بخشی از مقاله
37018طوقه خاك و گل و خاشاك كه چغندر را همراهي مي كنند براي فرايند توليد زيان آور مي باشند . كيفيت فيزيكي و ظاهر ي چغندر مارك چغندر ( موادي هستند كه در آب غير محلول مي باشند و پس از عصاره گيري شكر باقي مي مانند ) و بعضي از مواد غير قندي ( دكستران لوان رافينوز و بتائين ) و مهمترين ناخالصيها ( سديم پتاسيم ازت مضره وقند انورت ) كه بيش از سي سال است كه كمتر از درصد قند چغندر مورد بحث بررسي قرار گرفته اند و با توجه به كيفيت و مواد محيطي لازم استاطلاعات بليشتري درباره پارامترهاتي تعييم كيفيت در آينده بدست آيد . اهميت آنزيمهاي چغندر ( انورتاز ، آنزيم پكتولي تيك و پولي فنل اكسيد از ) و كمپلكس هاي شيميايي توليد رنگ هم مي بايستمورد رسيدگي قرار گيرند .
6-2 تشخيص رسيدگي چغندر قند
چغندر قند جز آن دسته از محصولات كشاورزي است كه كيفيتش رقيقاً قابل اندازه گيري مي باشد . تعيين بهترين زمان برداشت چغندر در استحصال شكر سفيدفراواني داشته و هزينه هاي توليد را در كارخانه كاهش مي دهد . بطور كلي رسيدگي كامل در چغندر وجود نداشت بلكه هميشه در چغندر رسيدگي تكنولوژي مد نظر مي باشد .
زمان رسيدن چغندر تابع عوامل زيادي است كه مهمترين آنها نوع بذر ، طول زمان برداشت ، درجه حرارت و ميزان مصرف كودهاي شيميايي مخصوصاً ازته عمليات داشت مي باشد . باستثناي خوزستان كه كشت چغندر بصورت زمستانه صورت مي گردد .بقيه نقاط كشورمان با توجه به تاريخ كاشت و عوامل موثر ديگر زمان رسيدگي صنعتي چغندر قند و افايش وزن ادامه خواهد داد . علائم ظاهري رسيدن چغندر قند با زرد شدن برگهاي مسن كند شدن ريشه برگهاي جوان داخل بوته و بطور كلي بطئي شدن رشد اندامهاي هوايي نمايان مي شد . رسيدگي چغندر در آزمايشگاهبا تعيين نسبت درصد ساكاروز به درجهمواد جامد محلول در آب بوجود در ريشه تشخيص داده مي شود اين فاكتور درجه خلوص شيره خام پاكاسيون نام دارد .
مصرفبيش از اندازه كودهاي ازته باعتث تأخيرو مصرف كورهاي منفره باعث تسريع در رسيدن چغندر مي شود . چغندر قند دو دوره رشد دارد .اين دو دوره چندان قابل تفكيك از يكديگر نمي باشند . مرحله از شروع جوانه زدن تا حجم شدن ريشه و مرحلة دوم رشد ريشه و ذخيره سازي قند تا مرحله برداشت . در مرحله اول چغندر قند به هواي معتدل نياز داشته تا رشد اندامهاي هوايي اش تكميل گردد . در اين دوره شرايط آب و هوايي ثابت بوده و مواد غذايي به مقدار كافي در اختيار بوته قرار گرفته است .
بهمين دليل رشد اندامهاي هوايي سريع بوده و در نتيجه قسمت اعظم قند توليد شده در برگشهايي كه رشدشان تكميل شده است صرف رشد و نحو برگهاي جديد مي گردد . در اين حالن چنانچه قندي اضافه بر نياز از رشد اندامهاي هوايي باشد دو ريشه ذخيره مي گردد .در مرحله دوم چغندر قند به روزهاي نسبتاً گرم و آفتابي و شبهاي خنك نياز داشته تا فرصت كافي براي ذخيره سازي قند پيدا نمايد . چنانچه اختلاف درجه حرارت شب و روز كم باشد بعلت شدت تنفس در شبهاي گرم و نياز به صرف انرژي اضافي قسمت اعظم قند توليد شده
در روز مصرف شده و در نتيجهذخيره سازي قند كاهش مي يابد . عمل قند سازي چغندر ده برابر تنفس است .كوتاه كردن هر كدام از اين دوره ها بعلت تداخل مراحلفوق باعث كاهش وزن ريشه و ذخيره سازي مقدار قند مي گردد . افزايش وزن اندامهاي هوايي در اواسط فصل ، آهنگ ملايمتري پيدا كرده و به مرور كه به اواخر ميرسدبه حد ثابتي رسيده و اين پديده تا مدتي ثابت مي ماند. در اين حالت وزن ريشه افزايش داشته و ميزان قند ذخيره شده بالاخواهد رفت . غده چغندر قند مخزني جهت ذخيره اضافه بر نياز گياه عمل مي نمايد . عمل ذخيره از شروع تشكيلغده صورت مي گيرد . افزايش وزن ريشه و ثابت ماندن وزن ادامهاي هوايي در اثر خنك شدنهوا و كاهش ميزان ازت موجود در خاك توأماً انجام گرفته و رسيدن
تكنولوژي چغندر در تسريع مي نمايد . زمان برداشت تا هنگاميكه ازت موجود در چغندر به حداقل برسد بايد به تأخير بيفتد .
