دانلود مقاله مواد شیمیایی

بخشی از مقاله

مواد شيميايي

مقدمه:
از چندين نسل قبل مواد شيميايي بوجود آمده اند. اين سلاح ها با پيشرفت و تكامل تكنولوژي كامل و پيشرفت كرده و تاكنون توانسته اند جاي بسياري از انسان ها را بگيرند اين سلاح ها به چندين بخش متفاوت تقسيم مي شوند.
هر كدام از اين بخش ها موجب اختلال در بخش هاي متفاوت بدن انسان و حتي حيوانات مي باشد.

گياهان هم در بعضي موارد اين گونه اند و من را در اين تحقيق اين مسائل را به صورت خلاصه شرح مي دهم.

روند پيشرفت تكنولوژي شيميايي :
صنايع شيميايي با خلق تكنولوژي جديد به نحو كارآمدي در تامين نيازمنديها و دفع تنگناها و محدود شما موفق بوده‏ ، محدوديتهاي مربوط به آلودگي محيط زيست و نياز به فرآورده هاي با كيفيت بالاتر ،‌ به طور مستمر اصلاح و تكميل مي شوند.

از اين رو مي توان انتظار داشت كه بر اساس روند رو به رشد تكنولوژي شيميايي در سالهاي اخير ، اين صنعت چشم اندازهاي تازه اي را در مورد محصولات جديد كه مي توانند جايگزين مناسبي براي فرآورده هاي حال باشند ، خواهد شد.

به دنبال پيشرفتهاي اخير ، در شاخه هاي گوناگون صنايع شيميايي درونماي آينده اين صنعت را مي توان در ايفاي نقش محوري آن در زمينه نيازهاي اساسي جامعه بشري و نيز توسعه اقتصادي و صنعتي جهان دانست.

اهميت سرمايه گذاري سنگين در بخش تحقيق و توسعه كه به كشف و گسترش محصولات جديد و بهبود در كيفيت آن خواهد انجاميد ، به روشني مشخص مي شود. كمپاني ها و شركتهاي بزرگ شيميايي در قالبي پاياپاي و در تلاش براي به دست آوردن بازارهاي بيشتر با ايجاد گروههاي ويژه تحقيق و توسعه و اختصاص هزينه هاي فراوان به طور گسترده اي بر تنوع محصولات مي افزايند.

كشورهايي كه در زمينه صنايع شيميايي فعاليت دارند :
با وجود آنكه صنايع شيميايي نخست در اروپا پايه گذاري شده و تا سال 1880 انگستان بزرگترين كشور جهان از لحاظ كارخانه هاي شيمي به شمار مي رفت ولي توسعه سريع اين صنعت فقط در آمريكا صورت گرفت.

اين كارخانه ها در آمريكا با صنعت پتروشييمي گسترش يافتند. آمريكا حجم عظيمي از تجارت مواد شيميايي را در اختيار دارد. صنايع شيميايي در آمريكا در نتيجه عملكردهاي مبتني بر سرمايه گذاري وسيع و تكنولوژي بالا يكي از عمده ترين دارايي هاي اين كشور در تجارت جهاني محسوب مي شود.

ميزان كل صادرات و واردات مواد شيميايي آمريكا
(ارقام برحسب ميليون دلار)

سال صادرات واردات مازاد
1986 8/22765 4/15804 6/6961
1987 9/26380 5/17036 4/9344
1988 9/32299 9/20816 0/11483

از جمله مي توان به سه شركت بزرگ شيميايي آلماني يعني هوخست ، باير و بي . آ. اس. اف اشاره كرد كه به نفوذ چشم گيري رشد كرده و به طور قابل ملاحظه اي در تجارت بين المللي موفق بوده اند.

در سالهاي خير صنايع شيميايي ژاپن نيز به طور چشمگيري رشد كرده است. صنعت شيميايي ژاپن نه تنها در صادرات بلكه در سرمايه گذاري خارجي به عنوان وسيله ي جهت معرفي تكنولوژي جديد در تجارت جهاني فعال است .

