بخشی از مقاله
تغذیه گاو و استاندارد اندازه گیری ید ، سبوس گندم و دانه ذرت در تغذیه دام و طیور
مقدمه :
يك راهنما براي توليد موفق، غذاي مناسب براي گاو است. هزينه غذا بيشترين بهايي است كه براي نگهداري گاو بايد پرداخت. فهم مراحل هضم نشخواركنندگان و غذاي اصلي آن ها، نيازمند غذا دادن و مديريت خوب است.
در سال شش زمان كليدي وجود دارد كه وضعيت بدن دام مورد ارزيابي قرار گيرد . اين زمان ها عبارتند از: اواسط دوره خشكي، زايمان، و تقريبا 45، 90، 180،270 روز بعد از شروع شيرواري.
آنچه در زير مي آيد به شرح اهداف معين در خصوص وضعيت بدن دردوره خشكي مي پردازد.
تغذيه گاو در دوران خشكي و تعادل كاتيون و آنيون در جيره گاو
دوره خشكي
نمرة ايده آل وضعيت بدن براي يك گاو خشك 5 و3 مي باشد. براي حصول عملكرد و سلامتي مطلوب در مراحل اوليه شيرواري كه درپي دورة خشكي مي آيد، وضعيت بدن بايد حداقل 3 و حداكثر 4 باشد.
اثبات شده است كه يك گاو در طي دوره شيرواري چربي بدن را با بازده بيشتري نسبت به دوره خشكي ذخيره مي كند. گاهاً يك گاو قبل از اينكه به نمرة وضعيت قابل قبولي برسد، بايد خشك گردد. از اين رو يك مدير بايد گاوهاي خشك را به منظور اضافه وزن و حصول نمرة وضعيت مطلوب تغذيه كند. بديهي است كه يك برنامه تغذيه اي حساب شده همراه با بازديدهاي مكرر براي بالا رفتن وضعيت بدن گاوهاي خشك( البتشه بدون چاق شدن گاو) ضروري است.
يك دوره خشكي 8 تا 6 هفتگي براي گاوها، به طور قابل توجهي باعث افزايش توليد شير در دوره هاي بعدي نسبت به زماني كه دورة خشكي داده نشود، مي گردد. اساساً مدت طولاني تر دوره خشكي، كل توليد شير را براي هر دو دوره شيردهي كاهش مي دهد . دلايل مختلفي براي تشريح اثرات سودمند دوره خشكي از جمله نياز به جايگزين كردن ذخاير مواد مغذي بدن براي و احتياجات جهت ساختن بافت ترشحي در پستان پيشنهاد شده است. بيشتر نتايج پ
ژوهشي نشان مي دهند كه ذخيره دوباره مواد مغذي در بافت ها با وجود اين كه مهم است. ولي احتمالاً دليل اصلي براي اثرات سودمند دوره خشكي نيست. براي مثال وقتي فقط به نصف پستان دورة خشكي داده مي شود، اين نيمه پستان به طور قابل توجهي شير بيشتري در شيردهي بعدي توليد مي كند گاو خشك بايد به اندازه كافي تغذيه شود تا در يك وضعيت خوبي باشد. ولي نه به اندازه اي كه در زمان زايش چاق شود.
گاوهاي خيلي چاق در زمان زايش، نسبت به گاوهايي كه درشرايط خوب هستند، بيما
ري و مشكلات زيادتري دارند. مشكلات گاوهاي بيش از حد چاق به سندرم گاو چاق ناميده مي شود. گاوهايي كه جيره پرانرژي دريافت كرده اند ودوره خشكي طولاني تري داشته اند اكثراً به سندرم گاو چاق مبتلا مي شوند بعضي از مشكلات ديگر از جمله بروز تب شير، كتوز، پيچ خوردگي شيردان، جفت ماندگي، ادم پستان، ورم پستان و مرگ همراه با اين سندرم ديده مي شود اگر گاو خوب تغذيه شده باشد . ممكن است به طور قابل توجهي طي نيمه دوم دورة شيردهي افزايش وزن داشته باشد. از اين روميزان بالاي افزايش وزن در دوره خشكي مورد نياز نيست گاو خشك باشد شرايط خوب بدني در اواخر دوره شيردهي، قادر به تأمين انرژي مورد نيازش از علوفه با كيفيت مناسب مي باشد. اگر گاو در ابتداي دوره خشكي تحت شرايط ضعيفي به سر برده باشد و يا كيفيت علوفه خيلي پايين باشد كنسانتره كمي مورد نياز است. مهم است كه گاو خشك پروتئين، مواد معدني، ويتامين و سايرمواد مغزي مورد نيازش را دريافت كند. اگر هر كدام از اين مواد مغزي در علوفه كم باشد آن ها بايد به صورت كنسانتره و يا مكمل تأمين شود. به غير از انرژي، ساير مواد مغزي نيز براي گاو جهت تأمين حد مطلوب سلامت و براي تجديد ذخاير بدن مورد نياز هستند. ازلحاظ اهميت نسبي، تمام مواد مغذي براي توسعه يك جنين سالم مورد نياز هستند. وقتي كه گاو خشك به مقادير كافي از هر يك از اين مواد مغذي ضروري دريافت نكند، گوساله ممكن است ضعيف شود درصد پروتئين و چند ماده معدني مورد نياز جيره گاوهاي خشك در مقايسه با گاوهاي شيرده، كمي پايين تر است. اكثر جيره اي عملي براي گاوهاي خشك بايد حاوي مكمل نمك بوده و معمولاً به وسيله مواد معدني كم مصرف غني شده باشند به همين ترتيب، مكمل فسفر و كلسيم اغلب مورد نياز است. در گاوهاي خشك حدود دو هفته قبل از زايش، دادن كنسانتره شروع شود اين عمل اجازه مي دهد كه ميكروبهاي شكمبه و بسته هاي متابوليكي گاو قبلاً به خوردن مقادير قابل توجهي از كنسانتره كه در اوايل دوره شيردهي مورد نياز مي باشد، عادت كنند. گاو خشك بايد گوساله خود را در يك محيط تميز و راحت به دنيا بياورد.
