بخشی از مقاله
بررسی اجمالی نماز
ارائه الگوي قابل عرضه اي از نماز به دنيا
امروز روان شناسان دلسوز دنيا و همچنين جامعه شناسان قبول دارند كه خلائي در زندگي بشر و به خصوص جوان ها وجود دارد و دائم هشدار مي دهند و اخطار مي كنند و به دنبال راهي هستند كه اين خلاء را به گونه اي پر نمايند مسئولان كشورها هم آنهايي كه به سرنوشت مردم
علاقمندند. اين نگراني را دارند . ما كمتر از كشورهاي ديگر نگرانيم ، ولي ما هم نگراني هايي داريم ما كه در محيط دين و جهاد و شهادت و شادابي انقلاب و صفاي مذهبي زندگي مي كنيم ، نگران افكار و سرنوشت فرزندانمان و نسل نو هستيم . خوب تعبيه رهبران و دلسوزان كه در كشورشان
امتيازات ما را هم ندارند و ما مي توانيم و ضعفشان را درك كنيم ، سريعاً م يگويند كه اينطور نيست تا مشكل را مخفي كنند . به نظر مي رسد كه دنيا براي گرفتن پيامي آماده مي شود . و بايد اين پيام سنجيده و همه جانبه و قابل نفوذ باشد . در شرايطي كه ما مي بينيم درمجموعه ي دنيا خلائي كه اعلام مي كنند . سرگرداني فكري براي جوان ها و نسل نواست و هر چه كه برايش درست مي كنند . برنامه ريزي مي كنند درست اين را خيلي روشن نمي دانند .
« نقش نماز در هدايت انسان »
از مهم ترين سرمايه هاي انسان براي اين كار بجز دانش و عرفاني كه داريم ، عبادات ، او كار و نسكلي است كه در دين ما تعبيه شده است . اين مسائل بسيار مهم است و ما در اين قسمت از بحث به نقطه اي مي رسيم كه امروز شما به اين مسئله توجه داريد و آن همين نماز است اين مسائل نا محسوس است .
وارد شدن در فضاي مسجد و وارد شدن در فضاي نماز و قرار گرفتن در فضاي حج و شركت در مراسم دعا ، سبب هدايت انسان مي شود يكي از كارهاي مهم اين است كه مردم معمولي مان را در همين امور ظاهري داشته باشيم ، يعني نبايد خيلي دنبال اين باشيم كه همه چيز را همه كس بتوانند بفهمند . در اين جا مقدار زيادي تعبد مطرح است . البته اين تعبد درنهايت به فهم و درك و استدلال و شهود مي رسد .
تا آن جا كه انسان با قرآن و احاديث سروكار دارند در ميان اين همه عباداتي كه وجود دارد .
قوي ترين و مطمئن ترين و بي اشكال ترين و بي پيرايه ترين عبادات نماز است . به چيزهاي ديگر پيرايه اي بسته اند و كم و بيش به سلامت و صافي و شفافي نماز نيست .
نماز بسيار شفاف است و اين امر عجيب نيز هست . از نكات جالب نماز اين است كه در تاريخ و در همه ي اديان ، از زمان حضرت آدم تا امروز نماز بوده است . قرآن همه ي اين ها را به نماز تعبير مي كند . چون ما به اين امر و تعبير حرف مي زنيم ، احتمالاً شكلش هم خيلي تفاوت نداشته است . در ظواهر پيداست كه اين نماز به عنوان وسيله تقليد موثر در اين راه ، از طريق اديان انبياء و
هميشه در طول تاريخ بشري بوده است . حتي در دين خودمان اسلام ، قبل از اينكه نماز به صورتي كه امروز مي خوانيم در دين پيامبر تشريع شده است . و اين بخش از موضوع براي ما بسيار روشن است . چرا كه در همان روز هاي اول پيامبر با مومنين حالص نماز مي خواندند . البته صورتهاي مختلف آن براي ما معلوم نيست ولي اصل حركت و عملياتي به نام نماز از همان روزهاي اول بوده است و انصافاً تا آن جا كه مي توانيم بفهميم اين نمازي كه الان مي خوانيم بسيار جامع طراحي
شده و شواهد زيادي در آن وجود دارد كه از قدرت بشر بيرون است نماز اختراع بشري نيست و همان كسي كه ما را خلق كرده و همان كسي كه مي خواسته ما را به سوي خودش جذب كند . همان كسي كه اين اختيار را به ما داده اين جاذبه را هم دراختيار ما گذاشته و اين وسيله را هم
طراحي كرده است ، تا با آن به طرفش برويم ، آري نماز يك چنين كاري مي كند . به هر نحوي كه بتوانيد نماز بخوانيد خوب است ، منتها مراقبت هاي زياد لازم است ، زيرا افراط و تفريط در اين امر بد است . اگر انسان جوانها را وادار بكند كه به افراط در اين وادي بيفتند و خسته بشوند ، عكس
العمل نا مناسب ايجاد مي شود . و اگر به اين امر تمركزانه فكر كنند دچار مشكل نمي شوند . لذا اعتدال نماز ، مقدمات نماز ، مقارنات نماز ، نتايج نماز ، حفاظت نماز و دستاوردهاي نماز بسيار مهم است . آن كسي كه نماز مي خواند و ان كس كه اقامه ي نماز مي كند آن كس كه تشويق به نماز مي كند و آن كس كه ابزار نماز را درست مي كند و در دست جوان ها قرار مي دهد همه در مسير خدا حركت مي كنند و از اين جهت هيچ تفاوتي با هم ندارند . و همه اعمال نيكي انجام مي دهند .
