بخشی از مقاله
چکیده:
میزان عناصر برگ مصرفی از عوامل مهم تاثیرگذار بر عملکرد آمیختههای تجاری کرم ابریشم است. زیرا گونههای گیاهی ارزش غذایی متفاوتی دارند. همچنین، آگاهی از ترکیبات شیمیایی گیاهان مورد استفاده در تغذیه کرم میتواند، راهحلی برای شناخت کمبودهای احتمالی برخی از مواد مغذی در خوراک کرم ابریشم باشد.
این تحقیق به منظور بررسی برگ توت و شناسایی عناصر و ترکیبات شیمیایی آن برای استفاده کرم ابریشم در آزمایشگاه مرکز تحقیقات شهرستان گنبد کاووس انجام شد که نتیجه این مطالعه نشان داده است که تغذیه از برگ توت که دارای پروتئین خام بالا و کم فیبر است منجر به قابلیت هضم ظاهری بالا در ارزش غذایی کرم ابریشم است.
همچنین با توجه به مقدار عناصر غذایی مناسب در برگ توت میتوان از این برگ با مخلوط مناسبی از ترکیبات غذایی دیگر یک تغذیه مناسب برای بسیاری از گونههای مختلف کرم ابریشم برای پرورش مورد استفاده قرار داد و با توجه به اینکه مقدار پروتئین برگ توت حدود 18 تا 25 درصد بر اساس ماده خشک است لذا منبع مناسبی برای تأمین پروتئین مناسب برای پرورش کرم ابریشم میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه:
پرورش کرم ابریشم برای تولید پیله ابریشمی در جهان رواج بسیار دارد. تولید ابریشم خاک کشورهای عمده تولید کننده به 52 هزار تن در سال میرسد و بیش از 10 میلیون کشاورز برای پرورش کرم ابریشم و 0/5 میلیون کارگر برای تولید نخ در کارگاههای ابریشم کشی دنیا، فعالیت میکنند. چنین وضعیتی در کشور ما نیز کمابیش وجود داشته و تعداد قابل توجهی از کشاورزان کشور از این حرفه به عنوان شغل جانبی و برای افزایش درآمد خود بهره میگیرند.
درخت توت سفید - Morus alba - یک درخت قدیمی و تاریخی است که در تغذیه کرمهای ابریشم مورد استفاده قرار میگیرد و بومی چین است ودر بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله ایران یافت میشود و به طور سنتی در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد
برگهای شاه توت از ساخته شدن کلسترول بد - LDL - که منجر به بیماریها و حملات قلبی میشود جلوگیری میکنند. علاوه بر این برگهای شاه توت دارای ویتامینهای A، C و املاح روی، پتاسیم، آهن، کلسیم و منیزیم هستند
به تازگی بررسیها نشان دهنده پتانسیل پودر برگ توت در مخلوط با آرد گندم برای مصرف انسان است. شاخ و برگ توت میتواند یک منبع قابل مقایسه با کنسانتره باشد. محتوای فنول کل برگ توت پایین است و تانن توسط روش بارش پروتئین ظرفیت قابل تشخیص نیست. کرمهای ابریشم کوچک در اشتیاق مصرف برگهای تازه و ساقههای جوان برای اولین بار حتی اگر آنها پیش از این در معرض این برگها قرار نگرفته باشند، اگر در معرض شاخه قرار گیرند ممکن است آنها را پاره و شروع به خوردن پوست آن بکنند.
برگهای توت غنی از نیتروژن، گوگرد و مواد معدنی هستند، استفاده از آنها به عنوان منبع غذایی کرم ابریشم میتواند راه حل بسیار مناسبی برای پرورش دهندگان باشد. به این ترتیب برگهای توت این پتانسیل رادارند که به عنوان تغذیه خوب برای بهبود بهرهوری پرورش کرم ابریشم استفاده شوند و نقش مهم وکلیدی در نوغانداران جهان داشته باشند. با این وجود اطلاعات کمی درباره ارزش غذایی و مزایای آنها به عنوان یک مکمل با کیفیت بالا و جایگزین کردن آنها با غلات کنسانتره در تغذیه نشخوارکنندگان وجود دارد.
