيجات جهت فروش در كاغذ پيچيده مي شوند و اين اولين سند براي بسته بندي محسوب مي شود. مركز تجارت بين المللي سازمان ملل متحد در سال 1993 در چهاردهمين گزارش ارسالي خود به كشورهاي عضو مي نويسد در چند ماه اخير گزارشهاي ناخوشايندي در مورد آلوده كردن محيط زيست ناشي از ضايعات بسته بندي هاي گوناگون در طبيعت منتشر شده است و عوارض ناشي از نبود بسته بندي مانند آلودگيهاي مواد غذايي، زيانهاي ناشي از اتلاف محصولات كشاورزي ، گرسنگي و بيماري و از بين رفتن ارز حاصل از صادرات همواره مورد توجه صاحبان صنايع و مسئولين امر قرار گرفته است.
امروزه حدود 50% مواد غذايي كشورهاي جهان سوم به علت نبود بسته بندي و نگهداري مناسب از بين مي رود. اين در حالي است كه ميزان اتلاف در كشورهاي صنعتي كمتر از 5 درصد است.
مشكل اساسي در بسته بندي گراني مواد اوليه مي باشد كه معمولاً توليد كنندگان از مواد غير استاندارد استفاده مي كنند و خود باعث ضرر و زيان فراواني مي شود. به زبان ديگر نبود تكنولوژي بسته بندي و عدم دسترسي به مواد اوليه مناسب بسته بندي از مشكلات صادر كنندگان كشورهاي در حال توسعه مي باشد.
بسته بندي عبارت است از كليه عملياتي كه كالا سالم و زيبا به دست مصرف كننده رسيده و حمل و نقل آن را تسهيل نمايد. در بسته بندي بايد عوامل متعددي را در نظر گرفت.
1- عوامل ثابت: همانند استحكام- كمي وزن و حجم بسته بندي – ظاهر زيبا و دلپسند – سهولت بارگيري و تخليه – راحتي حمل براي خريدار – حداقل قيمت
2- عوامل متغير: مقررات دولتي – سليقه مصرف كننده – مصرف جامعه
بنابر اين بسته بندي پوششي است كه كالا را در برابر عوامل طبيعي و غير طبيعي حفاظت مي كند و باعث سهولت در حمل و جابجايي و تناسب با خريداران شده و در جذابيت هاي لازم براي توسعه فروش اثر مي گذارد. با رعايت نكات لازم در مورد بسته بندي اولاً ضيعات صادراتي كشور در اين زمينه كاهش مي يابد و ثانياً با افزايش جاذبه هاي مربوط به شكل ظاهري و نحوه عرضه كالا، فروش ما با قابليت رقابتي بيشتر توسعه مي يابد.
هدف اصلي از بسته بندي كالا اين است كه در فاصله زماني انبارداري، حمل و نقل و توزيع، صفات و مشخصات مهم كالا حفظ شده و از صدمات و خطرات احتمالي جلوگيري شده اولين قدم در انتخاب نوع بسته بندي يك كالاي خاص و براي حصول به هدف يا هدفهاي معين در بازارها، ترسيم شماي دقيق يا تصوير روشني از الگوي توزيع آن كالا است.
بديهي است در توزيع كالا از اينالگو بايد پيروي شده بدين منظور يك روش يا مدل توزيع بايد تهيه و ترسيم گردد. مدل توزيع بيان كننده سيستمي است كه از آن طريق كالا با توجه به كميت و ضرورت حفظ كيفيت حمل مي شود.
بهترين اساس براي ترسيم چنين مدل توزيعي مطالعه مستقيم تمام مراحل عملياتي است.
حدود استفاده از چنين مدلهايي به مشخصات كالا و پيچيدگي بازار بستگي دارد. در تمام موارد، علاوه بر مشخصات كالا و پيچيدگي بازار، ويژگي تبعي توزيع نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. نوع بسته بندي انتخاب شده بايد در تمام مراحل توزيع قابل قبول و داراي كاربرد باشد. البته تذكر داد كه توجه به قيمت بسته بندي يكي از اركان اساسي مي باشد.
