بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق برای بررسی علل افزایش ضایعات مصالح ساختمانی و ارائه راهکارهای بهینه جهت استفاده از آنها، تعداد 30 کارگاه ساختمانی در استانهای خوزستان، تهران و خراسان مشخص گردید. بنا به تعداد نیروی انسانی حاضر فعال، حجم نمونه بهوسیله فرمول کوکران محاسبه و با استفاده از جدول و نمودار مورگان صحت سنجی شد. حجم نمونه به میزان 100نفر مشخص گردید. در ادامه پرسشنامهای با 4رتبه و 36 متغیر، با ضریب پایایی معادل 0/899 طراحی و در اختیار پاسخ دهندگان قرار گرفت.
تحلیل دادههای آماری توسط نرم افزار " بسته آماری علوم اجتماعی" 1 انجام شد. نمونههای آماری با دامنه 28 و کمترین سن 18 و بیشترین سن 46 سال بودند. 78% افراد در سن 18 تا 31 و 22% در سن 32 تا 46 سال میباشند. همچنین 51% افراد دارای تحصیلات دیپلم و کمتر از دیپلم، 49% دارای تحصیلات دانشگاهی شامل کاردان، کارشناس و کارشناس ارشد و بالاتر هستند. 89% افراد دارای سابقه کاری 10 سال و کمتر، 8% بین 10 تا 15 سال و 3% آن ها نیز 15دارای سال و بیشتر سابقه کار هستند.
با استفاده از آزمون شاپیر و ویلک نتیجه شد که توزیع داده ها دارای ضریب چولگی و کشیدگی بین +2 و-2 و دارای توزیع نرمال می باشند. میزان واریانس بهوسیله آزمون لوین مشخص گردید که دارای مقدار ثابت نبوده و دارای میانگینی معادل 1/466 است. آزمون تی - T - با سطح خطای0/05 و معنیداری - 0/00 - مورد بررسی قرار گرفت و میانگین تأثیر متغیرها بر میزان افزایش ضایعات ساختمانی مشخص کرد که وضع قوانین و مقررات با درصدی معادل% 74/71 دارای بیشترین تأثیر است. پس از آن، نیروی انسانی کار ماهر با درصد معادل% 71/65 در رتبه دوم و حمل و نقل مصالح ساختمانی با درصد تأثیری معادل 70/62% در رتبه سوم و در آخر موقعیت ساختمانی با درصد تأثیری معادل % 64/83 در آخرین رتبه و دارای کمترین تأثیر برافزایش ضایعات است.
برای صحت سنجی نتایج، آزمون تی، آزمون فریدمن با معنی داری - 0/00 - و ضریب خیدو معادل 247/588 و درجه آزادی 35 نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن با آزمون تی ازلحاظ درصد تأثیر برافزایش ضایعات ساختمانی تطابق کامل دارد. بهوسیله آزمون همبستگی پیرسون درجه تأثیر متغیرها نسبت به هم به ضریب همبستگی - +1 - r و -1 مورد بررسی قرار گرفت و نهایتا نتیجه شد که وضع قوانین و مقررات و فرهنگسازی بیشترین تأثیر را برافزایش ضایعات مصالح ساختمانی دارد و موقعیت ساخت و ساز دارای کمترین میزان درصد تأثیر میباشد.
-1 مقدمه
امروزه افزایش روزافزون جمعیت در دنیا و نیاز مبرم به تأمین احتیاجات اولیه انسان ازجمله نیاز به مسکن، وجود فعالیتهای عمرانی را در هر جامعه ای اجتنابناپذیر کرده است. حجم زیاد دورریزهای ساختمانی ناشی از فعالیتهای عمرانی - ساختوساز، تعمیر، تخریب و نوسازی - موجب بروز مشکلات زیادی ازجمله مشکلات زیست محیطی شده است.
