بخشی از مقاله
اثرات مفید ورزش بر بدن انسان
روشهای پیشگیری و درمان در علم پزشکی از دیر باز تا‌کنون رو به توسعه و رشد بوده و محدود به درمانهای دارویی نمی‌باشند. توجه به ورزش و فعالیت بدنی به عنوان راهکار اصلی پیشگیری و نیز درمان بسیاری از بیماریها محسوب شده و عامل ایجاد سلامت عمومی و کاهش سطح ناتوانی در جمعیت بیمار می‌گردد. بسیاری از این بیماریها ، همچون دیابت نوع دوم و بیماریهای قلب و عروق ، قابل پیشگیری هستند و در جامعه صنعتی امروز ، توجه به ورزش را به عنوان موثرترین عامل پیشگیری در نظر می‌گیرند.
نرمش و تمرینات بدنی ، جز بسیار باارزشی از ورزش است که باعث پیشگیری از بیماری و ناتوانی جسمی می‌شود. الگوی زندگی اگر شامل تمرینات بدنی باشد، فواید طبی چشمگیری به همراه خواهد داشت. یک برنامه مناسب ورزشی سلامت انسان را تضمین می‌کند و خطر بسیاری از بیماریهای متداول را کاهش می‌دهد. بنابراین ورزش مرتب می‌تواند طول عمر را افزایش دهد.
اثرات مفید ورزش بر بدن انسان :
افزایش حداکثر جذب اکسیژن در بدن.
افزایش کارآیی قلب از طریق حجم خون پمپ شده در یک ضربان.
کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش فشار خون.
کاهش عوارض و احتمال مرگ و میر ناشی از نارساییهای قلبی.
کاهش مقاومت عروقی برای عبور دادن جریان خون.
افزایش جریان خون منطقه‌ای و نقل و انتقال اکسیژن به بافتها.
افزایش توانایی بدن در مصرف اسیدهای چرب آزاد به عنوان سوبسترا در هنگام فعالیت.
افزایش تولید لیپوپروتئینهای سنگین (HDL) که برای بدن مفید هستند.
افزایش و بهبود تحمل بدن در هنگام تمرین.
کاهش و یا از بین بردن چاقی و افزایش قدرت عضلانی.
افزایش تولید اندروفینها که مخدرهای درونی هستند.
افزایش تولید عرق به هنگام فعالیت که در نتیجه تحمل بدن در برابر گرما بالا می‌رود.
جلوگیری از استئوپروز یا پوکی استخوان در صورت انجام تمرینات تحمل وزن.
افزایش تحمل گلوکز در بدن.
افزایش تحمل کار بدنی و کاهش تنگی نفس در بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه.
نقش ورزش در پیشگیری از پوکی استخوان :
در برنامه ورزشی مربوط به پیشگیری از استئوپروز نیز باید نیازها و محدودیتهای فرد را در نظر گرفت، در بین ورزشها آنهایی که بیشتر به تمرینات بدنی تحمل وزن وابسته‌اند غالبا در افزایش حجم استخوان موثر هستند. بنابراین متخصصان طب ورزش باید ورزشهای تحمل وزن مانند پیاده روی ، گلف و تنیس را برای افراد مستعد استئوپروز توصیه کنند.
تاثیر ورزش بر دیابت :
در بیماران مبتلا به بیماری قند نوع دوم، نیاز به انسولین برای سوخت و ساز گلوکز ، بر اثر ورزش کاهش می‌یابد زیرا در حین ورزش و بعد از آن حساسیت بافت اسکلتی و بافت چربی نیز به انسولین افزایش می‌یابد و تولید گلوکز کبدی در بدن نیز کمتر می‌شود. هر گاه بیمار تمرینات بدنی منظم را در برنامه عادی زندگی خود قرار دهد، باید انتظار داشت که نیاز او به انسولین کاهش می‌یابد. ورزش دائمی می‌تواند از اثرات زیانبار دیابت در زندگی بیمار بکاهد و دستگاه قلبی - عروقی را متناسب سازد.
تاثیر ورزش بر بیماری های قلبی - عروقی :
برای فردی که در خانواده‌اش بیماری قلبی - عروقی زودرس سابقه دارد، یک رژیم ورزشی مرتب می‌تواند احتمال وقوع سکته و سایر حوادث قلبی - عروقی را کاهش دهد. ورزش مرتب باعث بهبود نسبت چربی در سرم خون می‌شود، می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و اثر ضد فشار خون و ورزش ، مستقل از اثر آن روی کاهش وزن یا تغییرات ناشی از آن در کارآیی اندامها است. تست فشار ورزش بر روی قلب ، برای افرادی که از داروهای محدود کننده حداکثر ضربان قلب استفاده می‌کنند، ضروری است.
