بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از مسائل بسیار مهم درمدیریت پروژه های عمرانی مدیریت هزینه ی پروژه می باشد پروژه های عمرانی می بایست با مدیریت صحیح هزینه مطابق با بودجه مصوب و زمان بندی شده به اتمام برسند بدیهی است که استفاده ازالگوی صحیحی برای مدیریت هزینه در پروژه های عمرانی جزء خواسته ها و نیازهای اساسی مدیران پروژه می باشد. هرتغییری در هر یک از پارامترهای کیفی و کمی پروژه بطور یقین یکی ازاولین تاثیراتش را بر روی هزینه خواهد داشت بنابراین نحوه مدیریت هزینه پروژه یکی از عوامل کلیدی تاثیر گذار درموفقیت و یا عدم موفقیت در یک پروژه خواهد بود. این پژوهش درصدد است که فرایندهای مورد نیاز جهت مدیریت هزینه پروژه را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد تا بتوان تضمین نمود که پروژه با بودجه مصوب خود تکمیل خواهد شد. روش پیشنهادی دراین مقاله روش مدیریت هزینه بر اساس به روز کردن هزینه ها در حین اجرا بر مبنای برآورد اولیه می باشد که با بررسی صورت گرفته به ضرورت کنترل هزینه های اجرا در حین پروژه و آشکار ساختن هزینه واقعی پروژه بر اساس گزینش راهکارهای صحیح اجرایی و گزینش مصالح مناسب و مقرون به صرفه فنی و اقتصادی دست می یابیم. فرآیند برآورد هزینه ها معمولا قبل و حین اجرای پروژه انجام میشود درحالی که فرآیند کنترل هزینه طی اجرای پروژه معمول است با این روش می توان در طول اجرای پروژه هزینه ها را کنترل و از ضرر و زیان احتمالی جلوگیری و یا به حداقل کاهش داد.
واژههای کلیدی: مهندسی ارزش، مدیریت هزینه، پروژه های عمرانی، شبکه های آبیاری، بازنگری
مقدمه
مهندسی ارزش بر اساس تعریف مؤسسهی بین المللی مدیریت پروژه، نگرشی است خلاق به منظور بهینه سازی هزینههای چرخهی عمر، صرفه جویی در زمان، افزایش سود، ارتقاء کیفیت و استفادهی بهینه از منابع و از دیدگاه معاونت نظارت راهبردی رئیس جمهور - نشریهی - 32918 تلاشی است سازمان یافته جهت بررسی فعالیتهای یک طرح در تمامی مراحل از فاز صفر تا بهره برداری.
با توجه به طولانی شدن زمان تصویب طرحهای مطالعاتی تا زمان اجرا که در اکثر اوقات به دلیل عدم تأمین اعتبار مورد نیاز یا تزریق منابع اعتباری به صورت اندک تا چندین سال به طول میانجامد. بازنگری طرحهای مطالعاتی و اجرایی در قالب مهندسی ارزش و به طور کلی در طرحهای توسعه منابع آب و طرحهای مهندسی هم اکنون امری ضروری است. بدین معنا که با توجه به شرایط اقتصادی چنانچه گزینههای برتری قابل طرح باشند، گزینههای جدید جایگزین گزینههای قبلی گردند. آمار نشان میدهد کشور ما به دلیل فقدان نظام ارزیابی و بهرهبرداری مناسب و کارا، سالانه متحمل زیانی معادل 1650 میلیارد ریال میشود. میزان زیان سال 1379 ناشی از تأخیر در راه اندازی طرحهای ملی بر اساس مدل تعریف شدهی سازمان مدیریت و برنامهریزی، معادل 4600 میلیارد ریال است. به علاوه بر اساس آمار سازمان مذکور، متوسط زمان راه اندازی طرحهای ملی و سرمایهبر در حال حاضر 8 سال است. 45 درصد از طرحهای عمرانی کشور دارای اشکالات طراحی است. 27 درصد از طرحهای عمرانی ناقص اجراء میشود و 28 درصد از طرحهای عمرانی در مرحلهی بهره برداری دارای اشکال هستند. با توجه به مطالب فوق لزوم اعمال مهندسی ارزش در پروژههای عمرانی و سرمایهبر احساس میشود و بر این مبنا در سال 1379 دستورالعمل ارجاع کار و انعقاد قرارداد با واحدهای خدمات مهندسی ارزش از طرف سازمان مدیریت و برنامهریزی ابلاغ شد.
