بخشی از مقاله
آلزایمر با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرس ها و اسم ها آغاز می شود و کم کم تا آنجا پیش می رود که فرد حتى راه بازگشت به خانه را فراموش می کند.
در سال ۱۹۰۶ میلادى آلویس آلزایمر پزشک آلمانى پس از 20 سال تحقیق توانست تعریفى علمى از این بیمارى ارائه دهد. این بیمارى براى قدردانى از یک عمرتحقیق آلویس آلزایمر،«آلزایمر» نامیده شده است. آلزایمر که به بیمارى پیرى معروف است در واقع چیزى بیشتر از یک فراموشى ساده است.
بیمارى آلزایمر در واقع مشکلى مغزى است. مغز ما از میلیون ها سلول عصبى تشکیل شده است. هر دسته از این سلول هاى عصبى با هم تشکیل یک بخش را می دهند و هر بخش عهده دار یک مسؤلیت است. به عنوان مثال بخش بینایى که در ناحیه پشت سرى قرار گرفته، مسئول بررسى اطلاعاتى است که از چشم ها آمده است. بدین ترتیب ما تشخیص می دهیم که چه دیده ایم.
این سلول هاى عصبى براى بررسى و انتقال اطلاعات با یکدیگر و با بخش هاى دیگر در ارتباطند. این ارتباط به صورت جریان الکتریکى کوچکى است که از یک سلول به سلول بعدى انتقال پیدا می کند. اما چون این سلول ها به یکدیگر نچسبیده اند، بین آنها یک فضاى خالى کوچک وجود دارد.
این فضاى خالى کوچک توسط یک ماده شیمیایى مخصوص پر می شود که انتقال جریان الکتریکى بین سلول ها را سریعتر و آسانتر می کند. این ماده شیمیایى مخصوص که “سروتونین” نام دارد، توسط خود مغز ترشح می شود.
با بالا رفتن سن و پیر شدن سلول ها، ترشح این ماده شیمیایى یا سروتونین کاهش می یابد، بدین ترتیب ارتباط بین سلولى و انتقال اطلاعات دچار مشکل می شود.
این مشکل بیشتر از همه در بخش حافظه و خاطرات خود را نشان می دهد. خاطره ها ترکیبى هستند از یادآورى دیده ها و شنیده ها و احساسات که براى یاداورى آن ها مغز نیاز به برقرارى یک ارتباط پیچیده سلولى بین همه بخش ها دارد. به همین علت با بالا رفتن سن و کم شدن ترشح سروتونین در مغز، خاطره ها کمرنگ یا فراموش می شوند.
در بیمارى آلزایمر ترشح سروتونین به شدت کاهش می یابد. اما این مسئله همیشه به علت پیر شدن سلول ها نیست. سکته مغزى که باعث از دست رفتن بخشى از سلول هاى مغز می شود یا شوک عاطفى پس از دست دادن عزیزى می توانند خطر ابتلا به آلزایمر افزایش دهند.
آلزایمر با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرس ها و اسم ها آغاز می شود و کم کم تا آنجا پیش می رود که فرد حتى راه بازگشت به خانه را فراموش می کند. بیمارى آلزایمر متاسفانه درمانى ندارد اما می توان از پیشرفت آن جلوگیرى کرد.
داشتن زندگی هاى فعال، شرکت در برنامه هاى جمعى، گوش کردن به اخبار و از همه مهم تر یاد گرفتن یک چیز جدید مثل یک زبان جدید، مغز را فعال نگاه می دارد. براى تقویت حافظه نیاز به داروى خارجى و گران قیمت نیست.
مصرف خشکبار به خصوص فندق به تقویت حافظه کمک می کند. فندق داراى پیش ماده سروتونین است. مصرف فندق باعث افزایش ترشح این ماده شیمیایى مخصوص در مغز می شود.
تحقیقات اخیر محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نشان میدهد بیماری آلزایمر یک بیماری ژنتیکی است.به نقل از مجله علمی جنرال فیزیک، محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی با انجام آزمایش بر روی 1200 مورد دو قلو اعلام کردند که 71 درصد از موارد ابتلا به بیماری آلزایمر به دلایل ژنتیکی صورت میگیرد.تحقیقات محققان نشان داد، بیماری آلزایمر به 2 روش بروز میکند، اول به دلایل ژنتیکی و بعد عوامل محیطی.
تحقیقات بعدی نشان داد که عوامل ژنتیکی از اهمیت بیشتری نسبت به عوامل محیطی برخوردار هستند.
به گفته محققان بروز بیماری آلزایمر تا 71درصد به دلایل ژنتیکی و 21درصد به دلایل محیطی انجام میشود.
تحقیقات قبلی نیز ثابت کردهاند که وقوع بیماری آلزایمر تا 95درصد بعد از 60سالگی رخ میدهد.
علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات بخصوص حافظه موقت در دوران پیری آغاز شده و به تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم،
گوشه گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتیهای تنفسی به پایان میرسد. مرگ پس از ۵ تا ۱۰ سال از بروز علائم اتفاق میافتد، اما بیماری حدود ۲۰ سال قبل از ظهور علائم آغاز شده است. این بیماری با از دست رفتن سیناپس های نورون ها در برخی مناطق مغز، نکروزه شدن سلولهای مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی، ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی بنام پلاکهای
پیری (SP) در خارج نورونهای برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشتهای بنام NFT در جسم سلولی نورونها، مشخص میشود.
