بخشی از مقاله
اعمال اصلاحاتي در پوسته ساختمان، تجهيزات HVAC و سيستمهاي روشنايي و همچنين روشهاي راهبردي و نگهداري در اين فهرست پيشنهاد شده بودند.در اين فهرست، تكيه بسياري بر روي ساختمانهاي صنعتي و همچنين ملاحظات عمومي HVAC شده بود.اين فهرست در زمان خود به دليل ملاحظات انرژي آن دوران، با استقبال بسيار مناسبي روبهرو شد.
تكيه بسيار بر روي ساختمانهاي صنعتي و همچنين ملاحظات عمومي موجود در آن زمان بود.امروزه نيز حفاظت از منابع انرژي و صرفهجويي در مصرف آن، يك اولويت اصلي براي مالكان ساختمان به شمار ميآيد، روندي كه به نظر ميرسد فراتر از موج به وجود آمده در مورد قيمت نفت، گاز و برق و همچنين عدم قطعيت تامين اين مواد، همچنان ادامه داشته باشد.هرچند فهرست سال 1975 داراي موارد صرفهجويي در انرژي بوده كه امروزه نيز همچنان داراي اعتبار است، اما اصلاحات بسياري نيز در هنر صرفهجويي در انرژي صورت گرفت.
بديهي است كه اشاره به تمام موارد مرتبط با اين زمينه امكانپذير نيست و هدف از اين فهرست، تنها ارائه ايدهاي از پيشرفتهاي در حال انجام در زمينه سيستمهاي داراي بازدهي انرژي بالا است، نه مستند ساختن تمام راههاي صرفهجويي در انرژي. برخي از روشهاي قديمي مانند «تعمير پنجرههاي شكسته» از اين ليست حذف شده و در عوض يك بخش جديد با نام «شيوههاي موثر» به اين فهرست اضافه شدهاند.همچنين، فهرست مذكور جهت سهولت استفاده به بخشهاي فرعي تقسيم شده است. مهندسان بايستي موارد ذكر شده در اين فهرست را مورد ارزيابي قرار دهند تا اطمينان حاصل كنند كه اين روشها، براي ساختمانهاي موردنظرشان مناسب و ايمن هستند.
شيوههاي موثر
1 - در برنامههاي عملكردي فراتر از دستورالعملهاي اجباري، به شكل داوطلبانه شركت كنيد.به عنوان نمونهاي از اين برنامهها، ميتوان برنامه «راهبري در طراحي انرژي و محيطزيست LEED» اشاره كرد.
2 - اطمينان حاصل كنيد كه طراحي موجود با دستورالعملهاي صرفهجويي در انرژي «در صورت قابل اعمال بودن» و يا استانداردهاي ASHRAE تطابق داشته باشد.
3 - مدارك بهرهبرداري و نگهداري سيستم را به روز نگاه داشته و مطمئن شويد كه كاركنان اين بخش داراي دانش فني لازم بوده، آموزشهاي لازم را دريافت كرده، اطلاعات لازم را در اختيار داشته و در وظايف خود به صورت فعال عمل ميكنند.
4 - اهدافي كه مورد مصرف و نياز به انرژي تدوين كرده و آنها را با پرسنل عملياتي در فواصل زماني مناسب مورد رديابي و بحث قرار دهيد.
5 - براي اينكه چرخه عمر ساختمان را در طول مراحل طراحي، ساخت و بهرهبرداري در ذهن داشته باشيد، به صورت گروهي عمل كنيد.
6 - به ساكنان ساختمان مورد درك و گزارش دادن كيفيت هواي داخل و مشكلات انرژي آموزش داده و روشهايي براي تشويق آنان در اين زمينه در نظر بگيريد.
7 - در بازنگريهاي عمومي و همارز طراحي براي آشنايي با دستورالعملها و استانداردها شركت كنيد.
8 - شركت در سازمان حرفهاي را تشويق كرده، آموزشهايي در مورد شيوههاي تداومپذير تدارك ببينيد، در نشريههاي كيفيتي مشترك شويد و پايگاههاي اينترنتي مفيد را نشانهگذاري كنيد.
