بخشی از مقاله
مراحل ساخت فوندانسيون در اسکلت بتوني
فوندانسيون يا زير سازه قسمتي از سازه است که غالباً پايين تر از سطح زمين قرار مي گيرد و نيروهاي ناشي از سازه را به خاک يا بستر سنگي زمين انتقال مي دهد.
غالباً زمين هايي که در آنها ساختمان سازي انجام مي شود تراز نيستند و داراي پستي و بلندي و ناهمواري هستند.
از اين رو ابتدا زمين را تراز مي کنيم تا ساختمان روي يک سطح مبناي صاف ساخته شود.
بعد از تراز کزدن زمين مرحله بعدي پي کني است . پي کني اصولاً زير ستون ها و ديوار هاي باربر انجام مي گيرد.
پي ها به سه دسته تقسيم مي شوند:
1- منفرد
2- نواري
3- گسترده
براي ديوار هاي سرتاسري از فوندانسيون نواري استفاده مي شود. براي ستون هاي تک و فاصله دار از پي هاي منفرد استفاده مي شود و در زمين هاي که تحمل باربري کافي در مقابله با نيورهاي وارد در ابعاد پي هاي معمولي وجود مدارد از پي هاي گسترده استفاده مي کنند.اي پي ها نيروها را در سطح گسترده اي پخش کرده و در نتيجه نيروي وارد را با توان باربري زمين متعادل مي کند و نيز در ساختمان هاي بلند که فشار وارد بر پي زياد است معمولاً از اين نوع پط براي انتقال نيرو به زمين استفاده مي شود. در اين گونه پي ها شکل بارگزاري ه صورت موازي بوده و در امتداد يا امتدادهاي خاصي انجام مي گيرد. در بارگزاري هاي مرکب محدوديت بارگزاري در منطقه خاص يا در امتداد معين وجود ندارد . چون پي هاي
موازي معمولاًَ داراي قسمت هاي عمودي و قسمت هاي خاص بارگزاري هستند فولاد زاري در آنها بدين صورت است که ابتدا تمام صفحه شبکه گزاري بتن ريزي مي شود. سپس در قسمت هاي باربر محاسبه و وارد شبکه ميلگرد گذاري خاصي طراحي و اجرا مي گردد که به شبکه زيرين متصل مي شود.
* پي سازي
پس از خاک برداري با کليه محور هاي شمالي جنوبي و شرقي غربي از خط ثابتي که در زمين وجود دارد تعيين نماييم و اين خط ثابت را به وسيله اي در خارج از محوطه که پي سازي در آن انجام مي شود مشخص نموده و ثابت نگه داريم .
آنگاه به وسيله اين امتداد ها قالب پي هاي نقطه اي را با تخته يا آجر قالب بندي مي کنيم . قبل از اقدام به پي سازي بايد از استحکام خاک محل مطمئن باشيم و بدانيم که آيا زمين محل ساختمان مي تواند بار ساختمان را تحمل نمايد يا خير.
در ساختمان هاي بزرگ اين کار توسط آزمايشگاههاي مکانيک خاک انجام مي شود و مقاومت مجاز زمين تعيين مي گردد ولي ساختمان های کوچک بايد طبق آنچه که قبلاً گفته شد ا آزمايشات قبلي مقاومت مجاز تقريبي زمين را تعيين کنيم . پس از تعيين محور ها و قالب بندي چنانچه از قالب آجري استفاده مي نماييم بايد داخل آن را با يک ورقه از پلاستيک بپوشانيم تا مانع مکيدن آب بتن توسط آجر شويم و اگر از قالب چوبي استفاده مي نماييم بايد کليه قالبها را از داخل با روغن چرب کنيم بايد توجه داشته باشيم که آرماتورهاي داخلي پي چرب نشود.