پروتئنهای آمیلوئیدی
در بیماری آلزایمر ساختارهای پروتئینی کروی شکلی در خارج نورونهای برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشتهای در جسم سلولی نورونها، تشکیل میشود. این ساختارهای پروتئینی که به آنها اجسام آمیلوئیدی گفته میشود، در اثر برخی تغیرات درپروتئوم سلولهای عصبی وبهم خوردن تعادل و تغییر در میزان و یا ساختار پروتئینهای پرسینیلین، آپولیپوپروتئینE، سینوکلئین، و پپتید آمیلوئیدبتا، ایجاد میشود. یکی از مهمترین پروتئینهایی که در ایجاد آلزایمر نقش دارد، پروتئین پیش ساز آمیلوئید (APP ) نام دارد، این پروتئین در سلولهای دستگاه عصبی
بیان میشود و در اتصال سلولها بهم، تماس سلولها و اتصال به ماتریکس خارج سلولی و اسکلت سلولی نقش دارد. پروتئین APP بوسیله سه نوع آنزیم پروتئولیتیک پردازش میشود. آنزیمهای آلفا، بتا و گاما- سکرتاز، به ترتیب پروتئین APP را در اسیدهای آمینه ۶۷۸، ۶۷۱ و
۷۱۱برش میدهند. با اثر آنزیمهای گاما و بتا سکرتاز بر پروتئین APP، به ترتیب، پپتیدهایی بنام آمیلوئیدبتا۴۰ (دارای ۴۰ اسید آمینه)وآمیلوئیدبتا۴۲ (دارای ۴۲ اسیدآمینه)ایجاد میشوند. در حالت عادی مقدار این قطعات در سلولها کم است و به سرعت تجزیه میشود اما اگر در پروتئوم سلولهای عصبی این تعادل برهم بخورد و مقدار این قطعات افزایش یابد، ساختارهای پروتئینی
کروی و درنتیجه آلزایمر ایجاد میشود. در بیماران مبتلا بهسندروم داون ( تریزومی ۲۱) میزان بیان پروتئین APP افزایش مییابد و علائمی شبیه آلزایمر مشاهده میشود که میتواند به علت افزایش مقدار پپتید آمیلوئید بتا۴۲ باشد زیرا ژن پروتئین APP بر روی کروموزوم ۲۱ قرار دارد.
دانشمندان توانسته اند پروتئینی بدست آورند که به باور آنها شروع بیماری آلزایمر را سرکوب می کند
.این یافته توسط یک گروه تحقیق بین المللی با هدایت دانشگاه تورونتو اعلام شده است.
را کشف کرده اند که تولید یک ماده سمی در مغز به نام TMP21 محققان پروتئینی به نام
بتا – آمیلویید را سرکوب می کند.بتا آمیلویید ماده ی اسرارآمیز و مهمی است که باعث تخریب سلول های
مغزی در بیماران آلزایمری می گردد.تخریب سلولهای مغزی به تدریج با اختلال حافظه،نغییرات رفتاری و مجموعه ی علایمی آشکار می شود که نشانگان دمانس از آنها تشکیل شده است.
نکته جالب در این تحقیق آن است که پروتیین یاد شده فاقد تاثیر منفی بر سایر فعالیت های سلولی است و تنها بر روی عامل مخرب بیماری آلزایمر موثر است
دید کلی
بیماری آلزایمر 2 تا 5 درصد اشخاص مسن را دربر میگیرد و گاهی هم بر اشخاص جوانتر حمله میکند. به نظر میرسد که بیماری آلزایمر در اثر فاسد شدن سلولهای منطقه هیپو کامپ که
معمولا مقدار زیادی استیل کولین تولید میکنند بوجود میآید. سلولهای مغزی یا نرونهایی که آسیب دیدهاند پلاکهایی جمع میکنند و به تعداد زیادی میمیرند. منطقه آسیب دیده مغز و استیل کولین در تشکیل خاطرات جدید وارد عمل میشوند به همین دلیل یکی از نشانههای اصلی بیماری آلزایمر عدم توانایی در تحکیم یک یادگیری تازه (مثل یادآوری آدرس تازه) و دشواری در جهتیابی است. اما خاطرات رویدادهای دور معمولا کمتر آسیب میبینند.
علت بیماری
تقریبا 10 درصد افراد بالای 60 سال ، زوال عقل دارند و حدود نیمی عقل دارند از آنها مبتلا به آلزایمر میباشند. آلزایمر نوعی بیماری ناهمگن از نظر ژنتیکی است که در تمام نژادها دیده
میشود. 5 درصد بیماران دچار بیماری خانوادگی با تظاهر زود هنگام ، 15 - 25 درصد دچار بیماری خانوادگی با تظاهر دیررس ، 75 درصد مبتلا به بیماری تک گیر میباشند. 10 درصد موارد آلزایمر خانوادگی ، توارث اتوزومی غالب و بقیه چند عاملی را نشان میدهند.مهمترین یافتههای شناختی بیماری آلزایمر ، رسوب دو پروتئین رشتهای پپتید بتاآمیلویید تاو در مغز میباشند. پپتید بتاآمیلویید که
میآید، در پلاکهای آمیلویید یا پیری در فضای خارج سلولی مخ مبتلایان به آلزایمر یافت میشود. پلاکهای آمیلویید ، حاوی پروتئینهای دیگر علاوه بر بتاآمیلویید میباشند. از جمله آپولیپو پروتئین E که این هم توسط نوعی ژن مستعد کننده به آلزایمر (APOE) رمز گردانی میشود.اشکال هیپر فسفریله پروتئین تاو (Tau) ، کلافهای نورو فیبریلاری را تشکیل میدهند که برخلاف پلاکهای
آمیلویید در داخل نورونهای آلزایمر یافت میشوند. تاو یک پروتئین مرتبط با میکرو توبولهاست که بطور وافری در نورونهای مغز بروز مییابد. این پروتئین ، تجمع و پایداری میکروتوبولها را که بر اثر فسفوریلاسیون کاهش مییابد، تقویت میکند. تشکیل کلافههای و نورو فیبریلازی تاو ظاهرا یکی از علل استحاله نورونی در بیماری آلزایمر است.