جمهوري اسلامي ايران :
صنايع شيميايي در ايران از سابقه نسبتا” طولاني برخوردار است. واحدهاي شيميايي متعددي در زمينه نفت ، گاز ، پتروشيمي ، سموم و دفع آفات ، رنگ ، چسب و … طي چند دهه گذشته احداث شده اند. با وجود اينكه صنايع شيميايي ماهيتا” صنعتي واسطه اي مي باشند و هدف اصلي آن تامين مواد پايه و اوليه ساير صنايع است.

كارخانجات متعدد شيميايي در ايران تنها به توليد محصولات مصرف مي پردازند كه خود به شدت نيازمند مواد اوليه وارداتي مي باشند.

مواد شيميايي با كاربرد دو گانه :
مواد شيميايي با كاربرد دو گانه به موادي اطلاق مي شود كه در مقياس گسترده اي براي مصارف صنعتي مجاز تولد مي شوند. همچنين مي توانند به عنوان يك جنگ افزار شيميايي ذخيره شده و يا به دليل خواص فيزيكي يا شيميايي و سمي مشابه با جنگ افزارهايي شيميايي تهديدآميز باشند.

ولي از طرفي نيز به عنوان ماده اوليه توليد عوامل شيميايي مي تواند مورد استفاده قرار گيرند. فهرست مواد شيميايي كه داراي كاربرد دوگانه هستند همراه با كاربردهاي صنعتي و نيز مشخصات سمي هر يك از آنها بر اساس آخرين توافق در كنفرانس خلع سلح شيميايي 1989 ارائه شده است.

تاريخچه كاربرد جنگ افزارهاي شيميايي :
بهره برداري از جنگ افزارهاي شيميايي در تاكتيكهاي نظامي به قدمت تاريخ بشر است. انسان براي اولين بار از نفت و قير به عنوان يك عامل شيميايي استفاده كرد.

تعريف عوامل شيميايي :‌
آن دسته از مواد با تركيبات شيميايي را كه در صورت انتشار مناسب و تاثير شيميايي منجر به مرگ ،‌‌ آسيب و ناتواني در انسان و حيوان و يا از بين رفتن گياهان مي شوند. عوامل شيميايي مي نامنمد.

وسايل كاربرد اين مواد را در عمليات جنگي جنگ افزار شيميايي مي گويند. عوامل شيميايي را كه به صورت گاز ، بخار ، افشانه (آئروسل) جامد و مايع پخش مي شوند و از طريق دستگاه تفنسي ، گوارشي و پوست بر بدن وارد مي گردند معمولا” با توجه به چگونگي مشخصات و اثرات فيزيولوژيك خود به چهار دسته تقسيم مي كنند :
الف – ناتوان كننده ها :
1 – ناتوان كننده هاي نه چندان قوي كه شامل اشك آور ، سي . اس و سي . ان
2 – ناتوان كننده هاي قوي كه كاربرد نظامي دارند و شامل آدامسيت ، كلروپيكرين

ب – عوامل زيان بخش :
گاز نيتروژن موستارد و هيپريت.
پ – عوامل زيان بخش :
عوامل اعصاب شامل تابون ، سارين سوماژ و 7 X
عوامل خفه كننده شامل كلر ، كلروپيكرين ، فسژن و كربنيل كلرايد
عوامل خون شامل هيدروژن سيائيد ، آرسين ها ، سيانوژن كلرايد و برموسيان.

ث – عوامل ضد گياه :
علف كشها .
نابارور كننده هاي خاكي

تاريخچه كاربرد جنگ افزارهاي شيميايي :
بهره گيري از مواد شيميايي دودزا از زمانهاي قديم نيز مرسوم بوده است. پروكيپوس مورخ روم شرقي ، در مورد جنگ هاي ساسانيان و رومي ها مي نويسد كه سپاه ساساني براي تسخير دژهاي روم هاي در زير ديوار آنها نقاب مي زدند.

