بخشی از مقاله
چکیده
استفاده از فناوري اطلاعات در زمینه آموزش می تواند منجر به بوجود آمدن کاربردهایی نظیر دانشگاه مجازي، کلاس مجازي و اموزش مجازي گردد. حرکت به سمت این مقوله می تواند مزایا و همچنین معایبی داشته باشد. این امر با دقت در این مساله که از پذیرفتن این دستاوردهاي جدید گریزي نیست بررسی نقادانه ویژگیهاي این دستاورد جدید فناوري را می طلبد. مطالعه آنچه این فناوري نیازمند آن است تا بتواند مفید فایده افتد از یک سو و داشتن نیم نگاهی به آنچه می تواند مخاطرات آن تلقی شود از ابتداي امر، باعث می شود که بجاي جذب شدن به این فناوري بتوان با آن پیوند برقرار کرد و این امر مساله اي است که بطور معمول در کشور ما براي دیگر فناوري هاي پیشین اتفاق نیفتاده است. بطور مثال انتخاب مناسب ترین استاندارد بگونه اي که بتوان پیش از آنکه سازمان ها و دانشگاه هاي مختلف نیازمند این فناوري بطور سلیقه اي روشی را انتخاب کنند، از جمله این مسایل است. این مقاله حاصل پژوهش پیرامون بررسی دانشگاه مجازي از منظري است که بصورت تحلیلی گوشه اي از اینگونه دغدغه ها را مطرح و ارایه می نماید.
کلیدواژهها: دانشگاه مجازي- آموزش غیرمستقیم- کلاس مجازي- استانداردهاي آموزش مجازي
دانشگاه مجازي نمونه اي از بروز آمورش الکترونیکی
همانگونه که می دانیم آموزش از راه دور در سال هاي نه چندان دور مطرح شد. این نوع آموزش داراي ویژگی ها، مزایا و معایبی است. آموزش درابتدا به صورت مکاتبه اي و تنها راه ارتباط، استفاده از نامه بود. با پیشرفت فناوري و از همه مهمتر ارزان تر شدن هزینه استفاده از آن، استفاده از ابزار هاي جدید تر براي انتقال دانش مطرح شد. با به وجود آمدن و گسترش اینترنت این پدیده جدي تر دنبال شد و ابزارها و روش ها و استاندارد هایی براي آموزش الکترونیک مطرح شد و هر روز اصلاحات جدیدتري در این زمینه انجام می شود. احساس فراگیر شدن آموزش الکترونیکی یا به تعبیر دقیقتر یادگیري الکترونیکی در کشورهاي پیشرفته یا رو به رشد، بررسی دقیق تر ویژگیهاي این دستاورد جدید فناوري را می طلبد.
ضرورت بررسی مساله آموزش الکترونیکی و تاثیر آن بر مواردي نظیر کتابخانه ها به حدي بوده است که در سال 2003 یک گروه کاري مشترك توسط برخی دانشگاه هاي آمریکا و انگلستان تشکیل شد. در این گروه کاري نمایندگانی از کتابخانه، امور اجرایی و دانشکده هاي فناوري اطلاعات حضور داشتند. حاصل این مطالعات در [1] آمده است. از جمله زمینه هاي مطرح در مبحث آموزش مجازي دانشگاه مجازي است،دانشگاه مجازي عبارت است از محیطی که با بهره گیري از ابزارهاي چندرسانه اي مناسب و با دارا بودن زیر ساخت ارتباطی مناسب - چون کامپیوتر، شبکه، اینترنت، دوربین، نرم افزارهاي تسهیل کننده ارتباطات برخط - ، ارائه دهنده خدمات آموزش الکترونیک و یادگیري الکترونیک است؛ به گونه اي که معمولا نیازي به مکان فیزیکی به شکل دانشگاه سنتی ندارد و دانشجویان قادرند از هر مکان و در هر زمانی که مایل باشند، از بسیاري از خدمات ارائه شده نظیر درسهاي الکترونیک یا ارزیابی الکترونیک استفاده کنند.
در واقع دانشگاه مجازي یک سیستم مستقل جهت ارائه خدمات الکترونیک و با بهره گیري از فناوریهاي نوین اطلاعاتی و ارتباطی است. این سیستم با بهره گیري از قابلیتها و امکانات ارائه شده توسط شبکه اینترنت و ابزارها و فناوریهاي چند رسانه اي و با هدف بالا بردن سطح فرهنگ جامعه، جلوگیري از خروج منابع مادي و نیز سرمایه هاي علمی کشور، ارتقاي سطح علمی جامعه و امکان توزیع گسترده دانش، بهره گیري از تخصص و تواناییهاي موجود در دانشگاهها ایجاد میشود.در این سیستم ابزاري در اختیار استاد قرار می گیرد که از طریق آن می تواند اطلاعات و دانش خود را با کمترین هزینه به نحو مطلوبی در قالب محتویات چند رسانه اي، به صورت الکترونیک تولید کند. علاوه بر این نحوه آموزش، ارزیابی و سنجش در این سیستم پیش بینی شده و مدیریت آموزشی از طریق اینترنت قابل پیاده سازي است.
قالب دیجیتال به وجود آمده تحت عنوان درس مجازي یا الکترونیک می تواند به دو صورت همزمان و یا غیر همزمان در اختیار دانشجو قرار گیرد. سیستم با دارا بودن امکان برگزاري کلاسهاي مجازي، دانشجویان را قادر می سازد در یک محیط با قابلیت همکاري و تعامل، به یادگیري به صورت همزمان بپردازند. همچنین با بهره گیري از یک کتابخانه دیجیتال، سیستم قادر است منابع غنی علمی را در اختیار دانشجو و استاد، جهت پربار کردن فرایند آموزش قرار دهد.امروزه اصلی ترین سازمان هاي مطرح در زمینه استانداردسازي در این زمینه عبارتند از نظیر IEEE، IMS، AICC و .[3] ADL مطالعه استانداردهاي مختلف توسط اینگونه سازمان ها انتخاب مناسب ترین بگونه اي که بتوان پیش از آنکه سازمان ها و دانشگاه هاي مختلف نیازمند این فناوري بطور سلیقه اي روشی را انتخاب کنند، از جمله این مسایل است.
