بخشی از مقاله
چکیده
امروزه سازمان ها با میزان داده های زیادی سرو کار دارند، جهت پردازش این داده ها، و تبدیل آنها به اطلاعات موثر برای استفاده مدیران نیاز به پیاده سازی هوش تجاری می باشد. سیستم های هوش تجاری ابزاری را فراهم می کنند که براساس آن نیازهای اطلاعاتی سازمان به شکل مناسبی پاسخ داده شود امروزه سازمان ها در اندازه ها و سطوح مختلف از هوش تجاری استفاده می کنند. سازمان ها برای ماندن در بازار رقابتی، ناگزیر به استفاده از هوش تجاری می باشند، ولی آنچه مهم است فقط استفاده از هوش تجاری باعث موفقیت سازمان نمی شود، و این موفقیت هوش تجاری است که باعث موفقیت سازمان می گردد.
از جمله عوامل مهم در موفقیت هوش تجاری، موجود بودن قابلیت سازمانی جهت پیاده سازی هوش تجاری می باشد. در این تحقیق به بررسی قابلیت های سازمانی موثر جهت پیاده سازی و موفقیت هوش تجاری پرداخته می شود. این قابلیت ها شامل، زیر ساختهای سازمانی - بستر نرم افزاری، بستر سخت افزاری، حمایت مالی - ، مدیریت دانش و مهارت منابع انسانی، مدیریت حمایت از ریسک، مدیریت تغییر، مدیریت ارتباطات برون سازمانی می باشد.
-1 مقدمه
در سال های اخیرکسب اطلاعات مفید در سازمان ها اهمیت زیادی پیدا کرده است. و مدیران برای گرفتن تصمیم های موثر، با حجم زیادی از اطلاعات مواجه هستند، و لازم است اطلاعات مفید در اختیار داشته باشند. امروزه استفاده از سیستم های اطلاعاتی موجود - سیستم مدیریت اطلاعات، سیستم پشتیبانی از تصمیم... - انتظارات تصمیم گیرنده گان سازمانی را در بعضی از موارد برآورده نمی سازد.
گرفتن تصمیم در فوریت های زمانی، سد کردن رقابت، به دست آوردن اطلاعات از دیدگاههای مختلف و تحلیل های مداوم بر روی آنها، از جمله مواردی هستند که توسط هوش تجاری حمایت نمی شود - اُلسزاک و همکاران3 ، . - 2007 سازمان های زیادی از هوش تجاری استفاده می کنند، و میلیون ها دلار در این بخش هزینه می کنند، ولی همه آنها موفق نیستند، و بعد از مدتی دچار شکست می شوند، - آنجرینی4، - 2011 تحقیقات زیادی در مورد عملکرد مناسب و استفاده از تکنولوژی هوش تجاری در دسترس می باشد.
ولی با این حال تعدادی از سازمان هایی که جهت رشد بیشتر از هوش تجاری استفاده می کنند دچار شکست می شوند، علت عدم موفقیت هوش تجاری در چیست؟ جهت موفقیت هوش تجاری مطالعات گوناگونی صورت گرفته است. هوش تجاری شامل عناصر فنی و سازمانی است. - واتسون و همکاران6 ، . - 2006 حال آنکه توجه بیشتر بر روی قابلیت و عناصر فنی هوش صورت گرفته است، در حال که موفقیت هوش تجاری مربوط به قابلیت سازمانی نیز می باشد - واتسون، . - 2007 در تحقیقات صورت گرفته بیشتر تمرکز بر روی عناصر فنی هوش تجاری است. در مطالعات صورت گرفته عناصر فنی شامل کیفیت داده، کیفیت منبع، تعامل با سیسستم های دیگر، دسترسی کاربر، قابلیت اطمینان، انعطاف پذیری و مدیریت ریسک به عنوان عوامل موفقیت معرفی شدند - ایسیک و همکاران 7 ، . - 2012 ولی باید توجه داشت عامل مهم در موفقیت هوش تجاری عامل آمادگی و صلاحیت سازمانی است که توجه کمی به آن شده است.