زيرا اگر آرماتورهاي پي چرب شود بتن به آن نميچسبد و قطعه يک پارچه نخواهد شد و آنگاه بايد شبکه کف پي را قبلاً نقشه بافته شده و آماده است را در ته پي قرار دهيم که اگر در ته پي از بتن مگر استفاده مي نماييم حداقل فاصله خارجي شبکه زير پي از بتن مگر 3 سانتي متر است و اگر از ريختن بتن مگر صرفه نظر کرديم حداقل اين فاصله 6 سانتي متر مي باشد .
حداقل ارتفاع پي نقطه اي در محل تلاقي با ستون 30 سانتي متر و حداقل ارتفاع آن در لبه پي نبايد از 15 سانتي متر کمتر باشد. ولي بايد ارتفاع پي هاي نقطه اي در هر مورد با توجه به بار وارده وسليه مهندس محاسب تعيين در نقشه محاسباتي قيد شود.
پي هاي نقطه اي تا ارتفاع 40 سانتي متر را بايد به وسيله يک پله اجرا نمود و از 45 سانتي متر تا 25/1 متر مي توان به صورت 2 پله و از ارتفاع 40 سانتي متر را بايد به صورت يک پله اجرا نموده و از 45 سانتي متر تا 25/1 متر را مي توان به صورت 2 پله و از ارتفاع 25/1 متر به بالا را مي توان بصورت چندپله اجرا نمود . در هر حال پله ها بايد طوري باشد که اگر از انتهاةي ستون خطي به زاويه 45 درجه رسم نماييم اين خط داخل پله ها قرار دارد.
اگر پي نقطه اي به صورت مستطيل باشد حداقل نسبت به بعد کوچک و بعد بزرگ آن نبايد از ةيک به سه کمتر باشد .
پي هاي نقطه اي حداقل بايد از دو جهت به وسيله شناژ ثبتي به پي هاي همجوار خود متصل باشد. حداقل ابعاد اين کلاف بتني بايد 30 سانتيمتر بوده و به وسيله 4 ميلگرد طولي حداقل به قطر 12 ميليمتر مسلح باشد. اين فولادهاي طولي بايد با خاموت ها به قطر حداقل 5 ميليمتر و به اصله حداکثر 25 سانتيمتر به يکديگر بسته شوند و يک قفسه يافته شده شناژ، بايد در تمام طول پي ادامه ادامه يافته و به شناژ طرف ديگر پي متصل باشد. حداقل بتن روي قفسه شناژ 3 سانتيمتر باشد.
فاصله ميلگردهاي شالوده از همديگر نبايد از 10 سانتي متر کمتر باشد و حداقل قطر میلگرد های داخل شالوده نباید از 10 میلیمتر کمتر باشد . آرماتور های کف شالوده باید در دو جهت در تمام بعد شالوده ادامه یابد ولی اگر طول پی از سه متر تجاوز کند می توان آرماتورها را یک در میان کوتاهتر اختیار نمود ولی طول آرماتور های کوتاه شده نباید از هشت دهم طول اصلی کمتر باشد .
آرماتور های ریشه یا انتظار که برای اتصال شالوده به ستون به کار می رود باید تا سطح آرماتورهای زیرین پی ادامه داشته باشد ولی اگر ارتفاع پی از
25/1 متر تجاوز کند می توان فقط چهار عدد آرماتور های گوشه های ستون را تا آرماتور زیرین پی ادامه داده و بقیه ی آرماتورهای ستون را به اندازه ی 40 میلیمتر داخل بتن قرار داد .
کلیه ی آرمتورهای ریشه باید در انتها دارای خم نود درجه باشد . این آرماتورها باید بوسیله خاموت به یکدیگر متصل شده و داخل پی به خوبی مستقر شود و یا به عبارت دیگر باید خاموت های ستون تا داخل پی ادامه یابد .
