بخشی از مقاله
فصل اول
پايان نامه تجزيه و تحليل فرآيند رنگ آستر
در شركت ايران خودرو ديزل
معرفي سازمان:
درسرزمين پهناوري چون ايران نگرش به شرايط خاص اقليمي حمل و نقل يكي از مهمترين اركان اقتصادي را تشكيل ميدهد. گروه صنعتي ايران خودرو ديزل (گروه صنعتي خاور سابق) بر مبناي يك ارزيابي از ميان بهترين توليد كنندگان جهاني خودرو با مونتاژ ساليانه 186 دستگاه كاميون مرسدس بنز در سال 1338 پي ريزي و تاسيس شد و با بهره جويي ازشرايط زمان ضمن ارائه بهترين خدمات فروش و بعد از فروش تدريجا سهم خود را در صنعت حمل و نقل به نسبت كيفيت بالا و تنوع توليدات مطابق با نياز
كشور افزايش داد. به طوري كه بعد از انقلاب شكوهمند اسلامي ايران اعتقاد به اصل توانمندي نسبت به توسعه كارخانه و افزايش ظرفيت خطوط توليد تا مرز 80 دستگاه مشاركت فعالي را در شبكه حمل و نقل داخلي ايفا نموده و زمينه هاي لازم را براي صادرات فراهم نموده و پيوسته با سرمايه گذاري در صنايع اقماري از جمله فنرسازي ، صنايع ريخته گري و توليد موتور گامهاي موثري در زمينه خودكفايي برداشته است. ارزيابي عملكرد شركت با توزيع بيش از 13000 دستگاه انواع مختلف توليدات تا سال 1370 در ناوگان حمل و نقل داخلي كشور جزء توانايي هاي بالقوه و بالفعل موجود به حساب مي آيد.
در حال حاضر در اين كارخانه كاميون هايي با ظرفيت هاي مختلف شامل مدل هاي 2624، 1921، 608 LP مونتاژ ميشود. همچنين در اين كارخانه خط توليد خودروي ون راه اندازي شده است. پيش بيني ميشود كه گروه صنعتي ايران خودرو ديزل با راه اندازي اين خط توليد بتواند بخش عمده اي از نياز كشور را در زمينه خودروهاي آمبولانس و توريستي تأمين نمايد.
موقعيت جغرافيايي:
كارخانه ايران خودرو ديزل در كيلومتر 8 جاده تهران- ساوه واقع شده است. كل اين مجموعه تا سال 1371 در زميني به وسعت 124500 مترمربع بنا گشته است. مطالعات نشان ميدهد در طرح اوليه مجموعه 85919 مترمربع بنا به خط توليد، 8732 مترمربع بنا به فضاهاي وابسته به توليد و 2952 مترمربع بنا به فضاهاي خدماتي اختصاص داده شده است.
تاريخچه:
شركت ايران خودروديزل با نزديك به 43 سال تجربه و گردآوري كم نظير پرسنل مجرب و كارآزموده داشتن تاسيسات مدرن و توان توليد ساليانه 15000 دستگاه كاميون تحت ليسانس بنز، نامي آشنا در صنعت خودروسازي ايران و جهان است.
كارخانجات شركت ايران خودرو ديزل، بيش از 75 درصد ظرفيت توليد كاميون جمهوري اسلامي ايران را در اختيار داشته و حضور بيش از 16000 دستگاه كاميون بنز در جاده هاي ايران گواه توان فوق العاده توليدي اين مجموعه بزرگ صنعتي است.
شركت ايران خودرو ديزل كه در سال 1338 در نزديكي تهران بزرگ امروز تاسيس شد و از قديميترين و پرسابقه ترين كارخانجات توليد كاميون در منطقه محسوب ميشود.
در ضمن مدرنترين و بزرگترين كارخانه توليد كننده انواع كاميون هاي سبك نيمه سبك، نيمه سنگين و سنگين (6 تا 26 تن) در خاورميانه و مجموعه توليدكننده كاميون هاي بنز در جهان ميباشد.