ساختمان
پوسته ساختمان:بهكارگيري پوستههاي داراي كيفيت بالا و فضاهاي ارتقادهنده عايقكاري و همچنين مناطق تهويهاي ديگر، نفوذ هوا در ساختمان را به حداقل برسانيد آزمايشهايي را براي اطمينان از برآورده شدن معيارهاي طراحي مشخص كنيد.
از بيشترين مقادير عملي عايقكاري براي بام، ديوارها و شيشههاي ساختمان بهره بگيريد.
تامين آسايش ساكنان و در عين حال حداكثر كاهش ممكن در اندازه سيستمهاي مكانيكي را لحاظ كنيد.
در ورودي ساختمان از درهاي خودكار يا گردان استفاده كنيد. مطابق توصيه ASHRAE، استفاده از اين درهاي ميتواند در مقايسه با درهاي يك لنگه يا دو لنگه معمولي، تا 75درصد از نفوذ هوا در ساختمان بكاهد.
از شيشههاي دو سايه جداره پر شده با آرگون با پوشش مخصوص اعمال شده توسط كارخانه «ضريب سايه پايين» استفاده كنيد. از نورگيرها و يا سايبانها جهت كمك به كاهش باز سرمايشي در طول ساعات اوج بار استفاده كنيد.
سعي كنيد تا حد امكان از سايه درختان و گياهان در اطراف ساختمان بهره بگيريد.
با استفاده از برنامههاي نگهداري، ارتقاي جدي براي ورودي و پوسته ساختمان، مقاومت بدنه ساختمان را در مقابل نفوذ هوا حفظ كرده و بهبود بخشيد.
سيستمهاي مكانيكي/ الكتريكي
كليات: تحقيق انرژي انجام دهيد و يا از يك محل ديگر با كاربرد مشابه كاربرد مورد نظرتان ديدن كنيد.
به طور دورهاي، بارهاي موجود در ساختمان را دوباره ارزيابي كنيد تا مطمئن شويد كه سيستم HVAC و اجزاي مختلف آن داراي ظرفيت مناسبي بوده و از نظر عملكردي داراي توازن هستند.
از برنامههاي توزيع استفاده كنيد به قسمتي كه تامين آسايش و روشنايي براي ساكنين، تنها در هنگام حضور افراد انجام گيرد. هميشه كنترل مناسبي بر روي هواي خارجي داشته باشيد تا از جريان اضافي هواي خارج در شرايط حاد دمايي جلوگيري كرده و در عين حال كيفيت هواي مناسب را در تمام اوقات حضور افراد حفظ كنيد. براي اكونومايزرهاي هوا از كنترل آفتابي استفاده كنيد.
كنترلها
كنترلهايي براي كاربرد و نگهداري راحت با امكانات عيبيابي خودكار و ديگر قابليتهاي رديابي خطا طراحي كنيد.محل حسگرها و حلقههاي كنترل را بررسي كرده و آنها را در صورت لزوم دوباره كاليبره كنيد تا شرايط طراحي براي تامين رفاه ساكنين و همچنين صرفهجويي در مصرف انرژي حفظ شود.
رفع مشكلاتي كه نياز به مدخلات دستي و يا تعميرات محدودكنندگي عملكردي دارند، سيستم كنترل را در وضعيت كاركرد در حالت طراحي حفظ كنيدهر زمان كه امكان آن وجود داشت، سيستمهاي كنترل خود را به انواع جديدتر كنترل اتاق يا فضاي كاري ارتقا دهيد. كاركرد صحيح نرمافزار كنترلي را بررسي نماييد تا از عدم وجود خطا در برنامهها اطمينان حاصل كنيد.
در صورت لزوم براي اضافه كردن خصوصيات جديد مانند برنامهريزيهاي بهبود يافته و يا ظرفيت بيشتر تنظيمات اپراتور، سيستم را ارتقا دهيد. در هنگام لزوم، كنترلها و سيستم كنترلي را ارتقا دهيد. جايگزين كردن سيستمهاي پنوماتيكي با كنترل مستقيم ديجيتال، ميتواند بسيار موثر باشد. سعي كنيد خصوصيات شبكه را براي بهبود اخطاردهي و پاسخگويي نگهداري سيستم و همچنين عكسالعمل نشان دادن به علامتهاي انرژي بدون وقفه، به سيستم اضافه كنيد. يك برنامه نگهداري مناسب را كه شامل بررسيهاي دورهاي براي كنترل دمپرها، اتصالات، شيرهاي كنترلي و ديگر ابزارهاي مكانيكي كنترل است، به كار بگيريد.