علوفه خشك ساقه بلند و داراي كيفيت متوسط، بهترين خوراك علوفه اي براي گاوهاي خشك به شمار مي رود علوفه با كيفيت بالاتر ( از نظر انرژي و پروتئين ) از قبيل سيلوي ذرت و هيلاژ يونجه بايد با احتياط و محدوديت بيشتري مصرف شوند تا از افزايش بيش از حد نمرة وضعيت جلوگيري به عمل آيد.
استفاده از علوفه با كميت و كيفيت مناسب، مكملهاي با انرژي پايين و فيبربالا كه حاوي مقدار كافي پروتئين، مواد معدني و ويتامين ها باشد مي تواند در مقادير كنترل شده به منظ
ور دسترسي به افزايش نمره وضعيت به كار رود. حذف چربي اضافه در گاوهاي خشك هم با استفاده از محدودكردن انرژي دريافتي طي دوره خشكي، عملكرد بعد ازآن را با مشكل مواجه نخواهد كرد.
طريقه خشك نمودن گاوهاي شيرده
هدف از خشك كردن گاوها و فراهم كردن يك دوره استراحت بعد از دوره شيردهي بعدي است تا گاوها بتوانند حداكثر توليد را دردوره شيردهي بعدي داشته باشند. دورة خشك به غدد پستاني امكان استراحت بين دو دوره شيرواري را داده و به گاو اجازه مي دهد تا مقداري از
احتياجات بدنش را ذخيره كند. مرحله خشك كردن بايد تا حد امكان سريع و بدون آسيب به پستان انجام گيرد. غالباً نحوة عمل بدين صورت است كه اجازه داده مي شود فشار داخل پستان به حدي برسد كه ترشح شير متوقف شده و در نهايت شير باقي مانده در پستان جذب خون گردد. بهترين روش خشك كردن براي اغلب گاوها توقف يكباره دوشش و اجازه جذب هر چه سريعتر شير است. دوشيدن دوره اي گاوها به دليل كاهش فشار درون پستان، مرحله خشك كردن را طولاني تر مي نمايد. توقف كامل دو شش، روش مناسبي براي گاوهايي كه ورم پستان ندارند ويا گاوهاي مبتلايي است كه در طي دورة خشكي تحت درمان قرار خواهد گرفت. براي گاوهاي پر توليد يا گاوهايي كه سابقه شديد ورم كلينيكي پستان دارند، حذف تدريجي دوشش تا زمان خشك شدن كامل گاو مطلوب است. دوشش ناكامل بدليل كاهش فشار پستان در دوشش موجب ترشح شير بيشتر و طولاني شدن زمان خشك كردن گاو شده، لذا توصيه نمي شود. كاهش مصرف خوراك و محدودكردن آب تأثير عمده اي در خشك كردن گاوها دارد. بعد از آخرين دوشش بايد پستانك ها را كاملاً تميز و در محلول ضد عفوني وارد و با آنتي بيوتيك مؤثر درمان نمود تا ميزان عفونت هاي جديد ورم پستان طي دوره خشك كاهش يابند. گاوهاي خشك بايد به تريج از جيره گاوهاي خشك به شيرده انتقال يابند.براي داشتن شكمبه پروفعال لازم است علوفه بلند مصرف شود. دراين صورت تغذيه كنسانتره، مقدار كنسانتره نبايد بيشتر از اين1% وزن بدن گاو باشد. براي پيشگيري از تمام اختلالات و بيماريهاي متابوليكي و تحريك مصرف غذاي خشك ضروري است. از چاق شدن گاو بايد به شدت جلوگيري نمود، زيرا اين گاوها كم اشتها هستند و نمي توانند تنش ناشي اززايمان را تحمل كنند.
