بخشی از مقاله

ساختمانهاي چوبي

مقدمه:
پيش از به وجود آمدن خانه و مسكن از مصالح بنائي انسانهايي كه در كناره هاي جنگل زندگي مي كردند براي رهايي از خطر حيوانات از كلاف بندي هاي كوچك و بزرگ به شكل تركيبي از آلاچيق ساده و پوششهاي گياهي در جوانب آن جهت ديواره ها و بطور كلي سرپناه به وجود مي آورده اند تا از گزند حيوانات وحشي در امام باشند. پس از تكامل زندگي، معماري پديد آمده كه در شكلهاي مختلف و از مصالح گوناگون نظير سنگ، خشت و آجر جهت اسكلت سازي بنا در فرمهاي مطلوب استفاده شده است. به طور كلي بنا به موقعيت زمان و نسبت به نوع سليقه تزيينات در نماسازي داخلي و خارجي نيز به وجود آمده است.


در كاوشهاي باستان شناسي كه در طبقات سوم تپه هاي سيلك كاشان انجام شده، وجود پوششهاي سقف چوبي از معماري هزاره سوم قبل از ميلاد حكايت مي كند. همچنين در اكتشافات ديگر باستان شناسي كه از شهر سوخته در كناره رود هيرمند كه به علت وقوع زمين لرزه در زير خاك مدفون شده، سقفهاي چوبي و نعل درگاه دربها و پنجره ها و تيرهاي حمال و باربر در زير پله ها جهت استفادة طبقه دوم بناها از تكامل معماري و كاربرد موثر چوب سخن مي گويد.


در بسياري از مكتوبات محققان رشته هاي معماري جهان آمده است كه آثار تخت جمشيد و كاخهاي هفده گانه هخامنشي كه از آثار معماري عظيم در جهان مي باشد، حكايت از اين دارد كه در تعدادي از اين كاخها از ستونهاي چوبي مرتفع و قطور همراه با سرستونهاي جالب و كلاف كشي پلها سود برده شده است و در پوششهاي سقف آنها نيز از چوبهاي مقاوم سدر و انواع ديگر به نام آسمانه استفاده گرديده.


در اين بناها تزيينات چوبي و كله گاوسازيها مورد توجه بوده. زيرا كه چوب هم مقاوم و هم شكل پذير مي باشد و اجراي آن در زمان كوتاه نسبت به انواع سنگي آن به وجود مي آيد. در كاخهاي ساساني از چوب در نماسازيهاي داخلي و دربهاي بزرگ و در كلاف بنديها و اجراي طاقها استفاده شده است. در دوران صفويه از بناهاي چوبي و كلاف كشي آن جهت اسكلت بندي و سپس نماسازيهاي خارجي و در برخي موارد قسمتهاي داخلي نيز به شكلهاي مطلوب جهت كاخهاي عالي قاپو – چهل ستون و عمارت هشت بهشت در اصفهان استفاده شده.


علاوه بر استخوان بندي، از تزئينات بسيار زيباي چوبي در قابسازي سقفها به شكل كارهاي بسيار ظريف گره و همچنين پنجره هاي مشبك گره درودگران و درهاي منبت و معجرها (جانپناه) استفاده فراوان شده كه تا امروز باقي مانده و مانند گوهري بر تارك معماري جهان مي درخشد. شكل 371-372-373-374)
ايجاد ساختمانهاي چوبي در دورانهاي معاصر نيز به شكلهاي مختلف مورد توجه بوده است و در زمان حاضر بناهاي چوبي جدا از گرايشهاي سنتي ساخته مي شوند. ساكنين بومي در حواشي جنگل به علت وجود چوب فراوان در مناطق شمال و كم بودن مصالح ديگر ساختماني از چوب استفاده فراوان ميكنند همچنين در بناهاي چوبي مدرن كه در مواردي اجراي سنتي در آنها نيز حاكم مي باشد از چوب استفاده فراوان مي كنند.