بنابر اين هدف اصلي از بسته بندي عبارتست از:
1- بسته بندي بايد مناسب كالا باشد.
2- قيمت و جنبه اقتصادي آنرا در نظر بگيريد و اقتصادي ترين را انتخاب كنيم.
3- كاراترين حالت را داشته باشد (كه اين مورد فقط بستگي به ميزان آگاهي كامل مديران از مواد اوليه موجود در بسته بندي مقدور مي باشد)
بسته بندي ها جنبه احترام به طرف متقابل (مشتري) را دارد. بنابر اين خيلي بايد به آن اهميت بدهيم (متأسفانه در ايران اهميت چنداني به آن داده نمي شود و فقط جنبه حمل كالا را دارد)
بسته بندي ها تبليغي است ارزان براي كالايمان (بازارياب خاموش) بنابر اين در تهيه و اطلاعاتي كه بر روي آن درج مي كنيم و حتي در انتخاب رنگ آن بايد دقت شود.
طبقه بندي بسته بندي:
1- در سيستم بسته بندي بايد شناخت كامل به مواد اوليه بسته بندي داشته باشيم و همچنين از نظر خصوصيات كاربردي آنها بايد به خوبي اطلاع داشته باشيم.
2- خصوصيات كالايمان را بدانيم و بر پايه آن بسته بندي مناسب انتخاب كنيم. مثلاً بدانيم كالايمان چه وزني دارد، شكستني است، احتياج به حركت هوا دارد. حساسيت آن در مقابل لرزه و رطوبت چگونه است و ...
3- از نظر تكنولوژي دتمان باز باشد و بدانيم تكنولوژي مناسب بسته بندي (براي كالاي مورد نظر) چيست مثل (وكيوم – فرم – كارتن – نايلون و ...)
4- مراحل توزيع را خوب بشناسيم و الگويي از آن ترسيم كنيم. بعد وسايل حمل و نقل ، انبارهاي توزيع مشخص و بر پايه آن بسته بندي مناسب را انتخاب كنيم.
كالا يا بصورت عمده مصرف مي شود (ميوه جات) يا بصورت تكي (لوازم آرايش) در مورد هر كدام از موارد بالا فرم و شكل بسته بندي فرق مي كند. آيا بسته بندي فقط براي حفاظت كالاست و يا اشتياق خريد براي مصرف كننده ايجاد مي كند؟
اين سؤالي است كه در طراحي بسته بندي بايد مورد نظر قرار بگيرد تا بتوانيم بسته بندي مناسب اختيار كنيم.
بنا به مسائل بالا بسته بندي را به گروه هاي زير تقسيم كرده اند.
1- بسته بندي كه تا آخر با كالاست (بسته بندي براي مصرف كننده يا بسته بندي واحد)
2- بسته بندي جهت حفاظت و حمل و نقل
3- بسته بندي صنعتي (بصورت پالت و يك كاسه شدن مي باشد)
همچنين بسته بندي از نظر استراتژيكي به مواد زير تقسيم مي شود.
1- ارزش افزوده ايجاد ميكند (مي توان از مشتري بيش از مبلغ هزينه شده بايت بسته بندي پول گرفت)
2- به خريدار پرستيژ مي دهد و ايجاد اعتبار مي كند. (مثل خريد يكي از لوازم آرايش ماركدار)
3- قيمت تمام شده را پايين مي آورد (در قبال فروش بيشتر، ضايعات و مرحوجي كمتري بدست مي آيد)
4- گروه اجتماي مورد نظر را عوض مي كند.
در بسته بندي صادراتي هم بايد نكاتي را توجه كرد به دليل اينكه كالاي ما مسافت بيشتري را طي مي كند، آسفالت جابجايي بيشتري را دارد و همچنين رقابت جهاني وجود دارد. بنابراين بايد به نكات زير توجه كنيم:
1- مطابق با استاندارد و مقرارات كشور متعهد باشد.
