بخشی از مقاله
بررسی مقایسهای روشهای سنتز داروی استامینوفن
چکیده:
در این پژوهش سنتز استامینوفن به دو روش انجام شده است، در روش اول -4 آمینوفنول و انیدرید استیک با آب دوبار تقطیر مخلوط شد و به مدت نیم ساعت تحت تقطیر برگشتی در دمای 90˚Cبود، رسوب استامینوفن تشکیل و با انجام تبلور مجدد بلور استامینوفن تولید شد. در روش دوم، در ابتدا -4 هیدروکسی استوفنون اکسیم تولید شد. سپس اکسیم سنتز شده به روش نوآرایی بکمن، با حضور نانو سیلیکا سولفوریک اسید، اکسیم به استامینوفن تبدیل شد.
کلماتکلیدی: استامینوفن، نوآراییبکمن،4 -هیدروکسیاستوفنوناکسیم، نانوکاتالیستها
مقدمه
هدف از این طرح بررسی امکان سنتز این دارو در ایران با توجه به امکانات و تسهیلات داخلی است. داروی استامینوفن که با نام تجاری تیلینول((Tylenol یا بر اساس ترکیب با مواد دارویی دیگر مثل کافیین و ایبوبروفن با نام آسفین روانه بازار می شود، علاوه بر خاصیت تسکین دهندگی درد و تب به عنوان ماده فعال در داروهای آلرژی، سرفه، سرماخوردگی، آنفولانزا و بیخوابی نیز به کار برده می شود(.(1 استامینوفن به اشکال دارویی مختلف (قطره،شیاف،شربت،قرص) تولید میشود و به دلیل اهمیتی که به عنوان مسکن درد و تب دارد در طی سالها به شیوه های مختلف، تولید و مورد استفاده قرار گرفته است، ولی در سالهای اخیر با مطرح شدن مقوله ی شیمی سبز به طور گسترده باعث شده است که تولید کنندگان دارو به روشهای نوین در ساخت داروها رو بیاورند، که بدین منظور و در سال 2012 با کاتالیستهای مختلف و در شرایط بدون حلال و طی فرآیند نوآرایی بکمن (Beckmann Rearrangement) اقدام به تولید آمیدها نمایند، که استامینوفن نیز جزء این گروه از داروهاست(-4 .(3 تأثیر استامینوفن حدود12دقیقه بعد از مصرف خوراکی آن شروع میشود، مکانیسم اثر آن در کاهش تولید پروستاگلاندینهاست که با اثر بر مغز و نخاع تولید این ماده را کاهش می دهد، زیاده روی در مصرف آن باعث بروز آسیب کبدی میشود، لیکن بدین منظور و در سال 2014 سازمان غذا و دارو آمریکا ( FDA ) به تمامی پزشکان اعلام نمود:»به منظور جلوگیری از آسیب کبدی از تجویز مسکن استامینوفن به مقدار بیشتر از 325mg خودداری نمایند.« در همین راستا آماری اعلام شده است مبنی بر اینکه بیش از نیمی از آسیبها و نارساییهای کبدی در آمریکا به دلیل مصرف زیاد داروی استامینوفن همراه با مواد مخدر و نوشیدن الکل است(.(2
تجربی
روشهای سنتز
1. سنتز به روش استفاده از-4آمینوفنول
در یک بالون دو دهانه 50mL، پارا آمینو فنول 05 mmol)، (0/0 g و آب دوبار تقطیر 38 mmol)، (15 mL ریخته شد، سپس به مخلوط بالا انیدرید استیک 63 mmol)، (6 mL به آرامی اضافه شد. این آزمایش در چند نوبت (جدول (1 با مقادیر و دماهای متفاوت انجام شد و پیشرفت واکنش نیز با انجام تست TLC (حلال شاهد اتیل استات و حلال محصول، نسبت 9:1، متانول : کلروفرم) تأیید شد، رسوب در شرایط خلاء با آب دوبار تقطیر شسته و تبلور مجدد شد، سپس محصول وزن ، و راندمان گیری انجام شد. طبق جدول شماره 1 مرحله سوم که شرایط بهینه بود راندمان بیشتر شد.
.2 سنتز به روش استفاده از -4هیدروکسی استوفنون وتشکیل اکسیم
در این روش از نوآرایی بکمن برای تبدیل اکسیم به پاراستامول استفاده میشود.
در یک بالن50mL، -4 هیدروکسیاستوفنون(36 mmol، (5g، هیدروکسیآمینهیدروکلرید 42 mmol) ، (3g، و سدیم استات 45 mmol)، (3/75 g ریخته شد، این آزمایش را در چند نوبت(جدول(2 با مقادیر متفاوت آب دوبار تقطیر، حلال اتانول، در زمان و دمای متفاوت تحت تقطیر برگشتی انجام شد، پیشرفت واکنش نیز با انجام تست TLC (نسبت 1:1اتیل استات و-n هگزان در تانک حلال و اتانول + ماده اولیه در تانک شاهد) تأیید شد، رسوب در دستگاه تبخیر کن چرخان تشکیل شد و پس از شستشو با اتانول 50%، خشک شد، راندمانگیری انجام شد، سپس توسط طیف IR و نقطه ذوب تأیید شد، که در مرحله چهارم(جدول(2 با توجه به شرایط بهینه راندمان بیشتر شد.
.1-2 تهیه استامینوفن به روش اثر اسید سولفوریک بر اکسیم
