بخشی از مقاله
چکیده
چکیده در این مقاله، یک دستگاه تار بندی مکانیزه قالی دستباف که با قابلیت تولید ۲۱ کلاف به طور همزمان طراحی و نمونه سازی و خودکار شده معرفی می شود. این دستگاه اولا توانایی تولید بیش از ۰۹ اندازه کلاف متفاوت در یک مجموعه کامل را به طور خودکار با حفاظت و فرمان رایانه ای دارد. ثانیا دارای قابلیت های چند منظوره می باشد و میتوان با اصلاح و تغییر جزیی، در زمینههای دیگر نیز از آن استفاده نمود. این دستگاه با شماره ۱۹۸۹۲ ثبت اختراع شده است.
۱- مقدمه
در دهه اخیر مسئله توسعه از طریق گرایش به نیروهای بازار و توسعه تکنولوﮊی و کاهس دخالت های دولتی موجب شده تا نقش مدیران و کارآفرینان در توسعه پیش از پیش محسوس شود. اندیشمندی به نام لرد بائر، عدم توسعه کشورهای جهان سوم را نبود قابلیت های مدیریت و ابتکار اقتصادی می شمرد]۱.[ﮊان با تیست سی در ۰۰۸۱ میلادی، کار آفرینی را مختص فردی می دانست که منابع اقتصادی را در از یک حوزه بهره وری و سود پایین به حوزه ای با بهره وری و سود بالا منتقل نماید]۲.[ عامل ایجاد کننده ثروت و ارزش افزوده، افراد لایق و کارآمدی هستند که ایجاد کار می کنند و باعث بوجود آمدن کسب و کار و فعالیت های اقتصادی می شوند که آنها را افراد کارآفرین می نامند]۳.[ در هر کشوری کارآفرینان به صورت بلقوه وجود دارند .
ضروریست تا تلاش شود توانمندیهای انها لفزایش یابد و ساختارهای اقتصادی بطوری متحول شوند که به کارآفرینان بتوانند توانایی های بلقوه خود را تبدیل به بالفعل نمایند]۴.[ آموزش در کارآفرینی نقش مهمی دارد. کسب مهارت در استفاده از فنون تحلیل فرصت های اقتصادی و ترکیب برنامه های عملیاتی، شناسایی و تحریک زاستعداد ها و مهارتهای کارآفرینان منجر می شود]۵.[ کارآفرینی در طراحی و ساخت و تولید، انواع قالی ها از زمان صفوی بویژه در زمان شاه طهماسب و شاه عباس بوجود آمد.
از این دوران حدود ۰۰۰۳ تخته فرش در موزه های مختلف دنیا و مجموعه های شخصی نگهداری می شود]۶.[ صنعت فرش نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. در اولین برنامه توسعه ۵/۴ میلیارد دلار از صادرات غیر نفتی را تولید فرش به خود اختصاص داد و در دومین برنامه صادرات فرش به ۵/۳ میلیارد دلار رسید]۷.[ بسیاری از پژوهشگران، دو عامل کارآفرینی و کسب کارهای کوچک را به عنوان عوامل مهم و کلیدی در پیشرفت صنعتی و اقتصادی یک ملت می دانند
نقش مهم کارآفرینان خلق و توسعه تکنولوﮊی است ]۹.[ کارآفرینان سرمایه های زیر را ایجاد می کنند: الف- سرمایه مالی، ب-سرمایه هنری، ج-سرمایه اجتماعی و د- سرمایه محیطی]۰۱.[ هسریچ و پیترز بر این باورند که کارآفرینی امری مادر ذاتی نبوده بلکه امری اکتسابی است و قابل آموزش دادن است ]۱۱.[ کاسی میرو مهارتهای کارآفرینی را به ۴ طبقه زیر تقسیم نموده که عبارتند از: الف- مهارتهای فنی، ب- مهارت های اجتماعی، ج- مهارتهای ابزاری، و - مهارتهای مدیریتی
آندرسون و دیگران مهارتهای کارآفرینی را به سه دسته زیر تقسیم نموده اند: الف-مهارتهای فردی - مانند نوآوری، ریسک پذیری، توانایی رودرو با ناشناخته ها - ب- مهارتهای ارتباطی - ارتباطات موثر ، مذاکره، چانه زنی، نفوذ و رهبری - ج- مهارتهای فرایندی - توانایی سازماندهی، برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل محیطی - ]۳۱.[ اگر چه سوابق درخشان و شهرت جهانی فرش ایران موجب بر جا ماندن اعتبار آن شده، مع ذالک بنا بر گزارشات بازار قالی ایران، علی رغم بالا بودن قیمت عرضه نسبت به سایر کشورها هنوز با فروش خوبی برخوردار می باشد.