آمادگی سازمانی از موارد مهم و تاثیرگذار در موفقیت هوش تجاری می باشد. - آنجرینی و زکی، . - 2011 صلاحیت سازمانی می تواند به عنوان عاملی مهم برای برای موفقیت هوش تجاری در سازمان ها باشد. با توجه به مزیت رقابتی که هوش تجاری برای سازمان ها ایجاد می کند، لازم است آمادگی سازمان به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد. طبق پژوهش های صورت گرفته می توان برای موفقیت هوش عوامل مختلفی را بررسی کرد.
آنچه باید تمرکز زیادی روی آن صورت گیرد صلاحیت ها و قابلیت های سازمانی می باشد. این پژوهش به دنبال شناخت ویژگی های خاصی است که با استفاده از آن سازمانی موفقیت هوش تجاری را تضمین نماید. قابلیت، حد مشخصی است که نتایج به دست آمده در مجاورت یا بالاتر از آن حد باشند - گرَد و همکاران8، . - 1995 در واقع میزان آمادگی یک سازمان برای استفاده از هوش تجاری مشخص کننده این است که آیا این سازمان قابلیت استفاده از هوش تجاری را دارد یا خیر.
-2 هوش تجاری9
النا و همکارانش در سال 2009 ، هوش تجاری را این گونه تعریف کردند، هوش تجاری به تکنیک هایی مبتنی بر کامپیوتر اطلاق می شود که برای آنالیز داده استفاده می شود به عنوان مثال برای محاسبه هزینه و درآمد فروش. فن آوری هوش تجاری، نمایش تاریخی، فعلی، و اخباری از عملیات کسب و کار ارائه می کنند، - هاوسون10، . - 2008 کارکردهای رایج تکنیک های هوش تجاری گزارش دهی، تجزیه و تحلیل، داده کاوی، مدیریت عملکرد تجاری و تحلیل پیش بینی کننده می باشند.
یک سیستم BI می تواند یک سیستم پشتیبانی از تصمیم گیری نامیده شود. گاهی اوقات هوش تجاری به عنوان مترادف هوش رقابتی به کار می رود. زیرا هر دو تصمیم گیری را پشتیبانی می کنند در کل می توان گفت هوش تجاری، هوش رقابتی را شامل می شود - آنجرینی، . - 2011 هوش تجاری به برنامه های کاربردی یا فن آوری هایی اطلاق می شود که به منظور جمع آوری، یکپارچه سازی، تجزیه و تحلیل و ارایه داده های کسب و کار در سازمان مورد استفاده قرار می گیرد و منجر به تصمیم گیری موثر در سازمان می شود، - هاسون،. - 2008 برای هوش تجاری تعاریف متعددی وجود دارد، اطلاعات و تحلیل های تجاری در چارچوب فرایندهای کلیدی کسب وکار که منجر به تصمیم گیری و اقدامات درست در سازمان می شود و باعث بهبود عملکرد تجارتی در سازمان می شود، - ویلیام و همکاران، 11. - 2007 در تعریفی دیگر، هوش تجاری به عنوان مجموعه ای است از فرایندها که داده های خام را به اطلاعاتی مفید تبدیل می کنند.