در اين نقابها كه گاه با نقاب دشمن كه براي مقابله حفر شده بود برخورد مي كرد دو طرف مي كوشيدند با سوزاندن گوگرد سربازان حريف را بيرون رانند و نقب را خراب كنند.
همچنين در يونان قديم يا تركيب قير و گوگرد و مواد چسبناك موادي مي ساختند كه هنگامي كه در آن ريخته مي شد آتش مي گرفت اين ماده را آتش يوناني مي خواندند.

اما جنگ افزار شيميايي در عصر جديد داراي يك تاريخ هفتاد ساله است در واقع جنگ شيميايي نخستين بار زماني كه آلماني ها در اكتبر 1914 در نوشاپل گلوله هاي حاوي گاز اشك آور به سوي فرانسوي ها پرتاب كردند آغاز شد اما به سبب پراكندگي سربازان و محدود بودن شمار گلوله ها اين تاكتيك چندان كارساز نبود. حتي فرانسوي ها متوجه كاربرد آن نشدند.

در سوم فوريه 1915 نيز آلماني ها با گلوله هاي بزرگتري در منطقه يويسمف وارد كارزار شدند ولي اين بار نيز به خاطر سردي زياد هوا گازهاي متصاعد شده از اين گلوله ها موثر واقع نگرديد .
آلماني ها ، به رغم تجربه هاي بي نتيجه به ساختن گاز كلر ادامه دادند و سرانجام موقشدند گاز كلر را با فشار در سيلندرهاي جاي دهند تا هنگامي كه باد مساعد مي وزد آنها را در مقابل سنگرهاي دشمن قرار دهند.

آلماني ها گاز مزبور را براي اولين بار در 122 آوريل 1915 در پيرس بلژيك عليه سربازان مستعمراتي فرانسه و پياده نظام كانادايي كه هيچ ماسكي بر حفاظت نداشتند به كار بردند.
در جنگ جهاني اول آلماني ها در 6 مرحله عمليات نظامي در جبهه غربي برابر جدول از تك هاي شيميايي استفاده كنيد.

تاريخ نوع وسيله پخش نوع عامل شيميايي
آوريل و مه 1915 سيلندرهاي گازي كلر
مه 1915 تا جولاي 1916 گلوله هاي گازي زايليل بروميد
دسامبر 1915 تا اوت 1915 سيلندرهاي گازي كلر و فشن

جولاي 1916 تا جولاي 1917 گلوله هاي گازي فشرن ، دي فشرن ، كلروپيكرين
جولاي 1917 گلوله هاي گازي گاز موستارد ، فشرن ، دي فشرن
دسامبر 1917 تا مه 1918 مهمات شيميايي فشرن

علاوه بر آلماني ها ، كشورهايي كه در جنگ جهاني اول به كاربرد جنگ افزارهاي شيميايي مبدرت ورزيدند عبارت بودند از مجارستان، بريتانيا، فرانسه، ايتاليا، روسيه و آمريكا .
نيروهاي تركيه در اين جنگ به جنگ افزارهاي شيميايي مجهز بودند ولي ظاهر از آنها استفاده نكردند. در جنگ جهاني دوم از جنگ افزارهاي شيميايي به طور عمده استفاده نشد. نيروهاي آلماني فقط در چندين تك در مقابل پارتيزانهاي شوروي در ادسا و كريمر از جنگ افزارهاي شيميايي استفاده كردند .