در این مقاله، فرآیند مدیریت و مهندسی ارزش انجام شده به همراه راهکارهای اجرایی و اقدامات عملی حاصل از نتایج مطالعات انجام شده در طرح " تأمین و انتقال آب به طرح آبیاری تحت فشار لاسبید بهبهان" و چگونگی انتخاب گزینهی برتر از نظر اقتصادی جهت تأمین و انتقال آب زراعی به شبکه آبیاری در حال احداث تحت فشار لاسبید در قالب مهندسی ارزش ارایه میگردد.
منطقهی مورد مطالعه
مورد مطالعه روستای لاسبید بهبهان، از توابع دهستان حومهی بخش مرکزی شهرستان بهبهان واقع در استان خوزستان بوده و زارعین بهرهبردار آن را سکنهی شهر بهبهان تشکیل میدهند. منطقهی مذکور به صورت جلگهای تا تپهی ماهوری بوده و در کنار رودخانهی مارون واقع میباشد. فاصلهی روستای لاسبید - دورترین نقطهی اراضی تا مرکز شهر بهبهان - حدود 13 کیلومتر میباشد. فاصلهی این منطقه تا مرکز استان خوزستان - اهواز - ، حدود 220 کیلومتر است.
شکل :1 منطقهی مورد مطالعه
اراضی طرح به صورت نواری بین جادهی قدیم اهواز- بهبهان، رودخانهی مارون و همچنین رودخانهی کرّه واقع میباشد. شمالیترین نقاط طرح را روستای لاسبید - رودخانهی مارون - و جنوبیترین نقاط آن را حومهی شهر بهبهان - کوره جابر - تشکیل میدهد. ارتفاع اراضی زراعی محدوده از سطح دریا، بین 281 تا 328 متر از سطح دریا واقع میباشند. مساحت ناخالص اراضی تحت پوشش طرح تأمین و انتقال آب 1200 هکتار و مساحت خالص آن 1000 هکتار که تأمین آب طرح مذکور از رودخانه مارون میباشد
شکل :2 نقشهی اراضی طرح لاسبید بهبهان
مواد و روشها
در طرح اولیه جهت مقرر بود جهت تامین آب مورد نیاز برای انتقال به دشت لاسبید، آب از طریق ایستگاه پمپاژ اولیه از رقوم 277 متر - رودخانه - با استفاده از یک خط لوله فلزی تا رقوم 314 متر پمپاژ شده، سپس وارد حوضچه ترسیب شود و از آنجا نیز از طریق ایستگاه پمپاژ ثانویه و دو خط لوله فلزی جهت توزیع به محل مزارع منتقل گردد بنابراین در طول خط حد فاصل ایستگاه پمپاژ اصلی و ثانویه، به دو ایستگاه پمپاژ افزاینده فشار نیاز است
با توجه به مطالعات تکمیلی انجام شده، از آنجا که محل در نظر گرفته شده جهت احداث ایستگاه پمپاژ اولیه در محل تلاقی رودخانه مارون و مسیل هرزآب بر کرّه بود، جهت اهتراز از تحمیل بار مالی بیشتر بر عهده طرح - ناشی از نیاز به احداث حوضچه های ترسیب جهت جلوگیری از ورود رسوبات و مواد جامد به سیستم انتقال - و کاهش ریسک بهره برداری و جهت جلوگیری از