از ايستگاههاي كاري ارتقا يافته براي ارائه اطلاعات بيشتر به اپراتورها استفاده كنيد.
از كنتورهاي فرعي برق استفاده كنيد. همچنين، ثبتكنندههاي موقت در سيستم نصب كرده و يا سيستم كنترل را براي رديابي ناهنجاريهاي بار و برنامهريزيهاي انجام شده توسعه دهيد.
سيستمهاي هوا
سيستمهاي فن از نوع حجم ثابت را به سيستمهاي حجم هواي متغير VAV تغيير دهيد تا حجم هواي سيستم و مصرف انرژي در شرايط اوج باز كاهش يابد.
سيستمهاي مكانيكي كنترل حجم هواي سيستمهاي VAV را با كنترل حجم هواي فركانس متغير VFD جايگزين كنيد.كنترل تنظيم استاتيك كانال ثابت فنها را با تنظيم مجدد استاتيك كانال شبكهاي با كنترل ناحيهاي مستقيم حجم فن براي كاهش مصرف انرژي در بارهاي جزيي جايگزين كنيد.استانداردهاي طراحي نصب و نگهداري را براي كاهش نفوذ دمپرها، كانالهاي هوا و سقفهاي كاذب بهبود دهيد. همچنين، طراحي و نگهداري كانالها و عايقبندي آنها را براي تامين جريان هواي موثر و يكنواخت بهبود دهيد.
سيستمي طراحي و نگهداري كنيد كه بتواند هواي خارج را تا الزامات واقعي موجود در تمام اوقات كنترل كند. از بكارگيري كويلهاي پيش گرمايش مجدد و همچنين عملكرد بازدارنده چنين كويلهايي در صورت امكان اجتناب كنيد. سيستمهايي را براي ارتقاي دماي هواي مخلوط و همچنين براي تنظيم مجدد دماهاي سطوح سرد و گرم در شرايط بار جزيي طراحي و راهاندازي كنيد.
اندازه فيلترها را درست انتخاب كنيد و از بكارگيري فيلترهاي بيش از حد لزوم اجتناب كنيد. همچنين، فيلتري با اثربخشي مناسب براي محل مورد نظر در نظر بگيريد. مطمئن شويد كه فيلترها در اطراف لبههاي داراي نشتي نباشند. اخطاردهندههايي را مشخص و نصب نماييد تا اختلاف فشار را در هر مجموعه فيلتر اندازهگيري كرده و اخطارهايي در صورت لزوم به سيستم مديريت مشعل ارسال كند.
از يك برنامه نگهداري فيلترها بهره بگيريد تا مطمئن شويد كه تغييرات براي به حداكثر رساندن بازدهي و به حداقل رساندن هزينههاي فيلتر انجام گرفتهاند. در مورد VFD و فنهاي داراي شروع ملايم، از زنجير براي حصول بازدهي بالاتر استفاده كنيد. تمام تسمههاي فنها را به صورت دورهاي بازديد كرده و در صورت لزوم آنها را تعويض كنيد. مسيرهاي مكش هواي خارج را در صورت لزوم جابهجا كرده يا تغيير جهت دهيد تا مكشهاي تخليه به داخل ساختمان به حداقل برسد.
خروجيها و مسيرهاي برگشت هوا را طوري طراحي و نگهداري كنيد كه مانعي بر سر راه آنها وجود نداشته باشد.
سيستمهاي تخليه
در زمان عدم حضور افراد، تمام فنهاي تخليه را قطع كنيد. سيستمهاي تخليه را بررسي نماييد تا مطمئن شويد كه تنها مقدار هواي لازم با تخليه ميكنند. در صورت امكان، مقادير هواي تخليه را از دستشوييها، آزمايشگاهها و غيره تا حداقل سطح قابل قبول، كاهش دهيد. فنهاي تخليه اتاقها و فرآيندها را كنترل كنيد تا تنها زماني كه افراد در اتاق حضور دارند و يا زماني كه دستگاه در حال كار است، اين فنها در حال كار باشند. يك ابزار بازيافت انرژي براي احياي انرژي از ساختمان و سيستمهاي تخليه هواي فرآيند نصب كنيد. راهكارهاي عملياتي ابداع كنيد كه زماني كه هودهاي آزمايشگاهي و فنهاي تخليه در حال استفاده نيستند، بسته بوده و خاموش شوند.
