بخشی از مقاله
چکیده
غفلت از موضوع حلال وحرام می تواند عواقب جبران ناپذیری جسمی وروحی داشته باشد. ازآیات قرآن کریم که برای هدایت انسان ها نازل شده است آیاتی به غذای اوازجهت حلال وحرام پاک یانجس بودن پرداخته که این آیات اهمیت فراوان موضوع رامی رساند.که تاچه اندازه برای هدایت یافتن انسان ها باید به خوراک خوددقت کنند. باتوجه به توسعه جامعه وبوجودآمدن مسائل متعددی که درزمینه حلال وحرام پدید آمده ومخصوص زمان حال می باشد. علم اصول به این موضوع تحت عنوان شبهه محصوره وغیرمحصوره پرداخته است.لذا دراین پژوهش این اصل موردبررسی قرارگرفته و نظرات برخی از فقها - اخباری - مبنی براحتیاط درمواردمشکوک بیان شده است .و مشهورفقه بنارابربرائت گذاره اند با توجه به اهمیت وگستردگی موضوع در موارد مشکوک رعایت احتیاط کم عارضه تر است. وهمچنین جهت سهولت دستیابی به اهداف عالیه اسلامی در خوراک حلال پشینهاداتی ارائه شده است. واستفتاءمراجع معاصرنیز درپایان مطرح شده است.
کلید واژه : حلال،حرام، پاک، اسلام ،شبهه،محصوره،غیر محصوره مقدمه
با توجه به اینکه دراسلام قضیه حلال وحرام موادخوراکی از اهمیت خاصی برخورداراست ویک فرد مسلمان باید به این مهم توجه داشته باشددرمواقعی که نمی تواند از سلامت مواد مصرفی - خوراکی ،پوشاکی،بهداشتی،آرایشی - از نظرحلال یاحرام ،پاک یا نجس مطمئن باشدبرای اینکه دچار سردرگرمی نشودتدبیری بوسیله فقها اندیشه شده که ریشه درروایات دارد.واین مشکل درمبحثی بانام شبهه محصوره وغیرمحصوره دراصول فقه مطرح می شود.در دنیای امروزبه دلیل گستردگی جوامع وبازاروامکان اینکه موادخوراکی پوشاکی وبهداشتی وآرایشی موجود از شرایط موردنظردراسلام برخودار نباشدبه وفور یافت می شود.
پس این سوال پیش می آید که تکلیف فرد مسلمان چیست؟ وچگونه می تواند مسائل موردنظر دین خودرا رعایت کندباتوجه به اینکه هرچه ازبازارمسلمین خریداری شودپاک وحلال می باشدآیادرجامعه امروزهم می شودازآن تبعیت کرد یاخیر؟ درادیان الهی به خوراک انسانها توجه فراوان شده که دراسلام از آن بعنوان حرام وحلال بودن یاد شده است که البته حلال وحرام بودن از دوجهت می باشد یکی از نظر کسب روزی حلال که بسیار مهم است ودرروح انسان بسیار تاثیردارد ودیگری از نظراینکه چه موادی حلال ویاحرام میباشد وباید از ان اجتناب کرد وهمچنین در دین یهوداز آن بانام کوشریاد می شود. که بمعنای خوراکیهای مجاز برای یهودیان می باشد.
مفهوم شناسی
شبهه . ] شهََُهَِ[ / - عاِمص اِ، - پوشیدگی کار و مانند آن و امری که در آن حکم به صواب و خطا نکنند. - منتهی الارب - . گفته شده است که شبهه اسم است از اشتباه و آن در اموری است که جواز و حرمت و صحت و فساد و حق و باطل اشتباه شده باشد. ج ، شُبَهْشُبُهاتو . - از اقرب الموارد - . مثل و مانند. - از اقرب الموارد - . اسم از اشتباه است و آن امر مابین حلال و حرام است . - کشاف اصطلاحات الفنون شیخ محمدبن علی تَهانَوی ج 1 ص . - 790 مفهوم اصطلاحی در اصطلاح اصول فقه تردید بین امور محرمه و محلله و تردید میان خطا و صواب بود و بالجمله اموری که تشخیص آنها ممکن نباشد و یا آنچه از راه اشتباه انجام شده است .
- شبهه فعل ؛ آن است که گمان رود به چیزی که دلیل حلیت و یا حرمت است و حال آنکه دلیل برحلیت و یا حرمت نباشد. و آن را شبهه اشتباه و شبهه مشابهه و شبهه ظن نیز گویند. - کشاف اصطلاحات الفنون شیخ محمدبن علیتَهانَوی ج 1 ص . - 790 ابهام، احتمال، اشکال، التباس، تردد، تردید، دودلی، ریب، شبهت، شک، ظن یقین - فرهنگ جامع واژگان مترادف ومتضاد تألیف فرجاالله خداپرستی -
محصور
محصور. ] مَ [ - ع ص - احاطه کرده شده . - منتهی الارب ،تهران، . - 1388 محاصره کرده شده . دربندان شده . احاطه شده . - ناظم الاطباء. - 1317 به محاصره افتاده .حصاری ... مَ - - ] ع . [اِمف - . - محاصره شده . - معین ج - - صفت - ]عربی.1mahsur] ] [ ویژگی زمینی که دور آن دیوار کشیده شده..2 - اسم، صفت - محاصرهشده.] .3قدیمی[ - عمید -
تحریم
تَ - - ] ع . - 1 [ - مص م . - حرام کردن ، ناروا شمردن . 2 -اِمص - . - تحریم . ] تَ [ - ع مص - حرام کردن . - تاج المصادر - 1/1376 حرام گردانیدن حلال حلال درلغت حَ[] - ع ص - نقیض حرام . و به این معنی گاه بکسر اول آید. - منتهی الارب، تهران . - 1388 جایز. سائغ. مباح . طیب . طیبه . - ترجمان قرا ن -
فرهنگ فارسی معین :
حَ - - ] ع . [ - ص . - روا، جایز، شایست.
