دستگاه و وسائل موتوری بالابر

بخشی از مقاله

دستگاه و وسائل موتوري بالابر

دستگاه ها و وسائل موتوري بالابر عبارتند از كلية وسائل و تجهيزات ثابت و متحرك موتوري كه براي بالا بردن، پايين آوردن و جابجايي و نصب مصالح و وسائل و تجهيزات ساختماني مورد استفاده قرار مي گيرند، از قبيل انواع مختلف جزثقيل هاي ثابت (تاوركرين ها و وينچ ها) و جرثقيل هاي كاميوني، آسانسورهاي موقت و نظاير آن

قسمتهاي تشكيل دهندة دستگاه ها و وسائل بالابر و اجزاء آنها شامل (قطعات اصلي، اتصالات، كابل ها و زنجيرها، قلاب هاي بلند كننده، مهارها، پايه ها، پي ها، تكيه گاه‌ها، ريل ها، كابين ها و غيره)كه با رعايت اصول و قواعد فني و دستورالعمل بايد داراي ضريب اطمينان حداقل 4 باشد و توسط اشخاص ذيصلاح نصب و آماده بكار شوند.
هر وسيلة بالابر داراي ظرفيت بار مجاز و همچنين سرعت كار مطمئن و مشخصي است كه بايد اين مشخصات روي تابلويي درج و در محل مناسبي بر روي دستگاه نصب شود تا باري كه حمل مي شود و سرعت كار بالابر، به هيچ وجه نبايد از ظرفيت بار و سرعت كار مطمئن آن بيشتر باشد.

كلية پيچ و مهره ها در دستگاه بالابر بايد به ترتيبي باشند كه طول پيچ به اندازة كافي بوده و در صورت لزوم بتوان مهره ها را آچر كشي و محكم نمود، همچنين پيچ و مهره‌هاي قطعات متحرك بايد داراي واشهراي فنر باشد تا از شل شدن مهره ها جلوگيري بعمل آيد.
كابين و محل كار اپراتور دستگاه ها و وسائل بالابر:

كابين بايد داراي سقف محكم و مطمئن بوده تا از خطرات احتمالي سقوط اجسام بر روي سقف محفوظ بماند و بايد به ترتيبي باشد كه اپرتور ميزان ديدكافي در اطراف خود براي انجام عمليات داشته باشد و به وسائل ارتباط صوتي، گرم كننده، خنك كننده و اطفاء حريق مجهز باشد.
قسمتهاي مختلف دستگاه ها و وسائل بالابر بايد طبق برنامه ذيل مورد بازديدهاي دوره‌اي يا معاينه فني و آزمايش قرار گيرند:
الف)بازديد روزانة قلاب، حلقه ها، اتصالات، چنگكها، كابل ها، زنجيرها و بطور كلي تمام لوازمي كه براي بستن و بلند كردن مورد استفاده قرار مي گيرد
ب)بازديد فني كلية قسمتهاي دستگاه هفته اي يكبار توسط اشخاص ذيصلاح

ح)معاينه فني و آزمايش كليه قسمتهاي دستگاه توسط شخص ذيصلاح و صدور گواهي نامة اجازة كار هر سه ماه يكبار
كلية تعميرات اساسي و تعويض قطعات و لوازم اصلي كه بر روي دستگاه بالابر انجام مي‌شود بايد در دفتر ويژه اي توسط شخص ذيصلاح امضاء گردد.
رانندگان و يا اپراتورهاي دستگاه بايد داراي شرايط زير باشند.
الف)از لحاظ جسمي و رواني در سلامت كامل بوده باشند

ب)دوره ي آموزشي را طي نموده و داراي گواهينامه مربوط و پروانه مهارت فني باشند.
ج)در مورد جرثقيل سيار (نصب شده بر روي كاميون) علاوه بر شرايط فوق داشتن گواهينامه رانندگي مربوط طبق ضوابط آئين نامه راهنمايي و رانندگي نيز الزامي است.
هر دستگاه بالابر علاوه بر اپراتور و راننده بايد داراي يك نفر كمك اپراتور يا علامت دهنده نيز باشد و اين شخص بايد مرودر محوه علامت دادن با دستها يا وسائل هشدار دهنده و نوع علائم مشخصه و يكنواخت آموزش لازم را ديده باشد.