طرح و روابط در بناهاي چوبي
بناي چوبي به شكلهاي ساده كلبه هاي جنگلي و مسكوني كوچك در حواشي جنگل، همچنين بناهاي مسكوني در روستاها و شهركهاي كوچك و بزرگ ساخته مي شوند. مسلماً در بناهاي مسكوني در روستاها و شهركهاي كوچك و بزرگ ساخته مي شوند. مسلماً در بناهاي كوچك طرح بسيار ساده بوده. اما در ساختمانهاي مسكوني چوبي بزرگ يك طبقه با توجه به مرتفع بودن آنها از زمين طبيعي بنا مي گردد در مواردي در اصطلاح محلي طبقه كوتاه همكف «زيرزمين» ناميده مي شود. در بناهاي دو طبقه طرحهاي سنتي برابر با نياز و خواسته هاي زندگي پرجمعيت با فضاهايي در يك راستا و مواردي به شكل مجموعه با توجه به روابط فضاهاي متداخل در يكديگر به وجود مي آيد. در اين طرحها به وسيله راهرو، هال، اطاق

نشيمن، خواب، تالار (پذيرايي)، انباري و در مواردي آشپزخانه نيز در مجموعه فضاها ساخته مي شود. به طور كلي ارتباط آشپزخانه با بنا بيشتر به شكل منفرد با رعايت فاصله از بناي مسكوني خواهد بود. اين فاصله كوتاه بيشتر به خاطر پيشگيري از خطر آتش سوزي مي باشد.


بالكن: در بناهاي مسكوني يك طبقه داشتن ايوان سرپوشيده و در بناهاي دوطبقه بالكن عريض سرتاسري سرپوشيده يكي از خواسته هاي اصلي طرح مي باشد. معمولاً ايوان و بالكن در جهت اصلي بنا مورد نظر خواهد بود. در مواردي اجراي ايوان در دو و يا سه طرف و در طرحهاي خاص در چهار طرف بنا و فضاها قرار مي گيرد. معمولاً فاصله تيرها در ايوان بين 2/1 تا 5/1 متر و در مواردي ستونهاي چوبي ايوان در امتداد ستونهاي فضا واقع مي شود. وجود ايوان و بالكن سرپوشيده سبب پيشگيري آب باران به داخل فضاها مي شود. ضمناً وجود ايوان سرپوشيده مقداري وزش مستقيم باد را به داخل فضاها كاهش مي دهد.


پنجره و در واشو در بناهاي چوبي: معمولاً وجود پنجره در جهت جنوب ساختمان مورد توجه مي باشد. در اين حالت تابش خورشيد در تابستان به درون اطاق كم و محدود خواهد بود. اما در زمستان نفوذ اشعه و تابش خورشيد به داخل فضا به خوبي انجام مي گردد. بجز ضلع جنوبي از اضلاع شرقي و غربي نيز جهت نورگير و پنجره استفاده مي شود. به طور كلي استقرار پنجره در ضلع شمالي بنا بسيار كم بوده و اين به سبب نفوذ بخار آب دريا در فصول سال بويژه تابستان مي باشد كه به وسيله وزش باد حاصل مي گردد. (شكل 375-376)
اثر باد در اسكلت ساختماني چوبي: در طراحي بناهاي چوبي «جهت وزش باد» مورد توجه مي باشد. از اين رو اساس اسكلت سازي خرپا بيشتر به شكل سنتوي مي باشد. به طور كلي خرپاهاي مثلثي و يا دو طرفه در جهت مخالف باد سبب شده كه اسكلت از جا كنده شود و در مواردي موجب تخريب بنا مي گردد. (شكل 377)


فضاهاي منفرد: رعايت انبارهاي بزرگ، اطاق تكي و بخصوص توالت در گوشه حياط از ضوابط بنا مي باشد. در مواردي اجراي توالت در فاصله نزديك ساختمان نيز مورد توجه مي باشد.
مكانهاي الزامي در فضاها: در بناهاي چوبي، طاقچه و رف در بين ستونهاي چوبي ساخته مي شود اينگونه بناها با رعايت فاصله از ديوار و بر اساسي خاص، دودكش اجاق جهت آشپزخانه بوجود مي آيد كه بعداً به آن مي پردازيم.


