بخشی از مقاله
هلو
هلو (Prunus persica) گياهي است از خانواده گل سرخ و زيرخانواده پرونوييده و جنس پرونوس. هلو در دوران پيش از تاريخ در كشور چين كاشته مي شد و از طريق جاده ابريشم به ايران آورده شد. برخلاف آنچه كه از نام علمي هلو استنباط مي شود منشا آن ايران نيست. اما از آنجايي كه اروپاييان نخستين بار اين گياه را در ايران مشاهده كردند آن را پرونوس پرسيكا ناميدند. يونانيان و عمدتاً روميان هلو را از ايران به سرتاسر اروپا و انگلستان گسترش دادند. هلو تقريباً ۴۰۰-۳۰۰ سال پيش از ميلاد مسيح، روانه اروپا شد. سياحان قرون شانزده و هفده ميلادي نخستين كساني بودند كه هلو را با خود به قاره آمريكا بردند. سياحان پرتغالي هلو را به آمريكاي جنوبي و همتايان اسپانيا يي شان آن را به آمريكاي شمالي بردند. به تدريج هلو توسط بوميان آمريكايي و مهاجران اروپايي از آمريكاي شمالي به جنوب كانادا راه يافت و امروزه در اكثر ايالت هاي آمريكا كاشته مي شود.
در آسيا نيز هلو از چين به ژاپن راه يافت و در آنجا آن را «تو» به معني هلو ناميدند. اين نامگذاري احتمالاً از نام چيني هلو يعني «tao» نشات گرفته است. هلو در فلسفه تائو، آيين فلسفي كه در چين باستان پا گرفت، مظهر طول عمر انسان است. در اسطوره شناسي چين «هسي وانگ مو» مادر باغ هلو، هر سه هزار سال يك بار در هنگام رسيدن ميوه هاي هلو ظاهر مي شود تا از آن اكسير جاودانگي خدا تهيه شود. در اسطوره شناسي روم، هلو ميوه الهه ونوس است و ماگنوس آن را ماده محرك جنسي مي داند. در برخي از يادداشت هاي به جا مانده از دوران باستان هلو، مظهر جاودانگي، صداقت و حقيقت است. ميوه هلو با برگي كه به آن متصل است نشانه يكپارچگي قلب و زبان است. مصريان باستان هلو را به عنوان پيشكش تقديم بارگاه خدايان مي كردند. لشكركشي هاي اسكندر كبير باعث شد كه نئوفراسطوس در سال ۳۹۲ پيش از ميلاد از هلو به عنوان ميوه ايران ياد كند. كنفسيوس نيز از هلو در كتاب خود نامي به ميان مي آورد.
توصيف گياه شناسي هلو گياهي است درختي و كوچك با تاج پوشش گسترده به طول ۵/۳-۲ متر. درخت هلو معمولاً عمر كوتاهي دارد و تنها ۲۰-۱۵ سال دوام مي آورد. طول عمر درختان هلويي كه در باغ هاي پرورشي كاشته مي شوند بسيار كمتر از اين رقم است و معمولاً اين درختان چيزي در حدود هشت سال عمر مي كنند. برگ ها باريك و داراي راس نوك تيز هستند. برگ ها از نماي نيمرخ داسي شكل به نظر مي رسند. گل ها از صورتي كم رنگ تا قرمز جگري و ارغواني متغيرند و قطري معادل ۵/۲ سانتي متر دارند. گل ها معمولاً به طور منفرد بر روي ساقه گل پديدار مي شوند. گلبرگ ها مي توانند بزرگ و پرزرق و برق يا كوچك و كم جلوه باشند. گل از جوانه جانبي مستقر بر روي ساقه هاي يك ساله به وجود مي آيد. در هلوهاي زينتي گل داراي گلبرگ هاي بسيار و ظاهر ميخك مانند است و رنگ آن از صورتي تيره تا سفيد متغير است. گياه هلو خود بارور است و معمولاً نيازي به گرده افشاني ندارد. ميوه آن جزو ميوه هاي هسته دار است و مزوكارپ يا ميان بر همان گوشت ميوه است. در بيشتر ارقام هلو، ميوه ۵-۳ ماه پس از شكوفه دادن مي رسد. البته در شمار اندكي از واريته ها نيز طول دوره رسيدن ميوه ممكن است شش ماه به طول بينجامد.