از روي معابر و فضاهاي عمومي مجاور كارگاه ساختماني نبايد هيچ باري به وسيلة دستگاه هاي بالابر عبور داده شود و چنانچه اين كار اجتناب ناپذير باشد بايد موارد زير رعايت شود.
الف)گماردن يك يا چند نگهبان با پرچم اعلام خطر
ب)نصب چراغهاي چشمك زن با علائم شبرنگ يا قرار دادن نرده هاي حفاظتي متحرك در فاصله مناسب از محوطة خطر
ج)نصب علائم آگاهي دهنده و وسايل كنترل مسير

د)ايجاد سازه هاي حفاظتي محصور كننده
رانندگان با اپراتورهاي دستگاه هاي مربوطه در موقع آويزان بودن بار مجاز به انجام كار ديگر از جمله خوردن و آشاميدن و استعمال دخانيات و غيره نمي باشند.
افراد كارگاه به هيچ وجه مجاز نيستند كه بر بار مورد حمل سوار شوند يا براي جا به جا شدن از وسايل بالابر استفاده نمايند.
- در هنگام بار يا طوفان بايد از كار كردن با دستگاه ها وسائل بالابر خودداري نمود و در چنين مواقعي بايد بازوي جرثقيل برجي در حالت آزاد قرار گيرد.
- بار بايد به طور آهسته و ملايم جا به جا و بالا و پايين آورده شود بطوريكه در شروع بلند كردن يا در حين پايين آوردن و توقف ضربه اي به دستگاه ورد نشود و ضمناً كنترل آن براي اپراتور براحتي امكان پذير باشد.

وسايل موتوري نقل و انتقال، خاكبرداري و جابجايي مصالح ساختماني:
اين وسايل شامل ماشين آلات و ديگر وسايل موتوري است كه براي جابجايي مصالح و خاك و ضايعات ساختماني و همچنين در گودبرداري و تخريب در عمليات ساختماني مورد استفاده قرار مي گيرند.

- در موقع كار با اين گونه وسايل بايد قبل از شروع كار روزانه ترمزها، جعبه فرمان، لاستيك ها، چراغها، بوق، برف پاك كن، و ساير قسمتهاي عمل كننده مورد بازديد و بررسي قرار گيرند تا از سالم بودن و آماده به كار بودن وسايل مذكور اطمينان حاصل شود.

- بارگيري بيش از ظرفيت مجاز وسايل موتوري فوق ممنوع است. كلية بارها بايد با وسايل ضروري از قبيل زنجير، كابل ها، طناب، توري و چادر برزنت و نظاير آن محكم به بدنه وسيله نقليه بسته شود تا مانع از سقوط و ريزش احتمالي آنها گردد و نيز با نصب علائم نشان دهنده و آگاه كننده نظير چراغ چشمك زن يا پرچم قرمز از بروز هرگونه حادثه جلوگيري شود.
- در موقع بارگيري وسايل نقليه موتوري بوسيلة جرثقيل و امثال آن بايد كلية سرنشينان، وسايل مذكور را ترك كنند، مگر اينكه كابين راننده با ورقهاي فلزي مقاوم تقويت و محافظت شده باشد.

- در موقع توقف وسايل موتوري خاكبرداري از قبيل بلدوزر، لودر و بيل مكانيكي بايد تيغة آنها روي زمين قرار داده شود.

وسايل دسترسي:
منظور از وسايل دسترسي و وسايلي است از قبيل داربست، نردبان، راه پله، و راه شيب دار موقت و غيره كه براي دستري كارگران به قسمتهاي مختلف در دست احداث، تعمير، بازسازي يا تخريب مورد استفاده قرار مي گيرد.
داربست:

- داربست وسيله اي است موقت شامل جايگاه اجزاي نگهدارنده و تكيه گاه كه در مدت اجراي عمليات ساختماني به منظور ايجاد دسترسي به بنا و حفظ و نگهداري كارگران مورد استفاده قرار مي گيرد.

- كلية قسمتهاي داربست شامل جايگاه، اجزاي نگهدارنده، تكيه گاه ها، اتصالات، راه‌هاي عبور و پلكان داربست بايد با استفاده از مصالح مناسب و مرغوب مانند چوب، فولاد و امثال آن توسط شخص ذيصلاح طوري طراحي، ساخته و آماده شود كه داربست علاوه بر ايستايي و پايداري لازم، ظرفيت پذيرش چهار برابر بار مورد نظر داشته باشد.
- قطعات و اجزاء چوبي بكار شده در داربست بايد بدون پوسيدگي، ترك خوردگي و ساير نواقصي باشد كه استحكام آن را به خطر اندازد.
- اجراء فلزي داربست شامل لوله ها، بست ها، پايه ها، چفت ها و ساير قطعات آن بايد سالم و بدون خوردگي، ترك و عيب باشد و همچنين لوله هاي داربست بايد مستقيم و بدون خميدگي باشد.