سكوسازي جهت آشپزخانه نيز با مصالح چوبي مي باشد. به علت وجود چوب فراوان در منطقه، بخاريهاي گلين و قطور با تورفتگي كه در اصطلاح محلي به آن «كله» مي گويند، با رعايت فاصله از ديوارها در فضاهاي نشيمن و بخصوص در تالار ساخته مي شود تا در زمستان مورد استفاده بگيرد. ضمناً از اين بخاري ها، جهت پخت و پز نيز استفاده مي گردد. چون دود، سبكتر از هوا مي باشد. از دريچه بالاي پنجره از فضاي ساختمان خارج خواهد شد. با شرايط خاص و با توجه به اصول ايمني ميتوان براي اينگونه ساختمانها، بخاري ديواري نيز ساخت. چگونگي ايجاد دودكش آنها را بعداً بررسي خواهيم كرد.


نماسازيهاي تركيبي: تزيين و آراستن اينگونه بناها، بستگي به وضعيت و توان مالي صاحبان آن دارد.
اين تزيينتن به ستونهاي خراطي شده، سر ستون سازي، پل كشي با طرحهاي برجسته و نقوش دار، كلافبنديهاي زيبا، لمبه كوبي در زير سقفهاي ايوان و اطاقها، قاب سازيها جهت فضا، مشبك بندي درب و پنجره، كارهاي جالب هندسي، تنكه سازي به شكل برجسته، همچنين منبت و گره سازي برروي در و پنجره هاي چوبي بخصوص طره سازي در پيش آمدگي به شكلهاي مختلف و مطلوب ساخته شده كه امروزه نيز از آنها به شكلهاي سنتي يتا در فرمهاي جديد استفاده مي شود. (شكل الف-378 و ب-378 تا 381)
معايب و محاسن بناهاي چوبي


الف- معايب: چوب عنصري بدشت آسيب پذير است، بويژه در مقابل نفوذ رطوبت فرسوده مي شود. رطوبت در ابتدا باعث سفيدك زدن مصالح چوبي شده و شرايط براي رشد باكتريهاي مضر آماده مي گردد و ازدياد آنها سبب كپك زدن چوب و به مرور پوسيده شدن آن مي شود. اين رطوبت از زمين و يا مكانهاي تماس با زمين حاصل مي شود و اين پوسيدگي سبب ناپايداري ستونها و اجزاء ديگر بناهاي چوبي شده كه از عمر مفيد بنا مي كاهد و امنيت آن را تهديد مي كند. از اين رو براي پيشگيري از نفوذ رطوبت به ريشه بناهاي چوبي، بايد موارد زير را مورد توجه قرار داد:


1- در اجراي سنتي كه ستونها در زمين مستقر مي گردد، جهت پيشگيري از پوسيده شدن، آنها را به وسيله قير معدني و يا قير نفتي از ريشه ستون تا ارتفاعي بالاتر از سطح زمين و تا سطح ترشح آب‌اندود شود.
2- چنانچه قير در دسترس نباشد بايد محل نشست چوب در ابتدا قدري سوزانيده شده و سپس با دوغابه آهك اندود شود.
3- چنانچه تير چوبي در پي واقع شود، شفته آهك بايد داراي دانه بندي ماسه و شن (هركدام به تناسب) و قلوه سنگ به ميزان 45 درصد بوده و عمل شفته ريزي به صورت اصولي انجام پذيرد. در چنين صورتي خطر سرايت رطوبت بمراتب كم خواهد شد، زيرا شفته به مرور زمان سخت شده و اين سخت شدگي تا آنجا پيش مي رود كه نفوذ رطوبت در شفته منتفي مي شود.


