بخشی از مقاله
چکیده
یکی از اصلی ترین چالش هایی که در معماری و صنعت ساختمان کشورهای در حال توسعه و کشورمان ایران وجود دارد، عدم مدیریت و برنامه ریزی صحیح در حین اجرای پروژه می باشد که به دنبال آن افزایش زمان پروژه، هزینه های بیشتر از برآورد اولیه و در نهایت کاهش کیفیت پروژه را در هنگام بهره برداری در بردارد. در مقاله حاضر با توجه به روش های تحقیق بعمل آمده که از طریق جمع آوری و بررسی اطلاعات مربوطه در میان مقاله های متعدد بدست آمده، در جهت شناسایی ضعف های عمده و اصلی تاثیرگذار بر افزایش هزینه ها و زمان پروژه برآمده و درصدد رفع یا بهبود این ضعف ها تلاش شده است. از مهم ترین این ضعف ها می توان به نداشتن دید اجرایی و کارگاهی معماران طراح و مجری ، عدم اطلاع هر یک از ارکان اصلی پروژه از چگونگی روند پیشرفت پروژه در صورت عدم حضور در پروژه و رعایت نکردن قوانین نظارتی اشاره کرد.هدف نهایی این تحقیق با توجه به پیشنهادات ذکر شده و دیگر پیشنهادات، افزایش کیفیت،کاهش زمان و هزینه های غیرضروری مربوط به پروژه و در نتیجه ارتقاء عملکرد مدیریتی پروژه می باشد.
کلمات کلیدی: "توسعه پایدار" "توسعه کارگاه" "عملکرد مدیریتی پروژه" "مدیریت پایدار" "مدیریت پروژه"
مقدمه
مصطفی حکیم نیا - - 1395، در تحقیقات خود دریافت که امروزه با گسترش و توسعه علم ضواب و معیارهای ایمنی و بهداشت و به طبع آن بحران های محی زیست در امر ساختمان سازی لزوم اجرای مدیریتی جامع با روشهای نوین را طلب میکند. کارگاههای ساختمان سازی شامل فعالیت های گوناگونی منجمله؛ فرآیندها، عملیات و مواردی است که در پاره ای مواقع سبب قرار گرفتن در معرض خطر سلامتی، ایمنی قرار میگیرند. صنعت ساختمان سازی با به کار گیری بخش زیادی از نیروی کار کشور سهم بسزایی در سلامت بهداشت نیروی کار خود دارد همچنین سوق دادن این بخش بهرعایت معیارهای زیست محیطی پایدار نیازمند به کار گیری مدیریتی جامع و کارآمد میباشد. از عوامل بالفعل زیان آوری همچون مواد شیمیایی، گرد و خاک، سر وصدا، گرما، تشعشع و غیره که می توانند سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار دهند، اطلاعات بیشتری در اختیار است و مساله مورد توجه، مدیریت چنین خطراتی است به گونه ای که بتوان خطراتی که منجر به اثرات کوتاه مدت - حاد - و یا طولانی مدت - مزمن - در سلامتی شوند، کنترل کرد.[1]
سعید یزدانی و همکاران - - 1395، طی تحقیقات خود به نتایجی دست یافتند؛ در پروژه های عمرانی زمانبندی و هزینه نقش بسیار مهمی در مدیریت پروژه القا میکند که این مدیریت میتواند در کاهش هزینه های عمرانی و زمانبندی دقیق پروژه نقش داشته باشد از جمله محدودیت ها در پروژه های عمرانی میتوان به مصالح، ماشین آلات و تجهیزات کارگاهی، نقدینگی و منابع انسانی ماهر و نیمه ماهر اشاره کرد طبق تحقیقات به عمل آمده 50 تا 60 درصد کل هزینه ها مربوط به مصالح و تجهیزات میباشد.[2] محمد زرین فر و پریناز وثوقی - 1395 - ، در تحقیقات خود چنین برداشت کردند که یکی از اصلی ترین چالش هایی که در معماری و صنعت ساختمان کشورهای در حال توسعه و کشورمان ایران وجود دارد، عدم مدیریت و برنامه ریزی صحیح در حین اجرای پروژه میباشد که به دنبال آن افزایش زمان پروژه، هزینه های بیشتر از برآورد اولیه و در نهایت کاهش کیفیت پروژه را در هنگام بهره برداری در بر دارد.[3]
صمد انصاری فر - - 1394،طی پژوهش خود دریافت که با پیشرفت و توسعه روز افزون صنعت، امکانات و تجهیزات بیشتری برای صنعت ساخت و ساز و کارهای عمرانی ابداع و ساخته شده است که در نتیجه این امکانات و تجهیزات پیشرفته، امکان اجرای پروژه های بزرگ و پیچیده تر عمرانی فراهم گردیده است. از سوی دیگر با بزرگتر و پیچیده تر شدن پروژه های عمرانی، نیاز به حفظ ایمنی و محی زیست و یافتن روش هایی به منظور کاهش حوادث در کارگاههای ساختمانی،علاوه بر تامین ایمنی بیشتر عوامل مختلف درگیر در پروژه، میتوان هزینه های اجرایی را توام با حفظ محی زیست تا حد زیادی کاهش داد.در پژوهش وی پس از بررسی های دقیق علمی و تجربی، عوامل مهم در تجهیز کارگاه های ساختمانی لیست شد - برنامه ریزی پروژه - ، ایمنی، هزینه مصالح و تجهیزات، هزینه کارکنان، هزینه مدیریت، هزنه تدارکات، بودجه کل، زمان اجرا، زمان کار، شرای جوی، محل پروژه و راه دسترسی.
