مقاله تأثیر انتخاب انفرادی بر ارزش ژنتیکی افزایشی و ارزش شاخص انتخاب در کرم ابریشم

بخشی از مقاله

چکیده

این آزمایش بهرمنظور بررسی تغییرات ارزش ژنتیکی و شاخص انتخاب صفات اقتصادي کرم ابریشم تحت شرایط انتخاب انفراديرانجام شد.رهر لاین شامل دو گروه انتخابی و تصادفی بود.رانتخاب افراد در کلیه لاینرهارتنها در جامعه مبنا صورت گرفته و تمام رتلاقیرهاردر نسلرهاي بعد بصورت تصادفی انجام شده اند.رپیشربینی ارزش ارثی عارزش ژنتیکی افزایشیلاردر کل لاینرهارو هر لاین، و ارزش ژنتیکی افزایشی افرادراندازهرگیري شد.رطبق نتایج این تحقیق اثر لاین، نسل عسال-ررفصللا،ر و گروه معنیردار بودرعP<0/01لا؛ درحالیکه اثر جنسیت فقط روي ارزش اصلاحی صفت وزن پیله عP<0/05لارو درصد قشر پیله عP<0/01لارمعنیردار بود.ردر اکثر لاینرها، میانگین ارزش اصلاحی در گروه تصادفی در دو نسل آخر عنسلرهاي سوم و چهارملاربیش از نسلرهاي اولیه بود.رلیکن مقدار ارزش اصلاحی گروه انتخابی در نسل اول به دلیل تأثیر مستقیم انتخاب، بیش از نسلرهاي دیگر بودرو در نسلرهاي بعد بهرتدریج کاهش یافت. رارزش ژنتیکی لاینرها هم براي صفات وزن پیله، وزن قشر پیله و شاخص انتخاب در گروه انتخابی بهرطور معنیرداري بیش از گروه تصادفی بودرعP<0/01
واژه هاي کلیدي: شاخص، انتخاب، عدم انتخاب، ارزش اصلاحی

مقدمهرر انتخاب یکی از مهمترین ارکان اصلاح نژاد بوده و وجود تنوع در جمعیت رلازمه موفقیت انتخاب میرباشد. صفات اقتصادي کرم ابریشم عمدتاً از نوع کمی بوده و به میزان زیادي تحت تأثیر عوامل محیطی قرار میرگیرند.رجهت دستیابی به پاسخ انتخاب مناسب بایدرآن بخش از تنوع جمعیت که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی افزایشی است مورد شناسایی قرار گیرد و پس از تصحیح فنوتیپ صفات از اثرات محیطی و ثابت، انتخاب بر اساس ارزش ژنتیکی افزایشی عارزش ارثیلارصورت پذیرد.رر در حال حاضر اطلاعات کمی درباره تأثیر انتخاب انفرادي مبتنی بر وزن پیله بر ارزش ژنتیکی افزایشی و ارزش شاخص انتخاب در لاینرهاي تجاري کرم ابریشم ایرانروجود دارد.رلذا هدف تحقیق حاضر بررسی ارزش ژنتیکی و شاخص انتخاب صفات اقتصادي کرم ابریشم شامل وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله تحت شرایط انتخاب انفرادي بر اساس وزن پیله بود.
مواد و روشها

صفات کمی مورد بررسی شامل وزن پیله عگرملا، وزن قشر ابریشمی پیله عگرملارو درصد قشر ابریشمی پیله عشلاربودندرع1، 2لا.راطلاعات و رکوردهاي ثبت شده مربوط به چهار نسل یا دوره پرورشی و شش لاین کرم ابریشمربود.ر ابتدا جامعه پایه تشکیل شد.رهر لاین شامل دو گروه انتخابی و تصادفی بود.رانتخاب افراد در کلیه لاینرهارتنها در جامعه مبنا صورت گرفته  و تمامرتلاقیرهاردر نسلرهاي بعد بصورت تصادفی انجام شده اند.رمدل اسکالري در نظر گرفته شده براي برآورد مؤلفهرهاي عکولاواریانسرو پیشربینی ارزش ارثی عارزش ژنتیکی افزایشیلاردر کل لاینرها به صورت Yijkl=+Li+Sj+Mk+Al+eijklربودر که در آن =Yijklررکورد یا فنوتیپ از صفت فرد، =رمیانگین صفت، =Liراثر نوع لاین عشش لاینلا، =Sjراثر نسل یا دوره پرورشی یا سال-فصل عچهار نسللا، =Mk راثر جنس عنر و مادهلا، =Al راثر ارزش ژنتیکی افزایشی یا ارزش ارثی فرد،رور =eijklراثر عوامل باقیماندهربود.