4- چنانچه نفوذ رطوبت همزمان با برودت و سرما همراه باشد، موجب ازدياد حجم آن مي شود كه به آن اصطلاحاً «باد كردن» چوب گفته مي شود. مسلماً اين اثرات در فصول مختلف سبب تأثيراتي بر اجزاء و اتصالات نظير فشرده شدن عضوها به يكديگر و پس از خشك شدن نسبي، موجب جمع شدن عضوهاي اتصالات مي شود. شكي نيست كه اجراي فني و اصولي همراه با در نظر داشتن موارد مذكور، سبب يكنواختي و تعادل در كل بنا خواهد شد و در سلامت و ايمني بنا تأثير فراوان دارد.
5- نفوذ آتش در بناهاي چوبي به علت بي توجهي پيش آمده كه در نتيجه آتش سوزي، به سرعت تمام جوانب بنا را در بر گرفته، كه در مواردي باعث از بين رفتن كل بنا در زماني كوتاه مي شود. از اين رو در نگهداري وسايل گرم كننده و چراغ نفتي و غيره در بناهاي چوبي بايد دقت شود و براي مقابله و پيشگيري از زيانهاي آتش سوزي، نگهداري كپسولهاي آتش نشاني در ساختمانهاي چوبي بسيار ضروري مي باشد.


6- نفوذ گرما و سرما در بناهاي چوبي موجب بروز مشكلاتي در زندگي خواهد شد. از اين رو محدود كردن در و پنجره در حد لازم و استفاده از وسايل گرم كننده در زمستان به طرق مختلف در بوجود آوردن هواي ملايم و يكنواخت مؤثر خواهد بود.
در تابستان مي توان از وسايل خنك كننده يا تعبية پنجره هايي در جوانب بنا جهت كوران هوا و تهويه استفاده كرد.
توجه: رعايت پيش آمدگي پوشش سقف به طوري كه قسمتي از ارتفاع بنا را زير پوشش بگيرد، هم در گرماي تابستان و هم در سرماي زمستان مؤثر خواهد بود.
ب: محاسن


1- تهيه چوب در نواحي شمال ايران به دليل وجود سرشار آن ساختمان سازي چوبي را به راحتي ممكن مي سازد. در صورتي كه تهيه و كمبود مصالح مختلف بنائي جهت انواع ديگر ساختمان سازيها، امروز دشوار و مسئله ساز مي باشد.


2- حمل راحت چوب و جابجايي عضوهاي چوبي در ساخت يك اسكلت بناي چوبي بسيار مؤثر بوده و در زماني كوتاه فضاهاي لازم به وجود مي آيد.
3- اجراي اصول فني موجب اتصالات صحيح مي شود و به كمك آنها مي توان بناهاي چوبي را در مقابل عوامل جوي پايدار و مقاوم ساخت و عمر آنرا ثابت نگهداشت.
4- امروزه با شيوه هاي خاص، كار عمل آوردن چوب را انجام مي دهند. و نفوذ دادن محلولهاي شيميايي در حوضچه هاي مخصوص، عمر چوب را تثبيت مي كنند. حتي اندود كردن چوب با برخي از مواد شيميائي سبب مقاومت آنها در مقابل آتش سوزي نيز مي شود؛ كه در بحث ساختمانهاي چوبي مدرن به آن مي پردازيم.
5- هزينه و مخارج ساخت بناهاي چوبي در مقابل بناهايي كه از مصالح گوناگون استفاده مي كنند، بسيار كمتر خواهد بود.