انرژي در جيره گاو خشك
تحقيقاتي روي 74 گاو جهت بررسي اثر سطوح مختلف انرژي در دوره خشكي صورت گرفت گاوهاي حاضر در مرحله far-off يكي از سه جيره زير را دريافت كردند :
1- كم انرژي و59/0 مگا كالري در هر پوند ماده خشك دهي به طور انتخابي صورت گرفت.(شامل كامل )
2- پرانرژي(mcal/Ib 72/0 ) با مصرف محدود ( 80% از انرژي مورد نياز )
3- پرانرژي(mcal/Ib 72/0 ) جيره با انتخاب آزاد
گاوهاي closeup جيره پر انرژي را دريافت كردند(mcal/Ib 72/0 ) وبه طور كلي محدود شدند. (80% مورد نياز)
بعد از گوساله زايي همه همان TmR را دريافت كردند . خون ، كبد ، خوراك م
صرفي ، مقدار و توليد شير ثبت شد. خوراك دهي با انرژي كم به طور مشخصي عملكرد گاو را بعد از گوساله زايي بهبود بخشيد. جيره محدود با انرژي زياد در دوره closeup همچنين باعث بروز نتايج متفاوتي بعد از گوساله زايي گرديد. انرژي زيادي براي دوره closeup, fear – off در گاو خشك، اكسيد اسيون كبد را كاهش مي دهند و منجر به عمل تجمعي در كبد بعد از گوساله زايي مي شود پيام قابل دريافت – اين مطالعه عملكرد مديريت گاو خشك را متزكر مي شود كه باعث سلامتي گاو بعد از گوساله زايي و سلامنتي گاو قبل از گوساله زايي مي شود. مصرف كم انرژي درهر دو دورة closeup, fear – off ممكن است. مصرف ماده خشك را
بهبود ببخشد (بعد از گوساله زايي ) همچمنين كمك نمايد به تحمل بالانس منفي انرژي در اوايل توليد شير گاه نيز ممكن است نقشي را د ر خوراك دهي گاو خشك داشته باشد.
گاو خشك
26 گاو در اين مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. نيمي از اين گاوها پنج مايل در ساعت به مدت 75 دقيقه در روز از 70 تا 40 روز مانده به گوساله زايي راه پيمايي كردند و نيم ديگر به مدت 90 دقيقه يك روز مانده به زايش راهپيمايي نمودند. سه تا از گروه اول جهت بررسي روي آشفتگي هاي متابوليكي جدا شدند و هشت گاو از گروه دوم به عنوان شاهد بررسي شدند توليد شير، وزن بدن، محتويات شير، چربي موجود در كبد و NEEA
برداشت – اين تمرين كمترين بي نظمي متابوليكي را نشان مي داد ولي اثري روي توليد شير تا 28 روز بعد از گوساله زايي نشان نداد. حركت گاو خشك روي چراگاه و يا درمحل نگهداري بين آخور و آبشخور سودمند است. همچنين اين مطلب توجهي است بر افزايش بي نظمي هاي متابوليكي در فصل زمستان بي نظمي هاي متابوليك و فعاليت سه گله در فلوريدا بطور الكترونيكي زير نظر قرار گرفته شد تا رابطه بين فعاليت حركتي و توليد شير ارزيابي شود.
جدول زير نشانگر كاهش توليد شير يا فعاليت حركتي همراه با ساير بي نظمي ها را نشان مي دهد .