صرفهجويي انرژي در پنجرهها
پنجرهها از نظر صرفهجويي انرژي نقش حساسي دارند، چرا كه حدود 30% از كل تلفات حرارتي ساختمان از پنجرهها صورت ميگيرد، به همين دليل پنجرههايي كه در جاي خوبي نصب نشدهاند يا خوب محافظت نميشوند، ميتوانند هزينه سوخت را بسيار بالا ببرند.
اگر تصميم داريد ساخت ساختمان جديدي را شروع كنيد، با يك مشاور آشنا به اصول صرفهجويي تماس بگيريد، اما اگر ميخواهيد ساختمان موجود خود را بهينهسازي كنيد و از هزينههاي خود بكاهيد، اين راهنما ميتواند راهنماي خوبي براي شما باشد.
جلوگيري از تلفات حرارتي پنجرهها
يك پنجره با شيشه تك جداره تقريباً 10 برابر يك ديوار عايقكاري شده هم اندازه خود تلفات حرارتي دارد. چنين پنجرهاي سه مشكل عمده ايجاد ميكند:
بالا بودن تلفات حرارت، فراهم نشدن آسايش ساكنين، بخار گرفتن پنجرهها.
براي كاستن از مشكلات ناشي از پنجرهها، ميتوان از راههاي مختلف يك لايه هواي ساكن بين محيط داخل و خارج ايجاد كرد، با انجام اين كار تلفات حرارتي پنجره به نصف كاهش مييابد. براي ايجاد اين لايه هوا راههاي مختلفي وجود دارد.
دو جداره كردن
دو جداره كردن شيشه هر پنجرهاي باعث بالا رفتن كارآيي آن ميشود، بويژه پنجرههايي كه پردهاي روي آنها نصب نشده است.پنجره دو جداره، داراي دو شيشه ميباشد كه بين آنها يك فضاي كاملاً درزبندي شده قرار گرفته است. اين فاصله معمولاً بين 6 تا 20 ميليمتر است.اگر اينفاصله هوايي 15 ميليمتر انتخاب شود، بهترين كارآيي بدست ميآيد. دو جداره كردن پنجره با وجود اينكه اتلاف حرارت را كاهش ميدهد، جلوي ورود نور و گرماي خورشيد را نميگيرد. بنابراين در فصول گرم سال براي كاهش ورود گرما به داخل ساختمان بايد جلوي تابش مستقيم خورشيد به پنجره را گرفت.در كنار اينها، دو جداره كرده پنجرهها باعث كم شدن ورود سر و صدا به داخل ساختمان ميشود و نيز بخارگيري پنجرهها در فصول سرد سال كاهش مييابد.براي دو جداره كردن پنجره يك جداره موجود ميتوان يك لايه ديگر از شيشه يا اكريليك شفاف ديگر روي آن نصب كرد و فضاي بين آنها را كاملاً درزبندي كرد. در اين فضا بايد مقداري ماده جاذب رطوبت قرار داد تا رطوبت اين فضا را كاملاً بگيرد.
پركردن با گاز
در برخي از پنجرههاي دو جداره، فضاي مياني را با گازهايي مانند آرگون و كريپتون پر ميكنند تا كارايي آنها حدود 10% افزايش يابد.
عايقهاي ويژه پنجره
اين عايقها را كه به شكل برچسبهاي شفاف ساخته ميشوند به راحتي ميتوان بر روي شيشه پنجرهها چسباند و بخشي از خواص پنجرههاي دو جداره را در آنها به وجود آورد. اين برچسبها باعث ميشوند ورود گرما دار تابستان تا 80% كاهش يابد. علاوه بر اين انواع كم تابش اين محصولات (Low-E) قادرند تلفات حرارتي و زمستاني را نيز تا 30% كاهش دهند.
اين عايقها از نظر قيمت با پنجرههاي دو جداره قابل رقابت هستند. بويژه در ساختمانهاي موجود كه تعويض پنجرهها با پنجرههاي دوجداره هزينه زيادي به همراه خواهد داشت.