بر اساس آنالیزها، معیارهای محی ، هزینه وزمان به ترتیب در اولویت قرار گرفته اند و پروژه هایی که بر اساس این عوامل تجهیز کارگاه میشود باید عوامل ایمنی، راه دسترسی، برنامه ریزی پروژه، بودجه کل، محل پروژه و زمان کار در اولویت های اصلی مهندسین عمران قرار گیرند تا جانمایی و تجهیز کارگاه در روند انجام پروژه سودمند واقع شود. سایر عوامل نیز که از اولویت کمتری برخوردار هستند، شامل زمان اجرا، شرای جوی، هزینه کارکنان و هزینه مدیریت است.[4] مهدی عشیری و مهدی مهدوی عادلی - - 1393، یافتند که کارگاههای ساختمانی که تا کنون با روش های صحیح خطا و بدون برنامه ریزی کارگاه را تجهیز مینمودند و چیدمان کارگاه بدون برنامه ریزی ممکن است از نظر شاخص ای توسعه پایدار از جمله مسائل اقتصادی که کارگاه مستلزم هزینه زیاد می-شود و پیمانکار مجبور میشود با کاهش هزینه ها در بخش های دیگر از کیفیت اصلی پروژه بکاهد.[5]
هدف
اکنون به تعریفی جامع از توسعه پایدار برای درک بهتر از این موضوع میپردازیم: توسعه ای که نیازهای زمان حال را برآورده سازد بدون آنکه توانایی نسل های آینده در برآوردسازی نیازهایشان را به خطر اندازد. توسعه ی پایدار به معنای بهبود کیفیت زندگی انسان هایی که از ظرفیت های اکوسیستم های اطرافشان به روش نوین و بدون آسیب یا آسیب های وارده کم استفاده میکنند. در این روش نباید به محی زیست زیان پایدار وارد شود. به طور کلی از توسعه پایدار به عنوان سیستم تلفیق کننده اهداف اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی تعریف شده است و به استناد همین تعریف برای آن سه دسته هدف و سه بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی قائل شده اند که از طریق این سه بعد با سه بعد محی اجتماعی، اقتصادی و طبیعی - زیست محیطی یا اکولوژیکی - در ارتباط است. رسیدن به این هدف مهم یعنی انجام کارهایی برای رسیدن به توسعه پایدار فرآیندی پیچیده حاصل از زمان و مکان و نیرو است. بکارگیری دانش، مهارتها، ابزارها و تکنیک های مختلف در فعالیت های یک پروژه به منظور تحقق نیازها و اهداف آن پروژه که ترکیبی از علم و هنر و تجربه است و مهمتر از همه قابلیت یعنی چگونگی استفاده از این توانایی ها به بهترین شکل از تعاریف اصلی مدیریت پروژه است.در اینجا به روش هایی برای کاهش هزینه ها و احترام به حقوق محیطی افراد - توسعه پایدار - میپردازیم:
چیدمان مناسب کارگاه های ساختمانی
یکی از مباحث مهم و اثر گذار در پیشرفت کیفیت اجرای پروژه های عمرانی توام با کاهش هزینه در کارگاه های ساخت و ساز، تجهیز کارگاه میباشد. این موضوع ممکن است به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر توانایی های نیروی انسانی بهره وری و اثربخشی منابع مورد نیاز پروژه تاثیر بسزایی داشته باشد. چرا که یک تجهیز خوب میتواند یک فرآیند خوب را هدایت سیستماتیک کند و یک تجهیز بد، ممکن است آشفتگی، روزمرگی و هدر دادن منابع موجود در کارگاه را موجب مبشود. مقصود از جانمایی کارگاه های عمرانی، شناسایی،