بخشی از مقاله
آیا همبستگی ژنتیکی بین ژن CACNA1A و فرم معمول میگرن در شهر اصفهان وجود دارد؟
چکیده
مقدمه:
میگرن همیپلژیک خانوادگی (familial hemiplegic Imigraine یا FHM)، یک نوع نادر از میگرن است که نقش ژن CACNA1A در آن به اثبات رسیده است. در مطالعه ی حاضر، ۶ جهش شایع ژن CACNAl A بر روی بیماران مبتلا به فرم معمول میگرن در جمعیت اصفهان بررسی شد.
روشها:
جمعیت مورد مطالعه شامل ۷۴ بیمار بود که به دو گروه با سابقه ی فامیلی و بدون سابقه ی فامیلی ابتلا به میگرن تقسیم گردیدند. اطلاعاتی نظیر فرکانسی و مدت زمان حملات میگرنی، شدت بیماری و کیفیت زندگی بر اساسی پرسشنامه ی گرده آوری شد. نمونه های DNA بیماران برای تعیین توالی اگزون های ژن آمده شد.
یافته ها:
بیمار مبتلا به میگرن با سابقه ی فامیلی و ۲۴ بیمار بدون سابقه ی فامیلی بودند. میانگین + انحراف معیار تعداد حملات میگرن در ماه (فرکانس) و مدت زمان حملات میگرنی (میزان سردرد بر حسب ساعت در ماه)، شدت بیماری و کیفیت زندگی در مبتلایات به میگرن با سابقه ی فامیلی به ترتیب و در بیماران بدون سابقه ی فامیلی به ترتیب بود. تنها تفاوت معنیدار در کیفیت زندگی در دو گروه بیماران مشاهده شد آنالیز تعیین توالی در ژن CACNAl A در ۳۰ بیمار مبتلا به میگرن با سابقه ی فامیلی مثبت نشان داد که در ۹ نفر از بیماران پلی مورفیسم در اگزون ۱۶ وجود داشت. همچنین در تعیین توالی هیچ جهشی مشاهده نگردید. در این تحقیقی ارتباط معنی داری بین میانگین فرکانس، مدت زمان حملات میگرنی، شدت بیماری و کیفیت زندگی با پلی مورفیسم دیده نشد.
نتیجه گیری:
دادههای این مقاله حاکی از آن است که در بین ۳۰ بیمار مبتلا به میگرن در جمعیت اصفهان، هیچ جهشی مشاهده نشد. به عبارت دیگر ارتباطی بین ژن درگیر در FHM و مبتلایان به میگرن در اصفهان وجود ندارد.
مقدمه
میگرن یک اختلال رایج نورولوژیک با شیوع ۱۶ درصدی در جمعیت عمومی است به گونه ای که ۲۰ درصد از جمعیت بزرگسالان را شامل می شود (۱) و در زنان (با شیوع ۲۴ درصد) شایع تر از مردان (با شیوع ۱۲ درصد) است (۲). دو الگوی اصلی این بیماری میگرن بدون او را و میگرن همراه با اورا است که در نوع اخیر سر درد با یک نشانه ی نورولوژیک همراه است (۳-۴). مطالعه بر روی دو قلوها و خانواده های آن ها نشان میدهد که عواملی ژنتیکی به ویژه در MA نقشی دارندل (۳-۲). این بیماری از نظر ژنتیکی پیچیده است؛ چرا که عوامل محیطی و ژنتیکی بسیاری در آن نقش دارند. در نیمی از بیماران یکی از خویشاوندان درجه ی اول مبتلا به میگرن ست که خود نشان دهنده ی ارتباط بالای این بیماری با ژنتیک و وراثت است (۴). با وجود بعضی از موارد HeterOgenicity کلینیکی در MA و زیر شاخه های Mochi MO و همکاران (۵) به وسیله ی آنالیز Segregation امکان وجود یک علت مشابه یا مشترک ژنتیکی را برای این دو نوع میگرن مطرح کردند؛ مطالعات دیگری نیز به تأیید این مطلب پرداختند (۶). میگرن همیپلژیک خانوادگی
( FHM یا میگرنهای ارثی است که نوعی سر درد ارثی اتوزومال غالب نادر از زیر شاخه های MA است (۲). از نظر ژنتیکی، FHM یک بیماری ناهمگن (هتروژن) است. JOutel و همکاران اولین ژن درگیر در این بیماری را در بازوی کوتاه کروموزوم ۱۹ شناسایی کرد (۷). بعد از آن Ophoff و همکاران این ژن را CACNL1A4 نام گذاری کردند (۸).