6- حفاظت بناهاي چوبي در قسمتهاي خارجي و خصوصاً در بخشهاي داخلي به وسيله رنگ آميزي به راحتي ممكن مي باشد.
7- در بناهاي چوبي با آرامش خاص و تنوعي مطلوب همراه مي باشد.
تهيه چوب


قبل از اجراي ساختمانهاي چوبي – چه در اجراي سنتي و چه در اجراي پيشرفته بايستي به نكاتي توجه داشت.
الف: داشتن مصالح مرغوب كه عبارتست از چوب مقاوم و خشك
ب: وسايل كار


ج: كارگر ماهر
وجود چوب سالم كه در به وجود آوردن يك بناي چوبي از اهميت خاص برخوردار مي باشد.
بطور كلي چوبهاي مورد استفاده در ساختمانهاي چوبي از نظر مقاومت دسته بندي مي شوند و هر يك كاربرد خاص دارند. چوبهاي مناسب براي بناهاي چوبي به اين شرح است: شمشاد، انجيلي، ممرز، راش، توسكا، پلت، خرمندي، كرات، ملچ و گردو كه ذيلاً بروش تهيه آن مي پردازيم:
1- جهت تهيه تير، قطع درخت در اواخر پائيز و يا زمستان انجام مي شود. زيرا در اين زمان درخت فاقد شيره در جداره هاي پوستي مي باشد. وجود شيره در درخت سبب انباشته شدن باكتريها در نقاط تراوش مي گردد.


2- جداسازي پوست درخت سبب تراوش شيره به خارج از تيز شده كه باكتريها در محل مذكور رشد و نمو مي كنند كه در مجموع سبب به وجود آمدن كپك در نتيجه پوك شدن سطوح خارجي تير مي گردد.
3- با توجه به موارد ذكر شده، جداسازي پوست از تير، كاري غير اصولي است مگر اين كه در شرايط فني پوست درخت قطع شده، گرفته شود و در مسير رودخانه بر آب انداخته شود تا شيره آن كاملاً خارج گردد.


خشك كردن چوب: چوب به دو روش مكانيكي (با بخار آب گرم و گرماي داغ) و يا به شكل طبيعي خشك مي شود كه بحث طبيعي و سنتي آن مورد نظر ما خواهد بود. به طوري كه اشاره شد، قطع درخت بايد در فصل زمستان انجام شود. براي بناهاي چوبي تيرهاي يكنواخت و قائم قطع شده و به دو ترتيب افقي و قائم نگهداري مي شوند.
روش افقي: 1- سرشاخه در راستاي تير از آن جدا مي گردد و سپس محل هاي مذكور به علاوه به دو سر تير گل مالي شده تا كپك زدگي در مكانهاي مذكور به وجود نيايد.
2- در مكاني مرتفع و مسطح زير سري جهت دو سر و قسمت مياني تيرها خوابانيده مي شود. چنانچه جهت اين كار از چهار تراش استفاده شود به علت يكنواختي سطح، پيچيدگي در تيرها به وجود نمي آيد.


3- تيرها با رعايت سرشاخه گذاري يكنواخت در بين آنها در جوار يكديگر خوابانيده مي شوند.
4- پس از چيدن تيرهاي زير سري تيرهاي بلند مجدداً همانند رديف زيرين، پهلوي يكديگر چيده مي شوند. ممكن است عمل در چند رديف تكرار گردد.
توجه 1: فاصله گذاري با رعايت سرشاخه ها، سبب حركت هوا در اطراف تيرها شده و موجب مي شود تا سريعتر خشك گردند.
توجه 2: پوشش روي تيرها با رعايت سرپوش به ترتيبي كه بارش باران و برف بر آنها نفوذ نداشته باشد انجام مي شوند.
چنانچه خشك كردن آنها در فضاي سرپوشيده انجام گردد اصولي خواهد بود.


روش قائم: 1- در اين حالت تيرها به شكل عمودي و متكي به يكديگر در محلي مستقر مي شود اين روش بيشتر به خاطر نداشتن محوطه و متكي به يكديگر در محلي مستقر مي شود اين روش بيشتر به خاطر نداشتن محوطه و مكان خواهد بود. در اين حالت اتكاي تيرها بر پهلوي يكديگر مي باشد كه تيرهاي مياني را درگير مي كند. اما در تيرهاي كناري به علت آزاد بودن آنها خطر پيچشي وجود دارد.