علائم بیماری
در اکثر موارد ، بیماری آلزایمر در اشخاص مسن و در فاصله زمانی 8 تا 20 سال به تدریج رشد میکند. قربانی این بیماری ، ابتدا افت حافظه پیدا میکند و اغلب گم شدن حتی در خانه خود بیمار نیز پیش میآید. به مرور زمان ، بیمار جهتیابی خود را به شدت از دست میدهد، اشخاص و حتی اعضای خانواده خود را نمیشناسد، هیجانهای کودکانه نشان میدهد و از عهده نظافت خود و لباس پوشیدن بر نمیآید.
پیشگیری مقدم بر درمان
سالمندانی که از بیماری آلزایمر یا از اختلالهای حافظهای سبک رنج میبرند، میتوانند عادات خود را انطباق دهند. همه ما ، پیر و جوان میتوانیم یک دفترچه یادداشت و یک مداد در جیب خود یا در کنار تلفن داشته باشیم و پیامهای خود را خیلی راحت در آن بنویسیم. ما حتی میتوانیم یک تقویم به همراه داشته باشیم و رویدادهای پیشبینی شده ، حتی کارهای روزمره را در آن بنویسیم.اشخاصی که از افت حافظه رنج میبرند، میتوانند روی روزهایی که سپری م
یشود خط بکشند. میتوانند از داروهایی استفاده کنند که مقدار آنها برای هر روز از هفته و ماه مشخص شده است. برقراری نظم روزانه و کمک گرفتن از وسایل کمک حافظه بسیاری از سالمندانی را که توانایی تشکیل خاطرات تازه را ندارند از دشواریهای حاد نجات دهد.
درمان
• اگر یکی از اعضای خانواده دچار این بیماری است، حالت خصومت آنها را به خود نگیرید. محیط خانه را طوری تغییر دهید که فرد بیمار دچار آسیب بدنی نشود.
• اگر مراقبت از یکی از اعضای خانواده که دچار این بیماری است را به عهده دارید، از دیگران درخواست کمک کنید تا بتوانید به خود استراحت دهید. از اینکه نیاز به استراحت و فراغت دارید احساس گناه نکنید حتی اگر بیمار از این مسأله احساس رضایت نداشته باشد.
• اگر گروه حمایتی برای خانواده بیماران آلزایمر وجود دارد به آن بپیوندید و اگر وجود ندارد به ایجاد آن اهتمام ورزید.
• افراد مراقبتکننده از بیمار میتوانند برخی از مشکلات بیمار را با اجرای بعضی کارها کاهش دهند. مانند تکرار ، برای بیمارانی که مشکلی در حافظه دارند شاید یادآوری مکرر کمککننده باشد. و اطمیناندهی که یک گفتگوی صمیمانه مختصر و در عین حال قوی میتواند بیمار مضطرب یا آشفته را آرام کند. و منحرف کردن ذهن بیمار ، که قدم زدن با بیمار میتواند در این زمینه کمککننده باشد.
•
فعالیت های فکری و بکاربردن قوه ی حافظه از بیماری الزایمر پیشگیری می کند
براساس یافته های دانشمندان دانشگاه Cleveland در Ohio افرادی که از نظر جسمی و فکری فعال هستند به مراتب کمتر از دیگران در معرض بیماری خطرناک الزایمر قرار می گیرند. در یک مطالعه بر روی 192 نفر بیمار و 358 نفر از افراد سالم این نتیجه بدست آمده که زندگی ساکت و بدون فعالیت جسمی و فکری باعث کم کاری و ناسالم ماندن مغز گردیده و در افرادی که آمادگی
مبتلاشدن به بیماری الزایمر را دارند بروز بیماری را سرعت می بخشد. این محققین عقیده دارند که مغز هم مانند اعضای دیگر بدن به ورزش و فعالیت نیاز دارد و بکارنگرفتن آن باعث از بین رفتن قدرت تفکر می شود تقویت حافظه فقط با خواندن کتاب و فکرکردن امکان پذیر نیست بلکه معاشرت با دیگران ، مسافرت ، آموختن زبانی جدید، حفظ کردن شعر، آموختن موسیقی و غیره میتواند در این مورد مؤثر باشد
• مصـرف گـوشـت ماهيهايي مثل قـزل آلا و مـاهــى سـارديـن بادارا بودن امگاسهاسيد چـرب خطر ابتلا به الزايمر را كاهش ميدهند.
نتيجه تحقيقات پژوهشگران دربـاره مـوشهـا موفقيت آميز بوده است.
فقط در آمريكا چهار ميليون و پانصد هـزار نفر از بيماري الزايمر رنج ميبرند.
• رژيم غذايي مديترانهاي از ابتلا به آلزايمر پيشگيري ميكنديك مطالعه نشان ميدهد مصرف رژيم غذايي مديترانهاي خطر ابتلا به آلزايمر را بطور چشمگيري كاهش ميدهد. در اين تحقيق محققان رژيم غذايي و وضعيت سلامتي ۲۲۰۰نفر را در مدت بيش از چهار سال بررسي كردند. طبق اين مطالعه هر چه افراد بيشتر اين نوع تغذيه را رعايت كنند كمتر احتمال دارد به آلزايمر مبتلا شوند.
