بخشی از مقاله

خوردگي ميكروبيولوژي و نحوه كنترل آن

مقدمه
ميكروارگانيزمها در همه جاي طبيعت يافت مي شوند. آنها در هوا، آب و خاك پراكنده اند و نقش مهم و حياتي در تندرستي انسانها و جانوران دارند. بسياري از ميكروارگانيزمها سودمند هستند، در حالي كه برخي ديگر بيماري زا مي باشند.
فعاليت و زندگي ميكروبي بر فرآيند بسياري از صنايع موثر مي باشند. براي مثال، باكتري زوگلوئل در لجن فعال شده و در تصفيه خانه هاي پساب، سودرسانند. آنها لجن (لرد) پلي ساكاريدها را مي سازند كه به ديگر باكتريها ياري گوارش مواد آلي را مي دهد وگرنه اين مواد آلي وارد جريان آب

دريافت كننده پساب شده و باعث آلودگي مي گردند. برعكس، ميكروارگانيزمهايي هستند كه در آب دستگاه خنك كن وجود دارند كه مي توانند اثرات بدي بر بازده بهره برداري از طريق خوردگي و رسوبدهي ايجاد نمايند. در اين بخش مشكلات ناشي از ميكروارگانيزمها در مورد خوردگي آهن مورد بحث قرار خواهند گرفت. و از آنجا كه آب برجهاي خنك كن شرايط مناسبي براي رشد اين موجودات مي باشند دردسرها و اشكالات ناشي از آنها و روشهاي به كار رفته جهت كنترل آنها نيز بيان خواهد شد.


ميكروارگانيزمهاي آب خنك كن
ميكروارگانيزمها از دو راه وارد دستگاه خنك كن مي شوند. آنها يا از طريق آبرساني (آب ورودي) به برج و يا از طريق هوائي كه از ميان برج خنك كن مي گذرد وارد سيستم مي شوند.
جلبكها، باكتريها و قارچها سه ميكروارگانيزم مهم مي باشند كه در آب برجهاي خنك كن يافت مي شوند. اطلاعات كلي درباره اين ميكروارگانيزمها و خصوصيات هريك از آنها و اثرات نامطلوب آنها در دستگاه هاي خنك كن را به شرح زير به آگاهي مي رسانيم:


جلبكها
براي رشد جلبك سه نياز اصلي وجود دارد: هوا، آب و آفتاب. حذف هر كدام از اين سه نياز مانع رشد جلبك مي شوند. سكوي پخش و ديواره هاي جانبي برج خنك كن هر سه نياز را دارا بوده و محيط مناسبي براي رشد فراهم مي سازد. جدول 1 برخي از دسته هاي كلي جلبك هاي يافت شده در برج خنك كن، دما و PH لازم براي رشد آنها را نشان مي دهد. جلبكها اكسيژن ساز

هستند كه مي توانند واكنش خوردگي را غيرقطبي نموده و خوردگي دستگاه را تسريع نمايند. جلبكهاي سبز- آبي مانند نوستوك و آنابااِنا قادرند ازت هوا را استخراج نموده و به تركيبات ديگر تبديل نمايند. ضمناً تثبيت ازت توسط جلبكها سبب تجزيه سريع بازدارنده هاي پايه نيتريت مي شود. دياتومه ها سبب انباشتگي سيليس شناخته شده اند، زيرا ديواره ياخته آغشته به سيليس پليمري شده، اُپالين است (اُپالين سنگي نرمتر و سبكتر از دُركوهي مي باشد.).
جدول 1- شرايط رشد جلبك و انواع گونه هاي آن
شرايط رشد مثال گروه جلبك
PH ْf دما
9/8 – 5/5 95 – 86 (تك ياخته اي) Chlorella
(رشته اي) Ulothix


(رشته اي) Spirogyra سبز
9/8 – 5/6 104 – 95 (تك ياخته لردساز) Amacystis
(رشته اي) Phomidium
(رشته اي) Osillatoria سبز- آبي
داراي ماده رنگي آبي
9/8 – 5/5 96 – 64 (در رشته هاي دراز و نازك)
Flagilaria
(بهم پيچيده) Cyclotella
(بيشتر به شكل راست گوشه و نوار) Diatorma دياتومه ها
(داراي ماده رنگي) قهوه اي و سيليسم در ديواره ياخته

قارچها
غالباً قارچها را در دسته بندي گياهان غيرفتوسنتزيك قرار مي دهند. تاكنون تقريباً 80000 نوع قارچ شناخته شده است كه از شماره جلبكها كه 25000- 18000 مي باشد، بيشتر هستند.
قارچهاي خميرمايه اي باعث بدرنگ شدن آب و چوب مي شوند. جدول 2 خلاصه برخي از مشخصه هاي مهم زندگي قارچها را نشان مي دهد. در جدول مذكور مي تواند ديد كه PH و دماي لازم براي رشد آنها در بيشتر دستگاه هاي خنك كن وجود دارد.


