بخشی از مقاله
چکیده
اهمیت انرژیهای تجدیدپذیر روز به روز فزونی مییابد. سرمایهگذاریها در این زمینه بیش از پیش شده است. سیاستهای بخش خصوصی و دولتی در راستای کاهش هزینههای انرژی تجدیدپذیر میباشد. نگرانیهای زیستمحیطی نیز باعث توجه بیشتر به انرژیهای تجدیدپذیر شده است. پیشرفت فناوری در حوزهی تجدیدپذیرها با نرخ بالایی رخ میدهد بنابراین تحلیل وضعیت جهانی تجدیدپذیرها بسیار ضروری است. با تحلیل وضعیت جهانی، فرصتهای سرمایهگذاری در این حوزه آشکار میشود. در این مقاله، وضعیت جهانی انرژیهای تجدیدپذیر به دقت تحلیل و ارزیابی میشود. روند تغییرات در انواع انرژیهای تجدیدپذیر با استناد به آمارهای موجود در مراکز معتبر ارایه میشود . همچنین کاربرد و وضعیت تجدیدپذیرها در حوزههای حمل و نقل، گرمایش و سرمایش و برق واکاوی میشود. با بررسی روند تغییرات فرصتهای سرمایهگذاری در تجدیدپذیرها مشخص میشود.
-1 مقدمه
بشر به مرور آگاهتر شده است که انرژیهای تجدیدپذیر و کارایی انرژی، دیگر نه تنها در کاهش گرمایش جهانی مؤثر است، بلکه به منظور ایجاد فرصتهای تازهی اقتصادی و نیز فراهم آوردن امکان دسترسی به انرژی برای میلیاردها انسانی که همچنان بدون خدمات نوین انرژی زندگی میکنند، حیاتی است. در طول دههی گذشته و به ویژه سالهای اخیر، بخش بزرگی از پیشرفتهای به دست آمده در فناوریهای انرژی تجدیدپذیر و همچنین افزایش جهانی ظرفیت نصب شده و کاهش سریع قیمتها، به دلیل حمایت سیاستهایی بوده است که منجر به جذب قابل توجه سرمایهها وکاهش بیش از پیش هزینهها از طریق صرفهی مقیاس شدهاند .[1]
در این قسمت، مروری بر تحقیقات انجام شده صورت میگیرد. در [2]، یک گزارش منسجم و جامع از وضعیت انرژیهای تجدیدپذیر در سال 2011 میلادی ارایه شد در این مرجع، فرصتهای سرمایهگذاری مطابق با وضعیت اقتصادی در سال 2011 میلادی بررسی شدند. در [3] نیز، یک گزارش منسجم و جامع از وضعیت انرژیهای تجدیدپذیر در سال 2013 میلادی ارایه شد. در این مرجع، وضعیت صنعت و بازار انواع انرژیهای تجدیدپذیر قبل از سال 2013 میلادی نیز گزارش شد. در [4]، وضعیت جهانی تجدیدپذیرها و بازار آن در سال 2010 میلادی به دقت بررسی شد و سپس با توجه به شرایط، هدفگذاریهای لازم انجام شد. در این سال، تمامی کشورهای اروپایی هدفگذاریهای خود را بیان کردند. کشورهای در حال توسعه میتوانند با استفاده از تجدیدپذیرها تا سال 2025 میلادی نرخ انتشار کربن دی اکسید را ثابت نگه دارند و بعد از آن انتشار آن را کاهش دهند. کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نیز میتوانند 90 درصد از انتشار گاز کربن دی اکسید بکاهند .[4]
در کشورهای منطقهی خاورمیانه و کشورهای حوزهی دریای مدیترانه نیز گزارشهای منسجم و مدونی پیرامون وضعیت انرژیهای تجدیدپذیر در مملکت خود ارایه دادهاند. در کشور عمان تحقیقات خوبی در زمینهی بومی سازی فناوری تجدیدپذیر در این کشور صورت گرفته است. در [5]، یک روش بهینه با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر برای برق رسانی به مناطق دوردست کشور عمان ارایه شده است. در [6]، [7] و [8] به ترتیب وضعیت انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای اردن، لبنان و فلسطین بررسی شدهاند.