- كلية عمليات مربوط به نصب تعمير و تغيير يا پياده كردن داربست بايد توسط اشخاص ذيصلاح انجام گيرد.
- داربست بايد در موارد زير مورد بازديد و كنترل توسط افراد ذيصلاح گردد تا از پايداري و استحكام و ايمني آن اطمينان حاصل شود:
الف)قبل از شروع به استفاده از آن
ب)حداقل هفته اي يكبار در حين استفاده

ج)پس از هرگونه تغييرات يا ايجاد وقفه در استفاده از آن
د)پس از وقوع باد، طوفان، زلزله و عوامل مشابه كه استحكام و پايداري داربست مورد ترديد قرار گيرد.

نردبان
نردبان وسيله ثابت يا متحرك است كه به منظور دسترسي و بالا رفتن يا پايين آمدن به صورت شيب دار با زاويه بيش از 50 درجه نسبت به افق در عمليات ساختماني مورد استفاده قرار مي گيرد و معمولاً شامل دو قطعه در كنار به نام پايه و ميله ها يا قطعاتي در وسط به نامه پله مي باشد.
به طور كلي بايد هر راه پله با زاويه شيب 50 درجه نردبان در نظر گرفته شود.
انواع نردبان ها عبارتند از چوبي، فلزي، يكطرفه، دو طرفه، ثابت و متحرك، كه با رعايت موارد، زير استفاده مي شود:
الف: از نردبانهايي كه پله ها يا پايه هاي آن ترك خورده يا نقص ديگري داشته باشند، نبايد استفاده شود.

ب:پايه ها و تكيه گاه نردبان بايد در جاي ثابت قرار گيرد و بطوريكه امكان هيچ لغزشي وجود نداشته باشد همچنين پله ها و پايه هاي نردبانها نبايد به موارد روغني و لغزنده آلوده باشند.
ج)نردبان را نبايد جلوي دربي كه باز است يا قابل باز شدن است قرار داد مگر آنكه درب به نحو مطمئن بسته يا قفل شده باشد.
د)طول نردبان بايد حداقل يك متر از كفي كه براي رسيدن به آن مورد استفاده قرار مي گير بيش تر باشد و در هيچ حالتي نبايد از يك نردبان بيش از يك نفر به طور همزمان استفاده كنند.

افزودن ارتفاع نردبان با قرار دادن اجسامي از قبيل جعبه يا بشكه در زير پايه هاي آن مجاز نيست به علاوه نبايد نردبان يكطرفه بيش از ده متر و دو طرفه بيش از 3 متر باشد.

راه پله هاي موقت
در زمان احداث ساختمان، براي جمله مصالح، رفت و آمد كارگران و دسترسي به طبقات، بايد در اولين زمان ممكن حداقل يك راه پله موقت براي هر طبقه نصب شود.
پله هاي راه پله موقت بايد با رعايت مقررات و رعايت موارد زير نصب شود.
الف)پله هاي موقت بايد داراي ابعاد يكسان بوده و عرض آنها حداقل يك متر و پهناي كف آنها حداقل 25 سانتي متر باشد و همنين اختلاف سطح بين دو پاگرد نبايد از چهار متر بيشتر باشد.

ب)در استفاده موقت از شيب راه پله هاي دائم بايد پله هاي موقتي با استفاده از چوب، آجر يا مصالح ديگر ايجاد گردد.
ج)اطراف باز راه پله هاي موقت بايد بلافاصله بعد از برپايي و نصب با حفاظ مناسب محافظت شود.

راههاي شيب دار و معابر:
راه شيب دار در كارگاه ساختماني راهي است كه زاويه آن با سطح افق حداكثر 5/11 درجه باشد (يعني شيب 20 درصد) بوده و براي عبور و مرور افراد و حمل و نقل وسائل، تجهيزات و مصالح ساختماني مورد استفاده مي گردد.

