بخشی از مقاله
چکیده:
تولید انعطافپذیر سیاستنسبتاً جدیدی است که برای توسعه و افزایش رقابت بهکار گرفته میشود. با استفاده از تولید انعطافپذیر میتوان انواع محصولات متناسب با نیاز مشتری را تولید کرد. تولیدگر انعطافپذیر برای تولید محصولات بسیار متنوع، افرادی را از همه سطوح سازمانی و با مهارتهای مختلف گردآورده و بهصورت گروهی به کار میگیرد و همچنین از ماشینآلاتی استفاده میکند که هم به طور فزاینده خودکار هستند و هم بسیار انعطاف پذیر. هدف از این پژوهش " تقسیم بندی ساده و فراگیرتری برای سیستمهای تولید انعطاف پذیر از نظر حوزه عملکرد در سازمان ها " می باشد. لذا با مطالعه مفهوم و تعاریف انعطاف پذیری و بررسی سیر تحولات بکارگیری و اجرای سیستم های انعطاف پذیر تولید، انواع آنها را از نظر محققین مختلف شناسایی و تلاش می کنیم که یک تقسیم بندی ساده و جامع تری بنام انعطاف پذیری سخت افزاری و انعطاف پذیری نرم افزاری ارائه نماییم و آثار آنها بر عملکرد های سازمانی را بررسی کنیم. از آنجائیکه دائما شاهد تغییرات بسیاری در حوزه عملکرد های سازمانی، بازارها، ساختارها و مدیریتی سازمان هستیم لذا شناخت اجزاء و انواع سیستم های انعطاف پذیر چه در بخش عملیات تولید و چه در بخش های غیر تولیدی اهمیت پیدا می کند.
.1 مقدمه
در جهان امروز تغییر، سریع است و انطباق موفقیت آمیز، یک بخش مهمی از موفقیت در عصر حاضر است - انگلهارت و سیمون1، . - 2002 سرعت بسیار زیاد تحول محیط و بازار های رقابتی، فشار مضاعفی را به سازمان ها برای انطباق بسیار سریع به وجود آورده است و تغییرات در سطوح بالا را منجر شده است. چالش سازمان ها برای ایجاد ساختار های منعطف و ایجاد قابلیت انعطاف پذیری در دنیای متغیر فعلی، بیش از گذشته است. کسب وکار باید به اندازه کافی انعطاف پذیر باشد تا هم تهدیدات غیرقابل پیش بینی و هم فرصت های موجود در آینده نامطمئن و محیط بی ثبات را مدیریت کند. صنایعمعمولاً انعطاف پذیری و انعطاف ناپذیری را ترکیب می کنند و آنچه که امروزه در حال ظهور است، جایگزین های جدیدی به جای گرایش ساده به سوی انعطاف پذیری بیشتر است - گلدن و پاول2، . - 2000 بنابراین انعطاف پذیری برای متناسب شدن با محیط پرتلاطم کسب وکار در جهت حفظ مزیت رقابتی، یکی از چالش های اساسی فراروی مدیران امروز است - هاتوم و پتی گرو1، . - 2007 با پی شرفت تکنولوژی و گ سترش سی ستم های اطلاعاتی و ارتباطاتی، سی ستم های تولید همواره در حال کا ستن از کارهای دستی و استفاده از نیروی انسانی و روی آوردن به اتوماسیون هستند. سیستم های تولید خودکار علاوه بر تنوع و انعطاف پذیری از سرعت بالایی در تولید و ارایه محصول برخوردارند و به راحتی می توانند در سیستم های تولید پیچیده و متنوع از کارایی بالایی برخوردار باشند. - فارسیجانی- حسین بیگی، - 1392
FMSو2 اوایل دهه 1960 در بریتانیا برمی گردد و در امریکا نیز برای اولین بار در سال 1967 پیاده شده است برای اولین بار در صنعت ما شینکاری مفهوم سازی شده و از سی ستمهای کنترلی عددی بهره می ج ست. مفهوم این شیوه تولیدی برای اولین بار توسط David Williams که یک مهندس بریتانیایی بود در دهه 1960 ابداع شد. این سیستم برای بار اول س یستم 24 نامیده می شد زیرا بر این باور بودند که در این گروه ماشین ها میتوانستند 24 ساعت شبانه روز را کار کنند. از ویژگی های اولیه این مفهوم سی ستم کنترل عددی و توانایی تولید متنوع قطعات بود. پس از بریتانیا و امریکا به تدریج در دیگر کشورها نظیر آلمان، روسیه و ژاپن نیز این سیستم استقرار یافت. تعداد استقرار تولید انعطاف پذیر در سراسر دنیا افزایش یافت تا اینکه امروزه بیش از 400 مورد پیاده سازی داریم 20 تا 25 درصد این سیستم ها در ایالت متحده امریکا قرار دارد. امروزه تمرکز FMS بر روی پیاده سازی ارزان تر و در مقیاس های کوچک تر می باشد. - فارسیجانی- حسین بیگی، - 1392 به طور خلاصه، بنا به سه دلیل عمده زیر، استفاده از FMS ضروری به نظر می رسد. الف - کسب بیشترین انعطاف در تولید جهت رقابت و تنوع محصولات ب - افزایش بهره وری تولید ج - کاهش هزینه های تولید از مهمترین مسائل موجود در این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد: الف - تعیین نیازهای فعلی با توجه به گستردگی طیف قطعات موجود ب - تخمین نیازهای آتی بر اساس بسط طرحهای بلندمدت و استراتژیک شرکتها نکته مهم در استقرار FMS این است که بایستی فاکتورهایی مثل ابزار، جریان مواد، ساختار سازمانی و ... در سطح کل سیستم در نظر گرفته شوند. استقرار FMS به معنای همبستگی تمامی اجزا در فرایند تولید در درون یک حوزه کاری تعریف شده است.
