دانلود پاورپوینت شاه ابدوالعظیم ( شهر ری )

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

–آشنايي با شهرري

–ري باستان
ری كه اكنون آثار بازمانده آن در شش كيلومتری جنوب شرقی تهران بچشم می خورد از نظر قدمت با نينوا و بابل هم عهد بوده و از نظر عظمت، از مهمّترين بلاد سده های نخستين اسلامی بشمار می آمده است . جز بغداد و نيشابور شهری با آن قابل رقابت نبوده است . بايد به حق ری را مادر تهران دانست . بنای اوّليه و هسته اصلی اين شهر كهن در اطراف چشمه علی واقع بوده است . در نزديكی اين چشمه، تپّه هائی وجود دارد كه بسيار كهن و باستانی است .
در كاوشهای علمی كه بعمل آمده معلوم گرديده در دل آنها آثاری نهفته است كه از تمدنی كهن داستانها دارد . ضمن كاوشهای علمی كه بسال 1935 ميلادی در دامنه جنوبی كوه چشمه علی و اراضی مشرف به باغ صفائيه بعمل آمد، ظروف منقش سفالين مربوط به حدود چهار تا شش هزار سال پيش پيدا شد و نشان داد كه در كنار و امتداد اين چشمه قديمی ، انسانهای متمدنی زندگی می كرده اند ، و اينها همان سكنه نخستين پهنه ری هستند.

اسلاید 2 :

»  جغرافياي ري :
طول شرقي ري، 51 درجه و 25 دقيقه به مبدأ گرينويچ، و عرض شمالي آن، 35 درجه و 38 دقيقه است. بر طبق تقسيم بندي قدما ري از اقليم چهارم به حساب مي آمد كه اشرف اقاليم است.
محدوده شهر از شمال به بزرگراه آزادگان، از جنوب به كهريزك ، از شرق به محلّه 13 آبان و از غرب به دولت آباد منتهي مي شود و داراي سه بخش به نام هاي : مركزي، فشايويه، كهريزك و شش دهستان: حسن آباد، وهن آباد، قلعه نو، كهريزك، فشايويه، غني آباد و سه شهر به نام حسن آباد، كهريزك و باقر شهر است.
شهرت اصلي شهرري بيشتر به خاطر وجود بارگاه ملكوتي حضرت عبدالعظيم  علیه السّلام در آن بوده است . به طوريكه تا سال ها پيش از آن به ( شاه عبدالعظيم ) ياد مي شد ، ضمن اينكه اين شهر از قديمي ترين مناطق كشور نيز به شمار رفته ، آثار باستاني فراواني را در خويش جاي داده است . در واقع شهرري را مي توان مادر تهران دانست امّا با گسترش تهران و انتخاب آن به عنوان پايتخت ، از توجّه به ري كاسته شد و به ويژه در سال هاي پاياني حكومت پهلوي ، اين منطقه نيز همچون ساير مناطق جنوبي تهران به فراموشي سپرده شد و اقدام چنداني براي محروميّت زدايي از آن به عمل نيآمد.
قسمت اعظم شهر ري در جنوب كوه بي بي شهربانو افتاده بوده است .
اصولاً پهنه شهر باستاني ري از نظر قدمت و نوي به دو بخش تقسيم مي شود:

اسلاید 3 :

–- ري كهنه باستاني

–2- ري مستحدث ادوار بعد (به عهد اسلامي )
بخش اوّل: ري " پيش از اسلام" آن قسمت از شهر ري است كه در جنوب چشمه علي ميان باروي عظيم و پهناوري كه بزمانهاي پيش از اسلام پي افكنده شده، واقع بوده است و آنرا " ري برين" يا " ري عليا" مي گفته اند و اندك اندك از سوي جنوب شرقي گسترش مي يافته است .
بخش دوّم : ري قرون اسلامي ، آن قسمت است كه در جنوب شرقي بخش نخستين ، و جنوب كوه بي بي شهربانو بنياد يافته بوده است و آنرا " ري برين" يا " ري سفلي" مي ناميدند. و برگرد آن خندقي وسيع حفر كرده بوده اند .) .

–نام هاي ري :
پيش از اسلام : در كتاب توبيت (Tobit) از ضمائم غيررسمي منسوب به تورات نام ري بصورت "راكس" (راجس) و در ژويت (Tuditn) يكي ديگر از ضمائم تورات به نام "راگو" در اوستا "رغه" در كتيبه بيستون "رگا" آمده است.
به زمان ساسانيان آنجا را " ري، ري اردشير، رام اردشير، ريشهر و نيز رام فيروز" مي ناميدند.