- اولسون، 12. - 2007 هاسون می گوید، هوش تجاری اجازه می دهد تا مردم در تمام سطوح سازمان با دسترسی و تعامل و آنالیز داده فرایند تجارت را بهبود بخشیده و باعث کشف فرصت های موثر می شود، هوش تجاری یک موضوع جالب برای سیستم های اطلاعاتی است، که متشکل از فرایندها، کاربران و اطلاعات می باشد و باعث بهبود عملکرد سازمان ها می شود. بطور کلی می توان گفت دو رویکرد برای هوش تجاری وجود دارد، بعضی آن را یک رویکرد جامع و پیچیده معرفی می کنند برای پشتیبانی از تصمیم گیری در سازمان ها، دیگران آن را یک دیدگاه فنی می دانند، - وایت و هاستمن،. - 2006 در حقیقت هوش تجاری هم شامل عناصر فنی و هم عناصر سازمانی است، - واتسون و همکاران ،. - 2007 و همین طورگفته شده: هوش تجاری با پیش بینی تغییرات در تقاضای محصول و یا تشخیص افزایش در سهم بازار محصول جدید یک رقیب و پاسخ سریع، با معرفی یک محصول قابل رقابت، به سازمان ها در جهت تحقق اهداف شان کمک می کند.
-3 موفقیت هوش تجاری
طبق پژوهش های صورت گرفته، هوش تجاری در سازمان ها باعث ایجاد مزیت رقابتی می شود، زمانی سازمان ها متوجه سود حاصل از هوش تجاری می شوند، که هم گام با استراتژی های خود باشند. - ویاین،14. - 2008 بسیاری از سازمان ها در تلاش جهت اندازه گیری اثرات حاصل از هوش تجاری در سازمان ها می باشند، بهر حال موفقیت هوش تجاری می توان به عنوان ارزش مشترکی که یک سازمان از سرمایه گذاری در هوش تجاری می تواند به دست آورد تعریف شود.
با این حال اینکه چگونه موفقیت هوش تجاری تعریف شود، بستگی دارد به اینکه چه سودی از طرح ابتکاری هوش تجاری برای سازمان حاصل می شود. اندازه گیری موفقیت هوش تجاری به دیدگاه سازمان و ماهیت مشکلی که در سازمان می باشد، بستگی دارد. - مل ویل15، . - 2004 سنجش میزان افزایش بهره وری، - اکرسون16، - 2007 یا مقدار کاهش هزینه، - آرتیمارک17، 2006 - ، از جمله موارد اندازه گیری میزان موفقیت هوش تجاری است. یا موفقیت از طریق سنجیدن ذهنی - لنکویست و همکاران 18، - 2006 که شامل اندازه گیری رضایت از تصمیم های گرفته شده با استفاده از هوش تجاری می باشد.
موفقیت هوش تجاری با اندازه گیری مزایای به دست آمده از سیستم های هوش تجاری قابل سنجش است، - آنجرینی و همکاران، . - 2011 بعضی در پی کسب منافع ملموس و استفاده از اقدامات صریح و روشن، مانند بازگشت سرمایه، بهبود بهره وری عملیاتی، و یا افزایش سود آوری سازمان می باشند، بعضی دیگر علاقمند به اندازه گیری منافع نامحسوس، مانند درک درست کاربران از هوش تجاری، حمایت سرمایه گذاران از هوش تجاری، درصد کابران موفق می باشد، - ایسیک و همکاران، . - 2013 موفقیت هوش تجاری با مقایسه میزان هزینه های انجام شده و مقدار سود به دست آمده سنجیده می شود، - پیرتیمارکی و همکاران19، . - 2006 همچنین موفقیت هوش تجاری با سنجش میزان ارزش مثبت که یک سازمان از سرمایه گذاری در هوش تجاری به دست می آورد مربوط می شود، - سابحروال و همکاران20، . - 2010 با سنجش میزان کاهش هزینه، بهبود سود آوری، بهبود بهره وری می توان میزان موفقیت هوش تجاری را سنجید.
-4 قابلیت سازمانی و موفقیت هوش تجاری
هوش تجاری هم شامل عناصر فنی و هم عناصر سازمانی است، - واتسون و همکاران ، 21. - 2007عوامل مربوط به موفقیت هوش تجاری به دو بخش تقسیم می شوند که در جدول شماره 1 به آن اشاره شده است.
