بخشی از مقاله
چکیده
پایه و اساس مدیریت آب رودخانه ها بررسی بیلان آنها می باشد که نتایج حاصل از بیلان یعنی میزان تغییرات ذخیره آب سطحی، به طور کارآمدي در تصمیم گیري و استفاده بهینه از منابع آب میتوانند به کار گرفته شود. در این تحقیق با استفاده از نقشه هاي رقومی توپوگرافی، نقشه خاك منطقه و داده هاي هواشناسی ایستگاه هاي مجاور منطقه، لایه هاي بارش، تبخیر و نفوذ آب باران به درون خاك براي منطقه تهیه گردید.
میزان رواناب و جریان پایه با استفاده از روش مقایسه اي آبدهی – مساحت – بارندگی این حوضه و حوضه گدارلندر براي هرکدام اززیر حوضه ها تهیه و بصورت فایل رستري در واحد سطح ذخیره شد و نتیجتاً بر پایه معادله بیلان این لایه ها همپوشانی شدند و بیلان منطقه بصورت گرافیکی نمایش داده شد. نتایج حاصله نشان می دهد که در قسمت جنوب شرقی و مرکز منطقه، مقدار آب سطحی بیشتري به هدرمی رود.
-1 مقدمه
منطقه لالی با موقعیت جغرافیایی محدوده لالی با موقعیت جغرافیایی 32-09 تا 32-50 عرض شمالی و 48-46 تا 49-32 طول شرقی در شمال شهرستان مسجد سلیمان در استان خوزستان واقع شده است. و در 150 کیلومتري شهر اهواز قرار گرفته است این منطقه مساحتی حدود2931 km2 دارد و از متوسط بارندگی سالیانه در حدود 597 mm و تغییرات ارتفاعی بین 144 تا 3257 متر - ازسطح دریاي آزاد - برخوردار می باشد.و از6 زیرحوضه به نام هاي شورI ، شورII ، تراز ، گزي ، چیتی و تالوگ تشکیل شده است و داراي رودخانه هاي با کیفیت خوب می با شد که در پائین دست معمولا به علت ارتباط هیدرولیکی با سازندهاي گچی ، افزایش دما و تبخیر از کمیت و کیفیت آب آنها کاسته می شود - شکل . - 1
١ - میزان بارش
جهت تخمین میزان بارش دریک منطقه می توان از روشهاي میانگین گیري ریاضی، روش تیسن و روش خطوط هم باران استفاده کرد.[3] در این تحقیق به کمک نرم افزار GIS خطوط هم باران ترسیم شد بدین گونه که ابتدا تمامی حوضه بر اساس طول و عرض جغرافیائی شبکه بندي گردید . سپس در هر گره بوجود آمده ارتفاع محاسبه و سپس بارندگی به کمک روابط آماري محاسبه گردید - روش کریجینگ - . این روش داراي این مزیت است که در ترسیم صحیح خطوط همباران علاوه بر نقاط ایستگاهی، بسته به انتخاب تغییرات درجه طول و عرض جغرافیائی، شبکه اي از نقاط بدست می آید که در آنها بارش محاسبه گردیده است. ارتفاع نقاط با توجه به نقشه DEM منطقه و با استفاده از برنامه ArcGIS با دقت زیاد برآورد شده و با توجه به مشخص بودن طول و عرض جغرافیائی هر گره بارندگی تخمین زده شده و سپس به کمک نرم افزار GIS همباران ها ترسیم گردیدند. پس از ترسیم، خطوط کشیده شده با نقاط ایستگاهی نیز کنترل گردید شکل - . - 2
-2 برآورد میزان نفوذ
جهت برآورد میزان نفوذ در منطقه مورد مطالعه ابتدا با استفاده ازنقشه خاك، انواع خاك موجود درمنطقه مشخص شد. - شکل - 3 سپس با استفاده از جداولی میزان شدت نفوذ در انواع خاك ها تعیین گردید[4] ،[ 3] و با استفاده از میزان بارندگی در منطقه میزان نفوذ یا تغذیه خالص تهیه شد.