عوامل بسیاری بر روند تولید نخالههای ساختمانی مربوط به ساخت بناهای مسکونی تأثیرگذارند ازجمله وضعیت اقتصادی مردم، فصول مختلف سال، مناطق مختلف شهری، افزایش جمعیت، رشد و توسعه شهر. در بعضی مناطق شهر به علت وضعیت مناسب اقتصادی مردم ساختوساز رونق بیشتری دارد و در بعضی فصول به دلیل وضعیت مناسبتر آبوهوایی، ساختوساز بیشتری انجام می شود که بر روند تولید نخالههای ساختمانی تأثیر میگذارند.
افخمی نیا - - 1379 علل و عوامل اختصاصی وقوع ضایعات را در 12 گروه از مصالح و راهکارهای مناسب تقسمبندی نمود و بیان کرد که طراحی و برنامهریزی، خرید، حمل، نگهداری، توزیع، پردازش و مصرف عمدهترین عوامل منجر به وقوع ضایعات در مرحله مطالعات و برنامهریزی هستند
پون و همکاران - 2001 - 1 بیان داشتند که در کشورهای درحالتوسعه، نخالههای ساختمانی بخش بزرگی از زباله شهری را به خود اختصاص میدهند که علاوه بر هزینه بسیار برای دفع آن ها، عواقب نامطلوبی بر محیطزیست نیز دارند
الحاج و همکاران - 2011 - 2 یادآور شدند که دلایل اصلی پدید آمدن مواد زائد نبود آگاهی، طرح و برنامه نامناسب و دوبارهکاری می باشد. متداولترین اقدامات انجامشده در جهت کاهش مواد زائد مصالح ساختمانی عبارتند از: ذخیرهسازی کافی و انتقال بهموقع مصالح ساختمانی
نجف پور و همکاران - 1391 - اعلام داشتند که هر یک از فازهای حملونقل و ذخیرهسازی، فرآیند تهیه مواد اولیه و فاز طراحی در تولید ضایعات ساختمانی سهم بسزایی دارند که در این میان فاز حملونقل و ذخیرهسازی عمدهترین عوامل توسط مهندسین شناخته شده اند . شناسایی عوامل مذکور کمک خواهد کرد تا هرچه بهتر بتوان با تصمیمگیریهای صحیح، گامی مؤثر در جهت کاهش تولید ضایعات در عملیات ساختمانسازی برداشته شود
یاشانلی و همکاران - 2016 - 3 در تحقیقات خود در مورد مدیریت زبالههای ساختمانی در سطح شهر بیان کردند که فقط20 تا 30 درصد زبالههای شهری در محلهای دفن زبالهها دفن میشوند و بقیه ضایعات و زبالههای شهری نیز در محلهای نامناسب دفن و یا سوزانده میشوند که بیشترین تأثیر منفی را بر روی محیطزیست دارند. او عدم فرهنگسازی و درایت نامناسب جامعه را سبب این امر دانسته است
ساهید و همکاران - 2016 - 4 در تحقیقات خود در مورد مدیریت زباله های ساختمانی در کشور انگلستان بیان کردند که اساسیترین عامل مؤثر در مدیریت زبالههای ساختمانی فرهنگسازی در جامعه است
تحقیق حاضر علاوه بر بررسی عوامل افزایش ضایعات ساختمانی، بهطور خاص این عوامل را در تعدادی از شهرهای بزرگ ایران مورد مطالعه قرار داده و پس از شناسایی، آنها را بر اساس میزان اثرگذاری و اهمیت، رتبهبندی نموده است. بر اساس اطلاعات نویسندگان و به طور کلی، میتوان گفت در این تحقیق برای اولین بار مباحث مرتبط با کمینهسازی زبالههای ساختمانی برحسب مناطق مهم شهری مورد توجه واقع شده که این امر میتواند مورد استفاده پیمانکاران و مجریان ساختوساز قرار گیرد تا کمترین دورریز را داشته باشند. در مجموع، کمینه سازی ضایعات ساختمانی یک رویکرد نوین درزمینه ساختوساز میباشد.
-2 بررسی میدانی
تحقیق حاضر از نوع آماری میباشد که به روش توصیفی– پیمایشی انجام شده است. درروش توصیفی تنها به بررسی شاخصها، تعاریف و مفاهیم آنها پرداخته می شود و با بررسی آن در محیط تحقیق به بررسی میدانی آن پرداخته می شود.