به گفته متخصصان آلزايمر، اين تحقيق شواهد ديگري در فوايد تغذيه سالم در پيشگيري از ابتلا به اين بيماري ارايه ميكند.
عموما از رژيم غذايي مديترانهاي به عنوان تغذيهاي سالم ياد ميشود.
اين رژيم غذايي سرشار از ميوه، سبزيجات و غلات، مقداري ماهي و مقدار بسيار كمي لبنيات و گوشت است.
“كليو بالارد” مدير تحقيقاتي انجمن آلزايمر انگليس گفت: اين مطالعه بزرگ شواهد ديگري در نقش تغذيه و شيوه زندگي در كاهش خطر آلزايمر ارايه ميكند.
بالارد افزود: اين مطالعه نشان ميدهد مصرف مداوم يك رژيم غذايي سالم ميتواند خطر ابتلا به آلزايمر را
۴۰درصد كاهش دهد، و بيانگر اهميت تغذيه سالم است.
وي گفت: رژيم غذايي سالم حاوي ميوه و سبزيجات تازه ، كنترل مرتب فشار خون و كلسترول خون، ورزش و جلوگيري از بالا رفتن وزن همگي در كاهش خطر زوال عقل در سنين بالاتر موثرند.
• درمان آلزایمر با هورمون درمانیدرمان جایگزین با هورمون تستوسترون در مردان سالمند میتواند موجب بهبودی فرم خفیف آلزایمر شود. تیمی از پژوهشگران دانشگاه كالیفرنیا به تازگی دریافتهاند هورمون جنسی تستوسترون به طور مشخصی سبب بهبود كیفیت زندگی در افراد مبتلا به آلزایمر میشود.
در این مطالعه بیمارانی كه از هورمون درمانی استفاده كرده بودند همگی معتقد بودند میزان سلامت فیزیكی و روابط بین فردی آنها پس از مصرف تستوسترون تغییر چشمگیری كرده است.
از آنجا كه فرآیند سالخوردگی در مردان با كاهش هورمون تستوسترون همراه است، پژوهشگران حدس میزنند فقدان این ماده میتواند از مهمترین دلایل بروز مشكلات دوران سالمندی باشد كه از جمله آنها میتوان به آلزایمر اشاره كرد.
• سیب، دشمن آلزایمر روشهای بسیاری پیشنهاد شده تا روند ابتلا به بیماری كاهش یابد و شاید مفید ترین و سودمند ترین این روشها، ژیم غذایی مناسب و كنترل شده برای سالمندان باشد.
عامل اصلی ایجاد آلزایمر، رادیكالهای آزاد اكسید كننده هستند كه با افزایش سن بیشتر تولید می شوند.
اگر میخواهید جلو تولید آنهار ا بگیرید یا تولید آنها را به حداقل برسانید روزی دو تا سه لیوان آب سیب و یا سه تا چهار عدد سیب میل كنید. مطمئن باشید كه ضرر نمی كنید.
• زردچوبـه، ضد آلزایمرزردچوبه در درمان و پیشگیـری از بیماری آلزایمر موثر است.
محققان دریافتند زردچوبه یا رنگ دانه زرد موجود در ادویـه كاری پروتئین بتاامیلیوئیـد را در مغـز موشها تجزیه و از رسوب این پروتئین كه سبـب تخریب بافت مغز میشود جلوگیری میكند.
محققان معتقدند زردچوبه بیش از هر داروی دیگری در پیشگیری از تشكیل توده پروتئینی موثر است.
درطب سنتی هند، زردچوبه از هزاران سـال پیش به عنوان یك ماده ضدالتهاب در درمـان بیماریهای مزمن و ناتوان كننـده كـاربـرد داشته است.
این تحقیق نشان میدهد، میتوان از خـواص ضدالتهابی و آنتی اكسیـدان ایـن مـاده در بیماریهایی ماننـد سـرطان , آلـزایمـر و بیماریهای قلبی بهره برد.
• براساس تحقیقات جدید، روشینوین برای مبارزه با پیشرفت بیماری آلزایمر، پیشنهاد شده است.
علت اصلی بیماری آلزایمر کاملا شناخته شده اما یکی از مواد مهمی که سبب بروز بسیاری از علایم این بیماری میشود، یک پروتئین به نام آمیلویید بتاپیتید AB است.
به گفته پزشکان این پروتئین به طور منظم در مغز انسان ساخته میشود با این حال در برخی شرایط تغییراتی در این پروتئین به وجود میآید و به یک ماده مضر تبدیل میشود.
محققان تلاش نمودند تا با تزریق یک آنتی بادی که در مغز به پروتئین AB متصل میشود، از اثرات مضر تجمع این ماده در مغز جلوگیری کنند و با این کار از ایجاد بیماری آلزایمر جلوگیری خواهد شد.
داروها
خیلی از داروهایی که برای مشکلات دیگر مورد استفاده قرار میگیرند میتوانند باعث گیجی یا خوابآلودگی شوند. این داروها را باید حتیالامکان قطع کرد. هماکنون داروهای زیاد دیگری تحت بررسی هستند. بعضی از آنها برای کنترل علایم آشفتگی مفید هستند. داروهای جدیدی که با نسخه پزشک تجویز میشوند ممکن است پیشرفت بیماری را در بعضی از بیماران به تأخیر اندازد.