كاهش نسبت به روزهاي قبلي
توليد شير فعاليت (اختلالات )بي نظمي
------ 8- كتوز
7- 9- جابجايي شيردان به سمت چپ
1- 1- جفت ماندگي
5- 8- مشكلات گوارشي
گاوهاي مبتلا به بي نظمي هاي متابوليكي براي 5 تا 6 روز دچار تغييرات فعاليت روزانه و يا توليد شير و يا هر دو بودند دادن گليسرول به گاو انتقالي
30 گاو هلشتاين شامل 9 تليسه آبستن و21 گاو با گليسرل از 21 روز قبل از گوساله زايي تا 14 روز بعد، خوراك دهي شدند. سه TMR با اجزاي زير تهيه شد :
جيره كنترل شامل
2/2پوند از نشاسته ذرت (cont)
1/1 پوند از نشاسته و 1/1پوند از گليسرول (mix)
مصرف ماده خشك قبل از گوساله زايي
Cont mix Gly
6/28 24 24
3/98 97 8/87
2/64 4/57 64
14 5/12 6/12
855 896 458
در تيمارهاي مختلف شير تفاوت داشت بخصوص در هفتاد روز اول تفاوت در NEFAA همه بطور مشابه در 14 تا21 روز بعد ازگوساله زايي ديده شد وجودگليسرول، گلوكزفون را كاهش مي دهد بويژه در طي 21روز بعد از گوساله زايي در اين جا همچنين تفاوتي در كتو
ن ديده نشد NEFAA و يا سطح گلوكزخون (پلاسما) قبل از گوساله زايي ثبت گرديد پيام قابل دريافت – خوراك گليسرولي كه 2/2 پوند در هر روز داده شد متابوليسم چربي را كاهش مي دهد بخصوص در سه هفته اول پس از زايش اگر نسبت گليسرول مصرفي 1 تا 2 پوند براي هر گاو در هر روز در هفقته اول گوساله زايي
منابع
1- تغذيه دام تأليف ما نفرد كيرش گسنر ، ترجمه دكتر سياوش دهقانيان ، دكتر حسن نصيري مقدم انتشارات دانشگاه فردوسي مشهد
2- خوراك دادن هر تغذيه گاوهاي شيري تأليف w.j-miller ترجمه دكتر حميد امانلو
تقسيم بندي مواد معدني
مواد معدني تحت عنوان كاتيونها (كلسيم، منيزيم، سديم، پتاسيم، آهن، روي) و يا به عنوان آئيونها (فسفر، گوگرد، كلر، يدوفلئور) تقسيم بندي مي شوند همچنين آنها را مي توان بر اساس تعداد ظرفيت و موقعيت گروهي شان در جدول تناوبي عناصر تقسيم بندي كرد. اين تقسيم بندي ها به دليل نشان دادن اهميت صفات شيميايي و فيزيكي عناصر در تغذيه مفيد مي باشند براي مثال كاتيونهاي يك ظرفيتي (سديم و پتاسيم ) درصد جذب خيلي بالايي دارند، روابط داخلي عمده اي بين آنها وجود دارد در مقابل درصد جذب كاتيونهاي دو ظرفيتي (كلسيم، منيزيم، روي )خيلي پايين تر است چند اشتباه در كاربرد واژه هاي موادمعدني و عناصر در تغذيه و خوراك دادن وجود دارد در تغذيه علمي واژه مواد معدني معمولاً براي مشخص كردن مواد معدني به كار مي رود در صورتي كه همه عناصر موادمعدني نبوده و همه موادمعدني نيز متشكل از كي عنصر نمي باشد بنابراين در مواردي كه دقت كافي لازم است، استفاده از واژه عنصر ترجيح داده مي شود.
تعادل كاتيون و آئيون در جيره غذايي گاوهاي هلشتاين
كاربردي 5 اثر تعادل كاتيون – آئيون جيره غذايي بر توان توليدي گاوهاي هلشتاين شيرده PG در گاوهاي شيرده مشخص شده است كه استفاده از جيره هاي غذايي با تعادل كاتيون – آئيون مثبت – و جيره هاي قليايي باعث بهبود وضعيت اسيد – باز و توليد حيوان شود. يكي از علل كمي توليد شير چربي شير در گاوداريهاي صنعتي ، عدم رعايت تعادل كاتيون – آئيوني مناسب در جيره غذايي است. هدف آزمايش ارزيابي اثر سطوح افزايشي تعادل كاتيون – آئيون جيره غذايي بر نحوة پاسخ گاوهاي شيرده از نظر توليد اسيد – باز مي باشد .اين آزمايش با استفاده از يك طرح چرخشي متوازن روي دوازده گاو هلشتاين شيرده
ي كه از نظر سن و سطح توليد بلوك بندي شده اند اجرا مي شود.
آزمايش داراي چهاردورة دو هفته است . تيمارها شامل چهار جيره با سطوح تعادل كاتيون – آئيون 10+20+30+40 برحسب ميلي اكي والان +1 ،-k+ a.{
} s در100 گرم ماده خشك جيره مي باشد جيره ها به شكل كاملاً مخلوط مصرف مي شوند.
پارامترهاي مورد اندازه گيري روي حيوان عبارتند از : خورا ك مصرفي و توليد شير بطور روزانه، درصد چربي بطور هفتگي (PHياPHادرار) بطور دوره اي از TMR نيز بطور هفتگي نمونه گيري شد وبطور دروه اي از نظر سديم، پتاسيم، كلر و گوگرد و تجزيه و در پايان داده هاي بدست آمده به كمك يك بسته نرم افزاري مناسب مورد تجزيه و تحليل آماري قرارمي گيرند.