- جعفرنژاد –فاریابی، - 1388 تولید انعطافپذیر سیا ستن سبتاً جدیدی ا ست که تو سط شرکتهای موفق برای تو سعه و افزایش رقابت بهکار گرفته میشود. با استفاده از تولید انعطافپذیر میتوان انواع محصولات متناسب با نیاز مشتری را تولید کرد. انعطافپذیری، مزایای تولید دستی و تولید انبوه را با یکدیگر تلفیق کرده و از قیمت بالای تولید دستی و انعطاف ناپذیری تولید انبوه اجتناب میکند. تولید انعطاف پذیر در مقایسه با تولید انبوه، همه چیز را به میزان کمتر مورد استفاده قرار میدهند. یعنی نیروی انسانی موجود، فضای لازم برای تولید، سرمایهای که صرف ابزارآلات میشود، نیروی مهندسی لازم برای به وجودآوردن محصول جدید و زمان مورد نیاز برای ساخت محصول جدید، همه و همه را به مراتب تقلیل میدهد. همچنین میزان موجودی مورد نیاز به مقدار قابل ملاحظه ای کمتر میشوداساساً. تولید انعطافپذیر فلسفهای متفاوت دارد که در آن رابطهای بین قیمت، تعداد، کیفیت، سود برقرار میگردد که با تفکرات گذشته متفاوت است. - ایران زاده- - 1379 محققین بیشتر سعی کرده اند برای اجرای موفق و فراگیری سیستم های تولید انعطاف پذیر و همچنین شناخت حوزه های متاثر آن، تعاریف متفاوتی از FMS و انواع آن ارائه نمایند. با توجه به تحقیقات قبلی ما در تاثیر انواع FMS بر عملکرد ابعاد نوآوری در سازمان و همچنین بررسی و مطالعه تحقیات پیشین محققین و نحوه شکل گیری و توسعه سیستم های انعطاف پذیر تولید و حوزه هایی در سازمان که تحت تاثیر اجراء و عملکرد آن قرار می گیرد و همچنین پیشرفت و تغییرات وسیع در بازار و تکنولوژی ها و تاثیر متقابل آن بر جوامع و زندگی مردم، لازم است که تقسیم بندی جدید و جامع تری در این زمینه انجام گیرد. نتیجه تحقیق ما تائید کرد که عملکرد های انعطاف پذیری صرفأ در بخش تجهیزات، ماشین آلات و سیستم های تولیدی محدود نمی شود بلکه مدیران سازمان ها بایستی در بخش های مدیریتی، پشتیبانی و ستادی، ساختاری، طراحی و مهندسی و همچنین بازار و فروش نیز سازمان خود را منعطف تر سازند. همچنین ما نشان دادیم که برای افزایش عملکرد نوآوری سازمانی، بایستی بر روی کدام عوامل و معیارها تمرکز بیشتری باشد. - هاشم زاده- کشکولی، - 1394 لذا این تحقیق از نوع کاربردی بوده و بنا بر ماهیت مسئله مطرح شده و هدفی که این محقق بدنبال آن است، با هدف
کاربرد مستقیم یافته هاست. این پژوهش از نظر موضوع در حوزه مدیریت تولید و عملیات و نوآوری سازمانی می باشد که با رویکرد مروری مورد مطالعه قرار می گیرند.
سئوالات تحقیق: این تحقیق به دنبال ارائه پاسخ شایسته و مناسب به سئوالات زیر میباشد.
سؤال اصلی: آیا می توان یک تقسیم بندی ساده، جدید و فراگیرتری برای سیستمهای انعطاف پذیر تولید از نظر حوزه عملکرد در سازمان ها داشت؟
سوالات فرعی:
- انعطاف پذیری چه تعاریفی دارد؟
- مفهوم انعطاف پذیری چیست؟
- انواع سیستم های تولید انعطاف پذیر شناسایی شده و یا ذکر شده توسط محققین کدامند؟