قارچها كلروفيل ندارند، بنابراين از راه فتوسنتز خوراك نمي سازند و سوخت و ساز آنها از ديگر مواد آلي تامين مي گردد. اين موضوع بيشتر در برج خنك كن اهميت دارد، زيرا تقريباً ده درصد قارچها توانايي آن را دارند كه از چوب به عنوان منبع غذائي استفاده نمايند و بنابراين مي توانند چوبهاي برج خنك كن را نابود كنند.
جدول 2 – شرايط رشد قارچ و انواع گونه هاي آن
مشكلاتي كه ايجاد مي كند شرايط رشد ويژگيها مانند نوع قارچ
PH ْf دما
پوسيدگي سطحي چوب و لرد باكتري مانند 8-2
بهترين6-5 100- 32 سياه، آبي، خرمائي رنگ، سبز، زرد، سفيد، خاكس
قهوه اي، صورتي Aspergillos

Penecilium


Fusarinm

Alternaria كپك
رشته اي
لرد باكتري مانند بدرنگ شدن آب و چوب 2-8
بهترين6-5 100- 32 رشد چرمي يا لاستيكي وار
معمولاً داراي ماده رنگي Torula

Saccharomces خميرمايه مانند
پوسيدگي دروني چوب 8-2
بهترين6-5 100-32 سفيد يا قهوه اي Poria
lenzites Basisdiomy
Cetes

باكتريها
در دستگاه خنك كن گونه هاي بسياري از باكتريها يافت مي شوند. به طور كلي آنها از نظر شكل ظاهري، دما، اكسيژن مورد نياز و خوراك لازم به صورت زير دسته بندي مي شوند:
- شكل ظاهري


1- كوكوس (كره اي منحني شكل)
2- باسيل (ميله اي شكل)
3- اسپي ريلوم (مارپيچ شكل)
4- كوما (خميده اي شكل)
- دماي لازم
1- سايكروفيليك (سرمادوست Cْ25 – 0)
2- مزوفيليك (دوستار دماي متوسط Cْ45- Cْ20)
3- ترموفيليك (گرمادوست Cْ70- Cْ45)


- اكسيژن لازم
1- باكتريهاي هوازي: براي زندگي هوا لازم دارند.
2- باكتريهاي دلبخواه: بهم با هوا، هم بدون هوا مي توانند زندگي كنند، هر چند در هوا ميزان رشد آن افزايش مي يابد.
3- باكتريهاي بي تفاوت: مي توانند با هوا و يا بدون هوا زندگي كنند، ولي در نبود هوا بيشتر رشد مي كنند.
4- باكتريهاي بي هوازي: بايد محيط بدون هوا باشد تا بتوانند زندگي كنند.
- خوراك لازم
1- باكتريهاي خوراك خودكار: انرژي لازم را از اكسيد شدن مواد كاني به دست مي آورند.
2- باكتري هاي خوراك گوناگون: انرژي لازم را از ماده خام كاني و آلي به دست مي آورند.
3- باكتريهاي خوراك انگلي: انگلهايي هستند كه خوراك خود را از مواد آلي زنده به دست مي آورند.
4- باكتريهاي مرده خوار: زندگي آنها بستگي به مواد مرده و پوسيده دارد.


بخشي از مهمترين باكتريهايي كه در دستگاه خنك كن يافت مي شوند در جدول 3 ديده مي شود. اين جدول همه چيز را در برندارد، ولي مثالهاي جمعيت آنها و ويژگيها و اشكالاتي را كه در دستگاه خنك كن باعث مي شوند، نشان مي دهد.
جدول 3- شرايط رشد باكتريها و انواع گونه هاي آن
مشكلاتي كه ايجاد
مي كنند شرايط رشد نمونه نوع باكتري
PH ْF دما
لرد باكتري زيادي درست مي شود. 8-4
بهترين4/7 104-68 Aerobacter
Aerogenes
Flavobacteriom
Proteus Vulgais
Psudomonas Aeroginosa
Serratia


Alcaligenes هوازي غلاف دار
لرد باكتري (برطرف كردن سپور درست شده دشوار است) 8-5 104-68 Bacillus Mycoides
Bacillus Subtilis هوازي سپورساز
گوگرد يا سولفور به جوهر گوگرد اكسيد مي شود 6-6/0 104-68 Tiobacillus
Thio o xdans هوازي گوگردي
زيرلرد هوازي رشد مي كنند هيدروژن سولفوره مي سازند و باعث خوردگي مي شوند. 8-4 104-68 Desulfuricoms بي هوازي احياء كننده سولفات
ته نشين هيدرات فريك مانند غلافي گرداگرد ياخته را مي پوشاند. لرد پرحجم مي سازد. 9/5-4/7 104-68 Crenotrix
Leptotrix