تاثیر ورزش بر سرطان :
ورزش برای مبتلایان به سرطان توصیه می‌شود، چرا که ورزش می‌تواند از عوارض وخیم بیحرکتی بیمار بکاهد و احتمالا دستگاه ایمنی بدن را تقویت کند. نوع ورزش باید متناسب با شرایط فرد بیمار تجویز شود. شدت ورزش باید در حد پایینی از ضربان قلب ، بین 65 - 40 درصد باقی بماند.
تاثیر ورزش بر تناسب فیزیکی و گذران عمر :
هر چه سن آدمی بیشتر می‌شود، اثرات فیزیولوژیک افت عملکرد بدن زیادتر می‌شود. افزایش سن باعث تحلیل رفتن قدرت عضلات و کاهش تعداد فیبرهای عضلانی می‌شود. ورزش مادام‌العمر می‌تواند سرعت تحلیل رفتن عضلات را کم کند و عضلات را تقویت کند. ورزش و تمرینات بدنی در افراد مسن‌تر باعث بهبود کارکرد اعضای بدن می‌شود. تمرینات ورزشی مرتب ، سرعت تنزل قدرت بدنی در گذر عمر را کمتر می‌کند. به نظر می‌رسد این نتایج مثبت بخاطر تاثیر تقویتی ورزش روی سلسله اعصاب باشد و نه بازسازی عضلات.
آیا درمان غیر دارویی فشار خون ممکن است؟
بر طبق گزارش پنجمین گردهمایی ملی "کشف و ارزیابی و درمان فشار خون" آمریکا که در سال 2001 چاپ شد، ورزش متوسط درمان غیر دارویی فشار خون است. بیشترین مکانیزمهایی که موجه کننده درمان ورزشی فشار خون هستند به کاهش قابلیت کشش و انقباض اعصاب سمپاتیک بر اثر ورزش استفاده می‌کنند و آن را عامل کنترل فشارخون خفیف می‌دانند.
چشم انداز بحث :
با انجام ورزشهای مناسب می‌توان از ابتلا به بسیاری از بیماریها پیشگیری کرد. با رشد روز افزون علم طب ورزشی و ایجاد دیدگاههای مناسب در زمینه برنامه ریزی و طراحی تمرینات ورزشی جهت افراد مختلف خصوصا بیماران ، در بسیاری از کشورها کلوپهای ویژه ورزشی برای بیماران مختلف ایجاد شده که عامل مهم کاهش معلولیت ناشی از عوارض بیماری و ایجاد روحیه نشاط و سرزندگی در این افراد می‌گردد
نگامي كه مبتلا به ديابت باشيد اهميت بيشتري پيدا مي كند.
ورزش چيست؟
فعاليت بدني براي سلامتي بدن شما بسيار لازم و ضروري است. همچنين به افزايش حساسيت سلولها نسبت به انسولين ،كاهش فشار خون و وزن نيز كمك ميكند . بنابراين يكي از درمانهاي كليدي در ديابت (بخصوص ديابت نوع دو) ميباشد.
اثر ورزش بر ديابت چيست؟
▪ ورزش مي تواند قند خون را كاهش دهد و توانايي بدن را براي جذب گلوكز بهبود بخشد. با يك ورزش منظم، ميزان نياز به انسولين را كاهش مي دهد.
▪ ورزش قادر است مقاومت به انسولين را له ناشي از اضافه وزن است، كاهش دهد.
ورزش فاكتورهاي خطرساز بيماري هاي قلبي- عروقي را بهبود مي بخشد و همچنين خطر مشكلات قلبي را مي كاهد، كه يكي از بزرگترين نگراني هاي بيماران مبتلا به ديابت است. اين فاكتورها عبارتند از :
ـ (كاهشLDL كلسترول بد) كه باعث تشكيل لخته در ديواره رگها مي شود.
ـ (افزايش HDLكلسترول خوب) كه اثر محافظتي بر روي بيماري هاي قلبي دارد.
ـ فشارخون در اثر ورزش كاهش مي يابد و مشخص شده است كه بيماري فشار خون در حد خفيف تا متوسط در اثر ورزش بهبود مي يابد.
ورزش هاي مناسب براي افراد ديابتي كدامند؟
تمرين هاي هوازي مناسبترين نوع ورزش براي افراد ديابتي به شمار مي رود. تمرين هاي هوازي به فعاليت هايي گفته مي شود كه با مصرف اكسيژن همراه باشند. از ويژگي هاي اين نوع تمرين ها ، دويدن در مسافت هاي طولاني و با آهنگ آرام است.