معابر در كارگاهها ساختماني عبارت اند از گذرگاههاي افقي كه بر روي كف زمين يا طبقات يا داربست ها و غيره و در قسمتهاي مختلف كارگاه براي عبور و مرور افراد و حمل و نقل وسايل و تجهيزات و مصالح ساختماني مورد استفاده قرار مي گيرند.
راههاي شيب دار و معابر بايد واجد استحكام و مقاومت كافي بوده و داراي ضريب ايمني بارگذاري حداقل 5/2 نسبت به حداكثر بارهاي وارده باشند و در صورت استفاده از الوار براي پوشش كف ضخامت آنها نبايد از 5 سانتي متر كمتر باشد و راههاي كه فقر براي عبور افراد مي باشد بايد عرض آنها حداقل داراي 50 سانتي متر باشد و اههاي كه براي عبور افراد و عبور گاري، چرخ دستي و يا فرغون مورد استفاده قرار مي گيرد بايد داراي عرض حداقل 1 متر باشد و فاصله عمودي بين پاگردهاي سطح شيب دار نبايد بيش از 4 متر باشد و عرض راههاي شيب دار و معابري كه براي حمل و جابه جايي وسايل سنگين يا وسائل نقليه استفاده مي شود نبايد كمتر از 4 متر باشد به علاوه طرفين آنها بايد موانع محكم و مناسب نصب گردد.
تخريب

هر اقدامي كه مستلزم جدا كردن مصالح از ساختمان به منظور حذف، نوسازي، تعمير، مرمت و بازسازي تمام يا قسمتي از بنا باشد، تخريب ناميده مي شود.

كليات
قبل از شروع عليات تخريب بايد با كسب نظر از مهندس ناظر برنامه ريزي و اقدامهاي زير انجام گيرد:
الف: مجوز لازم از مقام رسمي ساختمان اخذ شود.
ب: با اطلاع و همكاري مؤسسات ذيربط جريان آب، برق، گار و سرويسهاي مشابه قطع يا در صورت لزوم سالم سازي، محدود و نگهداري شود بطوري كه راههاي دسترسي به آنها و شير آتش نشاني محفوظ بماند.

ج: زمان و مدت قطع سرويسهاي فوق و شروع عمليات تخريب حداقل يك هفته قبل، به اطلاع ساكنين ساختمانهاي مجاور رسانده شود. عدم رعايت محدوديت فوق، فقط هنگامي مجاز است كه عدم تخريب فوري بنا، ايمني عمومي را به خطر اندازد. لزوم اين امر بايد قبلاً به تأييد مقام رسمي ساختمان رسيده باشد.
د:برنامه ريزيهاي لازم، باي محافظت از پياده روها و معابر عمومي مجاور ساختمان مورد تخريب، انجام شود و در صورت نياز به محدود يا مسدود نمودن آنها با كسب اجازه از مراجع ذيربط با رعايت مفاد بندهاي 12-2-1-1 و 2و3، اقدام لازم به عمل آيد.

هـ. وسايل و تجهيزات لازم متناسب با محل و نوع ساختمان و روش تخريب با رعايت ويژگيهاي بخش 12-6-3 تهيه شود.
و: برنامه ريزي براي جمع آوري و دفع مواد حاصل از تخريب و انتخاب محل مجاز براي انباشتن آنها انجام شود.
ز: در تخريب ساختمانهاي خاص نظير كارخانه، بيمارسانها، دودكشهاي صنعتي و ديگر اماكني كه تأسيسات ويژه دارند، قسمتهاي مربوطه بايد توسط افراد ذيصلاح مورد بازديد قرار گيرد و وسائل و تجهيزات لازم براي تخريب و مقابله با خطرهاي ناشي از آن فراهم شود.

ح:در صورتي كه ساختمان مورد تخريب داراي برقگير باشد، ابتدا بايد برقگير از ساختمان جدا شود و در صورت لزوم مجدداً در نزديكترين فاصله نصب و آماده به كار گردد.
ط:كليه شيشه هاي ساختمان مورد تخريب بايد از محل نصب شده حدا و در مكان مناسبي انبار گردد.
ي: در عمليات تخريب بايد كارگران با تجربه بكار گرفته شده و اشخاص ذيصلاح بر كار آنان نظارت و دستورالعملها، روشها و مراحل مختلف اجراي كار را به آنان گوشزد نمايند. همچنين ساير افراد از جمله رانندگان و اپراتورهاي ماشين آلات و تجهيزات مربوطه، بايد از اشخاص ذيصلاح باشند.