ساختار مقاله به شرح روبرو است: در ابتدا آمار و ارقام مربوط به حوزهی انرژی ذکر میشود. سپس، اطلاعات مربوط به تجدیدپذیرها در حوزهی برق، حمل و نقل و سرمایش و گرمایش بیان میشود. آمار مربوط به سرمایه-گذاریهای جهانی در زمینهی انرژیهای تجدیدپذیر ارایه میشود. تمامی آمار و ارقام مربوط به سال 2014 میلادی است. در پایان، با استفاده از نتیجههای این تحقیق، راهکارهای مناسب برای رفع موانع موجود در جهت رشد تجدیدپذیرها در کشور ما بیان میشود.
-2 گزارش وضعیت انرژی
در برابر افزایش مصرف انرژی در جهان و کاهش شدید قیمت نفت در نیمهی دوم 2014، انرژیهای تجدیدپذر به رشد خود ادامه دادند. در این سال، انرژیهای تجدیدپذیر، از نظر ظرفیت نصب شده و انرژی تولید شده، به طور چشمگیری توسعه یافتند. به علاوه، سرمایهگذاری در برق تجدیدپذیر از خالص سرمایهگذاری در نیروگاههای فسیلی پیشی گرفت. به رغم بالا رفتن میزان انرژی مصرفی در جهان در سال 2014، انتشار کربن ناشی از مصرف انرژی ثابت ماند که خود نمایانگر استفادهی بیشتر از منابع انرژی تجدیدپذیر است. در شکل 1، سهم انرژی تجدیدپذیر از مصرف نهایی انرژی جهان در سال 2013 نشان داده شده میشود. در قسمتهای بعدی وضعیت انرژی تجدیدپذیر در حوزهی برق، حمل و نقل، و سرمایش و گرمایش بیان میشود .[1]
شکل 1 سهم انرژی تجدیدپذیر از مصرف نهایی انرژی جهان در سال 2013
-3 وضعیت تجدیدپذیرها در حوزههای مختلف
3-1 وضعیت تجدیدپذیرها در برق
تجدیدپذیرها، با رشد چشمگیر در تمامی مناطق، حدود 59 درصد از ظرفیت خالص افزوده شده به برق جهان در 2014 را به خود اختصاص دادند. بادی، خورشیدی فتوولتاییک، و برق آبی پیشتازان بازار بودند. تا پایان این سال، تجدیدپذیرها سهمی در حدود 27/7 درصد از مجموع ظرفیت نصب شدهی تولید برق دنیا را داشتهاند که برای تولیدِ تقریباً 22/8 درصد از برق جهان کفایت میکند. در شکل 2، سهم انرژی تجدیدپذیر از تولید برق
3-1-1 وضعیت انرژی خورشیدی در برق
اکنون نیروگاههای فتوولتاییک ایفای نقشی اساسی را در تولید برق برخی از کشورها آغاز کردهاند. کاهش سریع هزینهها موجب شده تا برق خورشیدی فتوولتاییک بی آن که هیچ یارانهای به آن تعلق گیرد بتواند در تعداد رو به افزایشی از نقاط جهان، از لحاظ قیمت، با سوختهای فسیلی رقابت کند. در سال 2014، خورشیدی فتوولتاییک رکورد رشد دیگری از خود بر جای گذاشت، و با حدود 40 گیگاوات ظرفیت جدید نصب شده، مجموع ظرفیت جهانی آن به 177 گیگاوات رسید.
عمده ظرفیت افزوده شده به چین، ژاپن، و ایالات متحده اختصاص داشت. با وجود این، گسترش مکانی نصب ظرفیت جدید، با رشد سریعی که در آمریکای لاتین شاهد بود، ظرفیت جدید قابل توجهی که در چندین کشور آفریقایی نصب شد، و بازارهای جدید در حال شکل گیری در خاورمیانه، ادامه یافت. اگر چه اندازه بازارهای اروپایی برای سومین سال متوالی کاهش یافت، اما اروپا و به ویژه آلمان، همچنان از لحاظ مجموع ظرفیت خورشیدی فتوولتاییک نصبشده و سهم این فناوری در تأمین برق پیشتازند.
به لطف این بازار جهانی قدرتمند، بازیابی آغاز شده از سال 2013 در صنعت خورشیدی فتوولتاییک، در 2014 نیز ادامه یافت. هر چند از سیل ورشکستگیهای چند سال اخیر تا حد زیادی کاسته شد، اما ادغام در میان تولیدکنندگان همچنان ادامه یافت. به علاوه، برای برآوردن تقاضای روبه افزایش موجود، تعدادی خط جدید تولید سلول و صفحه در نقاط مختلف جهان راهاندازی یا طرح احداث آن اعلام شد. در شکل 3، ظرفیت جهانی خورشیدی فتوولتاییک از سال 2004 الی 2014 ملاحظه میشود .[1]