کندیلیز و همکاران - 2009 - با تحقیق بر روی ارزش غذایی برگ توت سفید در تغذیه کرم ابریشم با استفاده از روش آزمایشگاهی عنوان کردند، با توجه به اینکه مقدار پروتئین برگ توت حدود 18 تا 25 درصد بر اساس ماده خشک است لذا منبع مناسبی برای تأمین پروتئین کرمهای نوزاد است. هم چنین عنوان کردند که میزان تجزیه پذیری ماده خشک آن 75 تا 85 درصد براساس ماده خشک است. تریپاتی و همکاران - 2006 - اثر تغذیهای برگهای مختلف درختان توت را بر روی مصرف خوراک و عملکرد رشد پیلههای کرم ابریشم بررسی و نشان دادند که مصرف ماده خشک در کرمها تغذیه شده از برگ توت سفید نسبت به تیمار شاهد - برگ توت قرمز - کمتر ولی تفاوتی از نظر تجزیه پذیری ماده خشک وجود نداشت.
مواد و روشها:
برگ توت سفید از نوع محلی از یک مزرعهای در شهرستان زابل با توجه به کیفیت برگ این درخت به طور متناوب برداشت شد. سپس در داخل آزمایشگاه هوا خشک گردید، پس از آن ارزش غذایی برگ خشک توت در شرایط آزمایشگاهی تعیین شد. به این ترتیب که چهار گرم نمونه آسیاب شده همگن به مدت 48 ساعت در آون با دمای 60 درجه سانتی گراد قرار داده شد و پس از کسر رطوبت از دست رفته، درصد ماده خشک نمونه تعیین گردید
برای اندازهگیری خاکستر خام، با سوزاندن نمونهها در کوره الکتریکی به مدت 6 ساعت در دمای 550 درجه سانتیگراد تعیین شد و درصد ماده آلی نمونهها از اختلاف ماده خشک با خاکستر محاسبه گردید
برای اندازهگیری NDF از روش دستی - Manual Method - استفاده شد. در این روش یک گرم نمونه خشک با استفاده از ترازوی با دقت ./0001 گرم وزن و درون بالن 500 میلیلیتری ریخته شد، سپس 100میلیلیتر از محلول NDS به آن اضافه و سپس هیتر را روشن کردیم، محلول به مدت یک ساعت بعد از جوش آمدن، در حال جوشیدن باقی ماند. در ادامه نمونهها را ابتدا با آب داغ و سپس با استن و در انتها دوباره با آب ولرم شسته شدند، سپس کاغذ صافی ها بعد از شستشو، داخل بوتههایی که از قبل وزن و شماره گذاری شده بودند، قرار گرفتند. بوتهها درون آون در دمای 90 درجه سانتی گراد و به مدت 24 ساعت قرار داده شدند. در ادامه کاغذ صافیها از آون خارج و پس از سرد شدن درون دسیکاتور، وزن شده، سپس کاغذ صافیهای حاوی نمونهها به مدت 8 ساعت در دمای 550 درجه سانتی گراد درون کوره سوزانیده شدند. در نهایت میزان NDF نمونهها با استفاده از رابطه - 1-3 - زیر محاسبه گردیدند:
=2Wوزن نمونه بعد از آون
=3Wوزن نمونه بعد از کوره
=1Wوزن اولیه ماده خشک
همچنین پارامترهای دیگری اندازهگیری گردید که به طور خلاصه در جدول - 1 - نتایج حاصله آمده است که در این جدول منظور از:
:WSC کربوهیدرات های محلول در آب :ADF دیواره سلولی بدون همی سلولز :DM درصد ماده خشک
:OM درصد خاکستر خام و ماده آلی :NDF دیواره سلولی
جدول شماره - 1ترکیبات شیمیایی برگ توت -
جدول شماره 2 - عناصر اندازه گیری شده در برگ توت -
بحث و نتیجه گیری:
ارزش غذایی برگ گونه های مختلف توت به ترکیب گیاهی آن وابسته است. زیرا گونههای مختلف ارزش غذایی متفاوتی دارند. همچنین، آگاهی از ترکیبات شیمیایی گیاهان مورد استفاده در تغذیه کرم ابریشم میتواند، راه حلی برای شناخت کمبودهای احتمالی برخی از مواد مغذی در خوراک کرم باشد.