لازم به توضيح است كه اين شركت تا قبل از تاريخ 27/4/78 با نام گروه صنعتي خاور فعاليت مي نمود و از آن پس به شركت ايران خودرو تغيير نام يافت. گروه صنعتي خاور درسال 1338 با مونتاژ 186 دستگاه كاميون بنز در سال فعاليت خود را شروع كرد و با بهره جويي از شرايط زمان ضمن ارائه خدمات فروش و بعد از فروش به نحوي مطلوب به تدريج سهم خود را در صنعت حمل و نقل كشور افزايش داد. اين شركت با سرمايه بيست و شش ميليون ريال كه به 260 سهم يكصد هزار ريالي تقسيم شده بود،
تاسيس گرديد. درسال 1342 با توليد روزانه 18 دستگاه (6 دستگاه در هر شيفت) حركت رو به جلو را اغاز كرد و درسال 1352 اين توليد ساليانه به 2700 دستگاه رسيد و در سال 1356 به بالاترين رقم يعني 9000 دستگاه رسيد و درسال 1358 مونتاژ كاميون به 2712 دستگاه كاهش يافت. درسال 1364 جهت جلوگيري از ضرر و زيان گروه و بهبود وضعيت توليد سالن L كارخانه راه اندازي شد. اين سالن شامل دو خط مونتاژ جداگانه است. با افتتاح اين سالن بايد ظرفيت اسمي توليد به 25000 دستگاه در سال مي رسيد، كه به علت كمبود بودجه ارزي هرگز حتي به اين رقم هم نزديك نشد و در روز حدود 57 دستگاه كاميون مونتاژ مي شد.
در حال حاضر گروه صنعتي ايران خودرو ديزل حدود 17 الي 25 دستگاه كاميون در يك شيفت كاري توليد مي كنند. سرمايه گذاري اين واحد صنعتي توسط سرمايه داران ايراني و با امتيازات كارخانجات دايملر بنز آلمان ميباشد. در سال 1352 نوع شركت از سهامي خاص به سهامي عام تبديل گرديد و پس از انقلاب اين شركت در رديف صنايع ملي شده اعلام گرديد و در حال حاضر تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران قرار دارد كه وابسته به وزارت صنايع ميباشد. به طور كلي شركت ايران خودرو ديزل وظيفه توليد و مونتاژ كاميون هاي دايملر بنز از انواع كاميون هاي سبك، نيمه سنگين، و سنگين دار بر عهده دارد.
كارگاههاي زيرمجموعه اين شركت:
گروه صنعتي ايران خودرو ديزل در حال حاضر همواره كوشيده است تا با سرمايه گذاري در صنايع مشروحه گامهاي موثري در زمينه خودكفايي بردارد. اين شركت در حال حاضر داراي واحدهاي و كارگاههاي زير است:
الف- شركت گواه:
كه مسئوليت تهيه و توزيع لوازم يدكي انواع كاميون هاي سبك و نيمه سنگين گروه را برعهده دارد.
ب- شركت خدمات فني خاور
كه مسئوليت رفع عيب موتورهاي مونتاژ شده بر روي كاميون ها و همچنين مسئوليت خدمات پس از فروش كالاهاي تحويل شده به مشتري را بر عهده دارد.
ج- كارخانه رادياتورسازي ايران:
اين كارخانه مسئوليت ساخت رادياتورهاي مصرفي شركت و كارخانه هاي ماشين سازي و شركت هاي داخل كشور را بر عهده دارد.
د- فنرسازي شهرستان ساوه:
جهت توليد فنر و كمك فنر مصرفي شركت و سفارشات واحدهاي ديگر فعاليت ميكند.
هـ-كارخانه ريخته گري اراك:
جهت توليد قطعاتي كه امكان ساخت آنها وجود دارد.
مواد اوليه مصرفي شركت:
نحوه تأمين قطعات و مواد مصرفي در شركت ايران خودرو ديزل به صورت زير ميباشد:
الف- ريسندگي فومنات:
اين واحد جهت توليد و تهيه انواع نخهاي پنبه اي است.
ب- انواع موتور كاميون:
كه از كشورآلمان وارد ميشود و در كارخانه ايدم تبريز پوسته موتور ريخته ميشود.