اسلاید 4 :

• به عهد اسلامي : در دوران منصور دوانيقي، توسط مهدي پسر منصور، نيمه شرقي شـهر ري، واقع در جـنوب كـوه بي بي شهربانو پي افكنده شد. برگرد آن خندقي حفر كرد، و مسجد جامعي بسال 158 هجري بنا نهاد و قلعه در شمال آن شهر احداث كرد و اين مجموع را "محمّديه" ناميد.
  مردم آن بخش از شهر را "مدينه" (شهرستان ، شارستان) و قلعه را "شهر بيروني"(كهن دژ) خواندند.
• آب و هواي ري :
  
  هواي ري در بهار مطبوع و خوش، در تابستان گرم، در پائيز تبخير و در زمستان برف بار بوده است .
  
  نهرها و كاريزهاي ري :
  آب ري چنانكه اشاره شد فراوان بود. اما چون در داخل شهر، در جويها جريان داشت ناسالم و آلوده مي شده است. شهر از سه راه مشروب مي گرديد: نهرها، كاريزها و چاهها .
  مهمّترين نهرها و كاريزها بدين شرح بوده است :
  نهر سورين يا روده (چشمه علي فعلي) اين رود از بازار ري بنام " بازار روده" مي گذشت .
  نهر جيلاني يا گيلاني: در بازار ساربانان روان بوده است. اين نهر به جيلاباد ري مي رسد، كه از بناهاي " مرداويچ گيلي " در مشرق ري بوده است و با امين آباد فعلي قابل انطباق است .
  قنوات مهّم ري عبارتند از : " قنات شهي يا شاهي، قنات نصرآباد، قنات عبدالوهاب و قنات قرشي."

اسلاید 5 :

• تقسيمات شهر ري :
  شهر بزرگ ري، هم از نظر تحوّل مكان در طول زمان، و هم از نظر توسعه به عهد اسلامي تقسيماتي دارد :
  تحوّل مكان در طول زمان : ري از نظر قدمت به دو بخش تقسيم مي شود:
  اماكن عمده ري :
• محله ها:
  محلّه باطان، پالانگران، جيلاباد (يا گيلاباد)، دررشمان، درشهرستان، درعابس، دركنده، در مصلحگاه، دروازه جاروب بندان، ديرينه قبه، رويان، زامهران، زعفران جاي، ساربانان، سراي ايالت سيزين، شافعيّه فخرآباد، فليان (يا بليان)، كلاهدوزان، كوي اصفهانيان، كوي فيروزه، مهدي آباد، ناهك(يا ناهق)، نصرآباد و مشهد اميرالمؤمنين.
• كوچه ها و خيابانها :
  كوچه حنظله، دينار، ساسان، الموالي، صوفي، در بازار روده (حسن صباح در آنجا خانه داشت)، خيابان سركه در قرن دوّم و سوّم هجري شهرت و عظمتي داشت، خيابان ساربان(يا ساربانان) و علاوه بر اينها خود بازارها در حكم شوارع بودند .

اسلاید 6 :

• بازارها :
  بازار باب الجبل، باب سين، باب هشام، بليان، چهارسوق يا چهار بازار، بازار دهك نو، بازار روده، كه اين بازار از همه بازارها معمورتر و آبادتر بوده است. بازار ساربانان، بازار نرمه يا رسته نرمه، كه منسوب به ديه نارمك است و بازار نصرآباد بازارها گويا بيشتر مكشوف و بدون سقف بوده است .
• دروازه ها :
  دروازه آهنين، باطان،كه از آنجا به سوي عراق و بغداد مي رفتند. دروازه بليّان كه اين حدود جوانمرد قصاب فعلي واقع بوده كه از آنجا به قزوين مي رفتند، دروازه جاروب بندان، باب الحراب دروازه حنظله، دروازه خراسان، دروازه دولاب، در راس الروده، در رشقان يا رشكان، در زامهران باب سين يا باب الصّين، باب الصبرين، در عابس، درغناب، دركنده، دروازه كوهكين كه از آنجا به طبرستان مي رفتند، باب المدينه يا در شهرستان، در مصلحگاه و دروازه هشام كه از آنجا به قومس و خراسان مي رفتند .

اسلاید 7 :

• مساجد و مصلّي :
  قديمي ترين مسجد، در داخل فصيل يا كهندژ واقع بوده است و نماز جمعه در آنجا گـزارده مي شد. ظاهراً محلّ آن در نزديكيهاي كوه نقاره خانه فعلي بوده است .امّا مسجد ديگري كه مي توان ذكر كرد : جامع روده، جامع سرهنگ ساوتكين(يا جامع جديد) جامع طغرل اين مسجد براي حنفيان شهر ري به همراه بناهاي ديگر بوسيله طغرل سلجوقي ساخته شد. به روايت كتاب النقص " اين جامع بقدري بزرگ بوده است ، كه بيست هزار آدمي در آن موعظت مي شنيدند."
  مسجد عبدالرحمن نيشابوري، مسجد حنظله، مسجد شجره، (الشجره در ري قديم، علم بوده است براي آن درخت سيب كه حضرت عبدالعظيم علیه السّلام در زير آن دفن كردند. مسجد آنجا را مسجد شجره و گورستان آنرا گورستان شجره گويند) و مسجد الغري .
  مصلّاي اهل سنت و جماعت : نام اين مصلّي در "النقض" ، از قول صاحب "فضائح الروافض" كه دشمن شيعه بود، چنين نقل گرديده :"به گفته ايم، كه رافضيان (شيعيان) نماز آدينه و نماز عيد به مصلّي گاه مسلمانان نكند. "
  مصلّاي شيعيان : ذكر اين مصلّي در كتاب "النقض" درج افتاده : " مدرسه شيخ حيدرمكّي بدر مصلّي گاه (مصلّي گاه دروازه اي در محلّ شيعه نشين ري بوده است .