*تاثیر بیوتكنولوژیك داروهای استاتین در كاهش خطرات آلزایمر
بر اساس آخرین نظرات متخصصان درمان بیماری آلزایمر در مركز تحقیقات بیماری آلزایمر در مركز تحقیقات این بیماری، مستقر در واحد بهداشت مركز درمانی دانشگاه ،PITTSBURGHاستاتین درمانی از روشهای مختلفی امكان كاهش خطر آلزایمر را برای افراد مبتلا فراهم میسازد.بر اساس گزارش شماره جدید بولتن بیوتكنولوژی، این بررسیها در مقاله جدیدی در AMERICAN JOURNAL OF MEDICINEبا عنوان استاتین درمانی، آزمون های بالینی، خطوط كلی و مسیرهای نوین به چاپ رسیده است.
بنابر مطالب این مقاله استاتینها علاوه بر خاصیت كاهش سطوح كلسترول احتمالا در سركوب تولید یك پروتئین آمیلوئید نیز تاثیرگذار هستند كه تصور می رود در فرآیند بروز بیماری آلزایمر نقش آفرین است.همچنین استاتینها عمل گردش خون را بهبود بخشیده و التهاب را در بدن كاهش میدهند.لازم به توضیح نیست كه همه خواص در كاهش خطر بیماری الزایمر مثبت و اثرگذار هستند.
این مجله رسمی انجمن استادان پزشكی آمریكاست كه در میان مجلات عمومی پزشكی در جهان دارای هشتمین ضریب مراجعه علمی است.شركت NYMOX PHARMACEUTICAL DORPحقوق پتنت استفاده از داروهای استاتین در پیشگیری و درمان بیماری آلزایمر در ایالات متحده و جهان را دار میباشد.این حقوق مالكیت موارد درمان ب
یماران در معرض الزایمر ناشی از خطرات مرتبط با عوامل عروقی را نیز در برمی گیرد.
استاتینها دستهای از داروهای كاهش دهند كلسترول هستند كه در تاریخ صنعت داروسازی جهان به مقام پرفروشترین قرصهای تجویز شده دست یافتند.فروش جهانی این محصولات در سال ۲۰۰۴میلادی تا ۲۶میلیارد دلار برآورد شده است.بیماری آلزایمر علت اصلی عدم تعادل رفتار و فراموشی در سنین كهولت بوده و تنها در ایالات متحده دامنگیر بیش از ۴/۵میلیون نفر است.امكان بالقوه بكارگیری استاتینها در درمان بیماری آلزایمر در مقالات و مراجع مختلفی ارزیابی و سنجیده شده است كه در این میان توجه محققان بر مكانیزهای احتمالی عمل استاتین در ممانعت یا
كاهش پیشرفت این بیماری بوده است.لازم به ذكر است بولتن بیوتكنولوژی برای بالا بردن كیفیت و پویایی مطالب از تمام خوانندگان دعوت به همكاری كرده و برای شنیدن هر گونه اظهار نظر، پیشنهاد راهبردی، انتقاد سازنده و دریافت مطالب و مقاله سودمند در زمینههای تخصصی، عمومی و كاربردی بیوتكنولوژی اعلام آمادگی می كند.
فعالیت و رژیم غذایی
تا حدی که امکان دارد بیمار آلزایمری باید فعالیت خود را حفظ کند. با پیشرفت بیماری، نهایتا تمامی فعالیتها نیاز به نظارت خواهند داشت.
رژیم غذایی عادی. نهایتاً بیمار برای غذا خوردن به کمک نیاز خواهد داشت.
آیا این بیماری حالت ارثی هم دارد؟
سن بالا ، سابقه خانوادگی ، جنس مونث بودن و سندرم داون ، مهمترین عوامل خطر ساز برای آلزایمر هستند. در جمعیتهای غربی ، خطر تجربی آلزایمر در سرتاسر عمر ، 5 درصد است. اگر بیماران ، خویشاوند درجه اولی داشته باشند که آلزایمر در او پس از 65 سالگی بروز کرده باشد، خطر نسبی ابتلای آنها 3 - 6 برابر ، افزایش مییابد. اگر بیماران خواهر یا برادری مبتلا به آلزایمر پیش از 60 سالگی و نیز یک والد مبتلا باشند، خطر نسبی آنها 7 - 9 برابر میشود.آزمایش آپولیپوپروتئین A نوعی آزمایش تشخیصی کمکی است و نباید برای پیش بینی آلزایمر در بیماران بیعلامت استفاده شود. مبتلایان به سندرم داون ، افزایش خطر ابتلا به آلزایمر را نشان میدهند. پس از 40 سالگی ، مبتلایان به سندرم داون ، همواره یافتههای آسیب شناختی عصبی آلزایمر را دارند و تقریبا 50 درصد آنها ، دچار افت شناختی میشوند.
چگونگی مراقبت از بيماران مبتلا به آلزاایمر
اگر در خانواده شما افراد سالمندی زندگی می کنند که محبوب و مورد احترام شما هستند ممکن است گاه در مورد آنها نگران و دچار ترديد شويد که فراموشکاری يا اختلال حافظه آنها مربوط به بيماری است يا نه ؟
آلزايمر شايعترين نوع دمانس “زوال عقل در سنين پيری ” است. در اين بيماری تحليل رفتن و کاهش تدريجی بافت مغز باعث زوال عملکرد و توانايی عقلانی می شود.
آلزايمر با توانايی فکر کردن ،استدلال و ارتباط اجتماعی فرد رابطه دارد و می تواند منجر به ناتوانی او در مراقبت از خود شود. تصور اينکه شما با يکی از افراد خانواده تان دچار اين بيماری شويد می تواند نگران کننده باشد.
