بخشی از مقاله
چکیده
امروزه با توجه به قرارگرفتن ایران در زمره مناطق خشک و نیمهخشک، همچنین خشکسالیهاي اخیر و افزایش جمعیت، استفاده از آبهاي نامتعارف چون پساب شهري بهعنوان یک منبع آب پایدار در برنامهریزي آبیاري بیشازپیش موردتوجه قرارگرفته است؛ بنابراین، این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر آبیاري گیاه ترب سفید با پساب شهري خرمآباد در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشکده لرستان بهصورت گلدانی و در قالب طرح بلوك کامل تصادفی با شش تیمار . 100 : _درصد پساب، : _ . _80 درصد پساب و20 درصد آب معمولی 60 : _.درصد پساب و 40درصد آب معمولی، . _ 40 : درصد پساب و60 درصد آب معمولی، 20 : _. _ درصد پساب 80 درصد آب معمولی، و 100 : . _ درصد آب معمولی و در چهار تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد پساب تأثیر معنیداري در سطح پنج درصد روي عملکرد و کارایی وزنتر و خشک اندام هوایی و غده ترب سفید دارد. دربین تیمارهاي مختلف پساب، بیشترین عملکرد با مقادیر وزنتر غده 9026/6 کیلوگرم درهکتار، وزنتر اندام هوایی 24109 کیلوگرم در هکتار، وزن خشک غده 1393/7 کیلوگرم در هکتار، وزن خشک اندام هوایی 3698/1 کیلوگرم درهکتار مربوط به تیمار _ . بود و کمترین عملکرد با مقدار 5016کیلوگرم بر هکتار براي وزنتر غده، 13280 کیلوگرم بر هکتار براي وزنتر اندام هوایی 312/58 کیلوگرم برهکتار براي وزن خشک غده و 899/59 کیلوگرم بر هکتار براي وزن خشک اندام هوایی مربوط به تیمار . _ - شاهد - محاسبه گردید. همچنین بیشترین مقادیر کارایی مصرف آب براي وزن ترغده 2/205 کیلوگرم بر مترمکعب، وزنتر اندام هوایی5/967 کیلوگرم برمترمکعب مربوط به تیمار T100.0 وکمترین کارایی مصرف آب وزنتر غده و اندام هوایی به ترتیب 1/2675، 3/29 کیلوگرم بر مترمکعب، وزن خشک غده و اندام هوایی به ترتیب0/075، 0/2225 کیلوگرم بر مترمکعب مربوط به تیمار T0.100 محاسبه گردید.
کلمات کلیدي: آبهاي نامتعارف، پساب، عملکرد گیاه، کارایی مصرف آب.
مقدمه
با توجه به کمبود منابع آب تجدید پذیر، افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش حجم تقاضا به آب باکیفیت خوب، حفظ منابع آب باکیفیت بالاتر براي مصرف شهري و استفاده از آب باکیفیت پایینتر جهت مصارف کشاورزي امري ضروري است - فرمانی فردو همکاران، . - 1396 امروزه استفاده از آبهاي نامتعارف چون پساب شهري که میتوان از آن بهعنوان یک منبع آب پایدار نام برد بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک در برنامهریزي آبیاري بیشازپیش موردتوجه قرارگرفته است . - Ebrahim et al., 2016 - پساب منبع ارزشمندي از مواد مغذي براي رشد گیاه میباشد، همچنین مواد آلی موردنیاز براي حفظ باروري خاك را فراهم میکند . - Mousavi et al., 2014 - ارست و همکاران - 1394 - بهمنظور بررسی اثر آبهاي نامتعارف بر خصوصیات شیمیایی خاك آزمایشی را شامل 5 تیمار آب چاه، پساب، آبشور، آب لبشور و تلفیق پساب و آب بشور به مدت 6 ماه در قم انجام دادند. نتایج نشان داد که استفاده از پساب بهطور معنیداري موجب افزایش قلیایت، ماده آلی و عملکرد گیاهان تحت کشت شده بود. در پژوهشی دیگر، اثر استفاده از فاضلاب تصفیهشده بر رشد و عملکرد انگور در لبنان مورد ارزیابی قرار گرفت، نتایج نشانگر افزایش 40 درصدي عملکرد گیاه نسبت به تیمار آبیاري شده با آب چاه بود. . - Husseiki et al., 2017 - هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر آبیاري با سطوح مختلف پساب بر عملکرد و کارایی صرف آب در ترب سفید میباشد.
مواد و روشها
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر آبیاري گیاه ترب سفید با پساب شهري خرمآباد در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشکده لرستان بهصورت گلدانی و در قالب طرح بلوك کامل تصادفی با شش تیمار 100 T0.100 درصد آب معمولی، 80: T20.80 درصد آب معمولی و 20 درصد پساب 60 :T40.60 درصد آب معمولی و 40 درصد پساب ، 40 : T60 .40درصد آب معمولی و60درصد پساب ،20 : T80.20درصد آب معمولی و80 درصد پساب و 100: T100.0درصدپساب و در چهار تکرار انجام شد. جهت انجام این پژوهش قبل از کاشت اقدام به نمونهبرداري از خاك مزرعه دانشکده کشاورزي با عمق0-30 سانتیمتري نمونهبرداري شد. پس از نمونهبرداري؛ نمونهها به آزمایشگاه خاکشناسی منتقل شد. برخی از خصوصیات فیزیکی شیمیایی خاك در جدول - - 1 آمده است.
براي آبیاري از فاضلاب تصفیهشده شهري خرمآباد - که با دو سیستم هوادهی گسترده توأم با لاگون بیهوازي و سیستم لجن فعال تصفیه میگردد - و آب چاه استفاده گردید. میزان نیاز آبی از روش رطوبت وزنی خاك قبل از آبیاري محاسبه شد. بذر گیاه ترب از شرکت پاکان بذر اصفهان تهیه گردید. پس از چهار برگه شدن ترب ها تیمار آبیاري اعمال گردید و پس از رسیدن گیاه، غده گیاه و اندام هوایی آن وزن شد و بعد از قرار دادن هر یک در پاکت هاي جداگانه به مدت 48 ساعت و با دماي 70 درجه سانتیگراد در آون قرار داده شد سپس وزن خشک گیاه اندازهگیري شد. کارایی مصرف آب با استفاده از فرمول زیر محاسبه گردید.
نتایج و بحث
نتایج تجزیه واریانس اثر تیمارهاي مختلف پساب بر عملکرد گیاه ترب سفید درجدول - 2 - نشان داده شده است. میزان عملکردو اجزاي عملکرد ترب سفید تحت تاثیر پساب قرار گرفت و در سطح پنج درصد معنی دار می باشد.
جدول -2 تجزیه واریانس کاربردسطوح مختلف پساب بر عملکرد گیاه ترب سفید