ج- انواع رادياتور:
كه از كارخانه رادياتورسازي ايران تهيه ميشود.
د- باطري:
كه از شركت باطري نيرو اين قطعه تهيه ميشود.
هـ-لاستيك:
كه از كارخانجات كيان تاير، بارز، كوير تاير و … تهيه ميشود.
و- قطعات لاستيكي:
كه اين قطعات لاستيكي مورد استفاده در داخل كاميونها از كارخانه ايران بارز تهيه ميشود.
ز- شيشه:
كه از شركت ميرال و پارس سكوريت عمدتا تهيه ميشود.
ح- فنر و كمك فنر:
كه به طور عمده ازشركت ساوه (فنرسازي ساوه) تهيه ميشود.
ت- ورق:
ازكشورهاي آلمان و ژاپن و از منابع داخلي كشور جهت ساخت اطاق سرنشين و كمپرسي.
ي- باك، اگزوز، لوله هاي باد، اتاق راننده، صندليها و انواع كابل كه توسط خود كارخانه تهيه ميشود.
ن- قطعات مصرفي ديگر:
كه از يدك بنز، آذين گستر، شركت طراحي و مهندسي قطعات خودروهاي سنگين و … علاوه بر شركتهاي ذكرشده در فوق، شركت ايران خودرو ديزل درشركتهاي ريسندگي خاور به ميزان 100 درصد و در كارخانجات ريسندگي و بافندگي فومنات به ميزان 49 درصد سهام دارد.
در ضمن براي ارائه خدمات فني بعد از فروش شركت خدمات فني خاور در سال 1352 در كيلومتر 7 جاده قديم كرج با صد درصد سهام متعلق به گروه صنعتي خاور و تعميرگاه بزرگ خاور در سال 1365 واقع در كيلومتر 9 جاده سنتو در مشهد با 60 درصد سهام متعلق به شركت صنعتي خاور (ايران خودرو ديزل امروزي) تاسيس گرديد.
معرفي سيستم مورد كارآموزي:
پروسه E.D :
اين پروسه در خط توليد اتوبوس وجود ندارد، ولي در خط توليد كاميون مورد استفاده قرار ميگيرد.
آماده سازي سطح به روش شيميايي مرطوب:
آماده سازي عمدتا شامل چهار مرحله ميباشد:
1- چربيگيري
2- فسفاته كردن
3- خنثي سازي
4- شستشو با آب مقطر
شرح مختصر واحد آماده سازي
واحد آماده سازي شامل 9 ايستگاه (مرحله) به صورت پيوسته ميباشد كه در آنها مايعات مختلف بصورت اسپري و غوطه وري مورد استفاده قرار ميگيرد.
درجه حرارت و غلظت مواد درهر ايستگاه با توجه به عملكرد آن بايست تنظيم شود. به منظور جلوگيري از كثيف شدن و زنگ زدن بدنه و همچنين جلوگيري از هدر رفتن بخارات تمام ايستگاه توسط يك تونل احاطه شده اند.
براي اينكه بخارات اين واحدها در محيط اطراف پراكنده نشود و براي جلوگيري از آلودگي واحد مجهز به AIR-SEAL-VENTILATION است.
مراحل آماده سازي:
بازديد و تميز كردن اوليه(از بين بردن چربيهاي غليظ، نوشته هاي روي بدنه و اسيدشويي براي از بين بردن مناطق زنگ زده)
B20: چربيگيري اوليه به صورت اسپري
B30 : چربيگيري به صورت غوطه وري و اسپري
B40 : شستشو با آب صنعتي بصورت غوطه وري.
B60 : فعالسازي به صورت غوطه وري.
B70: فسفاته كردن به صورت غوطه وري
B80: شستشو با آب صنعتي و سر ريز آب مخزن و اسپري
B90 : شستشو با آب صنعتي و آب مقطر
B100 : شستشو با آب مقطربصورت غوطه وري.
تميز كردن اوليه: (مرحله صفر ويك)
انواع آلودگي هاي غير امولسيوني و يا ذرات جامدي كه مواد آلي را جذب مي كنند، مانند روغنها و گريسها، روغنهاي امولسيوني و ذرات كثيف كه به صورت سوسپانسيون عمدتا مي باشند و نيز قسمتهاي زنگ زده در مرحله يك از بين مي روند.
براي از بين بردن نوشته هاي ماژيكي روي بدنه معمولا عمليات تينرشويي به روش دستي و با دستمال توسط كارگر پاك ميشود. براي اين منظور از مواد شوينده استفاده ميشود. در نهايت بايد با يك اسيد مدني مانند اسيد سولفوريك، جاهاي زنگ زده را از بين برد. توجه به اين نكته مهم است كه بعد از اسيدشويي بايد قطعه سريعا وارد حمامهاي آماده سازي شود.
زيرا سطح فلز لخت و آماده زنگ زدن ميباشد بخصوص كه از اسيد استفاده شده است. عملا چون چنين چيزي مقدور نيست از مواد قليايي بعد از عمليات اسيدشويي استفاده ميشود تا سطح را خنثي كند. مرحله صفر غيراز تميزشويي و خنثي سازي زير يك اتاقك صورت مي پذيرد و هواي آلوده تعويض ميشود.
مراحل 2 و 3:
در اين دو مرحله بدنه ماشين با محلول سود و آب گرم تميز ميشود. در مرحله 2 چون بيشترين ميزان آلودگي و چربي وجود دارد روش اسپري اعمال ميشود چون در صورت استفاده از غوطه وري كل وان بعد از چند بار آلوده ميشود. در تمام مراحلي كه عمليات اسپري وجود دارد، سيستم مجهز به شيربرقي است. مثلا در مرحله 2 فقط وقتي اسكيد حاوي بدنه پايين ميآيد و بدنه در وان قرار ميگيرد اسپري صورت ميگيرد و قبل و بعد ازآن فشار نازلهاي اسپري صورت ميگيرد و قبل و بعد از آن تنظيم نازلهاي اسپري صورت ميگيرد.
در مرحله 2 به علت ايجاد بخار بسيار، سيستم بايد مجهز به مكنده هوا باشد. مرحله 3 نيز مانند مرحله 2 ميباشد. تنها تفاوتشان اين است كه در مرحله 3 غوطه وري هم علاوه بر اسپري وجود دارد. البته در بالاي وان يك رديف نازل وجود دارد تا در هنگام خروج بدنه از وان چربيهايي كه روي سطح مانده اندشسته و به مرحله بعد نرود. آب داخل تانك 2 به طور مرتب سيركوله ميشود و در طي اين فرآيند از فيلتر عبور كرده و چربي آن گرفته شده و تميز ميشود و در ضمن گرم هم ميشود و به ازاء مقداري مواد مصرف شده بايد به سيستم مواد تازه افزود. پس از مدتي كه آلودگي محلول بالا رفت افزودن مواد تازه به تنهايي كافي نيست بلكه بايد مقدار قابل توجهي از محتويات و وان ها تخليه شود و با مواد جديد جايگزين شود.
وان B20 مجهز به دو پمپ ميباشد. توسط پمپ اول، آب داخل وان تصفيه ميشود. به اين صورت كه آب داخل وان از داخل BAG FILTER عبور ميكند.
سپس به آن اسپري زده ميشود و ذرات جامد توسط آن از محلول جدا ميشوند. در طي اين پروسه ، مقاومت BAG Filter همچنين اختلاف فشار بين ورودي و خروجي فيلترها افزايش مي يابد كه بايد به طور مداوم اين اختلاف فشارها را چك كرد تا ازرسيدن صدمه به فيلترها و پمپ جلوگيري شود.
مراحل ED:
بعد از آماده سازي اوليه سه مرحله و سه وان داريم كه بعد از مراحل بدنه داراي رنگ آستري با كيفيت بالا ميباشد.
وان B10: رنگ آستر.
وان B20: اولترا فيلتراسيون
اين مرحله براي صرفه جويي در مصرف رنگ ميباشد بطوريكه توسط فيلترهايي به نام پيگمنتهاي رنگ جدا ميشود و به وان B10 بر مي گردد.
وان B40:
در اين مرحله آب كشي صورت ميگيرد.
بعد از اين مراحل بدنه وارد كوره ميشود و به مدت min 30 در كوره توقف دارد تا رنگ پخته شود. شرح كامل فرآيندها و زمان آنها در قسمتهاي ديگر گزارش آورده شده است.
تجهيزات، مواد، ابزار و وسايل مورد استفاده درسالن رنگ ED (الكتروكاتافورز)
- كانوايرهاي زميني و هوايي جهت انتقال اسكيدها
- ليفتراك
- كليه فيكسچرها، پين ها و خارها جهت اتصال و ثابت نگه داشتن.
- كليه دستمال ها براي شستشوي بدنه با تينر.
- ميزهاي گردان جهت انتقال بدنه يا اسكيد به ايستگاه بعدي.
- انواع پمپهاي آبي و بادي جهت اسپري مواد يا تزريق مواد به وانها.
- فيلترهاي UF ، bug ، جانبي و مغناظيسي.
- انواع نازلهاي اسپري جهت پاشش به بدنه ها.
- تمامي فلاكس ريت هاي موجود
- جرثقيل هاي سقفي جهت بارگيري بدنه ها روي اسكيد
- تمامي فيلتراسيونهاي موجود، مبدلهاي حرارتي.
- ابزارهايي هم رديف انبر، آچار و …
- آب كارخانه Factory water
- آب يوني Deinise water
- انواع زنگبر
- مواد چربيگيري Ridoline/ Ridosol
- شتاب دهنده Fixodineseth
- فسفاته Granodine/ Granotoner/ Granostarter
- رنگ آستر ED:
محلول رزين/ خمير پيگمنت/ حلال كنترل كننده ضخامت / بوتيل سلوسالو/ افزودني ضد باكتري/ فلواديتو
و در آخر تنظيم كننده هاي قدرت اسپري به همراه اسيد استيك.
تعريف واژه هاي خاص:
pt: pretreatment آماده سازي سطح
ED :Electro Deposition پوشش دهي از طريق غوطه وري
Dip : واني كه مواد در آن غوطه ور ميباشد.
SP : اسپري
B100- B90- B80- B70- B60- B40- B30- B20 : نام وانهاي قسمت pt هستند كه وضعيت كاركردشان در فصل سوم آمده است.
B40- B20- B10 : نام وانهاي ED هستند كه توضيح چگونگي عملكردآنها در فصل سوم آمده است.
آب Di : Deionise water آبي است كه يونهاي مثبت و منفي آن گرفته شده است.
فيلتر bag: فيلترهايي كه مواد چربيگيري يا رنگ ED ازآنها عبور مي كند، قبل از اينكه به داخل وان تزريق شود يا اسپري شود.
محصولات شركت:
نام محصولات شركت با ذكر مشخصات:
(VAN) سواري كار بنز مدلMB 140 ، آمبولانس بنز مدل 140 MB اتوبوس C 355، كاميون بنز 609 و 809 CP/CPK كاميون بنز 4200 و 1924 LK ، اتوبوس C 457 ، ميني بوس هيونداي CHORUS ، كاميون كشنده بنز ACTROS 1843.
كشنده اكسور 1843 LS ، كشنده اكتروس 3340 ، كشنده اكتروس 1844 ، كاميون كمپرسي اكتروس 4040 ، كاميون اتگو 2628، كاميون اتگو L 25628 (ATEGO) آتگو L 1828 ، آتگو آتش نشاني F 1325
كاميون اتگو 815 ، كاميون كمپرسي خاور 2624 در دو نوع L و LK ، كاميون خاور L/LK 1924، كاميونت خاور L/LPK 808/608 ، كاميونت مايتي هيوندايي ، اتوبوس بين شهري SC- 457 ، اتوبوس دو طبقه بين شهري اسكاي لاينر، اتوبوس مگاترنس سه محور (داخل شهري)، اتوبوس شهري با سوخت گاز طبيعي فشرده، اتوبوس شهري O-45V ، اتوبوس شهري SO 457.