وزارت جهاد سازندگي، معاونت آموزش و تحقيقات وزارت جهاد سازندگي، آموزش و تحقيقات [دولتي [جيره غذايي (حيوان)/شيردهي / كاتيون / تعادل كاتيون – آئيون / گاوشيري هلشتاين
Ration/Lactation/cation/onian/Holstein
Cattle فضائلي ،حسن / ميرهادي ، احمد/ منصوري ،هرمز/ ناجي ،احمد/ تهراني ، علي مصطفي
مؤسسه تحقيقات علوم دامي [دولتي [
استاندارد روش اندازهگيري يد ( بر حسب يد ور پتاسيم ) در خوراك دام و طيور
1- هدف
هدف از تدوين اين استاندارد ارائه روش تعيين مقدار يد ( بر حسب يد ور پتاسيم ) در خوراك دام و طيور ميباشد .
2- دامنه كاربرد
اين استاندارد براي تعيين مقدار يد در خوراك دام و طيور كابرد دارد :
3- روش اندازهگيري مقدار يد
تعيين مقدار يد در خوراك دام و طيور به يكي از دو روش زير انجام ميگيرد ,
3-1- روش الف .
3-1-1- معرف ها
3-1-1-1- تاكادياستاز
3-1-1-2- شناساگر متيل اورانژ براي تهيه آن 0/5 گرم متيل اورانژ را در آب حل كرده و تا يك ليتر رقيق كنيد .)
3-1-1-3- اسيد سولفوريك رقيق 2 نرمال
3-1-1-4- آب بروم : محلول مائي اشباع شده : غلظت تقريبي را ( ميلي گرم در ميلي ليتر ) با افزودن حجم معيني ( توسط بورت ) به بالن محتوي 5 ميلي ليتر از محلول يد ور پتاسيم 10 درصد تعيين كنيد . 5 ميلي ليتر از محلول اسيد سولفوريك رقيق اضافه كنيد و يذ آزاد شده را با محلول نرمال تيوسولفات سديم عيارسنجي كنيد .
3-1-1-5- محلول تقريبا يك درصد سولفيت سديم ( وزن به حجم )
3-11-6- محلول تقريبا 5 درصد فنل ( وزن به حجم )
3-1-1-7- محلول تقريبا 10 درصد يد ور پتاسيم ( وزن به حجم )
3-1-1-8- محلول استاندارد تازه تهيه دشه 0/005 نرمال تيو سولفات سديم
3-1-1-9- محلول يك درصد نشاسته ( وزن به حجم ) تازه تهيه شده
3-1-1-10- محلول كلرور سديم براي تهيه آن 10 گرم كلرور سديم را در آب حل كرده و حجم آن را به 100 ميلي ليتر برسانيد .)
3-1-1-11- محلول يد ور پتاسيم شاهد : 0/328 گرم يد ور پتاسيم را در آب حل كرده و حجم آن را به 250 ميلي ليتر برسانيد . 5 ميلي ليتر از اين محلول را تا 250 ميلي ليتر رقيق كرده و 5 ميلي ليتر آن را به عنوان شاهد مورد استفاده قرار دهيد كه معادل يك ميلي گرم يد و يا 0/308 ميلي گرم يد ور پتاسيم است .
3-1-2- آماده كردن محلول نمونه :
3-1-2-1- بدقت حدود 50 گرم از نمونه را وزن كرده و آن را در 100 ميلي ليتر آب مقطر حل كنيد . 2 گرم تاگادياستاز به آن بيافزاييد و بگذاريد در حرارت 37 درجه سانتي گرادبه مدت 2 ساعت بماند محلول را صاف كرده و باقي مانده را با آب بشوييد محلول صاف شده و آبهاي شستشو صاف شده را روي هم بريزيد و حجم آن را در يك بالن ژوژه به 250 ميلي ليتر برسانيد .
3-1-3- طرز عمل :
50 ميلي ليتر محلول مورد آزمون (3-1-2-1) را به وسيله پي پت به يك ارلن ماير 200 ميلي ليتري منتقل نموده و سپس به وسيله اسيد سولفوريك رقيق شده در حضور شناساگر متيل اورانژ خنثي كنيد , سپس به وسيله بورت قطره قطره آب برومي كه حاوي 20 ميلي گرم برم باشد به محلول اضافه كنيد بعد از چند دقيقه بوسيله افزودن قطره قطره سولفيت سديم و بهم زدن مداوم برم آزاد باقي مانده را از بين ببريد . قسمت دهانه و ديوارههاي ارلن ماير را با آب مقطر شستشو و كاملا برم آزاد را بوسيله افزودن يك تا 2 قطره محلول فنل خارج كنيد . يك ميلي ليتر اسيد سولفوريك رقيق و 5 ميلي ليتر محلول يد ور پتاسيم افزوده و يد آزاد شده را به وسيله محلول تيو سولفات سديم استاندارد در حضور يك ميلي ليتر معرف نشاسته كه در انتهاي عمل تيتره كردن اضافه كرده عيارسنجي نماييد .