اسلاید 8 :

• خانه هاي ري :
  چنانكه از منابع استفاده مي شود. خانه هاي عموماً " از گـل و خشـت خام ساخته مي شد، كه گاه آجر و گـچ هم در آن بكار مي رفت ." مردم ري خانه هاي خود را در زيرزمين مي ساخته اند و راه دخول را ظلمـاني و تاريك و دشـوار بنا مي كردند. چون دشمنان به غصب و دوستان بزور، خانه هاي ايشان را به تصرّف مي گرفتند.
  مولانا جلال الدين در ديوان شمس به اين موضوع اشاره كرده اند:
  " عمارتيست خراباتيان شهر مرا كه خانه اش در زمين چو ري باشد"
  " عاشقان سازيده اند از چشم بد خانه ها زير زمين چون شهر ري "
• فرهنگ ، مدارس و كتابخانه ها:
  ري پيش از اسلام ، شهر مقدّس زرتشتيان بود. پيشوايان و عالمان اين دين در آنجا به تعليم معارف دين و غير ديني مشغول بودند. در قرون اسلامي در اين شهر علوم و فنون را رواج و رونق فراوان بود. كه در عيد پايتختي آن، به زمان آل بويه و سلجوقيان، فرهنگ و فضيلت در آنجا به اوج كمال خود رسيد.

اسلاید 9 :

• كتابخانه و مدارس مشهور در آنجا بوجود آمد و تدريس فنون مختلف از طلب و نجوم و حكمت و كلام و فقه، بازاري گرم يافت. در ري تنها كتابخانه صاحب عباد به اندازه تمام كتابخانه هاي آن روز اروپا كتاب داشت.
  مدارس ري :
  مدرسه زاهد ابوالفتوح در محلّ دروازه آهنين(محلّه شيعه نشين) كه به عهد ملكشاه بنا گرديده است.
  مدرسه بزرگ سيّد تاج الدين محّمد كيكي در محلّ كلاهدوزان (محلّه شيعه نشين) به زمان طغرل ساخته شده است.
  مدرسه شمس الاسلام حسكا بابويه، مدرسه شيخ حيدرمكّي كه ذكر آن در بيان مصلّاي شيعيان گذشت.
  مدرسه شاه غازي : اين مدرسه توسط شاه غازي رستم در محلّه زامهران ساخته شده و از مدارس معروف شيعه بود. مدرسه خواجه شرف مرادي، مدرسه خواجه عبدالجبار مفيد، مدرسه عبدالجليل رازي( صاحب كتاب النقض) كه در اواخر عهد سلاجقه ساخته شد.
  مدرسه فقيه علي جاستي، مدرسه كوي فيروزه،مدرسه سلطان محمّد، مدرسه محمّد بن قطب راوندي، مدرسه وزانيان كه از مدارس عمده اهل سنت و جماعت ري بود. مدرسه هاي زيديان كه در ري مقيم بودند و داراي مدارسي نيز بودند.

اسلاید 10 :

• كتابخانه هاي ري :
  كتابخانه شرف الدين محمّد
  كتابخانه مدرسه رشيد رازي
  كتابخانه شاه غازي .
  كتابخانه صاحب ابن عباد
  اين كتابخانه را بزرگترين كتابخانه ري دانسته اند و در باب كثرت كتب در آن ، ابن اثير در وقايع سال 385 در ذكر وفات صاحب بن عباد نوشته :" از كتب جندان گردآورد كه جز او هيچ كس بدان حدّ فراهم نياورده بود. چنانكه براي حمل آن به چهارصد شـتر احتياج داشت. "
  ” آرتور پوپ ” شمار كتاب هاي كتابخانه صاحب را ، در كتاب " شاهكارهاي هنر ايران" چنين وصف كرده است :" شايد تعداد كتاب هاي موجود در كتابخانه شخصي مانند صاحب بن عباد در قرن دهم ميلادي، معادل مجموع كتابخانه هاي سرتاسر اروپا بوده باشد و بديهي است، كتاب هاي خوش خط و مُذَّهِب اعلي در ميان آنها كم نبوده ." شمار كتاب هاي اين كتابخانه از قول صاحب بن عباد 217000 جلد ذكر گشته است. همه اين كتابها، دستنويس بوده و در آن زمان هنوز صنعت چاپ به وجود نيامده بود.