آثار فردي و اجتماعي نماز
آن نكته اي كه واقعاً بايد براي ديگران باز شود . همين جامعيت نماز است به عنوان يك عبادت محسوب مي شود . اگر به مجموعة نماز نگاه كنيم در مي يابيم كه نماز از طراحي ساده و بسيار جالب برخوردار است و نماز چند حركت ساده بيشتر نيست . معناي واقعاً جالبي دارد . تمام
حكمات نماز مهم است . اذان ، تكبير ، قرائت ، ركوع ، سجده ، تشهد ، سلام ، قنوت و تعقيبات نماز داراي معناي بسيار سازنده و روشني است ، و اگر نخواهيم پيرايه ببنديم و حالش را نداشته باشيم ظرف چند دقيقه تمام مي شود . طهارت نماز لباس نماز مراقبت هاي تغذيه اي و .... نيز همه ي شرايطي دارند كه اينها همه در بعد فردي آن است . در بعد اجتماعي نيز نماز جماعت و
نماز جمعه جريان عظيمي دارند كه به طور خودكار دنياي بزرگي از مكانات فرهنگي ، اقتصادي ، علمي و .... را در ميان يك امت ، خلق مي كند . همين مصلايي كه ما الان در آنه هستيم اين بناها كه ما در آن زندگي مي كنيم مگر چيزي غير از همين آثار نماز است .
تأثير اين نماز جمعه ها را اكنون در انقلابمان مي بينيم ؟ كيست كه امروز بتواند تاثير نماز جمعه را در تحكيم انقلاب انكار كند ؟ نماز جمعه ها در توسعه ي امور انقلاب و اصلاح امور انقلاب و ارشاد و اتحاد مردم و بر هم زدن توطئه ها تاثير غير قابل انكاري داشته است و آدم بايد كور باشد كه اينها را نبيند .
وظايفي كه نماز گذار بر عهده دارد : لباس نماز ، غذاي نماز گذار و رخيه او شرايطي كه يك مسلمان پيدا مي كند . اگر درست به مسجد برود و برگردد . داراي ابعاد تربيتي بسيار است آثار تربيتي نماز آن قدر زياد است كه ما غرق در آن هستيم . مانند دريايي است كه نمي توان آن را توصيف كرد . به عبارت ديگر از فرط وضوح غايب و مخفي شده است . نظمي كه در زندگي و برنامه هاي ما به وجود مي آيد و آثار قلبي كه در ما خلق مي شود . به دليل مراعات شرايط نماز است
. نماز بايد كامل باشد و نماز كامل است كه انسان را به خداوند نزديك مي كند . واقعاً بيهوده نيست كه تعبير عمود دين براي نماز به كار برده اند وقتي كه ما اين روايت را مي خوانيم فكر مي كنيم كه نماز ستون فيمه اعمال عبادي ماست كه اگر درست شد . اعمال ديگر هم درست مي
شوند و مورد قبول قرار مي گيرند . البته همين طور است اعمال ديگر هم بايد از نماز شروع بشود ، و قبول گردد . اما عمود دين عمود جامعه است . و اين به دليل تاثيري است كه نماز ها و مساجد و نماز جمعه ها دارند ، تأثيري كه اخلاق نماز گزار راستين دارد . تأثيري كه نماز در رفع گناهها صلاح و تربيت افراد جامعه و جلوگيري از حرام خواري دارد . دين همين هاست و در حقيقت عمود دين يعني يك نماز درست براي انسان و جامعه ، فرد و جامعه اي كه نمازش را درست بخواند دينش هم درست است براي انسان خوب است كه نمازش درست بخواند .
