بخشی از مقاله
پله
انواع پله‌ها
ـ پله‌هاي موزائيكي
اين نوع پله‌ها به دو صورت پيش‌ساخته و يا در جا به كار رفته و از دو قسمت تشكيل مي‌شوند:
الف: قسمت زيرين كه از بتن رده 35C (عيار 400 كيلوگرم سيمان) باشد.
ب: قشر رويي مانند قشر رويي موزائيك بوده و در صورتي كه طول پله‌هاي بتني از يك متر بيشتر باشد، بايد در آن ميلگرد فولادي به كار رود. در ساختمانهاي عمومي و پر رفت و آمد، بايد لبه پله‌ها به نبشيهاي آهني (داراي شاخك در بتن) يا نبشي آلومينيومي آجدار مخصوص پله كه در بتن
جاسازي و نصب شده و يا با پله ريخته مي‌شود، مجهز باشد. پله‌ها ممكن است با زاويه قائمه و يا با زاويه صاف و يا لبه‌دار ساخته شوند. براي جلوگيري از سر خوردن بخصوص در فضاي باز مي‌توان در كف پله چند شيار (چفت) ايجاد نمود. ممكن است بدين منظور از نوارهاي مخصوص استفاده شود. عرض كف پله و ارتفاع آن، بايد متناسب و برابر مشخصات معماري باشد. دستگاه نظارت در هر صورت، بايد زاويه، عرض، طول، ارتفاع، چگونگي قفل و بست و سوار شدن پله‌ها بر روي هم را مشخص و به پيمانكار ابلاغ نمايد.
ـ پله‌هاي سنگي
سنگهايي كه براي پله به كار مي‌رود، به شرح زير است:
الف: سنگهاي يكپارچه كه دست‌تراش بوده و يا به وسيله ماشين تهيه مي‌شوند.
ب: سنگهاي پلاك به ضخامت 2 تا 10 سانتيمتر شامل كف پله و سنگ قرنيز.
سنگهايي كه در فضاي باز و يا پر رفت و آمد به كار مي‌رود، بايد از نوع سخت و مقاوم بوده و كف پله‌ها تيشه‌اي يا كلنگي شود. در داخل و يا خارج ساختمان اگر كف پله تيشه‌اي نمي‌شود، بايد حداقل سه رديف شيار (چفت) در پله تعبيه شود تا مانع سر خوردن گردد و يا بدين منظور نوارهاي مخصوص، تهيه و چسبانده شود. سنگ پله (كف و قرنيز) مي‌تواند قائم، زاويه‌دار و يا لبه‌دار باشد كه در هر حال دستگاه نظارت بايد شكل و مشخصات آن را تعيين كند.
ـ ساير انواع پله
پله ممكن است از چوب، آهن، آلومينيوم و يا ساير مصالح بنايي نظير آجر ساخته شود، پله بايد در هر حال برابر نقشه و مشخصات اجرا گردد. بنا به دستور دستگاه نظارت مي‌توان براي پوشش كف از موكت، پلاستيك، چوب‌پنبه و مانند آن و براي نبش پله‌ها از نبشيهاي لاستيكي مخصوص پله كه با چسب مخصوص چسبانده مي‌شوند استفاده نمود.
نصب پله
الف: زيرسازي و نصب پله
در صورتي كه پله‌ها در طبقات باشد، نصب به چند طريق صورت مي‌گيرد. يكي آن كه طاق پ
له‌ها قبلاً با تيرچه و بلوك، تيرآهن و طاق ضربي و يا دال بتن‌آرمه اجرا شده باشد كه در آن صورت ديوار جانبي كنار طاق پله بين كف تا پاگرد يا بين دو پاگرد را بايد با ملات گچ و خاك يا ملات
ماسه سيمان به ارتفاع حدود 50 سانتيمتر اندود نموده و سپس خط پله‌ها را روي آنها پياده و پس از كنترل، مبادرت به نصب پله‌ها نمود. اگر پله‌ها سيماني و موزائيكي پيش‌ساخته است، بايد مطابق ابعاد تعيين شده از سمت پايين به بالا نسبت به نصب آنها اقدام نمود، در اين حالت پله‌ها بايد طوري نصب شوند كه كف پله كمي به سمت جلو و حدود (1%) شيب داشته باشد. فضاي بين طاق و پله، بايد با ملات ماسه سيمان و بتن كاملاً پر شود. به هيچ‌وجه براي نصب پله در پشت كار، نبايد از گچ استفاده نمود. چنانچه براي نصب از گچ استفاده شده، بايد بعداً آن را كاملاً تميز و جمع‌آوري نمود.
در صورتي كه از موزائيك درجا استفاده شود، بايد به نحوي كه در قسمت مصالح ذكر شده، ابتدا زيرسازي آن با بتن، انجام و سپس قشر رويي موزائيك شود. نصب نبشي و طرز سائيدن و صيقل دادن و بطانه كردن پله عيناً همان است كه در قسمت موزائيك شرح داده شده است. در صورتي كه از سنگ ريشه‌دار استفاده مي‌شود، نصب آن عيناً مطابق پله موزائيكي پيش‌ساخته خواهد بود.
