بخشی از مقاله
چکیده
اثر تیمارهاي نانو امولوسیون کارنوبا، نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش، نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش+کیتوزان، نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش+دي اکسید تیتانیوم، نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش +کیتوزان + دی اکسید تیتانیوم و نانو امولوسیون کارنوبا +دي اکسید تیتانیوم بر حفظ برخی پارامترهاي فیتوشیمیایی و انبارمانی انار رقم ملس ساوه بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرحکاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید.
میوهها به مدت 2 ماه انبارشده و نمونهبرداري در پایان ماه دوم انجام شد. نتایج نشان داد تیمار نانوکامپوزیت کارنوبا حاوي قارچ کش +دي اکسید تیتانیوم و نانوامولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش موجب حفظ میزان بیشتري از محتواي فنل کل در مقایسه با تیمار شاهد میشود. هیچ کدام از تیمارها در جلوگیري از کاهش میزان فلاونویید کل در مقایسه با شاهد اثر معنیداري نداشتند. تیمارهاي نانوکامپوزیت کارنوبا حاوي قارچ کش +کیتوزان +دي اکسید تیتانیوم و نانوامولوسیون کارنوبا +دي اکسید تیتانیوم بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی را نسبت به شاهد داشت.
همه ي تیمارها اثر معنیداري در حفظ میزان آنتوسیانین میوه نسبت به شاهد داشتند؛ و بیشترین مقدار در تیمار نانوکامپوزیت کارنوبا حاوي قارچ کش + کیتوزان + دي اکسید تیتانیوم و نانوکامپوزیت کارنوبا + دي اکسید تیتانیوم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست عمده نانو امولوسیون کارنوبا + دي اکسید تیتانیوم و نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش +کیتوزان + دي اکسید تیتانیوم بهترین نتیجه را در انبارمانی انار داشت.
مقدمه
انار با نام علمی Punica granatum L. از خانوادهPunicaceae ، میباشد. متابولیتهاي موجود در قسمتهاي مختلف میوه و درخت انار شامل انواع قندها، اسیدهاي آلی، آلکالوییدها، پلی فنولها، فلاونوییدها، اسیدهاي چرب، آنتوسیانینها ویتامینها و نظایر آن هاست. این میوه به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی و ضد التهاب و همچنین دارا بودن عوامل آرامبخش در طب سنتی استفاده می شود. عصاره هاي حاصل از بخش هاي مختلف انار، غنی از ترکیبات فنولیکی بوده و افشره، پوست و روغن بذر آن، داراي فعالیت آنتی اکسیدانی قوي است که از آن میتوان در غیرفعال کردن رادیکالهاي آزاد استفاده کرد. فلاونوییدها و تاننهاي عصاره انار از رشد سلولهاي سرطانی در شرایط درون شیشهاي و برون شیشهاي جلوگیري می کنند
پوشش خوراکی عبارت است، از افزودن یک لایه نازك از مواد خوراکی بر روي محصول که از طریق پیچیدن، فروبردن، برس زدن یا اسپري کردن تشکیل می شود. به این ترتیب، یک سد انتخابی در برابر انتقال گازها، بخارات و مواد حل شده ایجاد میشود.
امروزه استفاده از پوششهاي طبیعی به جاي پوشش هاي شیمیایی به منظور افزایش کیفیت ماندگاري میوهجات، مورد استقبال اکثر مصرفکنندگان جهان قرار گرفته است. واکس کارنوبا که از قسمت زیرین برگ نوعی نخل برزیلی - Copernica cerifera - به دست می آید به عنوان پوشش خوراکی و طبیعی در میوههایی مانند انبه - Khuyen et al, 2008 - ، آووکادو - Feygenberg et al,2005 - و کشمش - ایوبی و همکاران، - 1392 مورد استفاده قرار گرفت و در افزایش عمر انبارداري و کیفیت پس از برداشت و همچنین به تأخیر انداختن کاهش رطوبت محصول موثر بوده است. دي اکسید تیتانیوم، پرکاربردترین فوتوکاتالیزور است که با تشعشع UV-A فعالشده، خواص فوتوکاتالیزوري آن در کاربردهاي مختلف محیطی نمود پیدا می کنند تا آلودهکنندهها را از آب و هوا حذف نمایند
دي اکسید تیتانیوم میتواند باکتري گرم مثبت و گرم منفی را بکشد. طبق تحقیقات اخیر، نانو دي اکسید تیتانیوم ویروس هایی شاملPoliovirus ، Hepatitis B Virus، Herpes Simplex Virus و Ms2 Bacteriophageرا از بین میبرد شایان ذکر است که سازمان غذا و داروي ایالاتمتحده - FAD - استفاده از نانو دي اکسید تیتانیوم را به عنوان یک ماده افزودنی رنگی بیضرر در مواد غذایی، دارویی و لوازم آرایشی تأیید کرده است. . - Davies et al, 2005 - کیتوزان که از استیل زدایی کیتین استخراج شده از سخت پوستان، حشرات و قارچ ها تولید میشود غیر سمی و از نظر بیولوژیکی ایمن است؛ و از طرفی اثر ضد میکروبی بر انواع میکروارگانیسمها دارد
لین و همکاران - 2015 - در بررسی اثرات ضد میکروبی نانو ذرات نقره، کیتوزان و نانو دي اکسید تیتانیوم؛ مشاهده کردند که نانوکامپوزیت نقره-کیتوزان- تیتانیوم بیشترین اثرات ضد میکروبی را از خود نشان دادند. در مطالعه اي کیتوزان را در ترکیب با اسیداولئیک به عنوان پوشش خوراکی بر میوه ي توت فرنگی طی 14 روز نگهداري بررسی کردند - .
