بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه تحلیل خطر زمین لرزه در منطقه سد استقلال میناب انجام گرفته است. براي این منظور ضمن بررسی تکتونیک لرزه اي منطقه به شعاع 150 کیلومتر، اطلاعات مربوط به سابقه لرزه خیزي نیز در این محدوده مورد بررسی و استفاده قرار گرفته است.
در این پژوهس چگونگی توزیع آماري زمین لرزه هاي رخداده در گذشته و چگونگی پارامترها وخطرات زمین لرزه هاي محتمل آینده در منطقه مورد مطالعه، بررسی شده است و با استفاده از نرم افزار Arc gis 10.3 نقشه خطواره هاي گسلی منطقه و نقشه توزیع سطحی رو مرکز زمین لرزه هاي جمع آوري شده رسم گردیده است. پس از محاسبه پارامترهاي لرزه خیزي منطقه با استفاده از دو روش تعیینی و احتمالاتی به تحلیل خطر زمین لرزه در منطقه پرداخته و با توجه به نتایج بدست آمده و آیین نامه 2800 و نقشه لرزه خیزي ایران، منطقه مورد مطالعه، منطقه اي با ریسک بالا ارزیابی شده است.
مقدمه
زمین لرزه یکی از خطرناك ترین بلایاي طبیعی است که هر ساله رخ داده و باعث تلفات زیادي در بسیاري از کشورها می شود. از آنجایی که گسل هاي فعال عامل وقوع زمین لرزه هاي مخرب می باشند، براي ارزیابی خطر زمین لرزه دانش زمین شناسی و شناخت گسل هاي فعال منطقه ضرورت دارد. این امر منجر به شناخت چشمه هاي لرزهزا در منطقه مورد مطالعه میشود
شناسایی چشمههاي لرزهزا و تجزیه تحلیل دادههاي لرزه اي و تاریخچه لرزه خیزي، به منظور شناخت الگوي بلند مدت لرزه خیزي منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. به کمک این اطلاعات می توان به درك فرآیندهاي زمین ساختی حاکم بر منطقه که در تعیین الگوي بلند مدت لرزه خیزي دخالت دارند دست یافت و همچنین وقوع زمین لرزه هاي بزرگ و تاثیر آن ها برنواحی مختلف به منظور جلوگیري از خسارات احتمالی آینده را مشخص ساخت - .
به منظور برآورد پارامترهاي جنبش زمین - - Peak Ground Acceleratio از دو روش تعیینی - Deterministic Seismic Hazard - Analysis و روش احتمالاتی - - Probabilistic Seismic Hazard Analysis استفاده می شود که شامل چهار گام اصلی: شناسایی چشمه هاي لرزه زا، تعیین زمین لرزه کنترلی براي پارامترهاي جنبش زمین، انتخاب روابط کاهندگی براي پارامترهاي جنبش زمین و محاسبه پارامترهاي طراحی جنبش زمین می باشند
ابتدا زمین شناسی، زمین ساخت و لرزه زمین ساخت محدوده ي مورد مطالعه بررسی می شود. سپس پارامترهاي لرزه خیزي که شامل تعیین پارامترهاي α و ß دررابطه گوتنبرگ – ریشتر، دوره بازگشت و احتمال رخ داد زمین لرزه ها برحسب بزرگاي آن ها محاسبه و در تحلیل خطر به چشمه هاي لرزه زا نسبت داده می شود.
موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه
ایران در یکی از لرزه خیزترین نقاط زمین قرار گرفته است. علی رغم تلاش هاي انجام شده همچنان شاهد صدمات جانی و مالی فراوانی در زمین لرزه هاي رخ داده در سطح کشور هستیم. وقوع زمین لرزه اي مخربی همانند طبس، بوئین زهرا، منجیل، قائن، بم و زرندکرمان گواهی بر این ادعا می باشند. استان هرمزگان که در جنوب فلات ایران و شمال تنگه هرمز قرار دارد، از این قاعده مستثنا نیست. سد استقلال میناب در خاور استان و در شرق شهرستان میناب در فاصله 5 کیلومتري، بر روي رودخانه میناب قرار دارد
شکل:1 موقعیت منطقه مورد مطالعه
موقعیت زمین ساختی منطقه مورد مطالعه
محدوده مورد مطالعه از لحاظ ساختار زمین شناسی در مرز بین زاگرس و مکران قراردارد که بخش شمالی آن شبیه خصوصیات ساختاري زاگرس بوده و هرچه به سمت جنوب متمایل می شویم خصوصیات زون مکران را دارا می باشد. ویژگی هایی که در اثر همگرایی صفحه عربی_ایران ایجاد شده است در شرق زاگرس و به سمت مکران تغییراتی می یابد
یکی از ویژگی هاي این منطقه کشیدگی بیشتر چین ها نسبت به زاگرس است که آن ها را به عنوان چین هاي گسل پسرونده تفسیر کرده اند. ساختگاه سد استقلال میناب بر روي شکستگی تاقدیس میناب بوده که این شکستگی در مسیر اصلی گسل میناب است. لیتولوژي محدوده مخزن شامل لایه هاي ماسه سنگی همراه باسیلتستون، مادستون و اندکی کنگلومرا به سن میوسن میانی_ بالایی و در قسمت شرقی مخزن مارن هاي خاکستري با درون لایه هاي نازك ماسه سنگی به سن میوسن میانی می باشد
شکل:2 موقعیت منطقه مورد مطالعه برروي نقشه زمین ساختی ایران زمین
گسل هاي فعال منطقه
گسل هاي فعالی که در محدوه 150 کیلومتري از منطقه مورد مطالعه قرار دارند عبارتند از:
- گسل بشاگرد - - Bashagard fault راستاي گسل شمال باختري- جنوب خاوري با شیب به سوي شمال می باشد، -
-سازوکار گسل معکوس - morgan, - et al, 1981b:1983b است و موقعیت جغرافیایی آن از خاور جنوب میناب تا جنوب باختر ایرانشهر می باشد
-گسل جیرفت - - Jiroft fault
راستاي گسل، راستاي خم دار شمال باختر_ جنوب خاور با شیب نزدیک به قائم - Regard et al, 2004 - ، در واقع نیمه شمالی گسل داراي راستاي شمالی _ جنوبی است اما به سوي جنوب راستاي آن به باختر شمال باختر _ خاور جنوب خاور نزدیک است و موقعیت جغرافیایی آن جنوب خاور شهرستان کهنوج می باشد
- گسل در پهن
راستاي گسل شمال باختر_ جنوب خاور با شیب به سوي شمال خاور است. سازوکار آن معکوس و موقعیت جغرافیایی آن جنوب خاوري میناب در استان هرمزگان می باشد
گسل سبزواران - Sabzevaran fault -