2- جلب توجه خريدار احتمالي و ترغيب به خريد (وسوسه جهت امتحان كالايمان)
3- متناسب با نيازها و خواست هاي بازار مورد نظر باشد.
4- توان حفاظت از ويژگي كالا را داشته باشد. (طعم – رنگ – بو)
شكل ظاهري و طراحي بسته بندي:
طرح بسته بندي بايد به نحوي باشد كه شكل ظاهر و نماي عمومي ان جالب بوده و حداكثر فروش را تأمين نمايد با توجه به آثار ذهني و جذابيت طرح هاي بسته بندي در پيشبرد فروش توصيه مي شود كه با شرايط و نيازها و سليقه مصرف كنندگان بازار هدف آشنا باشيم و در طراحي از آن استفاده كنيم.
در انتخاب نوع بسته بندي لازم است بخاطر داشته باشيم كه بسته بندي يكي از حربه هاي بازاريابي است و نقش آن در موفقيت يا شكست در فروش يك كالا با ديگر حربه ها برابر است. مثلاً انتخاب صحيح منطقه هاي فروش به منظور دستيابي مؤثر به مصرف كنندگان بالقوه عامل بسيار مهمي است كه از نظر بازاريابي داراي اهميتي برابر با بسته بندي صحيح است. يك بسته بندي خوب بايد داراي طرح مناسب، مواد اوليه مقاوم و ساختي صحيح باشد. روش حمل و نقل يكي از مهمترين عوامل مؤثر در انتخاب و بكار گيري نوع بسته بندي است. بطور مثال در تجارت بين المللي سبزيها و ميوه ها هزينه هاي حمل و نقل بخش عمده اي از هزينه ها را تشكيل مي دهد و در نتيجه نوعي از بسته بندي بايد انتخاب شود كه اين هزينه ها را به حداقل رساند.
اين يك اصل اساسي است كه طراحي هر بسته بايد با مشخصات و ويژگي هاي خاص، روش حمل و نقل و توزيع آن متناسب باشد. همينطور لازم است بسته بندي كالا با روشهاي سرد كردن و يا انجماد آنها تناسب داشته باشد.
بعلاوه ، لازم است كل الگوي توزيع شامل شيوه هاي مختلف حمل (زميني يا هوايي يا دريايي) مورد توجه قرار گيرد.
آنچه مسلم است بسته بندي تاكنون در كشور ما مورد توجه در خود قرار گرفته و نكات اصولي كه قبلاً ذكر شد رعايت نشده است. توليد كنندگان با توجه به بازار بسته داخلي سعي نموده اند تا آنجا كه ممكن است هزينه هاي خود را كاهش دهند تا سهم بيشتري از بازار را به خود اختصاص داده اند. بي توجهي مصرف كننده به نوع بسته بندي به اين مسئله دامن زده است. اما با اشباع شدن بازارهاي داخل و نياز به صادرات كالاها براي بدست آوردن بازارهاي جديد و از طرفي بالا رفتن سطح توقع مشتري داخلي از نوع بسته بندي، توليد كنندگان را بر آن اشته است كه در سياستهاي خود بازنگري كنند. موقعيتهاي صادرات كه گاه بوجود مي آيند، به لحاظ ضعف در بسته بندي كالاها از دست مي روند و در گروه صنايع غذايي، محصولات مهم و شاخص ايران، چون خاويار، زعفران، پسته و خرما عليرغم كيفيت بالاي محصول توليدي، بدليل كيفيت پائين ب
سته بندي نتوانسته اند جايگاه خود را در بازار جهاني بيابند و حتي شاهد آن هستيم كه محصولات غذايي ايران با بسته بندي جديد توسط ساير كشورها در بازارها عرضه مي شوند.