به طور كلي بيمار بايد فعاليتي را انتخاب كند كه به آن علاقه داشته باشد تا بتواند سال ها آن را انجام دهد. فعاليت هايي مثل اسكي، صحرانوردي، شنا، دويدن آرام، دوچرخه سواري و پياده روي بهترين شرايط هوازي را ايجاد مي كنند. مزيت پياده روي اين است كه انجامش براي هر كس بدون توجه به سن و جنس در همه جا و همه وقت ميسر است ليكن نقطه ضعف پياده روي اين است كه براي كسب فايده اي معادل با دويدن، بايد سه برابر وقت صرف شود.
چرا بايد وزن خود را كم كنيد؟
اضافه وزن: حتي به ميزان كم، بخصوص اگر چربي در ناحيه شكم ذخيره شده باشد، خطر پيشرفت ديابت نوع دو، افزايش فشار خون و سطح بالاي كلسترول را افزايش مي دهد، وزن مناسب و تركيب بدني مناسب ميتواند از اين بيماريها جلوگيري كند.
در مبتلايان به ديابت نوع دو، فشار خون بالا، كلسترول بالا يا تركيبي از اين بيماريها، كم كردن وزن بهترين درمان است. ورزش روزانه به تنهايي يا همراه با ساير درمانها بسيار مؤثر است و حتي گاهي نياز به درمان دارويي را نيز از بين مي برد.
افزايش وزن يك عامل خطر قلبي – عروقي ميباشد، اين جمله به اين معني است كه حتي در غياب ديابت، افزايش فشار خون يا سطح بالاي كلسترول يا حتي وقتيكه اين بيماريها بخوبي درمان شوند، كاهش وزن ميتواند طول عمر شما را افزايش دهد.
اضافه وزن باعث تحميل فشار مداوم برروي مفاصل مختلف از جمله مچ، زانو، لگن و ستون فقرات كمر ميشود كه با گذشت زمان باعث فرسودگي و درد مفاصل ميشود و باعث كاهش حركت ميشود. كاهش وزن ايجاد احساس راحتي ميكند كه شايد شما در زمانيكه بار سنگيني را زمين ميگذاريد، تجربه كرده باشيد.
بزرگي شكم، نفس كشيدن را با مشكل مواجه ميكند و ممكن است اين احساس سختي در تنفس وقتي شما خواب هستيد خطرناك باشد و استعداد ايجاد عفونت راههاي هوايي برونشيت مزمن و نارسايي تنفسي را در شما افزايش دهد.
چاقي و افزايش وزن:
امروزه به عنوان يكي از بزرگترين معضلات سلامتي گريبانگير تعداد زيادي از ابناي بشر گشته است. ابتلا به اين بيماري ميتواند داراي علل متفاوتي باشد نظير دريافت زياده از حد انرژي و بدغذايي وكم كاري بعضي از غدد نظير غده تيروئيد و يا غدد جنسي نر و يا هيپوفيز, كم تحركي ناشي از پيشرفت تكنولوژي و پشت ميز نشيني,اختلال در عملكرد سيستم كنترل اشتها و تغييرات هورموني بعد از سن بلوغ و يائسگي .
چاقي ميتواند زمينه ساز ابتلا به بعضي از بيماري ها نظير افزايش قند و يا چربيها و كلسترول خون و افزايش قشار خون و دردهاي مفصلي گردد. همچنين مشخص شده است كه ميزان شيوع سيروز كبدي, بيماري هاي قلب و عروق, سنگهاي صفراوي و كليوي و انواع سرطانها در افراد چاق بيش از ديگر افراد است.
روي ديگر اين سكه لاغري مفرط است كه ميتواند از عوارض سوتغذيه مزمن و يا بيماري هاي گوارشي يا اختلال در كار بعضي از غذذ درون ريز و ... باشد.
افزايش چربي در ناحيه شكم خطر ابتلا به حملات قلبي و ديابت را براي شما افزايش ميدهد. هنگامي كه شما بيشتر از حد نيازتان انرژي دريافت ميكنيد كبدتان آنرا بصورت چربي در بدنتان ذخيره مينمايد. سلولهاي چربي شكم و باسن با هم تفاوت دارند. خوني كه در بافت شكم وجود دارد به كبد ميرود در صورتيكه خوني كه در بافت باسن وجود دارد به جريان خون كلي وارد ميگردد. كساني كه چربيهايشان در بافت شكمشان ذخيره ميگردد بواسطه اينكه كبدشان بايد چربي اضافي را از جريان خون بردارد و همچنين بواسطه اينكه بافت خود كبدي از چربي انباشته ميشود نميتواند به خوبي بافت كبدي كساني كه چربي هاي بدنشان در ناحيه باسن شان تجمع مي يابد انسولين اضافي را از خون بردارند.