2- چنانچه اطراف ستونها تسمه كشي شود، حالت پيچشي از تيرهاي آزاد گرفته مي شود. ضمناً به علت اين كه تيرها در ناحيه انتهايي و سر در تنگ بوده و در ناحيه پا به علت ايستايي به شكل مورب واقع مي شود، به همين سبب امكان پيچش در آنها وجود خواهد داشت.


3- به طور كلي چنانچه تيري قبل از خشك شدن داراي خميدگي باشد، مي توان دو سر آن را تنگ بسته و با استقرار تيرهاي عمودي در ناحيه خميدگي تير، پس از مدتي آن را به حالت مستقيم برگردانيم. مسلماً پس از خشك شدن چوب برگشت خميدگي به حال اول وجود نخواهد داشت.
4- به طور كلي در اين حالت نيز اگر تيرها در محل سرپوشيده قائم انبار شود به مراتب زودتر خشك شده و در مقابل بارندگيها مصون خواهد بود.
5-در انبار كردن چوب به شكل عمودي نفوذ هوا در چوبهاي مياني كم بوده كه در نتيجه خشك شدن آنها طولاني تر از روش افقي خواهد بود. به طور كلي خشك شدن چوب به طور طبيعي نياز به مدت و زماني در حدود 6 ماه خواهد داشت.


توجه: مسلماً چوبي كه در بناهاي چوبي به كار مي رود اولاً بايد كاملاً خشك و ثانياً بدون ترك و در تيرها و ستونها كاملاً راست و بدون خميدگي و با قطري يكنواخت باشد. خصوصاً مقاومت فشاري چوب بايد در حد مطلوب و از انواع درختان غيرسوزني برگ باشد. (شكل 382-383)


بناهاي چوبي دوگانه: به طور كلي ساختمانهاي چوبي به دو شكل اصلي يعني ساختمانهاي سنتي آن مورد بحث ما بوده كه به شرح و نحوه ساخت آن مي پردازيم.
ساختمانهاي چوبي سنتي: اين بناها بومي و محلي در اسكلت سازيها داراي روشي مشترك، مشابه با تغييراتي كم مي باشد. در برخي موارد با اساس واحدي از چوبهاي موجود در محل و با طرحهاي ساده و ايوان دار كه تقليدي از بناهاي چوبي دوره هاي گذشته مانند عمارت چهلستون مي باشد، به وجود ”مده. اجراي اين بناها تا به امروز چندان فرقي نكرده است. به علاوه طرح آنها نسبت به خواسته هاي زندگي و نيازهاي افراد خانواده به وجود آمده است. به طور خلاصه با درنظر داشتن «طرح و نوع مصالح چوبي و بخصوص اجراي آن» در روشهاي سنتي «گالي پوش خانه، لت پوش خانه، سفالخانه، سيمكاخانه» ساخته مي شود. اين ساختمانها براي كلبه هاي روستائي، جنگلي، منازل مسكوني يك و دو طبقه، دكاكين محلي، انبارهاي برنج و غلات، آغل چهارپايان و غيره مورد استفاده قرار مي گيرد كه ذيلاً به نحوة اجراي آن مي پردازيم.
اجراي ساختمانهاي سنتي از پي سازي تا سقف


بناهاي چوبي سنتي ساده ترين بناهاي چوبي مي باشد كه در نواحي شمال ايران ساخته مي شود. معمولاً اين بناها در اراضي و زمينهاي مرتفع روستائي بنا مي شود كه اجراي آن را از پي سازي و سپس ديوارسازي و در نهايت شيوه پوشش سقف دنبال كنيم.
پي سازي
الف: پي سازي سگتي


1- معمولاً خاكبرداري جهت ساختن پي تا سطح زمين سخن كه در اصطلاح محلي «بن سل» ناميده مي شود، انجامي مي گردد.
2- ستون مقاوم چوبي به قطر حدود 20 سانتيمتر و به ارتفاع مشخص فضا با توجه به مقداري كه در چاله كنده شده به عنوان پي نشست مي كند، با رعايت شاقولي قرار دادن آن، در چاله مي گذاريم و اطراف آن را خرده سنگ ريخته و كاملاً مي كوبيم.