از سويي گشوده شدن بازارهاي جديد در همسايگي ايران، همچون كشورهاي آسياي ميانه، افغانستان و عراق و بوجود آدن فرصت براي صادرات به اين بازارها، مطالعه و سرمايه گذاري در بخش بسته بندي را كاملاً ضروري كرده است. در بازار داخل الگوي مصرف در حال تغيير است. شكل عرضه محصولات غذايي متحول شده و مصرف كننده انتظار بالاتر از بسته بندي اين محصولات دارد. رعايت نكات بهداشتي، حذف مواد زيان آور، زيبايي و نگهداري بيشتر از ماده غذايي از موادي است كه اكنون بيش از پيش مورد توجه مصرف كننده قرار مي گيرد و توليد
كننده اي موفق تر است كه هر چه بيشتر در جهت انتظار مشتري گام بردارد. در حال حاضر بيش از گذشته غذاهاي آماده توليد و عرضه مي شود و اين توليد در پاسخ به تقاضايي عرضه مي شود كه روز به روز در حال افزايش است. صنعتي شدن شهرهاي بزرگ و تمايل كمتر جامعه به تهيه غذا بشكل سنتي قديم باعث افزايش تقاضاي جامعه براي غذاهاي آماده مصرف شده است. عليرغم افزايش توليد، بسته بندي و شكل عرضه آن همگام با آن رشد نداشته است. هنوز هم بسياري از غذاها در ظروف قديمي سرو مي شوند كه فاقد قابليتهاي لازم از نظر بهداشتي و نگهداري غذا تا زمان مصرف هستند اين مطلب بخصوص در مورد غذاهاي سنتي ايراني صادق هستند. طراحان ظروف، بخصوص ظروف يكبار مصرف براي بسته
بندي غذاهاي سنتي ايراني كه اغلب بصورت گرم مصرف مي شوند ظروف مناسب طراحي نكرده اند و اغلب همة ما اين غذاها را در ظروف نامناسب خريداري كرده ايم و از نزديك با مشكل حمل اين غذاها از محل خريد تا محل مصرف مواجه بوده ايم. همه ما هنگام صرف يك نوشيدني داغ در ليوانهاي يكبار مصرف فعلي با مشكلات اين ليوانها اعم از مقاوم نبودن و ضريب انتقال حرارت بالا و بهداشتي نبودن آنها روبرو شده ايم.
ظروف موجود در بازار اغلب با تكيه بر توليد ورق پلي استايرين معمولي و شكل دهي بر اساس روش ترموفرينگ و وكيوم فرمينگ توليد مي شوند. اينك در اغلب كشورهاي پيشرفته اين تكنولوژي بخصوص براي سرو غذاهاي گرم منسوخ شده و اين ماده تنها براي بسته بندي مواد غذايي سرد مورد استفاده قرار مي گيرد.
آنچه باعث اصرار توليد كنندگان و عرضه كنندگان محصولات غذايي بر استفاده از اين نوع ظروف مي شود، قيمت پائين آن نسبت به ساير رقباست. اما اين مقاومت در مقابل خواست مشتري قرار گرفته است كه خواهان كيفيت بالاتر در بسته بندي ماده غذايي است.
اكنون مديران آگاه مؤسسات توليدي مواد غذايي به اين نكته پي برده اند و با روي آوردن به بسته بندي هاي جديد كه بهداشتي و مقاوم ترند و داراي مقاومت بيشتر و زيباترند، سهم خود در بازار فروش را افزايش داده اند.
از جمله مواد جديد كه بخصوص براي سرو غذاهاي گرم مناسب است مي توان به فوم پلي استايرين اشاره كرد. بطور كلي پلي استايرين جزء پليمرهاي ارزان قيمت محسوب مي شود و در مقايسه با ساير مواد موجود استفاده از آن در بسته بندي باعث كاهش هزينه ها مي شود.
ورقهاي فوم پلي استايرين، همچون ورقهاي پلي استايرن معمولي قابليت آنرا دارند كه به روشهاي ترموفرينگ و كيوم فرينگ شكل دهي شوند. در مقايسه با ظروف قديمي ، اين مواد قابليت انعطاف بيشتري دارند. ضربه و فشار را بهتر تحمل مي كنند و بخصوص عايق حرارتي محسوب مي شوند، كه در سرو غذاهاي گرم بسيار حائز اهميت است.