مدل اسکالري در نظر گرفته شده براي برآورد مؤلفهرهاي عکولاواریانس و پیش بینی ارزش ارثی عارزش ژنتیکی افزایشیلار در هر لاین رهمانند مدل فوق اما بدون حضور اثر لاین بود. ر ربود. رفرم ماتریسی مدل ذکر شده بصورت y  Xb  Zg e ربود.ردر رابطه فوق yربردار مشاهدات به ابعاد n1، Xرماتریس ضرایب آثار ثابت به ابعاد nfرکه هر یک از مشاهدات را با آثار ثابت ارتباط می دهد، bربردار آثار ثابت به ابعاد f1 رکه شامل تمام اثرات ثابت عنسل، جنس، لاین ورگروهلارمی باشد، Zرماتریس ضرایب آثار تصادفی به ابعاد nsرکه هر یک از مشاهدات را به آثار تصادفی ارتباط می دهد، gربردار آثار تصادفی عارزش ارثیلاربه ابعاد s1رو eربردار آثار باقیمانده به ابعاد است.
پس از برآورد چندصفته مؤلفهرهاي عکولاواریانس جمعیت در هر لاین، ارزش ژنتیکی افزایشی افراد به روش بهترین پیشربینی نااریب خطی عBLUPلا ربا استفاده از نرم    افزار DFREML رپیشربینی گردید. رارزش ژنتیکی اقتصادي    عارزش    
            n    
شاخص انتخابلارهر فرد با استفاده از ضرایب اقتصادي برآورد شده در تحقیقات قبلی ع1لاربه صورت I  vigi ر    
برآورد گردید. ردر رابطه فوق vi ر ضریب اقتصادي و        ر است . رضرایب اقتصادي    
    gi رارزش ژنتیکی پیشربینی شده صفت i        
صفات وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله در این مطالعه به ترتیب 1079/3 رریال به    گرم به پروانه در سال،    

167315/59 رریال به گرم به پروانه در سالرو 2650/62 رریال به درصد به پروانه در سال بودرع1لا.رمقایسه آماري میان ارزش ژنتیکی افزایشی پیشربینی شده افراد در گروهرهاي آزمایشی و انتخابی هم انجام شدرع1لا.ررر
رر

نتایج و بحثرر اثر لاین، نسل عسال-فصللارو گروه عانتخابی یا غیر انتخابیلاربر صفات وزن پیله، وزن قشر پیله وردرصد قشر پیله و همچنین شاخص انتخاب معنیردار بود عP0/01لاردر حالیکه اثر جنس تنها بر ارزش ارثی صفات وزن پیله عP0/05لارو درصد قشر پیله عP0/01لارمعنیردارربود.راثرات متقابل لاین در نسل، لاین در گروه، نسل در گروه، لاین در نسل در گروه، لاین در جنس، نسل در جنس، لاین در نسل در جنس، گروه در جنس عبه استثناي درصد قشر پیلهلا، نسل در گروه در جنس عبه استثناي درصد قشر پیلهلارو لاین در نسل در گروه در جنس ع تنها در وزن پیلهلار بر روي ارزش ارثی صفات و شاخص انتخاب معنیردارربود.رعلیررغم وارد کردن اثر لاین به عنوان اثر ثابت در معادلات مدل مختلط جهت پیش بینی ارزش ارثی صفات، ملاحظه میرگردد که این عامل بر ارزش ارثی کلیه صفات و شاخص انتخاب معنیردارراست.ردلیل این پدیده تفاوت پاسخ به انتخاب انفرادي براي وزن پیله در لاینرهاي مختلف به دلیل متفاوت بودن پارامترهاي ژنتیکی صفات است.رهمانگونه که ملاحظه خواهیم کرد، در جامعه مبنا عنسل اوللارمیان لاینرهاي تحت بررسی از نظر میانگین ارزش ژنتیکی افزایشی تفاوت معنیرداري ملاحظه نمیرشود؛ردر حالی که در نسلرهاي بعد میانگین ارزش ارثی صفات و نیز شاخص انتخاب در لاینرهاي مختلف متفاوت میرگردد که رانش تصادفی ژنی حاصل از آمیزش تصادفی در اندازهرهاي جمعیتی محدود را باید از دیگر عوامل تأثیرگذار بر آن دانست.

