بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق به تعداد 10 رابطه تجربی برآورد زمان تمرکز براي برآورد زمان پیمایش جریان هاي سطحی در حوزه آبخیز آتشگاه در استان اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین صورت که پس از عملیات میدانی در منطقه و شناسایی آبراهه اصلی، اقدام به تعیین میانگین وزنی پارامتر ضریب زبري مانینگ در حوزه گردید و بعد از برآورد هاي انجام گرفته توسط روابط تجربی زمان تمرکز، میانگین گیري صورت گرفت و با استفاده از پارامتر درصد خطاي نسبی هرکدام، به طور قراردادي رابطه اي که داراي خطاي کمتر از 5 درصد بود به عنوان رابطه هاي مناسب تر و رابطه اي که داراي درصد کمتر از 10 درصد، مناسب براي حوزه انتخاب شدند.
مقدمه
زمان تمرکز حوزه از متداولترین پارامترهاي زمانی مورد استفاده در هیدرولوژي بوده و به عنوان عامل اساسی براي انتخاب شدت باران طرح از منحنیهاي شدت-مدت-فراوانی هر منطقه که ارتباط تنگاتنگی با سیلابهاي حداکثر در فرمول استدلالی دارد میباشد. در ارزیابی عملیات آبخیزداري اظهار میدارد که در بسیاري از موارد به دلیل اشتباه در انتخاب نوع سازه، احداث غیر اصولی سازهها بدون توجه به مشخصات فنی پیشبینی شده براي آنها و... عملیات سازهاي خود ممکن است باعث وقوع سیلابهاي مخرب شوند.. روشهاي زیادي براي تعیین زما تمرکز پیشنهاد شده است که با توجه به وسعت حوزه آبخیز، وضعیت مسیل جریان از نظر پوشش گیاهی، نوع خاك و نیز عوامل هیدرولوژیکی حاکم بر جریان آب متفاوت میباشد در این تحقیق از میان فرمولهاي تجربی موجود 10 رابطه براي محاسبه زمان تمرکز در حوزه استفاده شده است.
مواد و روشها
از نظر هیدرولوژیکی حوزه ابخیز آتشگاه واقع بر رودخانه نوران چاي،درجنوبغربی شهرستان اردبیلیکی از زیر حوزه هاي حوزهي آبخیز سبلان میباشد. این حوزه داراي مشخصات با طول جغرافیایی 48درجه و 3 دقیقه و عرض جغرافیایی 38 درجه و 13 دقیقه وبه مساحت 40/8228 کیلومتر مربع میباشد. در شکل - - 1 نمائی از موقعیت حوزهي آبخیز آتشگاه در کشور ارائه شده است.
شکل - 1 - موقعیت حوزه آبخیز آتشگاه در کشور
روش کار
ابتدا مرز منطقه مورد مطالعه از نقشههاي توپوگرافی جدا گردید.و سپس با استفاده از نرمافزارARCGIS19.3 نقشه يDEM2و سایر نقشه ها تهیه شد. در جدول شماره - 1 - مشخصات فیزیوگرافی حوزه آتشگاه آورده شده است.
جدول - 1 - مشخصات فیزیوگرافی حوزه اتشگاه
شکل - 2نقشه طبقه بندي شده شیب به درصدشکل - 3نقشه طبقه بندي شدهمدل ارتفاعی به متر
نمودار - 1 - نشان دهنده پروفیل طولی آبراهه و نمودار - - 2 میزان فراوانی طبقات شیب را در حوزه نشان می دهد.