از نظر شكل ظاهري بسيار زيباتر از ps معمولي هستند.
عايق بودن اين ظروف باعث مي شود كه ماده غذايي گرم تا مدت طولاني دماي خود را حفظ كند كه اين مطلب با الگوي مصرف حاكم بر جامعه سازگار است. بطوريكه غذاي خريداري شده از محل توليد تا مصرف همچنان گرم باقي مي ماند كه نيازي به گرم كردن مجدد آن كه مستلزم صرف انرژي و وقت است نخواهد بود.
بعلت انعطاف اين ورقها، ظروف توليدي با اين ماده داراي درب متصل به بدنه اصلي هستند كه نگهداري بيشتر ماده غذايي را به همراه دارد و اين مطلب بخصوص در مورد غذاهاي مايع نمود بيشتري پيدا مي كند.
سرو نوشيدنيهاي گرم در فصل زمستان و نوشيدنيهاي سرد در تابستان در ليوانهاي قديمي پلي استايرن همواره با مشكل مواجه است. بخصوص در مورد مايعات گرم كه بايد گفت ليوانهاي قديمي از نظر بهداشتي هم توصيه نمي شوند. به دليل ضريب انتقال حرارت بالاي ليوانهاي قديمي مايعات گرم بسرعت سرد شده يا بالعكس مايعات سرد خيلي زود گرم مي شوند.
و مصرف كننده را وادرار مي كند قبل از سرد شدن يا گرم شدن آنرا مصرف كنند حال آنكه ليوانهاي جديد قادرند دماي آن را تا مدت نسبتاً طولاني ثابت نگهدارند و علاوه بر آن مقاومت فيزيكي بيشتري در مقابل ترك خوردن و ضربات وارده دارند و مصرف كننده بدون احساس ناراحتي از دماي بسيار بالا يا بسيار پائين جداره ليوان مي تواند آنرا بدست بگيرد.
مزاياي ياد شده در كنار اقبال عمومي به بسته بندي هاي جديد، دامنه مصرف اين محصول را افزايش داده است. در اسان خراسن هم شاهد عرضه گسترده اين نوع ظروف يكبار مصرف هستيم. اما به دليل عدم وجود توليد كننده در استان، اين محصول بطور كلي از مراكزي چون تهران و ساير شهرهاي كشور به استان وارد مي شود.
به دليل چگالي پائين فوم و حجم بالاي محصول ، هزينه حمل و نقل از نقاط دور دست به استان خراسان باعث شده قيمت تمام شده آن براي مشتري خراساني بالاتر از شهرهاي مبدأ باشد و اين مطلب باعث مي شود. ظروف قديمي به دليل اختلاف قيمت بيشتر، مورد استفاده قرار گيرند. با توليد اين محصول در استان و حذف هزينه حمل از قيمت تمام شده آن بطور قطع سرانة مصرف آن گسترش بيشتري پيدا خواهد كرد و اين خود به رعايت بيشتر موازين بهداشتي در عرضه محصولات غذايي منجر خواهد شد كه در نتيجه از ميزان بيماريهاي حاصل از بسته بندي نامناسب مواد غذايي كاسته خواهد شد.
كليات در استان شناسايي محصول و ارتباط منطقي آن با زنجيره توليد
پلي استايرين:
اولين بار در سال 1940 پلي استايرين توسط شركت آلماني فاربن اينداستريز (J.G.Farben Industries) توليد و به عنوان عايق در صنايع الكتريكي مصرف مي شد. در زمان جنگ جهاني دوم كه راه ورود لاستيك طبيعي به آمريكا بسته شد. اين پليمر براي توليد لاستيك مصنوعي در آمريكا بكار گرفته شد. پس از جنگ كه مجدداً ورود لاستيك طبيعي به آمريكا آغاز شد، مصرف پلي استايرين به مراتب كمتر از توليد آن بود. از اين رو بازاريابي وسيعي براي مصرف پلي استايرين براي مصارف روزمره آغاز گشت، در نتيجه پلي استايرين يكي از معروفترين پلاستيكهايي است كه در اغلب صنايع مورد نياز بوده و مصرف مي شود.