همراه با اين آزمون يك يا چند آزمون شاهد با معرفها بكار بريد كه از 50 ميلي ليتر محلول كلر ور سديم كه به آن مقدار كافي محلول شاهد يد ور پتاسيم افزوده شده استفاده نماييد .
3-1-4- محاسبه :
3-1-4-1- درصد يد به صورت يد ور پتاسيم بر اساس ماده خشك مساويست با :
كه در آن
= V1 حجم محلول تيو سولفات سديم استاندارد مورد احتياج براي آزمون محلول نمونه آماده شده بر حسب ميلي ليتر
= V2 حجم محلول تيوسولفات سديم مورد احتياج براي آزمون شاهد بر حسب ميلي ليتر
= N نرماليته محلول تيوسولفات سديم استاندارد
= W وزن ماده مورد آزمون ( بند 3-1-2-1)
= M درصد رطوبت
3-2- روش ب
3-2-1- روش اندازهگيري يد ( روش C.A.O.A) Elmslie - Calwell
3-2-1-1 معرفها
3-2-1-2- كربنات سديم
3-2-1-3- محلول سود (1+1)
3-2-1-4- الكل اتيلكيك
3-2-1-4- محلول اشباع شده آب برم Br-H2O
3-2-1-5- اسيد فسفريك 85 درصد
3-2-1-6- معرف متيل اورانژ
3-2-1-7- كريستال اسيد سالسيليك
3-2-1-8- يد ور پتاسيم
3-2-1-9- تيو سولفات 0/005 نرمال
3-2-1-10- معرف نشاسته تازه تهيه شده
3-2-2- وسايل :
3-2-2-1- بوته پلاتيني يا نيكلي
3-2-2-2- كوره الكتريكي
3-2-3- طرز عمل :
مقداري از نمونه را كه شامل 3 تا 4 ميلي گرم يد باشد در يك بوته نيكلي يا پلاتيني 200 تا 300 ميلي ليتري قرار داده و حدود 5 گرم كربنات سديم و 5 ميلي ليتر محلول سود (1+1) و 10 ميلي ليتر الكل به آن اضافه كنيد . به نحوي كه نمونه كاملا مرطوب شود و آنگاه آن را در حرارت 100 درجه و به مدت 30 دقيقه خشك كنيد دقت شود كه از پخش شدن نمونه جلوگيري به عمل آيد .
سپس بوته و محتوي آن را در كوره با حرارت 500 درجه سانتي گراد حرارت به مدت 15 دقيقه بسوزانيد و عمل سوزاندن بايد طوري باشد كه كليه مواد آلي سوزانده شود و خاكستر حاصل قابل اكسيده شدن با آب برم باشد سپس بوته را خنك كرده و 25 ميلي ليتر آب مقطر اضافه نموده و روي بوته را با شيشه ساعت بپوشانيد و آن را به آرامي به مدت 10 دقيقه بجوشانيد و بعدا آن را صاف نموده و با آب جوش شستشو دهيد . م
حلول حاصل از صافي و شستشو را در يك بشر 600 ميلي ليتر جمع آوري نمايند به طوري كه كل محلول صاف شده از 300 ميلي ليتر تجاوز نكند . و سپس م
حلول را در مجاورت متيل اورانژ با اسيد فسفريك 85 درصد خنثي نمايند پس از خنثي شدن يك ميلي ليتر اسيد فسفريك اضافي نيز به آن اضافه كنيد . آب برم Br-H2O به محلول اضافه نموده و آن را به آرامي بجوشانيد تا محلول بيرنگ شود و عمل جوشاندن را 5 دقيقه ديگر ادامه دهيد و پس از آن چند كريستال اسيد سالسيليك اضافه نموده و محلول را تا 20 درجه خنك نمايند . آنگاه يك ميلي ليتر اسيد فسفريك 85 درصد و حدود 0/5 گرم يد ور پتاسيم در آن ريخته و با تيوسولفات سديم 0/005 نرمال عيار سنجي نمايند . در نزديكي خاتمه عمل موقعي كه رنگ يد آزاد شده در حال محو شدن ميباشد محلول نشاسته به آن اضافه شود .
هر يك ميلي ليتر تيوسولفات سديم 0/005 نرمال معادل با 0/1058 ميلي گرم يد است كه طبق فرمول زير محاسبه ميشود :
كه در اين فرمول
= V حجم تيوسولفات سديم 0/005 نرمال مصرفي
= W وزن نمونه مورد آزمون
سبوس گندم جهت تغذيه دام - طيور و آبزيان (ويژگيهاي و روشهاي آزمون )
- 0مقدمه
سبوس گندم به سبب فراواني توليد و قيمت مناسب و دارابودن ميزان نسبي پروتئين بالا و ويتامينها و مواد معدني به خصوص فسفر، در تغذيه دام ، طيور و آبزيان مورد استفاده قرار مي گيرد. مصرف سبوس گندم در جيره غذائي دامهاي نشخواركننده به علت ملين بودن و در مورد طيور به سبب محدود بودن قابليت جذب مواد فيبري موجود در آن نبايد از ميزان معيني در خوراك متراكم آنها تجاوز نمايد.