كليه راههاي ارتباطي ساختمان مورد تخريب به استثناي پلكانها، راهروها، نردبانها و درهايي كه براي عبور كارگران استفاده مي شوند، بايد در تمام مدت تخريب مسدود گردند.
در تخريب ساختمانهايي كه بر اثر سيل، آتش سوزي، زلزله، انفجار و نظاير آن آسيب ديده يا از بين رفته اند، براي جلوگيري از ريزش و خرابي ناگهاني بايد ديوارها قبل از تخريب زير نظر شخص ذيصلاح مهار و شمع بندي شود.

در صورتي كه ارتفاع ساختمان مورد تخريب از ساختمانها و تأسيسات همجوار بيشتر باشد و امكان ريزش مصالح و ابزار كار به داخل يا روي بناها و تأسيسات مجاور وجود داشته باشد. بايد اقدامات لازم از قبيل نصب سرپوش حفاظتي با مقاومت كافي به عمل آيد.
هر يك از اجزاي ساختمان مورد تخريب و تجهيزات مود استفاده اعم از كف، كف موقت، چوب بست، پله هاي موقت، سقف و ساير اجزاي راهروهاي سرپوشيده و راهروهاي عبور و مرور كارگران، پلكانها و نردبانها نبايد بيش از دو سوم مقاومت نهايي خود، بارگذاري شوند.

ميخهاي موجود در تيرها يا تخته هاي ناشي از تخريب بايد بلافاصله به داخل چوب فرو كوبيده يا كشيده شوند.
در تخريب ساختمان با استفاده از روش كشش با طناب يا كابل يا وارد كردن ضربه يا استفاده از چكشهاي بادي و برقي و نظاير آن بايد توجه كافي نسبت به وارد نيامدن صدمه به قسمتهاي باقيمانده ساختمان، ساختمانهاي مجاور و تجهيزات آن به عمل آيد.

در پايان كار روزانه، قسمتهاي در دست تخريب نبايد در شرايط ناپايداري كه در برابر فشار باد يا ارتعاشات آسيب پذير باشند، رها گردند و بايد با بررسي لازم اطمينان حاصل شود كه كليه قسمتهاي باقيمانده از عمليات تخريب و همچنين چوب بست ها، شمع ها، سپرها، حائل ها و ساير وسايل حفاظتي، پايداري و ايمني لازم را دارند.
انباشتن مصالح و ضايعات جدا شده از ساختمان مورد تخريب در پياده رو و ديگر معابر و فضاهاي عمومي بدون كسب مجوز از مقام رسمي ساختمان ممنوع است. در صورتي كه در محل مورد تخريب زمين و فضاي كافي براي انباشتن مصالح و ضايعات وجود نداشته باشد، بايد هر روز مواد جدا شده به مكان مجاز ديگر انتقال يابند.
تخريب كف و سقف:

قبل از تخريب سقفها بايد طبقه زير آن طوري مسدود گردد، كه هيچ كس نتواند از آن رفت و آمد كند.
در طاقهاي ضربي، چه هنگامي كه دهانه اي در آن ايجاد مي شود و در هنگام تخريب كلي آن، بايد آجرها و مصالح بين دو تيرآهن تا تكيه گاهها طاق بطور كامل برداشته شود.
در تخريب سقف هايي كه از بتن پيش ساخته تشكيل يافته اند، بايد تو كافي به انرژي ذخيره شده در بتن و خطرهاي ناشي از آن بعمل آيد.

هنگام تخريب سقف، پس از برداشتن قسمتي از آن، بايد رو تيرآهن ها يا تيرچه ها الوارهايي به عرض 25 سانتيمتر و ضخامت حداقل سانتيمتر بطور عرضي و به تعداد كافي قرار داده شود تا كارگران مربوطه بتوانند در روي آنها بطور مطمئن مستقر شده و به كار خود ادامه دهند.
در تخريب طاقهاي شيرواني يا چوبي، ابتدا بايد قسمتهاي پوششي سقف برداشته شود، سپس نسبت به برچيدن خر پا يا اسكلت سقف اقدام گردد.