از جمله مواردي كه باعث شد توسعه كاربرد اين پليمر شدند. شفافيت ، شكل پذيري و قيمت اندك آن است كه خود باعث ايجاد جايگاهي مخصوص در بين انواع پليمر شد. ظرفيت توليد جهاني پلي استايرين در دهه گذشته با رشد متوسط 2/5 درصد از 8745 هزار تن در سال 1995 به 15295 هزار تن در سال 2001 رسيده كه در مدت يك دهه تقريباً به ميزان 2 برابر افزايش يافته است. اين پلاستيك برخلاف ساير پلاستيكها، ويژگي بلوري نداشته و شفاف است.
پلي استايرين در برابر جذب آب مقاومت خوبي ذاشته و تا حدودي خواص الكتريكي خوبي دارد. اين پليمر با مصرف جهاني 14 ميليون تن حدود 9 درصد از مصرف پليمرهاي اساسي را در بر مي گيد.
پلي استايرين در 3 گريد HIPS (مقاوم در برابر ضربه)، GP (چند منظوره و EPS (انبساطي) توليد مي شود.
گريد معمولي (GPPS)
اين پليمر به دليل خواصي مانند شفافيت ، مقاومت در برابر جذب ريوبت ، نداشتن بو و مزه، عايق الكتريسيته و نيز خاصيت قالب پذيري خوب به استقال فراواني روبرو شد. به همين جهت در ساخت وسايلي كه از اين ويژگيها بالاترين بهره را ببرد استفاده مي شود. كاربردهايي همچون ظروف يكبار مصرف، لوازم بهداشتي، ورزشي، صنايع اتومبيل سازي، لوازم خانگي، صنايع الكتريكي، كامپيوتر و ... از جمله مواد استفاده اين پليمر مي باشد.
پلي استايرين (C8H8) با وزن مولكولي مونومر 15/104 داراي 26/92 درصد كربن و 74/7 درصد هيدروژن است. چگالي پلي استايرين 04/1 تا 07/1 g/m3 است كه اندكي بيش از آب است.
اين پليمر به سهولت شعله ور مي شود و مي سوزد و با حذف شعله به سوختن ادامه مي دهد. در برابر حرارت نرم مي شود و دماي نرم شدن آن 70 تا 115 درجه سانتيگراد است.
با بخار واكنش نمي دهد و در برابر الكلها، آب و روغن مقاوم است و در آنها حل نمي شود. حلالهاي پلي ستايرين اتيل استات ، بنزن، متيلن كلريد هستند كه در محيط زندگي روزمره يافت نمي شوند. از اين رو براي مصارف خانگي و روزمره و بسياري صنايع مناسب است.
پلي استايرين در رده پليمرهاي آروماتيك قرار دارد.
پلي استايرين چند منظوره داراي گريدهاي مختلف است كه دو گريد 1160 و 1540 آن در پتروشيمي تبريز در ايران توليد مي شود توليد اين مجموعه سالانه 25000 تن است كه جوابگوي تقاضاي بازار ايران نيست و مابقي وارد مي شود طرح توليد پلي استايرين شركت پتروشيمي پارس با ظرفيت 000/250 تن در حال راه اندازي است. اين طرح در سال 1384 به بهره برداري خواهد رسيد.
پلي استايرين به راحتي قابل بازيافت است.
گريد مقاوم (HIPS)
پائين بودن ضربه پذيري گريد معمولي باعث شد كه مصرف پلي استايرين اصلاح شده يا مقاوم به شدت رشد كرده و در رده پليمرهاي پرمصرف قرار گيرد. از خصوصيات برجسته گريد مقاوم ، خواص مكانيكي، بخصوص ضربه پذيري خوب همراه با قيمت ارزان است كه اين خصوصيات باعث استفاده از پلي استايرين با گريد مقاوم در ساخت انواع وسايل و تجهيزات گرديده.