در جنگ جهاني دوم همه متخاصمن اصلي (انگلستان ، فرانسه ، آمريكا ، شوروي ، ژاپن و ايتاليا) گازهاي سمي مختلفي داشتند كه مي توانستند در بمباران جبهه ها و شهرها به كار برند اما چون از انتقام طرف مقابل بيمناك بودند هيچ يك از آنها از اين كازها استفاده نكردند. اما انگليسي ها و آمريكايي ها از نفت ژله شده ماده سوزان و خطرناكي كه به نام يالم معروف است ساختند و از آن براي آتش زدن شهرها طي بمباران هوايي و آتش كشيدن سربازان حريف استفاده كردند.

در جنگ تحميلي عراق عليه ايران نيز نيروهاي عراقي پس از شكستهايي كه در خوزستان و مناطق مرزي سر پر ذهاب و قصر شيرين و كردستان خوردند به كاربرد گازهاي سمي اقدام نمودند و با استفاده از گاز اعصاب از نوع تابون تلفات زيادي را بر نيروهاي ايراني در جزاير مجنون تحميل نمودند.
بمباران سردشت در 7 تير 1366 يكي ديگر از جنايات جنگي عراق بود اما وحشيانه ترين مورد استفاده از جنگ افزارهاي شيميايي توسط عراق در حلبچه در اول مارس 1988 بوده است.

سلاحهاي شيميايي و ميكروبي :
از نظر بسياري از محققان مسائل نظامي ،‌عصر جنگهاي شيميايي با آزمايش اولين گاز خفه كننده از سوي آلمانيها در جنگ جهاني اول آغاز شد. درسالهاي پس از آن جهان شاهد پيشرفت شگفت انگيز سلاحهاي شيميايي بود. آلماني ها در دهه چهل كوششهاي خود را در زمينه افزايش كارايي گاز خردل و توليد گاز اعصاب آغاز كردند.

در عين حال هيتلر به علل مختلف از به كارگيري سلاحهاي شيميايي در جنگ جهاني دوم پرهيز كرد. پس از جنگ جهاني دوم ديگر كشورهاهي صنعتي بويژه آمريكا و روسيه و فرانسه موفق شدند سلاحهاي جديد شيميايي و گازهاي سمي كشنده توليد كنند.

مهمترين منطقه آزمايش سلاحهاي كشنده غيراتمي در سالهاي 1962 تا 1973 ويتنام بوده است.
آمريكاييها در جنگ ويتنام ، علاوه بر استفاده از بمب ناپالهم و بمبهاي فسفري و سوزنده براي نابودي جنگلها و افراد ويتاكنگ موادي به نام كشنده حيات به كار مي بردند كه نه تنها آثار زندگي روي زمني را از بين مي برد بلكه بر نسلهاي آينده نيز اثر مي گذارد.

كشتار افراد ويت كنگ بر اساس طرحي به نام برگ ريزي با استفاده از مواد شيميايي كه به باران زرد معروف شد ، انجام گرفت. روسها از سلاح شيميايي خطرناك باران زرد در مناطق جنوب شرقي آسيا بويژه افغانستان استفاده كردند.

به كليه مواد شيميايي كه در جبهه هاي نبرد به صورت مايع يا گاز يا هدف نابودي يا از كار افتادگي طرف مقابل از آنها استفاده مي شد سلاح شيميايي مي گويند. اين مواد مي توانند بر انسان ، گياهان و حيوانات اثر داشته باشند.

سلاحهاي شيميايي اساسا” تاكتيكي هستند و مي توان آنها را در مهمات گوناگوني از قبيل مينهاي زميني ، گلوله هاي توپ يا موشكهاي تاكتيكي زمين به زمين ، موشكهاي كروز و موشكهاي هوا به زمين برد كوتاه جاسازي كرد.

سلاحهاي شيميايي را با هلي كوپتر ، هواپيما يا ماشين نيز مي توان پخش كرد. اين سلاحها اصولا” مهمات منطقه اي به شمار مي آيند و هر كس را كه در منطقه پخش آن باشد يا بعدا” وارد آن منطقه شود و ملبس به لباسهاي مخصوص نباشند تحت تاثير قرار مي دهند.