بخشی از مقاله
چکیده :
منطقه مورد مطالعه در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرق شهرستان سربیشه - استان خراسان جنوبی - ، با موقعیت جغرافیایی 59°54՜00″ تا 60° طول شرقی و 32°12՜00″ تا 32°17՜00″ عرض شمالی قرار دارد. این منطقه از دیدگاه زمین ساختی در کمربند افیولیتی زون سیستان در شرق خردقاره ایران مرکزی واقع گردیده است. گسل شیرشتر با امتداد شمال غرب–جنوب شرق یکی از سرشاخه های سامانه گسلی نهبندان است. بررسی زلزله های دستگاهی حاکی از فعال بودن این گسل میباشد. محاسبه دوره بازگشت زلزله ها، مدت61 ساله را برای زلزله 7 ریشتری نشان میدهد همچنین منطقه مورد نظر در محدوده شکستگی کم و شتاب بالا قرار دارد و بیشینه شتابی که بر روستاهای اطراف وارد میکند0/54 شتاب ثقلی زمین است.
.کلیدواژهها: گسل شیرشتر، سهل اباد، دوره بازگشت، شتاب ثقلی
مقدمه :
منطقه مورد مطالعه در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرق شهرستان سربیشه - استان خراسان جنوبی - ، با موقعیت جغرافیایی 59°54՜00″ تا 60° طول شرقی و 32°12՜00″ تا 32°17՜00″ عرض شمالی قرار دارد. این منطقه از دیدگاه زمین ساختی در کمربند افیولیتی زون سیستان در شرق خردقاره ایران مرکزی واقع گردیده است - شکل. - 1 کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای لرزهخیز در جهان مطرح میباشد و گسلهای تراستی از مهمترین عناصر ساختاری تغییرشکل دهنده پوسته ایران میباشند، لذا زمینشناسان با روشهای گوناگون سعی در مطالعه، شناسایی و ارزیابی میزان فعالیت این گسلها دارند.
در استان خراسان جنوبی - شرق ایران - به دلیل عملکرد گسل های فعال - گسلهای شمالی- جنوبی، شرقی- غربی و شمال غرب- جنوب شرق - ، شاهد بروز زمین لرزههایی با بزرگاهای مختلف هستیم. منطقه مورد مطالعه در ایالت ساختاری سیستان واقع شده است، که مطالعه گسلهای فعال در این منطقه به همراه زمین لرزه های رخ داده نشان دهنده ی فعال بودن منطقه از نظر تکتونیکی می باشد. ایالت ساختاری سیستان در شرق ایران با روند کلی شمالی جنوبی نشان دهنده ی زمین درز برخوردی قطعه ی لوت و افغان است - تیرول و همکاران. - 1938زلزله های دستگاهی ثبت شده حاکی از لرزه خیز بودن این گسل است. از آنجایی که تا کنون بر روی این گسل مطالعات دقیقی پیرامون ساز و کار گسلش و تحلیل خطر لرزه خیزی آن صورت نگرفته است ، هدف از ارایه این برآورد
پارامترهای لرزه خیزی منطقه و تعیین مناطق پر خطر است. برای اینکار از مرکز منطقه مورد نظر به شعاع150 کیلومتری این مطالعه صورت گرفته است.
روش تحقیق:
در این مطالعه از عکس های هوایی 1:50000 سازمان نقشه برداری کشور و همچنین به کمک مطالعه تصاویر ماهواره ای گوگل ارث و لندست RGB برای پی بردن به گسلش فعال منطقه استفاده کردیم. جهت برآورد پتانسیل لرزه خیزی محدوده ، از داده های لرزه ای دستگاهی - سایت پژوهشگاه زلزله - استفاده شده و با استفاده از روابط مربوط ، پارامترهای
لرزه ای موجود در منطقه محاسبه و مناطق پر خطر و لرزه زا بر روی نقشه های هم شتاب و هم شدت شکستگی مشخص گردیدند.
بحث:
برخی از گسلهای فعال در منطقه مطالعاتی:
گسل شیرشتر:
گسل تراستی شیرشتر با امتداد شمال غربی-جنوب شرقی که یکی از سر شاخه های گسل نهبندان است ومرز بین کوه ودشت را تعیین میکند - شکل - 2 این گسل تراستی باعث رانده شدن افیولیت ملانژها و فلیش بر روی ابرفتهای دشت سهل اباد گردیده است .پدیده های برش،زمین لغزش وفروریزی از ویژگیهای این گسل محسوب میگردند - خطیب - 1374