هر چه تراكمگياهي زيادتر باشد درصد ازتسرانهموجود در ريشه ها به اين علت كه عزت قابل دسترس سريعتر تمام مي شد كمتر خواهد بود . پايين بودن درجه حرارت و افزايش كودهاي ازته به تنهايي و يا توأماً رسيدگي چغندر را به تأخيرخواهد انداخت. ميزان ساعات آفتابي و تفاوت زياد چغندر دارند . همزمان با افزايش وزن ريشه و ذخيره سازي قند مقدار ازت ، سديم و پتاسيم موجود در ريشه تا زمان رسيدن چغندر رو به كاهش مي گمارد .
7-2 برداشت چغندر قند
از آنجا كه چغندر گياه دو سالهايست مادام شرايط آب و هوايي اجازه بدهد در سال اول به رشد و قند سازي ادامه خواهد داد . ولي برنامه تحويل چغندر توسط كارخانجات قند كه با توجه به شرايط آب و هوايي وضعيت راههاي ارتباطي و امكانات كارخانه تدوين مي گردد باعث خواهد شد تا چغندر كاران بخاطر حفظ منافعشان نسبت به برداشت محصولشان اقدام نمايند . چنانچه رطوبت موجود در خاك قبل شروع برداشت بقدري كم باشد كه خارج كردن ريشه ها با اشكال مواجه گردد چند روز قبل از برداشت اقدام به آبياري مزرعه مي نمايند .
فاصله بين آخرين آبياري با توجه به جنس خاك و درجهحرارت محيط متغير مي باشد . در زراعتهاي سنتي برداشت بالاجبار با بيلهاي مخصوص و نيروي كاركر انجام مي گيرد . در نتيجه هزينة زيادر در بر خواهد داشت .از طرفي به علت سردد شدن هوا و كوتاه شدن طول روز در برداشتهاي اواخر پاييز بازدهي نيروي انساني كاهش يافته و هزينة برداشت را افزايش خواهد داد . در شرايط عادي يك نفر كارگر با نيروي متوسط در 8 ساعت كار بين600 تا 800 متر مربع چغندر از زمين خارج خواهد كرد . در زراعتهاي رديفي اين كار را با چغندر كن هاي يك يا دو رديف انجام مي دهند . ( ليفتر )
يك دستگاه چغندر كن دو رديفه در طول 8 ساعت كار در سطح توسط قار خواهد بود حدود 5/3 هكتار ريشه را از زمين خارج كند . تنظيم فاصله تيغه هاي چغندر كن مهم بوده و چنانچه اين كار به درستي انجام نشود ، الب ريشه ها در حين برداشت صدمه خواهد ديد . در اراضي سنگين به سهولت در انجام برداشت در مواقعي كه قدرت تراكتورهاي رديفكار كم باشد توصيه مي شود به صورت تك خط انجام شود . در مزارعيكه رشد اندامهاي هوايي چغندر زياد است به منظور جلوگيري از تراكم و جمع شدن ريشه در فاصله بين تيغه و چرخهاي عقب
تراكتور و خط برداشت شده را يك در ميان انتخاب كرده و تيغه ها را به اين منظور تنظيم مي نمايد . در مواقعيكه چغندر كن در دسترس نباشد بالاجبار مي توان از گاو آهنهاي تراكتوري جهت كندن چغندر استفاده كرد . در اين صورت مي بايد خاك برگردان خيش ها را حذف و سعي كرد تا دقيقاً چرخهاي تراكتور بين خطوط چغندر حركت نمايد . ( در فاصله خطوط در اين موقع مي بايد 60 سانتي متر باشد ) در زراعتهاي رديفي مي توان از كمباينهاي برداشت چغندر كه انواع و اقسام آنها سالهاست در نقاط مختلف كشور خصوصاً خوزستانو خرايان مورد استفاده قرار گرفته بهره گرفت . كمباين هاي برداشت چغندر بسته به نوع شان عمليات سر زدن خارج كردن ريشه ها از داخل خاك ، رديف كردن ريشه ها ، جمع كردن و بارگيري را
توأماً يا جداگانه انجام مي دهند .بدليل افزايش دستمزد كارگران كشاورزي و محدوديت زمان در واحدهاي بزرگ اجباراً مي بايد ماشيني انجام بگيرد . يك كارگر 8 ساعت كار با وسائل دستي بطور متوسط قادر خواهد بود يك تن چغندر را زا زممين كنده سرزني و بارگيري نمايد . در حاليكه بعضي از انواع كمباين ها قادر خواهد بوددر همين مدت 8 هكتار را برداشت نمايد . استفاده از كمباين هاي برداشت چغندر نياز به اراضي كاملاً مسطح و كشتدقيق و تنظيم داشته در غير اين صورت ضايعات در زمان برداشت افزايش خواهد يافت . در هر صورت برداشت با كمباينباعث خواهد شد تاريشه ها اغلب صدمهديده و قسمتي از دمبرگ و طوقه همراه ريشه ها به كارخانه جمل گردد . چغندرهايي كه با كمباين برداشت شده اند بدلايل ذكر شدهخاصيتسيلوپذيري كمتري دارند يكي ديگر از مشكلات استفاده از كمباين هاي برداشت چغندر تأمين لوازم يدكي پر مصرف آنها بوده كه امكان استفاده اط آنها را براي زارعين مشكلمي نمايد .