طول آن قسمت از آرماتور ریشه که باید خارج از پی قرار گیرد تا میلگرد های ستون به آن بسته شود باید بوسیله ی مهندس محاسب تعیین گردد . ولی هیچ کاه نباید 50 الی 60 سانتی متر کمتر باشد . اگر نتیجه محاسبات بیش از اعداد داده شده در این قسمت باشد باید اعدادبدست آمده بوسیله محاسبات انجام شود .
قبل از بتن ریزی باید حتماً یکبار دیگر فاصله ی محور آرماتور های ریشه کنترل شده و با نقشه مطابقت گردد . کلیه ی میلگرد های دیگر نیز باید کنترل شود . کف پ
ی و اطراف آرماتورها باید کنترل شده و مواد زائد از آن خارج گردد . بست های اتصال می باید کنترل شود . در موقع قالب برداری پی باید دقت شود تا به بتن تازه ریخته شده ی آسیبی نرسد و قالب ها تکه به تکه به آرامی جدا شود . اگر از قالب آجری استفاده شده و ورقه ی نایلون روی آجر کشیده شده باشد بهتر است از آجر ها صرف نظر کرده و اقدام به برداشتن آجر نماییم . زیرا در این صورت آجر و بتن به یکدیگر کاملاً چسبیده و جدا کردن آن غیر ممکن می باشد و اگر قبل از سخت شدن بتن بخواهیم آجرها را جدا کنیم حتماً پی آسیب می بیند .
* مراحل نصب ستون
در ستون هايي که به طور عمده تحت تأثير فشار محوري قرار دارند از نقطه اقتصادي به صرفه است که قسمت اعظم بار به وسيله بتن تحمل شود اما ه دلايل مختلف هميشه فولاد در ستون بتني به کار برده مي شود. (در عمل ستون هاي محوري کمتري تحت تأثير نيروهاي محوري خالصي قرار دارند) . واگذاري قسمتي از تحمل نيروهاي فشاري به فولاد صرفه جويي در مقطع ستون بتني است. کار ستون بتني تحمل فشارهاي محور و گاه فشارهاي جانبي و انتقال آن به قسمت هاي پايين تر (فوندانسيون ها ) است.
انواع ستون از نظر سطح مقطع ه چهار شکل است:
1- ستون هاي با مقطع مربع
2- ستون هاي با مقطع مستطيل
3- ستون هاي با مقطع چند ضلعي منظم
4- ستون هاي با مقطع دايره
* قالب بندي ستون ها :
براي قالب بندي ستون ها ابتدا ابعاد ستون را از روي نقشه تعيين نموده و دو ضلع قالب را به همان ميزان از تخته هاي مناسب بريده و به چوبهاي چهار تراشي که به آن پشتبنده مي گويند ميخ مي کنند. با توجه به اينکه در قالب ستون ها دو ضلع مقابل داخل دو ضلع ديگر قرار مي گيرد. در نتيجه پهناي دو ضلع قالب بايد به اندازه کلفتي تخته در ابعاد قيد شده در نقشه بيشتر باشد تا از داخل ابعاد مورد نظر را به ما بدهد . باید توجه نمود که پشتبندهای اضلاع مقابل اولاً در حدود ده الی پانزده سانتی متر از پهنای قالب بيشتر باشد در ثاني شيب بندهاي اضلاع و قابل دست و مقابل همديگر قرار بگيرند تا در مقابل اتصال چهار ضلع ستون به يکديگر تا بستن سيم به اين زايده ها امکان اتصال آنها به يکديگر به سهولت انجام پذيرفته است. حداکثر فاصله يک پشت بندها از همديگر از 80 سانتي متر تجاوز نمايد، اين پشتبندها يا به وسيله ميلگرد و مهره ظيا سيم به يکديگر اتصال پيدا مي کنند . در مورد ستون ها معمولاً به محض اينکه بتون حالت رواني خود را از دست دهد و بتواند شکل هندسي خود را حفظ کند قالب آن را باز مي کنند و اين در حدود چهل و هشت ساعت بعد از بتن ريزي مي باشد.