اما يکی از بهترين راههای رفع اين نگرانی داشتن اطلاعات در مورد بيماری است .انجمن آلزايمر يک مرکز جهانی دارد که با استفاده از اينترنت قابل دسترسی برای همه است . در اين سايت درباره بيماری و آخرين تحقيقات مربوط به آن اطلاعات کامل موجود است. علاوه بر اين مجموعه ای از تست های ساده قابل دستيابی است که می تواند علايم اوليه و هشداردهنده را مشخص کند. اين مطالب در سايت www.alz.org وجود دارد. با وجود اين تشخيص آلزايمر تنها با مشاهده علايم اختصاصی و بررسی دقيق بيمار توسط پزشک انجام می شود.
آلزايمر با بالا رفتن سن بيشتر بروز می کند.در حدود يک پنجم افراد بالای هشتاد سال و حدود هفت درصد افراد بالای شصت و پنج سال در معرض خطر آلزايمر هستند.
آيا آلزايمر قابل پيشگيری است ؟
گرچه تعريف دقيقی برای جلوگيری از آلزايمر وجود ندارد اما مدارکی وجود دارد که نشان می دهد داشتن فعاليت منظم ، جلوگيری از چاقی و افزايش وزن ، نگهداشتن کلسترول و فشارخون در حد طبيعی و داشتن يک رژيم غذايی سالم غنی از آنتی اکسيدان ها، ويتامين C و E و روغن ماهی می تواند تا حدودی از بيماری جلوگيری کند. علاوه بر اينها تحقيقات دانشمندان نشان داده است که بعضی داروها می توانند سير زوال عملکرد روانی را در موارد خفيف تا متوسط آلزايمر کاهش
دهند.
معمولا بيمار مشکلات روانی و اجتماعی ديگر نظير افسردگی را نيز به دنبال آلزايمر تجربه می کند. درمان ها و مراقبت ها در اين بيماران معمولا در جهت کنترل و پيشگيری از اين گونه عوارض صورت می گيرد. شرکت بيمار در گروههای کاردرمانی و حمايت های اجتماعی برای اين بيماران و حتی خانواده ها و مراقبت کنندگان آنها با همين هدف انجام می شود.در اين گروهها ، با ايجاد مشاغل ساده ولی قابل استفاده و مورد علاقه فرد، روشهايی برای کمک به رشد و تقويت حافظه مثل نوشتن ليست ، يادداشت برداری و حتی گاهی نقاشی و کپی برداری بکار گرفته می شود.
عوامل ژنتيک
يکی از عوامل مهمی که معمولا در ايجاد بيماری آلزايمر دخيل و موثر شناخته شده اند،عامل ژنتيک می باشد.اگر فردی در خانواده مبتلا به اين بيماری باشد، احتمال ابتلای فردی ديگر در خانواده وجود دارد.
اما به طور کامل عامل ژنتيک در تعداد کمی از خانواده ها مسوول ايجاد بيماری آلزايمر می باشد.آلزايمر به صورت ارثی، بيماری سريعی است که معمولا در سنين 35 تا 60 سالگی رخ می دهد.
برخی از خصوصيات افراد مبتلا به آلزايمر
افراد بيمار ، معمولا توانايی يادگيری بسيار کمی دارند و معمولا به عنوان فرد کم هوش شناخته می شوند .تحقيقات در بين افراد مبتلا به آلزايمر نشان می دهد که انجام وظايف هوشمندانه يا قضاوت در موقعيت های حساس اجتماعی در آنها به خطر می افتد .از دست رفتن حافظه قديمی فرد باعث نقصان در توانايی استفاده از دانسته های سابق و تجربيات قبلی او می شود و بنابراين رفتارهای غير عادی و ناشی از خامی و بی تجربگی از فرد سر می زند.
ناتوانی در تشخيص شکل جديدی از اطلاعات قبلی نيز از نشانه های اين بيماران است .اگر مجلات يا روزنامه هايی که فرد قبلا آنها را می شناخته با شکل تازه يا پوششی جديد به دست فرد برسند فکر می کند که قبلا آنها را نديده و نخوانده .
فرد معمولا بطور اتوماتيک برای کاهش حافظه نزديک خود راههای جبرانی پيدا می کند.مثلا بيشتر از واژه های کلی به جای ذکر جزييات استفاده می کند يا بجای استفاده از نام فرد از عنوان شغلی يا اجتماعی او استفاده می کند.مثلا به جای ناميدن فرد او را پدر ،پزشک ، پرستار و… صدا می زند.علاوه بر اين فرد با مشکلات زبان روبه رو می شود. بطور کلی اختلالات حافظه منجر به محدود شدن دايره لغات فرد در گفتار و نوشتار می شود. فرد در پيدا کردن کلمات برای تکميل جملات خود مشکل دارد.
فرد معمولا نيازهای خود از قبيل تشنگی و گرسنگی را بسيار فوری می داند و برای رفع آن بدون توجه به ملاحظات اجتماعی و اثراتی که رفتارش بر ديگران دارد، اقدام می کند .با پيشرفت بيماری ، فرد بيشتر درونگرا خواهد شد و ارتباطات اجتماعی به مرور محدود تر و با مشکل مواجه می شود.
مکانيسم ها و روش های معمولی که برای تطابق با شرايط مختلف و افراد گوناگون در محيط زندگی از آنها استفاده می کنيم در بيمار مبتلا به آلزايمر کاهش پيدا می کند و رو به زوال می رود ، بنابراين فرد ، انعطاف پذيری و قابليت انطباق با محيط ، مسوولیت ها و شرايط تازه را از دست می دهد و به مرور منزوی و دور از جمع خواهد شد .
