بخشی از مقاله
چکیده :
منطقه مورد مطالعه در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرق شهرستان سربیشه - استان خراسان جنوبی - قرار دارد، که تحت تاثیر فعالیتهای زمین ساختی گسل شیرشتر قرار گرفته است. گسل شیرشتر با امتداد شمال غرب –جنوب شرق، یکی از سرشاخه های اصلی سامانه گسلی نهبندان است. گسل مذکور مرز بین کوه و دشت را تعیین می کند و موجب رانده شدن واحدهای افیولیت ملانژ و فلیش بر روی واحدهای آبرفتی دشت سهل آباد گردیده است - خطیب. - 1374 پدیده های برش، زمین لغزش و فروریزی از ویژگی های این گسل محسوب می گردند.
در این پژوهش با استفاده از مطالعه شاخصهای ریخت زمین ساختی از جمله سینوسیته جبهه کوهستان،درصدرخ دار شدن پیشانی کوهستان، سینوسیته کانال رودخانه، نسبت پهنا به ارتفاع دره، شاخص طول- گرادیان رود و تحلیل نوزمین ساختی تاثیرات گسل بر مرفولوژی مخروطه افکنه ها در راستای گسل، به منظور ارزیابی میزان فعالیت زمین ساختی منطقه مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا وبا عنایت به ویژگی های زمین ساختی، منطقه مورد مطالعه به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم بندی کردیم - شکل . - 2 مقادیر میانگین اندیس های آنها Facet% =77.22 , MS = 1.35 ، S =1.07، =0.692 Vf ، Sl =165.96 بدست آمد. بر اساس نتایج حاصل شده از مطالعات ریخت زمینساختی در منطقه میتوان آن را به عنوان یک منطقه فعال از لحاظ زمینساختی معرفی کرد.
کلیدواژهها: گسل شیرشتر، شاخص های زمین ساخت، تکتونیک فعال
مقدمه :
منطقه مورد مطالعه در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرق شهرستان سربیشه - استان خراسان جنوبی - ، با موقعیت جغرافیایی 59˚ 54′ تا 60˚ طول شرقی و 32˚ 12′ تا 32 ˚ 17′ عرض شمالی قرار دارد. این منطقه از دیدگاه زمین ساختی در کمربند افیولیتی زون سیستان در شرق خردقاره ایران مرکزی واقع گردیده است. منطقه مذکور تحت تأثیر عناصر ساختاری از جمله گسل شیرشتر قرار گرفته است - شکل. - 1 ماهیت پویایی فرآیندهای تکتونیکی ،لزوم اندازه گیری آنها را در مقیاس زمانی متفاوت موجب میشود. ریخت سنجی،اندازه گیری کمی شکل چشم اندازهای روی زمین می باشد، که می تواند در قالب متغیرهای ساده ای چون اندازه، ارتفاع - بیشترین ،کمترین و متوسط - وشیب اندازه گیری می شود - . - bull1991
این انذازه گیریهاشرایطی را فراهم می اورند تا زمین ریخت شناسان به مقایسه چشم اندازهای مناطق مختلف پرداخته و شاخصه های زمین ریختی - Geomorphic indexes - در اختیار داشته باشند،تا با آنها برای توصیف و شناسایی وضعیت مناطق با تکتونیک فعال اقدام نمایند - . - Keller et al.,1996 به عبارت دیگر، ریخت زمین ساخت دانش ارتباط میان ساختارهای زمین شناسی و اشکال موجود زمین - Adams et al, 1999 - و باعث شناخت بهتر ما از فرآیندهای تکتونیکی با کاربرد اصول ژئومورفیک خواهد شد شاخص های ژئومورفیک از ابزارهای مهم برای ارزیابی درجه فعالیت زمین ساختی در یک ناحیه خاص هستند که با تحلیل آنها می توان در مورد تغییرات مذکور به طور وسیع و در مدت زمان کوتاه اظهار نظر کرد. نتایج حاصل از بررسی شاخص های مورفومتریک، همچون مورفولوژی جبهه ی کوهستان، مورفولوژی کانال رودخانه و تحلیل آنها و همچنین مشاهده ریخت زمین ساختهای ایجاد شده در مسیر این گسل، می توان آن را به عنوان یک منطقه فعال معرفی کرد.
روش تحقیق و بحث:
- شاخصه های مورفومتریک:
1-1سینوسیته جبهه کوهستان - : - smf
شاخصه پیچ وخم جبهه ی کوهستان از توان بالایی برای شناسایی مناطق تکتونیکی برخوردار می باشد - - Keller&pinter .این شاخص نشانگر توازن میان قدرت رودها و فرایندهای فرسایشی برای ایجاد یک جبهه کوهستان با شکلی نامنظم و حرکات تکتونیکی قائم و جوان جهت ایجاد جبهه کوهستان مستقیم می باشدشاخص پیچ و