تفاوت معنیرداررمیانگین ارزش ژنتیکی لاینرهارنشان میردهد رانش تصادفی ژنی در جمعیترهاي کرم ابریشم داراي آمیزش تصادفی، ساختار ژنتیکی آنها را در نسلرهاي مختلف دگرگون میرسازد. ردر گروه غیرانتخابی متوسط ارزش ارثی اکثر لاینرهاردر نسلرهاي پیشرونده عسوم و چهارملاربالاتر بود در حالی که در گروه انتخابی میزان آن در نسل مستقیم حاصل از انتخاب عنسل اوللاربیشتر بوده که به تدریج در نسلرهاي بعد دچار افت میرگردد.ریکی از دلایل احتمالی افت ژنتیکی وزن پیله در جمعیترهاي حاصل از انتخاب، افزایش جمعیت افراد پرتولید و حساس در نسلرهاي حاصل از انتخاب و در نتیجه افزایش مرگ و میر آنها قبل از مرحله پیله تنی و باقیماندن افراد مقاوم و داراي توان ژنتیکی پایینرتر است.راین در حالی است که در جوامع غیر انتخابی روند ژنتیکی محسوسی دیده نمیرشود.رر در جداول 1 رالی 4،رمیانگین ارزش ژنتیکی افزایشی وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله لاینرهارو نیز میانگین شاخص انتخاب لاینرهاردر گروههاي انتخابی و غیرانتخابی به تفکیک نسل مورد مقایسه قرار گرفته است.رپیش از این هم باتیارو همکاران ع2لارمطالعهراي به منظور ارزیابی کارایی نسبی سه استراتژي شاخص انتخاب، شاخص فنوتیپی و شاخص تغییر یافته براي پیشرفت ژنتیکی مبتنی بر چندین صفت بطور همزمان انجام دادند.رآنها دریافتند برتري یک شیوه انتخاب نسبت به شیوه دیگر در رشد ژنتیکی و اقتصادي کل، به وراثت پذیري، همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی و ارزش اقتصادي صفات بستگی دارد.ر در مورد صفات وزن پیله، وزن قشر پیله و شاخص انتخاب، میانگین ارزش ژنتیکی لاینرهاردر بیشتر نسلرهاردر گروه انتخابی از لحاظ آماري در سطح بالاتري در مقایسه با گروه غیرانتخابی قرار داشت که این یافته با توجه به انجام عمل انتخاب روي وزن پیله و همبستگی بالاي آن با وزن قشر پیله و تأثیر زیاد این صفت در راندمان اقتصادي سیستم تولید، قابل توجیه است.راین یافته همچنین نشان میردهد که ژنرهاي جمع شده در نتیجه انتخاب همچنان تا چندین نسل با فراوانی بالایی در جمعیت حضور خواهند داشت . رتنها در نسل چهارم در بعضی از لاینرها رع31رو 103لارارزش ژنتیکی گروه غیرانتخابی بالاتر بود.رنسل چهارم در فصل پاییز پرورش یافته است که به دلیل شرایط نامساعد محیطی، لاینرهاي حساس و پرتولید توانایی ظهور پتانسیل ژنتیکی واقعی خود را ندارند.رهمچنین با توجه به افزایش مرگ و میر ناشی از افزایش حساسیت در برابر عوامل نامساعد و بیماریها به دلیل شدت انتخاب روي فاکتورهاي تولیدي عبا توجه به همبستگی ژنتیکی منفی میان تولید و مقاومت در اکثر لاینرهاربه خصوص لاینرهاي پرتولیدلاردر شرایط نامساعد محیطی، عملکرد ژنتیکی در جمعیترهاي حاصل از انتخاب به طور محسوسی کاهش میریابد.ربا توجه به همبستگی ژنتیکی منفی میان وزن پیله و درصد قشر پیله، انتخاب براي وزن پیله روي صفت درصد قشر پیله اثر منفی گذارده و موجب کاهش میانگین ارزش ارثی این صفت در گروههاي انتخابی گردیده است.