در موارد پيشرفته ، بيمار توانايی ارتباط با محيط يا کنترل عملکردهای جسمانی خود را از دست می دهد و با پيشرفت بيشتر بيماری ، مراحلی از کاهش هوشياری ،کما و به دنبال آن مرگ رخ می دهد.
مراقبت از بيمار مبتلا به آلزايمر
ميزان و نوع مراقبت از بيمار بسته به موقعيت بيمار و شدت بيماری او متفاوت خواهد بود .در بعضی مراحل برای جلوگيری از وابستگی بيمار تنها نظارت بر رفتارها و کنترل شرايط محيط او برای مراقبت کافی است .
اما در مراحل نهايی که بيمار حدود خود و کنترل وظايف و فعاليت های معمولش را از دست داده است ،مراقبت دقيق و اصولی مورد نياز است. فراموش کردن غالبا برای بيمار مشکلاتی فراوانی را ايجاد می کند . فراموشی در هنگام آشپزی می تواند منجر به آتش سوزی و سوختگی شود .
فراموشی در پيدا کردن آدرس و زمان مراجعه به خانه يا محل ديگر می تواند باعث گم شدن فرد شود. بنابراين مراقبت از اين بيمار گاهی با مشکلات زيادی همراه است و شايد هرکسی از عهده مراقبت از چنين بيمارانی برنيايد. در اغلب مجامع پيشرفته حمايتهای مالی ، اجتماعی و منابع آگاهی برای مراقبت در دسترس هستند که می توانند نيازهای اقتصادی و اجتماعی خانواده ها را
بخصوص اگر فرد بيمار ،نان آور خانه باشد برطرف کنند.ضمن اين که اطلاعات و آگاهی افراد خانواده را در زمينه مراقبت و حمايت از فرد بيمار فراهم نمايند .اما باقی ماندن فرد در خانه و مراقبت از او توسط افرادخانواده و فرزندان می تواند بعضی از مسائل و آشفتگی های روانی بيمار را کاهش دهد و او را با نزديکانش مرتبط سازد.
نشانه های احتمالی برای پيش بينی بيماری
آيا واقعا نشانه هايی هست که بتوان قبل از بروز علايم واقعی بيماری ، احتمال خطر را پيش بينی کرد؟ تحقيقات نشان می دهد که بعضی از نشانه ها می تواند قبل از بروز آلزايمر تظاهر کند مثل :
از دست رفتن حس بويايی : کاهش توانايی در تعيين و تشخيص بوها قبل از کاهش حافظه ايجاد می شود. مطالعه نشان می دهد آسيب عصب ناحيه بويايی مغز که مخصوص کنترل حس بويايی است قبل از آسيب حافظه ديده شده است .
اختلال فضای بينايی : به دليل نرسيدن خون کافی و آسيب عصبی در ناحيه بينايی مغز يک نشانه زودرس ديگر، اشکال در اطلاعات بينايی است . اين مساله با ناتوانی در دنبال کردن و يادآوری جهات بينايی يا کپی کردن و نقاشی کردن تصاويری که فرد آنها را ديده ،همراه می باشد.
کاهش شنوايی: مطالعه روی بيماران مبتلا به آلزايمر در دانشگاه فلوريدای جنوبی نشان می دهد که 49 تا 52 درصد بيماران کاهش شنوايی داشتند.
اثر انگشت غير طبيعی : وجود اثر انگشت غير طبيعی در بيش از 75 درصد بيماران مبتلا به آلزايمر نشان می دهد که نوعی استعداد ژنتيک در ابتلا به اين بيماری و ساير انواع دمانسها هست .
افسردگی : تقريبا 50 درصد بيماران مبتلا به آلزايمر قبل از بروز تغييرات شخصيتی در آنها ، افسردگی را تجربه کرده اند. وجود اين نشانه ها در تمام افراد صرفا به معنای ابتلای قطعی آنها به بيماری نيست بلکه می تواند راهنمايی باشد تا در صورت وجود علائم واقعی بيماری بخصوص در سنين بالا ، با درنظر گرفتن احتمال ابتلا به بيماری و زوال عقل ، فرد را تحت نظارت و مراقبت دقيق قرار داده و از ايجاد خطر و عوارض جدی بيماری برای او و مراقبت کنندگانش جلوگيری به عمل آورد.
آلزايمر: تصورات نادرست و حقايق
در طی چند سال اخیر تصورات غلط بی شماری در مورد این مطلب که آلزایمر چیست؟ چه کسانی به آن مبتلا می شوند؟ تاثیرات آن بر زندگی بیماران چگونه است و … به وجود آمده است. این تصورات غلط به علائم بیماری متصل شده و به ما اجازه نمیدهند تا شناخت دقیقی از بیماری پیدا کنیم. انجمن جهانی آلزایمر معتقد است که اگر از بیماری رفع ابهام شود، مردم خیلی راحت تر می توانند با واقعیت مواجه شوند.
در این قسمت چند تصور رایج نادرست و واقعیت های آنها را برای شما بازگو می کنیم.
تصور غلط 1 : اگر یکی از افراد فامیل دچار این بیماری شود، شما نیز به آن مبتلا خواهید شد.
حقیقت: هر چند عوامل وراثتی نقش مهمی را در این بیماری بازی می کنند، اما تنها 5 تا 10 درصد از کل افرادی که دارای بیماری هستند، از طریق موارد ژنتیکی به آن مبتلا شده اند. در اکثر موارد هیچ گونه علامت قابل شناسایی یافت نمی شود. تحقیق و بررسی بر روی ژن ها همچنان ادامه دارد.