لیکن تولید کنندگان ایرانی می گویند درآمد خوبی را ندارند و دستمزد آنها با توجه به زحمتشان، در نسبت با سایر مشاغل کمتر است و از همین رو بسیاری از کارگاه ها تعطیل شده است. اما می توان با آسانتر کردن مراحل تولید و بالا بردن کیفیت تولید قالی، مشکل فعلی را تا حدی کاهش داد . یکی از مراحل تولید فرش تهیه مواد اولیه آن است که پس از انجام مقدمات برای بافت آماده می شود. در صورتی می توان هزینه های مواد اولیه را کاهش داد که اولا بخش تولید ساماندهی شود و ثانیا از تکنولوﮊی های جدید استفاده گردد .
همچنین ضروری است از روش های نوینی جهت یجاد جاذبه برای کارآفرینان و کارکنان و اشتغال آنها برد، این اقدامات موجب می شود با ارتقاء کیفیت و کاهش هزینه و افزایش انعطاف پذیری بتوان رضایت مشتری را در بازارهای جهانی به دست آورد. در اینجا مراحل مختلف تولید فرش توضیح داده می شود: الف: تهیه مواد اولیه و تولید نخ ; ب: آماده سازی برای بافندگی; ج: بافندگی; د: پرداخت; ه: بازاریابی و فروش. در اینجا به علت اهمیت آن بند الف و ب بیشتر توضیح داده می شود.
الف- تهیه مواد اولیه و تولید نخ: در روش سنتی عملیات تهیه و آماده سازی نخ پنبه یا پشم یا کرک و یا ابریشم به صورتهای دوک - قرقره - ، کلاف برای تارو پود و نخ بافت قالی عرضه می گردد. چون برای انجام مقدمات بر روی نخ و آماده سازی برای بافندگی تولید فرش به روش جدید اقدامی نشده، تولید کلاف چله یا تارهای قالی هنوز به روش قدیم انجام میگردد.
ب – آماده سازی برای بافندگی: در روش سنتی بر روی دو یا سه میله محکم شده روی زمین - یا ریل آهن - نخ چله را میگردانند و یا اینکه روی دستگاه های چهارچوب قالی این کار را انجام می دهند که وقت گیر و تکراری است این کار با زحمت کارگر چله دوان روبروست و مانند آسیاب های قدیم اینکار انجام می شود، در نتیجه کارگر دچار واریس پا و ناراحتی جسمانی می شود و جوانان با رغبت به آن روی نمیآورند و افراد سالخورده نیز قادر به انجام آن نیستند.
در روش سنتی اندازه های قالی به لحاظ ابعاد و کیفیت در بافندگی در ایران به صورت استاندارد وجود ندارد یا اینکه رعایت آن با مشکل روبرو است و تاکنون هیچیک ازکشورهای تولید کننده فرش دستی وسیلهای را برای تارهای قالی به نحوی که قالیهای سنتی دارند تهیه نکردهاند. ضمنا باید توجه داشت کارشناسان جهانی فرش، قالی دست بافت ایران را از روی تارهای ابتدا یا انتهای آن تشخیص می دهند در این صورت بایستی کیفیت قالی همانطور که معروفیت جهانی داشته حفظ شود و تغییری در چگونگی بافت آن ایجاد نشود.
