بخشی از مقاله
چکیده:
مطالعات انجام شده درعوامل موثر بر جمعیت و فراوانی قارچ های اندوفیت، حاکی از آن است که این قارچ ها تحت شرایط محیطی وعوامل اکولوژیکی قرار می گیرند. در مطالعه حاضر به بررسی اثر سن درخت در قارچ های اندوفیت حاضر در بافت برگ درخت پرتقال پرداخته شد. نمونه برداری از برگ های سالم درختان پرتقال شهرستان جویبار در فصل بهار سال 1393 با بازه سنی دو تا پنج انجام شد. تعداد 437 ایزوله قارچ جداسازی شد. بیشترین تعداد ایزوله در سن 123 - 3 ایزوله - و کمترین مقدار هم در سن 100 - 4 ایزوله - بوده است. قارچ Alternaria rosae تنها در برگ سن چهار درخت دیده نشد و قارچ های Colletotrichum boninense و Epiccocum nigrum تنها در درخت های سن سه دیده شد. مابقی قارچ های جداسازی شده فراوانی مشابهی را در سن های مختلف داشتند که در این بین قارچ Alternaria citri بیشترین فراوانی و قارچ Colletotrichum boninense کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. این مطالعه نشان داده است جمعیت و حضور قارچ ها در سنین مختلف متفاوت است ولی این تفاوت هم راستای افزایش یا کاهش سن نمی باشد.
کلید واژه: شهرستان جویبار، سن درخت، فصل بهار، جداسازی، Alternaria citri
مقدمه:
مرکبات یکی از مهم ترین محصولات درختان مثمر در کل دنیا می باشد. مازندران با 84/35 درصد از اراضی بارور مرکبات کشور، بیشترین سطح کشت را در ایران به خود اختصاص داده است. درخت پرتقال گیاهی بوته ای، درختچه ای با شاخ و برگ متراکم چرمی می باشند. مرکبات در نقاط معتدل و جنس مرکبات متعلق به خانواده روتاسه1 می باشد . - Batchelor & Webber, 1948 - پرتقالٍ برترین نماینده و گونه قابل تشخیص از این گروه است . - Novelli, Cristofani, Souza, & Machado, 2006 - کاشت درخت پرتقال در مازندران اغلب به گونه ای است که نهال آن بر پایه مقاوم مرکبات من جمله: نارنج سه برگهَ، سیترنجُ و سیتروملاِ پیوند داده می شود. بیشترین مراقبت های باغداران از نظر تغذیه ای مرکبات تا سن 4 سالگی نهال می باشد. دوره زندگی برگ در مرکبات به طور عمده بستگی به شرایط آب و هوایی، تغذیه و پاتوژن های بیماری زا دارد.
تعریف های متعددی از قارچ های اندوفیت تا به امروز وجود دارد، به طور کلی این قارچ ها در بافت سالم گیاهان بسر میبرند و هیچ علایم بیماری از خود به جا نمی گذارند که این پایداری بستگی به فاکتورهای مختلف محیطی و میزبان دارد - - Schulz & Boyle, 2005 ولی در برخی شرایط، محیط میتوانند به عنوان عوامل بیماری زا باشند page9. - Petrini, 1991 ; Stone, Bacon, & White, 2000; Takemoto, Masuya, & Tabata, 2014 - با جداسازی آن ها از اندام های مختلف، حضور آن ها در تمامی اندام گیاهی ثابت شده است. مطالعات زیادی در زمینه شناسایی و جدا سازی قارچ های اندوفیت از اندام ها و گیاه های مختلف وجود دارد. تاکنون طبیعت روابط و تعامل بین این قارچ ها با میزبان مشخص نشده است. اما مطالعات نشان داده است حضور آن ها در گیاه نقش مهمی را در رشد و سﻻمت - Araújo et al., 2001 - و همچنین نقش محافظتی در مقابل تنش های خشکی و تغذیه ای دارد - Foyer .& Shigeoka, 2011; Hamilton & Bauerle, 2012; Hamilton, Dowling, & Faeth, 2010 - عوامل مختلفی در جمعیت، حضور و پراکنش قارچ های اندوفیت تاثیر می گذارد. عواملی از قبیل نوع اندام گیاه - Wang & page9Guo, 2007 - ، نوع میزبان - Arnold & Lutzoni, 2007 - ، نوع فصل - Takemoto et al., 2014 - و سن گیاه . - Wang & Guo, 2007 -
ولی هنوز روابط آن ها با میزبان به عنوان یک معمای مجهول باقی مانده است. مطالعات اندکی در زمینه قارچ های اندوفیت مرکبات وجود دارد - Douanla-Meli, Langer, & Talontsi Mouafo, 2013; Durán et al., 2005 - که اغلب این مطالعات بر روی برگ مرکبات بوده است. در این مطالعه جهت شناخت میکروارگانیسم های مفید و معرفی آن ها به عنوان عوامل بیولوژیک، جهت کاهش کاربرد سموم شیمیایی برعلیه آفات و بیماریها، به بررسی اثر سن درخت مرکبات بر روی جمعیت و تنوع قارچ های اندوفیت حاضر در برگ مرکبات در فصل بهار پرداختیم.
مواد و روش ها: -1 نمونه برداری:
نمونه برداری در اردیبهشت 1394 از شهرستان جویبار 36œ, 27' N - و 52œ, 53' E و - 25 m 14.73 واقع در استان مازندران انجام پذیرفت. سن درختان پرتقال مورد نظر 2، 3، 4 و5 ساله بوده است. از هر سن، 5 باغ و 10 درخت به صورت تصادفی انتخاب و در داخل پاکت های کاغذی قرار داده شد. انتخاب برگ ها به گونه ای بوده است که رویش آن ها در سال جاری نبوده است و هیچ علایم بیماری - اثر پاتوژن یا بیماری فیزیولوژی - یا آفتی را نداشتند.
-2 جدا سازی قارچ های اندوفیت:
جهت انجام پروسه جداسازی قارچ های اندوفیت از برگ مرکبات، نمونه های منتقل داده شده به آزمایشگاه طی 48 ساعت وارد پروسه ضد عفونی قرار گرفت. ابتدا برای برطرف کردن گرد و غبار، برگ ها توسط صابون مایع شستو و 20 دقیقه در آب جاری قرار داده شدند. سپس نمونه ها به ابعاد 8 × 5 میلی متر قطعه بندی شدند و برای از بین بردن قارچ های اپی فیت از ضد عفونی سطحی استفاده شد به گونه ای که به ترتیب در اتانول 96 به مدت 1 دقیقه، هیپوکلریت سدیم 3/5 به مدت 5 دقیقه، در اتانول 96 به مدت 45 ثانیه و در نهایت سه بار در آب مقطر استریل هر کدام به مدت 5 دقیقه، سپس قطعات روی کاغذ صافی سترون شده جهت خارج شدن آب اضافی