اصلاح پلي استايرين موجب افزايش چغرمگي، استحكام ضربه اي و افزايش كشش طولي مي گردد. اين عمل شفافيت پلي استايرين را نيز خراب مي كند. پلاستيكهاي PS اصلاح شده با لاستيك معمولاً در ساخت تلويزيون و لوازم خانگي، قسمت داخل يخچال، (طبقات، پوششهاي داخلي) و ظروف نگهداري استفاده مي شود. مصرف كنوني و جهان اين گريد همراه با گريد معمولي حدود 11 ميليون تن است كه پيش بيني مي شود در سال 2011 اين ميزان به حدود 15 ميليون تن برسد.
گريد انبساطي
پلي استايرين كه بلوكهاي پلاسوفرم به عنوان عايق برودتي در سردخانه ها و يخچالهاي صنعتي، خانه هاي پيش ساخته انواع فومهاي بسته بندي لوازم برقي و الكترونيكي (به عنوان ضربه گير) و انواع يخدان استفاده مي شود. اين پلي استايرين در مرحله توليد گرانول آن با گاز پنتان عمل آوري مي شود بطوريكه در هنگام توليد فوم با در معرض بخار قرار گرفتن ، دانه هاي گرانول افزايش حم پيدا كرده و در قالب شكل مي گيرد. ميزان پلي استايرين موجود در واحد حجم محصول نهايي در اين روش 2 تا 3 درصد متغير بوده و مابقي حجم را هوا تشكيل مي دهد.
پيش بيني مي شود كه مصرف گريد انبساطي پلي استايرين در سال 2011 بالغ بر 4/3 ميليون تن گردد.
تعريف ويژگيها و مشخصات فني محصول از نظر شكل ظاهري ، طبقه بندي
تعريف:
محصول واحد توليدي، ظروف يكبار مصرف از جنس فوم پلي استايرين مي باشد. اين ظروف در اشكال و طرح هاي مختلف جهت بسته بندي و عرضه غذاهاي مختلف كاربرد دارند. فوم پلي استايرين ، از فرآيند اكستروژن همزمان با تزريق گاز بوتان و سپس شكل دهي ورق حاصله بدست مي آيد.
ويژگيها و مشخصات فني محصول
ظروف يكبار مصرف فوم پلي استايرين با چگالي حداكثر 80 kg/m3 داراي وزن كم، خواص عايقي خوب در برابر حرارت و مقاومت خوب در برابر تغيير شكل است و بخوبي ضربه هاي وارد بر يك بسته بندي غذايي را تحمل مي كند.
براي خطوط اتوماتيك پر كن اين خاصيت ضربه پذيري بسيار مؤثر بوده و از ضايعات حين بسته بندي در اثر تخريب ظرف در تماس با اجزاء مكانيكي خط اتوماتيك مي كاهد.
چگونگي و ميزان بكارگيري بعنوان كالاي نهايي يا واسطه اي و معرفي و مقايسه كالاهاي قابل جانشيني با محصول اصلي
ظروف پلي استايرين بصورت فوم براي نگهداري ميوه جات، سبزيجات و گوشت تازه، بسته بندي براي غذاي آماده و جعبه هاي تخم مرغ قابل استفاده اند.
انواع ظروف عايق براي نگهداري غذا و ليوانهاي پلاستيكي با قابليت نگهداري گرما و سرما
ورق فوم پلي استايرين بدون شكل دهي براي مصرف در ساختمان (لايه هاي داخلي ، كاغذ ديواري و پوشش داخلي سقف) استفاده مي شود. قابليت چاض ، تا خوردن، پيچيدن و ايجاد نقوش برجسته روي آن عايق گرما و رطوبت بودن و نفوذپذيري بسيار كم در برابر بخار و هوا و همچنين عايق باكتري و ميكروارگانيسم ها بودن از جمله خواصي است كه بر دامنة مصرف آن افوده است.