تخريب ديوارها
هيچ يك از تكيه گاهها نبايد در طبقه اي برداشته شود، مگر آنكه نبايد قسمتهاي طبقه بالاي آن قبلاً تخريب و برداشته شده باشد.
تمام يا قسمتي از ديواري كه ارتفاع آن بيش از 22 برابر ضخامت آن باشد، نبايد بدون مهاربندي جانبي آزاد بماند، مگر اينكه اساساً براي ارتفاع بيشتر محاسبه و ساخته شده باشد.
قبل از تخريب هر يك از ديوارها، بايد تا فاصله 3 متري از آنها كليه سوراخهايي كه در كف قرار دارند با پوشش موقت مناسب پوشانده شوند.
تخريب ديوارهايي كه براي نگهداري خاك زمين يا ساختمان مجاور ساخته شده اند، بايد با اجراي سازه هاي نگهبان انجام شود.

تخريب اسكلت ساختمان
در صورتي كه براي تخريب اسكلت ساختمان از جراثقيل يا وسايل مشابه استفاده شود، بايد براي حفظ تعادل و جلوگيري از لنگر بار و صدمه به اشخاص، ساختمانها، تأسيسات و تجهيزات يا اسكلت ساختمان مورد تخريب، از طناب هدايت كننده استفاده شود.

در تخريب اسكلت ساختمانهاي فلزي در صورتي كه بجاي جراثقيل از داربست استفاده شود، لازم است قبل از برداشتن تيرآهنهاي سقف و ستونهاي هر طبقه، كف داربست مربوطه با الوارهايي به ضخامت 5 سانتيمتر پوشانده شود. تيرآهنهاي ناشي از تخريب نيز نبايد از بالا به زير انداخته شوند.
قبل از بريدن تيرآهن بايد اقدامات لازم به منظور جلوگيري از نوسان آزاد تيرآهن بعد از برش بعمل آيد.

تخريب دودكش هاي بلند صنعتي و سازه هاي مشابه
قبل از تخريب دودكش هاي بلند صنعتي و سازه هاي مشابه، از طريق انفجار يا واژگوني، بايد محدوده اي محافظت شده و مطمئن با وسعت كافي در اطراف آن در نظر گرفته شود.
در صورتي كه قرار باشد سازه هاي فوق الذكر به طريق دستي تخريب گردند، بايد از داربست استفاده شده و به تناسب تخريب سازه از بالا به پايين، سكوي داربست نيز به تدريج پايين آورده شود، به ترتيبي كه همواره محل استقرار كارگران مربوطه پايين تر از نقطه بالائي سازه بوده و اين اختلاف ارتفاع حداقل 50 و حداكثر 150 سانتيمتر باشد.
مصالح و ضايعات حاصل از تخريب سازه هاي مورد بحث بايد از داخل آنها به پايين ريخته شده و براي جلوگيري از انباشته شدن و تراكم مصالح و ضايعات، قبلاً دريچه اي در قسمت تحتاني سازه جهت تخليه آن ايجاد شود. تخليه مواد مذكور فقط بايد پس از توقف كار تخريب انجام شود.

مصالح و ضايعات:
مصالح ساختماني و ضايعات حاصل از تخريب نبايد بطور سقوط آزاد به خارج پرتاب شوند، مگر اينكه تخليه از داخل كانالهاي پيش بيني شده مخصوص انجام گيرد.
در صورتي كه مصالح قابل اشتعال جدا شده از ساختمان مورد تخريب، در همان محل انبار و نگهداري شود، بايد وسايل اطفاي حريق مناسب به تعداد و مقدار كافي فراهم شود.
ضايعات بدست آمده از مواد راديواكتيو، آزبست، مواد سمي يا مواد آلوده كننده، بايد جدا از بقيه ضايعات به دقت نگهداري و بسته بندي شوند و سپس به محل مجاز حمل گردند.
مصالح و ضايعات ناشي از تخريب نبايد روي كف طبقات به صورتي انباشته شوند كه از ظرفيت مجاز كف طبقه مربوط بيشتر باشد. بعلاوه بايد از وارد شدن فشارهاي افقي ناشي از انبار شدن مصالح و ضايعات به ديوارها نيز جلوگيري شود.

مصالح و ضايعات ناشي از تخريب نبايد به نحوي انباشته شوند كه براي ساختمانهاي مجاور و يا معابر عمومي توليد اشكال نمايند و در فواصل مناسب بايد بارگيري و به محل هاي مجاز حمل گردند.