3- به اندازه 20 سانتيمتر روي خرده سنگ، خاك رس ريخته و كوبيده مي شود تا از نفوذ آب به طور مستقيم در ريشه ستون كه در اصطلاح محلي «سگت» گفته مي شود، پيشگيري گردد.
توجه: چنانچه بيشتر قسمتي كه از تير فوق كه به نام «سگت» در درون سنگها نشست مي كند با قير آغشته شود، خطر فرسوده شدن و پوسيدن احتمالي آن از بين مي رود. (شكل 384)
پي سگتي قطور:
1- در اين روش گودبرداري «پي»هاي منفرد در ابعاد 120×120 سانتيمتر و به عمق يك تا 2 متر نسبت به نوع زمين كنده مي شود.
2- از گردبينه قطور به ارتفاع پي كنده شده با توجه به 50 سانتيمتر اضافي از سطح زمين به قطر تقريبي 40 سانتيمتر يا بيشتر استفاده كرده درون پي مستقر مي سازيم. (چنانچه بدنه گردبينه با ارتفاعي بيشتر كه در پي نشست مي كند به وسيله قير قبلاً آغشته سازيم كاري اصولي مي شود)
3- اطراف گردبينه را با سنگ پر كرده و بآرامي مي كوبيم تا سخت شود.


4- فاصله پي هاي سگتي از يكديگر 150 سانتيمتر مي باشد كه سطوح گردبينه مذكور بايد تراز بوده تا براي نعل كشي كه حالت شناژ را دارا مي باشد آماده گردد (شكل 385)
عايق رطوبتي بر سطح پي سگتي


جهت پيشگيري از نفوذ رطوبت به پي سگت در درون سنگهاي مهاركننده در پي كني سطح نشست پي، سگت چوبي و ارتفاع بالاتر از آن به وسيله قير به طور كامل آغشته مي شود. در اجراي پوشش قير بر سطح تير مذكور بايد توجه شود قير در مقطع تير نيز آغشته شود.
توجه 1- جهت درگيري كامل ناحيه تير آغشته شده به قير اصولي، تير عمودي بايد داراي زائده هاي سرشاخه باشد. مسلماً اين سرشاخه ها باعث درگيري كامل تير نشست كرده در اطراف سنگهاي همجوار مي شود. بايد توجه گردد كه زائده هاي سرشاخه نيز بنحوي با قير آغشته شود.


توجه 2- ابتدا سطح پي كنده مي شود و بعد از آن تمام سطح بوسيله سنگهاي درشت مفروش شده – محل نشست تير آغشته به قير، سنگ تخت بكار مي رود – سپس تير را عمودي روي سنگ تخت نگهداشته اطراف آن را با سنگهاي درشت چيده و فضاهاي بين آنها را با قلوه سنگ پر مي كنيم.


توجه 3- بايد توجه نمود كه تير كارگذارده در پي كاملاً تنگ سنگهاي اطراف خود واقع شود. كوبيدن به وسيله تخماق در سنگهاي اطراف پي سبب درگيري كامل تير مي شود. بايد توجه شود كه سنگهاي اطراف پي سگتي سبب زخمي كردن قيراندود آن نشود.