محصول این ژن، زیر واحد CIl A کانال کلسیمی وابسته به ولتاژ از نوع P/Q است (۸). این کانال ها ساختار پروتئینی دارند که از چند زیر واحد پروتئینی بزرگ تشکیل شده است و محل استقرار آن ها در غشای هسته است. در هنگام دپلاریزاسیون غشا، این کانال باز می شود و به یون کلسیم اجازه ی ورود به درون سلول را میدهد. در سلول های عصبی، کانال های مذکور نقش مهمی در تحریک نورون و آزاد شدن نوروترانسمیترها دارند (۱۰-۹). ژن CACNA1A ژن بزرگی با ۴۷ اگزون است و اگزون ۴۷ آن شامل تکرارهای CAG است که وضعیت پلی مورفیک دارد (۸). جهش در این ژن در حدود ۵۰ درصد خانواده ها با سابقه ی FHM و علایم مغزی گزارش شده است. تاکنون حدود ۱۵ جهش در ۳۱ خانواده با علایم FHM و دو مورد تک گیر با علایم میگرن همی پلژیک گزارش گردیده است (۱۱-۲۰، ۸). تمام ۱۵ جهشی از دسته جهشهای بد معنی (MiSSenSe) می باشند که باعث تبدیل کد یک اسید آمینه به اسید آمینه ی دیگر می شوند (۲۱). از سوی دیگر گزارشهای مختلفی مبتنی بر امکان دخالت ژن CACNAl A در میگرن بدون داشتن علایم همیپلژیک هم وجود دارد (۲۳-۲۲)، اما برخی مطالعات دیگر نشان دهنده ی وجود تناقضاتی هستند (۲۶-۲۴). هدف این مطالعه بررسی جهش در ژن CACNAl A در بیماران مبتلا به میگرن MA و MO با سابقه ی فامیلی مثبت در ساکنین اصفهان بود.
روش ها دو زیر مجموعه میگرن یعنی میگرن MA و MO به وسیله ی پرسش و بررسی توسط نورولوژیست بالینی و طبق ضوابط انجمن بین المللی سر درد (HISیاJ. L. (International headache Society همه ی اطلاعات شامل جنسی، سن، سابقه ی خانوادگی، علایم اورا، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، متوسط زمان و تعداد حملات سر درد در ماه در ۷۴ مورد بیمار توسط پرسشنامه گردآوری شد. شدت سر درد به وسیله ی پرسشنامه ی آزمون شدت اثر سر درد (Headache impact test یا HIT0) و کیفیت زندگی بیمار بر طبق پرسشنامهی کیفیت زندگی ویژه ی میگرن (ا.MSQ V2 یا (Migraine-specific quality of life questionnaire مورد بررسی قرار گرفت (۲۷). به دنبال مطالعات ژنتیکی (کشف جهش در FHM) برای بررسی جهش ۳۰ بیمار که سابقه ی خانوادگی MA و MO در خویشاوندان درجه ی اول خود داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند. DNA ژنومی از سلول های خون محیطی به همراه EDTA به وسیله ی مینی کیت DNA کیاژن استخراج شد ( 51304 :cat NO). با توجه به مطالعات انجام پذیرفته، مشخص شد که چهار اگزون ۵، ۱۶، ۳۲ و ۳۶ فراوان ترین جهشی ها (T666M ، S218L 1 (I.1811 L W1683R L1682P R1667W خانواده های دارای FHM دارا می باشند (۳۰-۲۸، ۸). واکنش PCR در حجم ۵۰ میکرولیتر که شامل ۱۰۰-۲۰۰ نانو گرم DNA بیمار، ۱۰ پیکومول از