اثرات پوشش کیتوزان بر روي کیفیت و مدت ماندگاري قطعات انبه مورد بررسی قرارگرفت؛ پوشش کیتوزان، تغییر وزن ناشی از دست دادن آب و افت کیفیت حسی را به تاخیر انداخت و از رشد میکروارگانیسمها نیز جلوگیري کرد - . - Chien et al 2007 در مطالعه اي ، اثر ضد قارچی پوشش کیتوزان را بر روي گوجه فرنگی و توت فرنگی مورد بررسی قرار دادند با افزایش غلظت کیتوزان، بطور معنی داري اثر ضد قارچی آن نیز افزایش مییابد
مواد و روشها
جهت انجام آزمایش از میوه هاي انار رقم ملس ساوه از یک باغ الگویی انار واقع در استان گلستان در مرحله رسیدن تجاري برداشت شد؛ و بلافاصله از باغ مورد نظر به آزمایشگاه فیزیولوژي پس از برداشت دانشگاه کشاورزي و منابع طبیعی گرگان منتقل شد. سپس میوههاي سالم و یکنواخت براي آزمایش انتخاب گردیدند.
تیمارها شامل واکس نانو امولوسیون کارنوبا - A - ، واکس نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش - B - ، واکس نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش +کیتوزان - C - ، واکس نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش + دي اکسید تیتانیوم - D - واکس نانو امولوسیون کارنوبا حاوي قارچ کش+ کیتوزان +دي اکسید تیتانیوم - E - ، واکس نانو امولوسیون کارنوبا+دي اکسید تیتانیوم - F - بودند؛ که به روش غوطهوري میوه ها پوشش داده شد و به مدت دوماه در دماي محیط انبار شدند تعدادي از میوهها که فاقد پوشش بودند نیز بعنوان شاهد انبار شدند وتعدادي از میوه ها در روز اول انتقال به آزمایشگاه تحت عنوان شاهد روز صفر مورد بررسی قرار گرفتند.
پس از دوماه میوهها به آزمایشگاه منتقل شدند سپس دانههاي خوراکی - آریل ها - بادست از میوهها جدا گردید آب میوه با آبمیوهگیري دستی استخراج گردیده و پس ازگذراندن از صافی بلافاصله میزان فنل، فلاونویید، آنتی اکسیدانت و آنتوسیانین اندازهگیري شدند. براي اندازه گیري آنتوسیانین کل از روش پیاچ افتراقی استفاده شد - . - Giusti &Wrolstad,2001 براي اندازهگیري فعالیت آنتی اکسیدانی از روش - Sun & Ho, 2005 - و محتواي ترکیب فنل آبمیوه انار طبق روش فولین سیکالتیو با استفاده از اسپکتروفتومتر - UV/VIS2800 - اندازهگیري گردید. براي اندازهگیري فلاونویید کل از روش - Fawole & Opara,2013 - ، استفاده شد.
در این پژوهش طرح آماري فاکتوریل به صورت طرحپایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار و هر تکرار شامل 3 میوه اجرا شد. دادههاي-حاصل از آزمایش ویژگیهاي مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار آماري SAS نسخه 9/1 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج و بحث
اثر تیمارهاي مختلف بر میزان فنل کل در شکل 1 نشان میدهد که اختلاف معنیداري بین شاهد و شاهد روز صفر و بقیه تیمارها در سطح 0,1 درصد میباشد. همه ي تیمارها نسبت به شاهد میزان فنل بیشتري را حفظ کردند هر چند برخی از تیمارها اختلاف معنیداري با آن نداشتند و تیمار D بیشترین میزان فنل را در پایان دوره انبارداري حفظ کرده است. هر چند تفاوت آن با برخی از تیمارها معنیدار نبود وکمترین میزان فنل در طی دوره انبارداري مربوط به تیمار شاهد نسبت شاهد روز صفر میباشد.
یکی از مهمترین دلایل کاهش ترکیبات فنلی، اکسیداسیون آنزیمی آنها است که این پدیده باعث کاهش کیفیت میوه نیز میشود - Ding - et al,1998، آنزیم اولیه مسئول اکسیداسیون ترکیبات فنلی، پلی فنول اکسیداز است؛ که افزایش فعالیت آن به آسیبدیدگی بافت در زمان انبارداري و به کاهش پلی فنولها منتهی میشود . - Chisari et al,2007 - - بینش و همکاران، - 1388 نشان دادند که میوه خرما را با پوشش ذرات دي اکسید تیتانیوم و نقره به مدت 4 ماه انبارداري بدون خسارت و آلودگی میکروبی نگه داشتند.
همچنین کنترل آلودگی قارچی طی دورهي انبارداري در میوههاي انگور - رضازاد باري و همکاران، - 1393، گوجه فرنگی - Maneerat et al,2003 - ، میوههاي کیوي فروت - Hur et al,2005 - مربوط به اثر فتوکاتالیکی TIO2میباشد. میقانی و همکاران - 2014 - در تحقیقات خود بر روي میوه انار و پوششدهی آنها با رزین، موم کارنوبا و کیتوزان؛ بیان داشتند میوه هاي تیمار شده با کارنوبا و کیتوزان بیشترین میزان فنل را در پایان دوره ي انبارمانی نسبت به شاهد دارا بودند.