لازم به ذکر است که آماده سازی نخ پشمی یا خامه برای بافندگی به روش سنتی عمل می شود، همانگونه که برای پود زیر روش تازه ای انتخاب نشده است. آنچه مسلم است تنها تغ ییری که در دستگاههای بافندگی فرش دستبافت اتفاق افتاده، تبدیل بعضی از نوع چوبی به آهنی با تغییرات جزئی بوده است و یا چنانچه اقدامی در جهت ساخت دستگاههای جدید صورت گرفته موردی بوده و برای تولید انبوه آن توجیه اقتصادی وجود ندارد . بنابراین جهت ارتقاء کیفیت و فزایش سرعت تولید و انعطاف پذیری، و کاهش ضایعات و هزینه های تولیدی، نیاز به روش و تکنولوﮊیهای جدید می باشد.
در این مقاله تکنولوﮊی جدید طراحی و نمونه سازی شده توضیح داده می شود. این تکنولوﮊی برای اولین بار در ایران طراحی و نمونه سازی شده است. این تکنولوﮊی، آرایش تاربندی قالی را به همان شکل روش سنتی ولی با کیفیت و بهرهوری و سرعت تولید بیشتر حفظ کرده، هزینه های آن را کاهش میدهد و از ضایعات نخ جلوگیری میکند. در نتیجه هزینه تمام شده به روش »کلاف آماده« با استفاده از ماشین ساخته شده کاهش و دقت آن افزایش می یابد، در نتیجه باعث صرفه جویی در وقت و منابع میشود و روش خوبی برای افزایش رقابت پذیری و استاندارد کردن قالیهای ساخت داخل می باشد.
حفظ روش سنتی در تولید فرش دستباف: در چله دوانی به روش سنتی تعداد تارهای مورد نظر نسبت به تراکم قالی و همچنین عرض مورد دلخواه حفظ می شود، هنگام اتمام هر قالی فقط از یک طرف تارهای آن بریده می شود بدین ترتیب که تار قالی در ابتدا به دستگاه دوخته می شود و در اتمام دوخت را باز می کنند و محل برش تار وجود ندارد و در انتهای قالی بافی پس از کرباسه تارهای اصلی را قیچی میکنند. بدین لحاظ است که فرش دستباف بهتر شناخته می شود. تارهای فرش ماشینی چگونه است؟ در روش تهیه فرش ماشینی همچون پارچه بافی تارها روی یک قرقره به عرض ۳ متر - حداکثر - قرار داده می شود. و پس از نصب روی دستگاه بافندگی تعدادی قالی را پشت سر هم می بافد که ابتدا و انتهای از عرض بریده می شود. به این ترتیب ابتدا و انتهای فرش دارای ریشه های مشابه کمی هستند که بعدا ریشه های بلندتر را جداگانه روی قالی می بافند.
در دستگاه ابداعی، نحوه تاربندی به صورت روش سنتی است و هیچ گونه تفاوتی با روش سنتی در آن دیده نمی شود. کلاف آماده به لحاظ دقت ماش ین در شمارش و تنظیم تراکم و داشتن سرعت در تهیه کلاف حائز اهمیت است و از طرفی می توان عرض قالی را به اندازه مورد دلخواه و تراکم آن تغییر داد و به علت تعدد کلاف ها نسبت به یکدیگر تولید با کیفیت بهتری حاصل می شود.
علاون بر آن تفاوت تار فرش ماشینی با تارقالی دستباف –دردر این است که چله قالی دستباف مخصوصا از نظر نوع ریسندگی چله قالی محکم است و دوام بیشتری دارد چرا که بایستی برای قالی بافی کشیده شود ولی کشیدن تار در فرش ماشینی وجود ندارد لذا کیفیت نخ هم مثل قالی دست بافت نیست، حال به تهیه کلاف آماده از طریق دستگاه جدید کشش توجه کنید چون نخ کنترل می شود و چنانچه قبل از آن کیفیت لازم را نداشته باشد رفع می شود. لذا مشکل پاره شدن تار در زمان قالی بافی هم رفع می شود .
شاید متخصصان اهل فن بگویند: سرچله های قالی را به روش سنتی مقرون به صرفه ندانند. بایستی بگوییم که در این صورت حفظ بازار جهانی را برایمان میسر می سازد و از طرفی سرچله ها قابل استفاده در تولیدات دیگر است که در صنایع دستی از آن استفاده می شود و از طرفی عرض های متفاوتی را می توانیم در تولید به کار ببریم. بعلاوه روش سنتی قالی بافی در منزل هم حفظ می شود.