وضعيت توليد در جهان
سالانه ۱۱۳۲۲ هزار تن هلو در سرتا سر جهان توليد مي شود كه كشور چين با توليد ۳ ميليون تن در سال بزرگترين توليد كننده اين محصول در جهان است و پس از آن به ترتيب ايتاليا با توليد ۴/۱ ميليون تن، آمريكا با ۳/۱ ميليون تن، اسپانيا با ۹ هزار تن، يونان با ۶۰۰ هزار تن، فرانسه با ۴۶۰ هزار تن، تركيه با ۴۰۰ هزار تن، شيلي با ۲۷۵ هزار تن، ايران با ۲۶۷ هزار تن و بالاخره آرژانتين با ۲۵۴ هزار تن، مقام هاي دوم تا دهم را به خود اختصاص مي دهند. ميزان توليد سالانه هلو در كشور چين از ۱۹۸۰ به بعد به پنج برابر مقدار قبلي افزايش يافت به طوريكه امروزه ميزان توليد آن با ساير كشورهاي توليد كننده قابل مقايسه نيست. در ايالات متحده نيز كاليفرنيا كه بزرگترين توليد كننده اين محصول در آن كشور به شمار مي آيد، ۷۵-۷۰ درصد كل هلوي ايالات متحده را تامين مي كند. انواع هلويي كه در آنجا توليد مي شوند عبارتند از: هلوي كلينگ، هلوي بدون هسته و انواع شليل ها. ايالت هاي كاروليناي جنوبي و جورجيا نيز به ترتيب دومين و سومين توليدكننده هاي بزرگ هلو در آمريكا هستند.
ارزش غذايي ۱۰۰ گرم از ميوه خوردني هلو موارد مصرف هزاران رقم از انواع هلو در سرتاسر جهان كاشته مي شود و عمده ترين دليل به وجود آمدن اين همه ارقام متنوع، آسان بودن فرآيند دورگه گيري در اين گياه است. در مجموع انواع ارقامي كه ميوه خوردني توليد مي كنند به سه گروه عمده شليل ها، هلوهاي هسته آزاد و هلوهاي هسته چسبيده تقسيم مي شوند. درخت هلو به غير از توليد ميوه در مواردي نيز داراي كاربردهاي زينتي است و برخي از انواع آن كه داراي جثه كوچكي هستند به عنوان گياه زينتي در باغ ها كاشته مي شوند، اما در مجموع علاقه چنداني براي استفاده از هلوهاي تزييني در باغ آرايي وجود ندارد زيرا گل هاي آن تنها بر روي شاخه هاي يكساله پديدار مي شوند و تاكنون راهي براي واداشتن شاخه هاي داراي عمر بيش از يك سال به گل دهي پيدا نشده است، مانند تمامي اعضاي جنس پرونوس،
برگ ها، گل ها و به ويژه هسته و پوست تنه هلو حاوي مقادير قابل توجهي گلوكوزيد سيانوژنيك هاي آميگدالين و پرونسين است. اين تركيبات در دوزهاي بالا، سمي و مهلك هستند و اما از آنجايي كه تراكم اسيانيد در بافت هاي گياهي تقريباً اندك است مي توان از بخش هاي مختلف گياه هلو در درمان سرطان و شماري از ساير بيماري ها استفاده كرد. از مدت ها پيش از ميلاد مسيح، از پوست تنه هلو براي تهيه داروي گياهي استفاده مي كردند. در گذشته زناني كه مبتلا به پرخوني بودند و يا اينكه قاعدگي شان به تاخير مي افتاد از اين دارو براي ايجاد خونروي استفاده مي كردند. علاوه بر اين تركيبات موجود در پوست تنه هلو داراي خاصيت ملين و خلط آوري است و از آن براي رفع التهاب مثانه، مشكلات ادراري، تسكين دردهاي قفسه سينه و اسپاسم كمك مي گرفتند. فلورتين، موجود در عصاره پوست ريشه هلو نيز، داراي خاصيت آنتي بيوتيكي است و از آن مي توان عليه باكتري هاي گرم مثبت و گرم منفي استفاده كرده در برخي از كشورها نيز از عصاره هلو براي معطر ساختن سيگار استفاده مي كنند.