پرایمرهای پیشرو و معکوس، ۲/۵ میلی مول MgCl2، ۲۰۰ میلی مول از هر dNTP و ۱ واحد Roche diagnostics) Taq DNA polymerase Germany Mannheim( انجام شد. شرایط دمایی PCR به شرح زیر بود: ۳۰ ثانیه در دمای ۹۴ درجه ی سانتیگراد، ۳۰ ثانیه در دمای ۶۰ درجه ی سانتیگراد و ۴۵ ثانیه در دمای ۷۲ درجه ی سانتیگراد برای ۳۵ سیکل و به دنبال آن یک دور ۷ دقیقه ای در دمای ۷۲ درجه ی سانتیگراد و سپس از ۶ دقیقه واسرشت اولیه در دمای ۹۵ درجه ی سانتیگراد انجام شد. توالی پرایمرهای مورد استفاده در جدول ۱ گزارش گردیده است. محصول مورد نظر به مدت ۵۰ دقیقه در ژل آگاروز ۲ درصد درون XTBE 5.() با ولتاژ ۱۱۰ گسترش پیدا کرد و در رنگ آمیزی با برماید اتیدیم ۰/۰۰۲ میلی گرم در میلی لیتر قابل رؤیت شد. محصولات PCR با کیفیت، جهت تعیین توالی ارسال شد. نتایج تعیین
توالی با توالیهای منتشرشده توسط مقایسه شد.
آنالیز آماری به وسیله ی نرم افزار SPSS نسخه ی ۱۸ انجام شد. مقایسه ی مشخصههای کلینیکی زیر شاخه های میگرن و پلی مورفیسم و سابقه ی خانوادگی ابتلا به میگرن به وسیله ی آزمونهای به دست آمد.
یافته ها
74 بیمار وارد مطالعه شدند. مقایسه ی مشخصات اولیه، شدت، تعداد حملات، مدت حملات و کیفیت زندگی بیماران بر اساس سابقه ی فامیلی ابتا به میگرن در بستگان درجه ی اول در جدول ۲ آمده است.
بر طبق MSQ Scale کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به میگرن با سابقه ی فامیلی میگرن در بستگان درجه ی اول به شکل معنی داری کمتر از از بیماران مبتلا به میگرن بدون سابقه ی فامیلی ابتلا به میگرن در بستگان درجه ی اول بود
آنالیز جهشی چهار اگزون ژن CACNAl A نشان دهنده ی هیچ جهشی نبود ولی پلی مورفیسم گزارش شده ای به شکل تغییر G به A در اگزون ۱۶ در ۹ بیمار مشاهده شد (شکل ۱).
هیچ رابطه ی معنی داری مابین پلی مورفیسم و نوع میگرن، شدت، تعداد حملات، مدت سر درد، کیفیت زندگی در بیماران با سابقه ی فامیلی میگرن مشاهده نشد (جدول ۳).
بحث
در بیماران مورد مطالعه ی ما، هیچ جهشی در اگزون های مورد بررسی ژن CACNAl A دیده نشد،
ولی پلی مورفیسم شناخته شده ای به شکل تغییر G به A در اگزون ۱۶ در ۹ بیمار مشاهده گردید . میگرن یک بیماری پلی ژنیک و چند عاملی میباشد که عوامل ژنتیکی به همراه عوامل محیطی در بروز آن نقش دارند. مطالعات مختلف نشان می دهد که عوامل ژنتیکی در میگرن با او را نسبت به میگرن بدون او را از اهمیت بیشتری برخوردار هستند (۲۱).
FHM تنها شکل میگرن با او را است که به صورت مونوژنیک به ارتث می رسد، اما CACNAl A تنها ژن مستعد در انواع میگرن به حساب نمی آید (۲۱). در این مطالعه جهشی در ژن CACNAl A دیده نشد. مطابق با یافته های ما، برخی مطالعاتش