چنانچه كف و قرنيز پله از سنگ پلاك و تكيه‌گاه آن طاق ضربي باشد، پس از خط‌كشي پله روي ديوار، نصب از پايين به سمت بالا انجام مي‌شود. ابتدا قرنيز را كار گذاشته و پشت آن را با ملات ماسه سيمان (دوغاب) پر كرده و براي اينكه قرنيز جابه‌جا نشود، از كمي گچ در پاي آن استفاده مي‌كنيم، پس از گيرش ملات گچ، بايد به طور كامل جمع‌آوري و تميز شود. قرنيز پله بايد كاملاً قائم و تراز باشد. آنگاه سنگ كف پله روي ملات ماسه سيمان به ضخامت حداقل 3 سانتيمتر نصب مي‌شود. سنگ پله بايد كمي به جلو شيب داشته باشد، حدود (1%) و كاملاً روي ملات قرار گيرد. سنگ كف پله مي‌تواند حداكثر 3 سانتيمتر نسبت به سطح قرنيز خروجي داشته باشد. مي‌توان جلوي پله را گرد نمود كه تيزي آن برطرف شود و يا در سنگ 2 تا 3 چفت تعبيه نمود. در صورت لزوم بايد زير سنگ در قسمت خروجي، آبچكان تعبيه نمود. پله‌هاي بعدي به ترتيب اجرا و نصب خواهد شد. بهتر است سنگهاي كف پله يك تكه باشد و اگر دستگاه نظارت اشكالي در استفاده از دو يا چند تكه سنگ در كف پله نمي‌بيند، بايد به نحو متقضي نسبت به يكنواختي درزها عمل شود.
در صورتي كه روي پله، پاركت، چوب‌كاري، كفپوش لاستيكي و يا پلاستيكي، موكت و مانند شامل آستر و رويه اجرا شود و آنگاه پس از خشك شدن ملات، طبق دستورالعملهاي ذكر شده مبادرت به كفپوش شود.
اگر پله به صورت بتن‌آرمه و همراه با دال اجرا مي‌گردد، در آن صورت پس از آرماتورگذاري و قالب‌بندي، بتن‌ريزي به صورت پله‌اي اجرا مي‌شود و بسته به اينكه روي بتن چه نوع پوششي اجرا مي‌شود، بايد پيش‌بينيهاي لازم به عمل آيد. در صورتي كه نصب پله در مكاني غير از طبقات و در فضاي باز يا سرپوشيده باشد، مي‌توان پله‌ها را از جنس موزائيك، سنگهاي ريشه‌دار و يا سنگ پلاك انتخاب نمود، در اين موارد دستورالعملهاي قبل لازم‌الاجرا است. براي كارگاهها و پله‌هاي فرار ساختمانها و مانند آن معمولاً از پله‌هاي فلزي مارپيچ و يا خطي استفاده مي‌نمايند كه بايد طبق نقشه و دستورات دستگاه نظارت اجرا گردد. براي اجراي پله‌هاي مارپيچ، پله‌هاي با اسكلت چوبي و يا نصب پلاكهاي سنگي روي اسكلت فلزي و مانند اينها، بايد مطابق نقشه و دستورات دستگاه نظارت اقدام نمود.
ب: حفظ و مراقبت پله‌ها تا حصول مقاومت لازم
ـ در مورد پله‌هاي بتن‌آرمه بايد برابر دستورالعملها، عمل شود و پس از كسب مقاومت لازم، بارگذاري و ساير عمليات صورت گيرد.
ـ در صورتي كه پله موزائيكي پيش‌ساخته است، بايد پس از گذشت 28 روز مبادرت به حمل و نصب شود. پس از نصب حداقل تا 3 روز، نبايد روي پله‌ها رفت و آمد شود.
ـ در مورد پله‌هاي موزائيكي درجا حداقل پس از گذشت 14 روز مي‌توان روي آن رفت و آمد نمود.
ـ در مورد سنگهاي ريشه‌دار و يا سنگهاي پلاك حداقل پس از گذشت 3 روز از نصب، مي‌توان نسبت به جمع‌آوري مصالح اضافي و تميز كردن پله‌ها و بندكشي آنها اقدام نمود.
ـ پله‌هاي تيشه‌كاري و يا كلنگي شده كه در فضاهاي باز و پر رفت و آمد واقع شده‌اند، هر چند سال يك بار و با از بين رفتن آثار تيشه، بايد مجدداً تيشه‌داري يا كلنگي شوند.
ـ در تمامي موارد بايد برابر دستورالعملها نسبت به عمل‌آوري و مراقبت از پله‌ها در برابر سرما و گرما اقدام شود.
ـ پله‌هاي فلزي را بعد از نصب، بايد كاملاً تميز و سمباده‌زني كرده و پس از پوشش با ضد زنگ، با رنگ روغني رنگ‌آميزي نمود. پله‌هاي فلزي نصب شده در فضاي باز، بايد هر سال رنگ‌آميزي شده و از زنگزدگي آنها جلوگيري شود.
ـ پله‌ها بايد در برابر عوامل جوي از قبيل آفتاب و باران محافظت شوند و هر چند يك بار نسبت به بطانه‌كاري، روغن‌مالي و يا رنگ‌آميزي آنها اقدام شود.
ـ پله‌هاي چوبي، پلاستيكي، لاستيكي و مانند آن، بايد برابر دستورالعملهاي مربوط مورد محافظت و مراقبت قرار گيرند.