از جوشاندن شاخه هاي جوان و گل هاي هلو، روغني به دست مي آيد كه به لحاظ ساختار شيميايي مي توان آن را با روغن بادام تلخ مقايسه كرد. برگ هاي هلو نيز داراي خواص درماني اند. داروهاي گياهي تهيه شده از بخش هاي مختلف هلو به عنوان آرام بخش مدر و داروي مسكن استفاده مي شود. در مواردي نيز از آنها براي درمان سياه سرفه، سرفه هاي معمولي و برونشيت مزمن بهره برداري مي شود. شربت هلو نيز باعث تقويت كودكان، افراد مبتلا به ضعف عمومي و مبتلايان به يرقان مي شود، از تنتور حاصل از گل هاي هلو نيز براي تسكين گلو درد استفاده مي كنند. پوست تنه هلو كه داراي جنبه هاي درماني است معمولاً از گياهان جوان برداشت شده و در برابر نور و حرارت خورشيد خشك مي شود.
شرايط رشد و نگهداري گياه هلو در خاك هاي عميق، به خوبي زهكشي شده، آهكي و با PH معادل ۷-۶ رشد مي كند. شكوفه هاي هلو خيلي زود شكفته مي شوند، از اينرو معمولاً هلو در نواحي جنوبي بهتر رشد مي كند. سرمازدگي بزرگترين مشكل پرورش دهندگان هلو است. چنانچه گل هاي شكفته شده و ميوه هاي نارس در معرض دماي ۲- درجه سانتي گراد يا كمتر قرار بگيرند، از بين مي روند. تكثير هلو معمولاً از طريق كاشت جوانه ساقه هاي زيرزميني صورت مي گيرد و براي كنترل ارتفاع درخت، چندبار آن را هرس مي كنند. هرس كردن مانع بلندشدن بيش از اندازه گياه مي شود و بدين ترتيب انرژي گياه صرف شاخه دهي و در نتيجه توليد ميوه بيشتر مي شود. ميوه هاي هلو را معمولاً با دست مي چينند و سپس آنها را درون جعبه هاي مخصوص حمل ميوه قرار مي دهند. طول عمر ميوه هلو پس از برداشت بسيار كوتاه است و تحت شرايط خاص نهايتاً مي توان آنها را به مدت دو هفته در انبار نگه داشت. ميوه هلو پس از برداشت عمدتاً دچار بيماري هاي قارچي مانند آنتراكنوز، ريزوپوس، پوسيدگي قهوه اي و پوسيدگي باكتريايي مي شود كه براي جلوگيري از آنها مي توان از قارچ كش استفاده كرد.
هلو ميوه آبدار درخت Prunus Persica است که دارای يک هسته سخت، گوشت زرد، يا نسبتاً سفيد و پوستی مخملی می باشد. بر اساس چسبيدن گوشت به هسته اين ميوه به دو دسته هسته جدا و هسته چسب تقسيم می شوند. يکی از ميوه هائيکه تا حد زيادی با هلو ارتباط دارد شليل است. ارتباط شليل ها با هلو تا حدی است که در واقع گاهی اوقات محصولات هلو حاوی تعداد کمی شليل هستندو برعکس.
نام انگليسی هلو (peach) به يک سری از رنگ های نارنجی مايل به صورتی اشاره دارد .
يکی از شخصیتها در sitcom Seinfeld به نام Tough Cosmo Kramer هلويی به اصطلاح Mackinaw را می خورند که امروزه چنين گونه ای يافت نمی شود.
درخت هلو از قديم الايام در چين وجود داشته و از آنجا به نقاط ديگر جهان راه يافته است . درقرون وسطي از آن بصورت يك داروي گياهي استفاده مي شده است . برگ درخت هلو را براي بيماري صرع و سنگيني گوش ، پوست درخت هلو را براي رفع بوي بد دهان و مغز هسته آنرا براي رفع سردرد و اختلالات دستگاه هضم ،قرس و رفع بيماريهاي ادراري بكار مي رود.