توجه 4- جهت اتصال قير با تير بايستي از تير چوبي كاملا خشك استفاده كرد تا چسبندگي قير با تير به طور دقيق انجام گيرد.
توجه 5- اجراي عايق چوب تا ارتفاعي بالاتر از سطح زمين به طور طبيعي خطر فرسودگي و موريانه زدگي را در تير و اسكلت چوبي از بين مي برد.
نعل كشي بر پي سگتي: به وسيله تراورس و يا تير قطور بنام «كش» بر سطح پي هاي سگت چوبي مستقر مي شود. جهت نشست كش بر سطح تير پي سگت در جد لازم سطح تير بوسيله تيشه نجاري تخت مي گردد كه اين عمل اصطلاحاً كف برداشتن گفته مي شود. مسلماً اين اجرا از پيچ كش بر سطح پي سگت پيشگيري مي كند.
توجه 1- به وسيله برقو تير سوراخ مي شود و به وسيله ميخ بلند آهنگري شده كش يا تير نعل برداشته شده به پي سگتي متصل مي گردد.
توجه 2- اصولي مي باشد كه به وسيله ميخ اسكوپ بلند اتصال از نواحي جانبي بين تير عمودي سگت و كش بوجود آيد. چنانچه تسمه كشي به شكل ركابي بين نعل (كش) و پي سگت بوجود آيد اطمينان كافي حاصل مي گردد.


استقرار ستونهاي چوبي: به فاصله لازم سطح نعل يعني در محلي كه ستون بر نعل نشست كرده به وسيله كوبيدن ميخ بلند به شكل چپ و راست اتصال بين شمع (تير عمودي و نعل) بوجود مي آيد.
توجه 1- جهت مهارسازي و درگيري كامل تير عمودي با نعل از تيركهاي مورب تحت زاويه 45 درجه بفركوم و زبانه از دو جهت در تير عمودي و نعل نشست مي كند و به وسيله ميخ بلند يا ميخ نسكوپ و يا تسمه كشي اتصال و كلاف سازي بين تير عمودي و نعل (كش) به وجود مي آيد.
توجه 2- اجراي ذكر شده كلاف سازي اصولي بين تير و سپس نعل با پي سگتي و زمين مي گردد. (شكل *

386)
پي سازي چوبي يا پي زگالي – روش اول: اين پي سازي بسيار قديمي بوده و امروزه به علت محدود شدن مصالح چوبي از نظر قيمت و نحوة اجرا از آن به طور نادر استفاده مي شود. معمولاً اين پي سازي جهت زمينهاي مرطوب مورد استفاده مي باشد. از اين رو قسمتي از اين پي سازي درون زمين و بخش اصلي آن از سطح زمين و به طور مرتفع ساخته مي شود. در بعضي موارد ارتفاع اين پي سازي تا حدي است كه يك انسان مي تواند از زير و كف ساختمان عبور كند.


نحوه اجرا: 1- زمين تا سطح سفت و تا «بن سل» در ابعاد مربع 150×150 سانتيمتر و يا مربع مستطيل كنده مي شود.
2-پي كنده شده، وسيله شفته آهكي و يا چينه سازي كه شرح آن را بعداً خواهيم داد، تا 20 سانتيمتر به سطح زمين طبيعي مانده، پي سازي مي شود.
3-پس از خودگيري پي، خاك رس خشك را با خاكه ذغال مخلوط كرده و به قشري به اندازه 20 تا 25 سانتيمتر بر سطح پي ريخته و. كاملاً كوبيده مي شود تا عايق رطوبتي به وجود آيد.
4-از سطح زمين و عايق به دست آمده چوبهاي مقاوم و سخت به قطر 30 تا 40 سانتيمتر و به طول يكمتر به مقطع مربع 100×100 سانتيمتر پهلوي يكديگر چيده مي شود.


5-قطعات مذكور به وسيله يك ريشه گياهي و مقاوم به نام «وريس» كه در كناره مردابها روييده مي شود به يكديگر قلاب شده و پيوند مي گردد. ضمناً از ميخهاي بلند كه در قديم از «آهنگري» ساخته مي شده جهت اتصالات نيز استفاده شده. اين مسخ مي تواند به شكل معمولي و يا ميخ اسكوپ باشد. ( ) امروزه از ميخهاي بلند فولادي نيز جهت اتصالات استفاده مي شود.
6-رج دوم از قطعات چوب در ابعاد ذكر شده و در جهت معكوس و عمود بر رج اول خوابانيده شده به وسيله «وريس» طويل كه از رج اول باقي مانده رج دوم را نيز به يكديگر متصل مي سازد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید