بخشی از مقاله
پايان نامه جوسازماني
مقدمه
استادان ومديران بخصوص آنهايي كه سابقه كاري زيادي دارند، غالباً بااين تجربه آشنا هستند كه درانتقال ازيك دانشكده به دانشكده ديگر احساس كرده اند به محيط تازه اي كه با محيط قبلي متفاوت است قدم مي گذارند. آنچه كه موجب چنين احساسي مي شود جو سازماني است.
جو سازماني چيز معمولي نيست،. بنابراين، به استناد چه شواهدي مي توان از جو دانشگاه ها وتفاوت آنها سخن گفت؟
مشاهده رفتاركاركنان دانشگاه شواهدي بدست مي دهند مثلاً دربرخي سازمان ها، كاركنان، آسوده خاطرند، با يكديگر روابط متقابل صميمانه اي دارند. شايسته وبا صلاحيت به نظر مي رسند به گونه اي اعتماد واطمينان ناظر رابه خود جلب مي كنند اما درب
رخي سازمان ها كه تنش وكشمكش حكم فرماست اين عامل درچهره كاركنان، رفتار وگفتار آنان، درروابط ايشان بايكديگر به وضوح ديده مي شود وبعضي سازمان ها پرح
نب وجوش وكارآمد هستند. برخي ديگر بي قيد وبي تفاوت، برخي بسيار انساني عمل مي كنند برخي سرد وسخت گيرند اين تفاوت ها كه محيط رواني واجتماعي سازمان ها را مشخص مي كنند، به جوسازماني دانشگاه هم مربوط مي شوند.دراين تحقيق سعي
خواهد شد پژوهش درراستاي شناخت ومقايسه جو سازماني دانشكده ادبيات وعلوم انساني ودانشكده علوم دانشگاه بيرجند براساس نظريه ‹‹ آندرو هالپين ›› و ‹‹ دان كرافت›› صورت گيرد ووخرده مقياس هاي موجود درجو سازماني تعيين گردد.
( علاقه مند - علي، فصل نامه مديريت آموزش وپرورش، شماره مسلسل 20)
بيان مسأله
‹‹ نيازيعني، فاصله ميان آنچه هست وآنچه بايد باشد. يك مسأله، يك نياز انتخاب شده است كه براي كاهش يا رفع آن بايد اقدام شود.››
( راجرز كاخمن، جوي، هرمن، ترجه فريده مشايخ وعباس بازرگان 1374 ص 146)
با توجه به تعريف فوق مسلماً شناسايي فاصله بين وضع موجود، و وضع
مطلوب از نظر جو سازماني حاكم بردانشكده هاي مورد مطالعه جهت بهسازي مديريت دراستفاده بهينه از منابع موجود سازماني، نيازي است كه مديران ودست اندركاران تعليم وتربيت جهت رفع آن بايد اقدامات لازم را مبذول دارند. اما قبل ازهرگونه اقدام، مديران وبرنام
ه ريزان بايد جو سازماني موجود دانشده ها را شناسايي كرده وسپس ملاك هايي براي آن تبيين نمايند.
مسلماً يافته هاي تحقيق پيشنهادي با هدف شناخت ومقايسه جو سازماني دانشكده هاي مورد مطالعه با جو سازمان پيشنهادي هالپين وكرافت زمينه اي خواهد بود تا مديران دريابند جو سازماني دانشكده هاي تحت تصدي آنها طبق نتايج تحقيق پيشنهادي هالپين وكرافت درچه وضعيتي قرار دارد، تا با به كارگيري پيشنهادهاي تحقيق مذكور درمساعد سازي جو موجود دربه نتيجه رساندن برنامه ها اقدام لازم را مبذول دارند.
اهميت تحقيق
دانشگاه ها به عنوان قلب نظام تعليم وتربيت هركشور نقش مهمي دربهبود وتوسعه نظام تعليم وتربيت بر عهده دارند چرا كه فارغ التحصيلان دانشگاه ها به عنوان برومندهاي نظام آموزش عالي مي توانند پست هاي كليدي كشور وحساس را به عنوان مديران، طراحان، برنامه ريزان، مهندسان و... دركشور برعهده گيرند.
مسلماً جو سازماني مطلوب به عنوان يك متغير مهم واساسي مي تواند نقش تعيين كننده اي دركيفيت واثر بخشي بروندادهاي نظام آموزش عالي داشته باشند
از طرف ديگر از آنجاييكه جو دانشگاه ها تأثير عمده اي دررفتار سازماني كاركنان واستادان دارد مديران مي توانند تأثير مهم ومثبتي درتوسعه جو سازماني دانشگاه ها ومراكز آموزش عالي داشته باشند. لذا توضيح وتحليل جو سازمان هاي آموزش حائز اهميت
است اين تحقيق به لحاط اينكه چهارچوبي تعريف شده ازجو سازماني براي پژوهشگران ودانشجويان ( علي الخصوص استادان ودانشجويان دانشكده هاي ادبيات وعلوم دانشگاه بيرجند فراهم كنند) حائز اهميت است.