مقررات ملي ساختماني ملي ساختماني ايران
ايمني و حفاظت كار در حين اجرا (وزارت مسكن و شهرسازي)

كليات
منظور از عمليات خاكي عبارت است از: خاكبرداري، خاكريزي، تسطيح زمين، گدبرداري، پي كني ساختمانها، حفر شيارها، كانالها و مجاري آب و فاضلاب و حفر چاههاي آب و فاضلاب با وسائل دستي يا ماشين آلات.
قبل از اينكه عمليات خاكي شروع شود، اقدامات زير بايد انجام شود:
الف: زمين مورد نظر از لحاظ استحكام و جنس خاك دقيقاً مورد بررسي قرار مي گيرد.

ب: موقعيت تأسيسات زيرزميني از قبيل كانالهاي فاضلاب، قنوات قديمي، لوله كشي آب و گاز، كابلهاي برق، تلفن و غيره كه ممكن است در حين عمليات گودبرداري و خاك برداري موجب بروز خطر و حادثه گردند و يا خود دچار خسارت شوند، مورد بررسي و شناسايي قرار گرفته و با همكاري سازمانهاي ذيربط، نسبت به تغيير مسير دائم يا موقت و يا قطع جريان آنها اقدام گردد.

ج: در صورتيكه تغيير مسير يا قطع جريان برخي از تأسيسات مندرج در بند ب امكان پذير نباشد، بايد با همكاري سازمانهاي مربوطه و به طرق مقتضي نسبت به حفاظت آنها اقدام شود.
د: چنانچه محل گودبرداري در نزديكي و يا مجاورت يكي از ايستگاههاي خدمات عمومي از قبيل آتش نشاني، اورژانس و غيره بوده و يا در مسير اتومبيلهاي مربوطه باشد، بايد قبلاً مراتب به اطلاع مسئولين ذيربط رسانده شود تا احياناً در سرويس رساني عمومي وقفه اي ايجاد نشود.

هـ . كليه اشياء زائد از قبيل تخته سنگ، ضايعات ساختماني و يا بقاياي درخت كه ممكن است مانع از انجام كار شده و يا موجب حوادث شوند، از زمين مورد نظر خارج گردند.
كلية كارگراني كه در عمليات خاكي مشغول بكار مي شوند، بايد از تجربة كافي برخوردار بوده و اشخاص ذيصلاح بر كار آنان نظارت نمايند. همچنين ساير افراد از جمله رانندگان و اپراتورهاي ماشين آلات و تجهيزات مربوطه، بايد از اشخاص ذيصلاح باشند.

در صورتيكه در عمليات خاكي از دستگاههاي برقي مانند الكتروموتور براي هوادهي، تخليه آب و نظاير آن استفاده شود، اين گونه دستگاهها بايد با عايت مفاد بخش 12-6-1 به كار گرفته شده و به وسايل حفاظتي مناسب مجهز باشد.

چنانچه محل مورد نظر براي عمليات خاكي نظير حفر چاه در معابر عمومي يا محل‌هائي باشد كه احتمال رفت و آمد افراد متفرقه وجود داشته باشد، بايد با اقدامات احتياطي از قبيل محصور كردن محوطه حفاري، نصب علائم هشدار دهنده و وسائل كنترل مسير، از ورود افراد به نزديكي منطقه حفاري جلوگيري بعمل آيد.
گودبرداري و خاكبرداري (حفر طبقات زير زمين و پي كني ساختمانها)

در صورتيكه در عمليات گودبرداري و خاكبرداري احتمال خطري براي پايداري ديوارها و ساختمانهاي مجاور وجود داشته باشد، بايد از طريق نصب شمع، سپر و مهارهاي مناسب و عايت فاصله مناسب و ايمن گودبرداري و در صورت لزوم با اجراي سازه هاي نگهبان قبل از شروع عمليات، ايمني و پايداري آنها تأمين گردد.
در خاكبرداري هاي با عمق بيش از 120 سانتيمتر كه احتمال ريزش يا لغزش ديواره‌ها وجود داشته باشد، بايد با نصب شمع، سپر و مهارهاي محكم و مناسب نسبت به حفاظت ديواره ها اقدام گردد، مگر آنكه شيب ديواره از زاويه شيب طبيعي خاك كمتر باشد.

در مواردي كه عمليات گدبرداري در مجاورت بزرگراهها، خطوط راه آهن يا مراكز و تأسيسات داراي ارتعاش انجام مي شود، بايد اقدامات لازم براي جلوگيري از لزش يا ريزش ديواره ها صورت گيرد.