تصور غلط 2 : آلزایمر تنها بیماری افراد سالمند است.
حقیقت: هر چند افزایش سن ریسک ابتلا به بیماری را افزایش می دهد، اما آلزایمر فقط در افراد سالخورده بروز نمی کند. افراد 40 تا 50 ساله ای نیز بودند که دچار آلزایمر شده اند. چیزی که در اینجا باید به خاطر داشته باشیم این است که با افزایش سن خطر ابتلا به آلزایمر نیز افزایش پیدا می کند.
تصور غلط 3 : آلزایمر قابل درمان است.
حقیقت: برای آلزایمر هیچ نوع درمان قطعی وجود ندارد. البته چند نوع دارو و معالجات گوناگون وجود دارد که می تواند تا حدی در برخی از بیماران ثمربخش باشد. گام بلندی در راه پیدا کردن درمان برداشته شده که نتایج خوش بینانه ای را به همراه داشته است.
تصور غلط 4 : از دست دادن حافظه یعنی آلزایمر.
حقیقت: ممکن است خیلی از افراد با حافظه خود مشکل داشته باشند، اما این بدان معنا نیست که دارای آلزایمر هستند. اگر از دست دادن حافظه بر روی چگونگی زندگی روزمره شما تاثیر می گذارد و توانایی قضاوت و استدلال و استنتاج و سایر مهارت های ارتباطی خود را از دست داده اید، می توانید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
تصور غلط 5 : مصرف آلومینیوم باعث ایجاد آلزایمر است.
حقیقت: هر چند تحقیقات گسترده ای برای کشف ارتباط میان آلومینیوم و آلزایمر انجام شده است، اما تا کنون هیچ نوع مدرک موثقی در این زمینه بدست نیامده. بروز بیماری از دلایل مختلفی نشات می گیرد؛ از قبیل: عوامل وراثتی، روش زندگی، عوامل در محیط اطراف و …
تصور غلط 6 : آلزایمر قابل پیشگیری است.
حقیقت: به این دلیل که هنوز علت ایجاد آلزایمر مشخص نشده نمی توان از آن پیشگیری کرد. اما بهتر است همواره ذهن و بدن خود را با انتخاب های آگاهانه، فعال نگاه دارید. این انتخاب ها شامل: ورزش، نگـه داشتـن رژیـم غـذایی سالم و مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و ماهی می باشد همچنین سعی کنید که همیشه مغز خود را نیز فعال نگاه دارید.
تصور غلط 7 : ویتامین ها، مکمل ها و قرص های تقویت حافظه می توانند از آلزایمر جلوگیری کنند.
حقیقت: مطالعات بسیاری برای تشخیص تاثیر گذاری فرآورده هایی نظیر میتامین E و عصاره درخت ژینگو انجام شده که اکثرا بی فایده بوده، اما تحقیق در این زمينه همچنان ادامه دارد.
تصور غلط 8 : اگر من دچار آلزایمر شوم، زندگیم تمام است.
حقیقت: شمار کثیری از افراد که دچار آلزایمر هستند زندگی پر معنا و فعالی را دنبال می کنند. آنها هدفمند هستند و به هیچ وجه احساس نمی کنند که زندگی شان به پایان رسیده. تشخیص به موقع بیماری و انجام اقدامات لازم، نقش مهمی را در بهبودی فرد ایفا می کند. باید برای بیماران محیط مناسب و خدمات ویژه را فراهم آورید، از آنها حمایت کنید ، به فعالیت وادارشان کنید و شوق زندگی را در آنها بیدار سازید.
تصور غلط 9 : تمام بیماران آلزایمری پرخاشگر و خشن هستند.
حقيقت: این بیماری بر روی هر فرد به صورت متفاوتی تاثیر می گذارد. از دست دادن حافظه و به وجود آمدن پرتی حواس اغلب نا امید کننده و ترس آور است. با آگاهی از بیماری و تغییر رفتار در مقابل بیمار می توان از واکنش های خشن و پرخاشگرانه اجتناب کرد.
تصور غلط 10: بیماران آلزایمری متوجه وقایعی که در اطراف آنها رخ می دهد، نیستند.
حقيقت: بسیاری از افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند، نسبت به کلیه وقایعی که در اطراف آنها روی میدهد آگاهی دارند، اما عده ای نیز با این مسئله مشکل دارند.آلزایمر توانایی برقراری ارتباط و تشخیص وقایع روی داده را از بیماران سلب می کند، هر چند بر روی هر کس تاثیر متفاوتی می گذارد. واقعیت این است که بیماران آلزایمری همان انسان های سابق هستند و شما باید ملاحظه آنها را کرده و در مقابلشان با احترام رفتار نمایید.
خاتمه دادن به تصورات نادرست
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آلزایمر یک نوع بیماری پیش رونده است و بسیار ویرانگر می باشد که به مرور زمان سلول های حیاتی مغز را نابود می کند. معمولا در افراد بالای 65 سال بروز می کند، اما همچنین می تواند بزرگسالان را در سنین کمتر نیز نشانه رود. یک نفر از هر 13 نفر کانادایی بالای 65 سال دارای آلزایمر و یا سایر بیماری های ذهنی است. انجمن آلزایمر یک سازمان خیریه سلامتی است که همواره به بیماراني که مبتلا به آلزایمر هستند کمک می کند.
اجازه ندهید که تصورات نادرست در مورد آلزایمر شما از انجام موارد زیر باز دارد:
• پیدا کردن آگاهی نسبت به بیماری
• کمک خواستن