اهداف تحقيق
1- شناخت كيفيت وميزان خرده آزمون هاي جو سازماني در دانشكدهاي ادبيات وعلوم دانشگاه بيرجند براساس نظريه ‹‹ آندروهالپين ودان كرافت›› .
2- مقايسه نتايج هركدام از خرده آزمون هاي جو سازماني دانشكده هاي مذكور با يكديگر .
3- درنهايت شناخت جو حاكم به هردانشكده.
فرضيه هاي پژوهشي
1- به نظر مي رسد كه بين بالابودن روحيه سازما
ني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
2- به نظر مي رسد كه بين بالابودن صميميت سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
3- به نظر مي رسد كه بين پايين تربودن بازدارندگ
ي سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
4- به نظر مي رسد كه بين بالابودن روحيه سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
5- به نظر مي رسد كه بين بالابودن مراعات سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
6- به نظر مي رسد كه بين بالابودن نفوذ سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
7- به نظر مي رسد كه بين پايين تر بودن توليد سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
8- به نظر مي رسد كه بين پايين تر بودن فاصله گيري سازماني دردانشكده ادبيات نسبت به دانشكده علوم رابطه معنا داري وجود دارد.
تعاريف عملياتي
جو سازماني: در اين تحقيق جو سازماني دو دانشكده ادبيات و علم بر اساس پرسش نامه توصيف جو سازماني اصلاح شده براي آموزش عالي مشتمل بر هشت خرده آزمون (روحيه، صميمت، بازدارندگي، عدم تعهد شغلي، مراعات، نفوذ، تأكيد بر توليد، فاصله گيري) 40 گويه اي است اندازه گيري مي شود.
جو باز : وضعيتي كه رد آن ميانگين مجموع درصد نمرات خرده آزمونهاي روحيه، نفوذ و مراعات بالا از حد توسط (%50) و ميانگين درصد نمرات خرده آزمونهاي بازدارندگي عموم تعهد شغلي، تأكيد بر توليد و فاصله گيري پايين تر از حد متوسط (%50)
باشد و صميمت متوسط (%50) باشد.
جو بسته: وضعيتي كه در آن ميانگين مجموع درصد نمرات خرده آزمون هاي روحيه، نفوذ و مراعات و پايين تر از حد متوسط (%50) درصد باشد و ميانگين مجموع درصد نمرات خرده آزمونهاي بازدارندگي، عدم تعهد شغلي، تأكيد بر توليد و فاصله گيري بالاتر از حد متوسط (%50) باشد. وضعيت متوسط (%50) باشد.
روحيه (نشاط): اين بعد به روحيه اي اشاره مي ك
ند كه در نتيجه احساس وظيفه و ارضاي نيازهاي اجتماعي رشد مي كند وضعيتي كه در آن استادان از لحاظ ارضاي نيازهاي اجتماعي، احساس رضايت و خشونت كرده در عين حال از لحاظ انجام وظيفه و موفقيت در آن لذت مي برند.
صميمت: اشاره به وضعيتي مي كندكه استادان ازروابط اجتماعي دوستانه بايكديگر لذت مي برند.
بازدارندگي: به وضعيتي اشاره مي كند كه در آن استادان به مقررات و كاغذ بازي و امور اداري به عنوان مانع سركارشان مي نگرند.
عدم تعهد شغلي: به وضعيتي كه استادان بدون تعهد عملي به وظايف خود، مسئول نشان مي دهند، از اين رو انجام وظيفه از سوي آنان بيشتر به منظور رفع تكليف است نه از روي تعهد.
مراعات يا ملاحظه گري: اين بعد اشاره به رفتار دوستانه و گرم مسئولين دانشكده دارد، مسئولين دانشكده به استادان به عنوان افرادي داراي شخصيت احترام مي گذارند و سعي مي كنند يار و مددكار آنها باشند.
نفوذ (اعتماد به رفتار پوياي مسئولين): مسئولين دانشكده از طريق نمونه قرار دادن خود در صدد به حركت درآوردن سازمان هستند به عبارت ديگر اشاره به رفتار پويا و پر تلاش مسئولين دانشكده براي رهبري گروه و ايجاد انگيزه در افراد از طريق تعهد در آنها نمونه قرار دادن خود براي به حركت درآوردن سازمان.
فاصله گيري: به رفتار رسمي و غير رسمي مسئولين دانشكده اشاره مي كند. مسئولين كتابي عمل كرده از كاركنان خود فاصله مي گيرند. مقرراتي و هنجارگرا و به بعد ساختاري تأكيد مي ورزند. (فاصله گيري فيزيكي و عاطفي از
گروه)
تأكيد مسئولين بر توليد يا وظيفه: به سرپرستي نزديك مسئولين اطلاق مي گردد. مسئولين دستورات زيادي صادر مي كنند نسبت به بازخورد هيئت علمي دانشكده حساس نيستند.
(هالبين و كرافت، با استفاده از علاقه بند 1375، عباس زاده 1371، پايان نامه كارشناسي ارشد فهيم منش78)