- 1هدف و دامنه كاربرد
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگيهاي فيزيكي - شيميائي - اصول بسته بندي و نشانه گذاري - نمونه برداري و روشهاي آزمون سبوس گندم براي تغذيه دام و طيور آبزيان مي باشد.
- 2تعاريف و اصطلاحات
-1-2سبوس گندم
مخلوطي از لايه هاي مختلف پوسته و قسمتهاي جوانه و لايه آلورن 1 در دانه گندم كه در اثر عمليات آسياباني به عنوان سبوس جدا مي شود و كميت و كيفيت آن بستگي به نوع گندم مصرفي و فرآيند كلي كارخانه آردسازي دارد. (به ويژه از نظر ميزان آرد چسبيده به سبوس ).
-2-2مواد خارجي : به هر گونه موادي غير از سبوس گندم از قبيل باقيمانده حشرات ، كنه هاي مرده اندامها، تنيده ها، فضولات آنها، فضله موش و پرندگان و تيرخاك و خاشاك اطلاق مي شود.
- 3ويژگيها
-1-3ويژگيهاي فيزيكي
-1-1-3رنگ : رنگ سبوس گندم به رنگ گندمي كه از آن تهيه شده بستگي دارد و از رنگ كرم تا قهوه اي روشن متفاوت است .
-2-1-3بو: سبوس گندم داراي بوي طبيعي مخصوص بخود است .
-3-1-3اندازه : ريزي و درشتي ذرات سبوس گندم بستگي به نوع گندم و شيوه توليد آرد در كارخانه دارد ولي به هر حال سبوس گندم نبايد بيش از 30درصد وزني حاوي ذرات نرم باشد.
-2-3ويژگيهاي شيميائي :
-1-2-3ويژگيهاي شيميائي سبوس گندم بايد برابر جدول زير (جدول شماره 1) باشد.
- 4ناپذيرفتني ها
-1-4وجود ميكروارگانيسم ها بيش از حد مجاز برابر استاندارد ملي شماره 3207ايران (بنام ويژگيهاي بهداشتي و ميكروبيولوژي مواد اوليه تهيه خوراك طيور و دام آماده ).
-2-4وجود هر نوع بوي غيرطبيعي و ترشيدگي
-3-4وجود هرگونه مواد خارجي (به استثناي پوسته (سبوس ) جو و يا ساير غلات حداكثر به ميزان 2 درصد).
-4-4وجود آفات انباري به هر ميزان
-5-4وجود سموم آفت كش - ميزان باقيمانده سموم در سبوس گندم نبايد از حد مجاز استانداردهاي مربوطه بيشتر باشد. (طبق موازين سازمان دفع آفات نباتي ).
- 5نمونه برداري
نمونه برداري سبوس گندم طبق استاندارد ملي ايران به شماره 331(آخرين تجديدنظر) (روش نمونه برداري كنجاله دانه هاي روغني ).
- 6روشهاي آزمون
-1-6تعيين مقدار رطوبت مطابق استاندارد شماره 321ايران .
-2-6تعيين مقدار پروتئين مطابق استاندارد شماره 457ايران .
-3-6تعيين مقدار چربي مطابق استاندارد شماره 415ايران .
-4-6تعيين مقدار فسفر مطابق استاندارد شماره 513ايران .
-5-6تعيين مقدار كلسيم مطابق استاندارد شماره 571ايران .
-6-6تعيين مقدار خاكستر مطابق استاندارد شماره 332ايران .
-7-6تعيين مقدار خاكستر غير محلول در اسيدكلريدريك مطابق استاندارد شماره 414ايران .
-8-6تعيين مقدار فيبر مطابق استاندارد شماره 520ايران .
-9-6روش تعيين ميزان درصد پوسته جو و مواد خارجي در سبوس گندم به شرح زير مي باشد: يك گرم از نمونه برداشت شده (طبق استاندارد) را روي شيشه ساعتي بريزيد و پوسته هاي جو و ساير مواد خارجي را به وسيله دست يا پنس جدا كنيد. سپس با توزين پوسته جو و ساير مواد خارجي درصد وزني هر يك از آنها را به طور جداگانه در محموله محاسبه نمائيد.
-10-6روش تشخيص و اندازه گيري مواد خارجي : براي اين منظور مقدار معيني از نمونه برداشت شده (طبق استاندارد) را داخل لوله آزمايش ريخته و بر روي آن مقداري كلروفرم و يا تتراكلروكربن بريزيد سپس آن را كاملا تكان دهيد. پس از مدتي كه مواد خارجي و ناخالصي ها در آن حل شده و ته نشين مي گردد با جدا كردن مواد ته نشين شده و توزين آنها د
رصد آن را محاسبه و تعيين كنيد.