در مقايسه با ساير رقباء همچون ظروف يكبار مصرف كاغذي و ظروف چند بار مصرف مزاياي عمده اي دارد. به لحاظ قيمت نسبت به ظروف كاغذي تا 3 برابر و نسبت به ظروف چند بار مصرف تا 6 برابر ارزانتر است. در مقايسه با كاغذ آسانتر بازيافت مي شود. در مقايسه با ظروف پلي استايرين معمولي گرچه بلحاظ قيمت گرانتر محسوب مي شود. ليكن به دليل ظاهر صدفي زيبا، قابليت تعبيه درب به دليل قابل تا خوردن بودن آن و همچنين خواص عايقي آن مصرف آن رو به افزايش بوده و رفته رفته جايگزين آن مي گردد. با بالا رفتن فرهنگ عمومي و اطلاعات افراد جامعه نسبت به بحث ظروف يكبار مصرف انتظار مي رود مصرف آن گسترش بيشتري پيدا كند. توليد اين محصول در مشهد، منجر به حذف كرايه حمل قابل توجه براي هر عدد محصول و در نتيجه كاهش قيمت براي مصرف كننده و بالطبع توجه هر چه بيشتر مصرف كننده به اين نوع ظرف خواهد بود.
ارائه ديدگاه هاي كلي در مورد قيمت و امكان فروش و چگونگي روند تغييرات قيمت فروش محصول اصلي در داخل و خارج كشور
عوامل متعددي در تعيين قيمت فراورده اي مختلف صنعتي و غيره دخالت دارد كه تغييرات آنها سه جزء اصلي و شاخص قيمت فروش محصول (هزينه هاي اوليه يا قيمت تمام شده، هزينه هاي پس از توليد و سود) را متأثر از شرايط حضور خود مي نمايند كه ذيلاً مهمترين آنها برشمرده مي شوند:
1- ميزان عرضه و تقاضا
2- معيارهاي رقابت
3- گسترش كاربرد و نوع كانونهاي مصرف كننده محصول
4- سياستهاي اقتصادي كشور
5- معيارهاي كيفي كالا
6- روند رشد صنايع جنبي
7- وضعيت واردات و صادرات
از بين عوامل مختلف مؤثر در نيل به قيمت نهايي و فروش محصول يك واحد توليدي، تنها تعدادي از آنا قابل كنترل هستند كه عمدتاً اجزاي هزينه هاي اوليه را شامل مي شوند. وجود طرح هاي بزرگ توليد پلي استايرين در آينده نزديك نويد قطع واردات و تأمين مواد اوليه با كيفيت و قيمت مناسب در داخل كشور را مي دهد. گسترش صنعت تغذيه و پيشرفتهاي آن و همچنين توجه جامعه به كاهش هزينه ها و صرفه جويي در وقت به منظور همگام شدن با زندگي مدرن امروزي است نشان از رشد تقاضا براي اين محصول در آينده دارد.
از طرفي حجم بالاي اين محصول در مقابل وزن آن باعث شده است هزينه هاي حمل آنرا افزايش چشمگيري داده و اين مهم باعث شده است كه كانونهاي توليد آن در جهان كه از نظر مسافت فاصله زيادي به كشورمان دارند، امكان صادرات آن به ايران را نداشته باشند و در عوض نزديكي مشهد به آسياي ميانه و افغانستان امكان عرضه اين محصول در اين بازارها و كسب در آمد ارزي از طريق صادرات را فراهم كرده است.
اجتناب ناپذير بودن استفاده از تجهيزات و ماشين آلات مختص اين صنعت به همراه قيمت بالاي آن كه امكان ساخت آن در داخل وجود ندارد، مبين سهم عمده و نقش تعيين كننده هزينه سرانه دستگاه ها بر قيمت محصول نهايي بوده و لزوم يا ميزان تأثير اختصاص تسهيلات وام و سرمايه گذاري جهت فائق آمدن بر تنگناهاي مالي را تأكيد و تصريح مي نمايد.