- 7بسته بندي و نشانه گذاري
-1-7سبوس گندم بايد در كيسه هاي بهداشتي و سالم از جنس الياف مصنوعي و به وزن هاي همسان پر شده و سركيسه ها به طور مطمئن دوخته شود.
-2-7نشانه گذاري : روي هر بسته بايد آگاهي هاي زير نوشته شود و يا برحسب گردد.
-1-2-7نوع محصول .
-2-2-7نام و نشاني كارخانه توليد.
-3-2-7تاريخ توليد.
-4-2-7ذكر شرايط نگهداري .
-5-2-7وزن خالص بر حسب كيلوگرم .
دانه ذرت جهت تغذيه دام , طيور و آبزيان
0 - مقدمه
دانه ذرت يكي از انواع دانههاي غلات است كه به واسطه فراواني نشاسته در آن ارزش غذايي نسبتا زيادي دارد و از اين رو در جيره خوراكي دام و طيور و آبزيان به عنوان ماده اوليه انرژيزا به مقدار زياد مورد استفاده قرار ميگيرد . ذرت علاوه بر نشاسته داراي مواد مغذي ديگري مانند مواد پروتئيني , چربي , ويتامين و املاح نيز ميباشد .
1 - هدف
هدف از تدوين اين استاندارد , تعيين ويژگيها , درجه بندي , بسته بندي , نشانه گذاري , نمونه برداري , روشهاي آزمون و انبارداري دانه ذرت جهت تغذيه دام و طيور و آبزيان ميباشد .
2 - دامنه كاربرد
اين استاندارد در مورد دانه ذرت كه براي تغذيه دام , طيور و آبزيان مصرف ميشود , كاربرد دارد .
3 - تعريف
دانه ذرت از گياه Zea. Mäis از خانواده غلات (Graminea) بوده و داراي ارقام مختلفي است كه مهمترين آنها به شرح زير ميباشد :
3 - 1 - ذرت دندان اسبي (Zea. Mäis indentata) كه Dent Corn نيز ناميده ميشود .
3 - 2 - ذرت آردي ( نرم ) (Zea. Mäis amylacia) كه Flour Corn نيز ناميده ميشود .
3 - 3 - ذرت مومي (Zea. Mäis Ceratina) كه رقمي از ذرت دندان اسبي است و Waxy corn نيز ناميده ميشود .
3 - 4 - ذرت خشن (Zea. Mäis indurata) كه Flint Corn نيز ناميده ميشود .
3 - 5 - ذرت شيرين (Zea. Mäis Sacchrata) كه Sweet Corn نيز ناميده ميشود .
3 - 6 - ذرت آجيلي (Zea. Mäis Everata) كه Pop Corn نيز ناميده ميشود .
4 - واژهها و اصطلاحات
4 - 1 - دانههاي انواع ديگر ذرت :
دانههاي انواع يا ارقام ديگر ذرت به دانه هايي گفته ميشود كه از لحاظ نوع و رقم غير از ذرت مورد نظر باشد .
4 - 2 - دانههاي ساير غلات :
به دانه هايي از قبيل گندم , جو , يولاف ( جودوسر )، ارزن , چاودار , برنج , ذرت خوشهاي و غيره گفته ميشود .
4 - 3 - بذر علفهاي هرز :
بذر علفهاي هرز , بذرهاي مختلفي هستند كه در مزارع يافت ميشوند و ممكن است با ذرت مخلوط گردند .
4 - 4 - مواد خارجي :
به هر گونه موادي غير از ذرت اطلاق ميشود مانند خاك , خاشاك , كلش , شن , تكههاي فلزات , فضله پرندگان و جوندگان , حشرات و بقايا و اندامهاي بدن آنها و نظاير آن .
4 - 5 - آفات :
عبارتست از كليه عوامل زنده كه در صحرا , جنگل , مزارع و باغات به طور مستقيم يا غير مستقيم به محصول صدمه زده و موجب كاهش ارزش كمي و كيفي ذرت ميگردد .
اين آفات عبارتند از حشرات , كنهها , قارچها , باكتريها و غيره در هر يك از مراحل رشد است كه از ذرت تغذيه نموده و يا روي آن رشد و نمو ميكنند .
4 - 6 - آفت زدگي :
عبارت است از آثار ناشي از عمل آفات كه با چشم مسلح يا غير مسلح , بر روي دانه ذرت قابل رؤيت ميباشد . اين آثار به صورت حفرههاي محل تغذيه حشرات و كنهها , قارچها , كپكها , فضولات و پوسته لارو بوده كه با پوكي و كم وزني و تغيير وضع ظاهري دانه قابل تشخيص ميباشد .