Gallionella آهن

* معمولاً همه اين باكتريها در دماي حدود Fْ104-68 رشد مي كنند و در بعضي شرايط برخي از گونه ها در دماي Fْ158-40 رشد مي نمايند.
به طور كلي رشد ميكروارگانيزمها بستگي به شرايط فيزيكي (درجه حرارت، PH، نور آفتاب، فشار و...) و مواد غذائي (آب، CO2، نيتروژن، فسفر و...) دارد.
غالباً رشد ميكروارگانيزمها با افزايش درجه حرارت زياد مي شود. در محيط هاي مختلف ميكرو و يا ماكروارگانيزمها قادرند شرايط زندگي خودشان را با درجه حرارت آب وفق دهند. مطلوب ترين درجه حرارت براي بيشتر ميكروارگانيزمها بالاتر از Cْ10 مي باشد و براي ارگانيزمهاي آب و خاك Cْ35-Cْ25 مطلوبترين درجه حرارت است.
PH آب تاثير عمده اي بر رشد ميكروارگانيزمها ندارد. براي باكتريهاي SRB بهترين شرايط PH برابر 7 مي باشد. البته بايد توضيح داد كه تاثيرات ميكروب كشها با تنظيم PH بسيار بهبود مي باشد.
رشد و انباشتگي پيوسته ميكروارگانيزمها در آب دستگاه خنك كن سبب مشكلات عديده اي مي شود. در تاسيساتي كه نتوان در آب رشد ميكروبي را كنترل كرد، اغلب با دشواري هاي خوردگي و ته نشيني روبرو مي شويم. مشكل ديگري كه هجوم ميكروبي را باعث مي شود پوسيدگي چوبهاي برج خنك كن است. اين كار نه تنها از بازدهي بهره برداري مي كاهد، بلكه سبب افزايش بهاي بهره برداري كارخانه نيز مي شود.
ميكروارگانيزمهاي فراواني در آب خنك كن يافت مي شوند كه در سوخت و ساز خود هيدروژن به كار مي برند و اغلب نتيجه آن غيرقطبي شدن واكنش كاتدي خوردگي است. آزاد شدن هيدروژن از سطح فلز باعث فراهم آمدن وسيله ادامه واكنش خوردگي مي گردد. آزاد شدن اكسيژن به وسيله جلبكها به عنوان بخشي از سوخت و ساز آنها سبب غيرقطبي شدن واكنش كاتدي شده و لذا خوردگي تسريع مي شود.
به طور كلي فرآيند متابوليكي موجودات زنده ميكروسكپي به طريق زير مي تواند بر رفتار خوردگي موثر باشند.


الف: تاثيرات سوء مواد شيميايي ايجاد شده (اسيد سولفوريك، سولفيدهاي آلي و معدني و اسيدهاي آلي و ساير تركيبات خورنده ديگر).
ب: تشكيل سلهاي الكتروشيميائي و ايجاد خوردگي موضعي با ايجاد تغييرات در مقدار اكسيژن، غلظت نمكها، PH، مقدار گوگرد و ساير پارامترهاي ديگر.
ج: غيرقطبي نمودن كاتدي كه در نتيجه رشد باكتريهاي بي هوازي صورت مي پذيرد.
د: حذف و تقليل كاهش دهندگان خوردگي (نظير اكسيداسيون نيتريتها و يا آمينها).
اصولاً باكتريها به دليل مكانيزم متفاوتي كه از خود بروز مي دهند به گروه هاي مختلفي تقس

يم بندي مي شوند كه در زير به طور خلاصه به ذكر مهمترين آنها و مشكلاتي كه ايجاد مي نمايند، مي پردازيم.
باكتريهاي اكسيد كننده آهن
اين باكتريها معمولاً در آبهاي شيرين و گهگاه در آبهاي شور يافت مي شوند. اين باكتريها هوازي بوده و قادرند در محيطي كه مقدار اكسيژن آن ppm 5/0 مي باشد رشد كنند. آنها توده هاي لجن با حجم زياد توليد مي كنند.
باكتريهاي آهن مانند كرينوتريكس، ليپوتريكس، گاليونلا، نمكهاي محلول آهن را براي رشد خود مصرف مي كنند و به عنوان فرآورده هاي فرعي سوخت و ساز، خود تركيبات نامحلول آهن را مطابق

واكنش زير ته نشين مي كنند.

آنها انرژي زياد توليد مي كنند و نهايتاً مقدار زيادي هيدرواكسيد فريك ايجاد شده سبب ته نشيني پرحجمي مي شود كه باعث گرفتگي، خوردگي آبله گونه و كاهش انتقال حرارت مي گردند. غالباً آنها در لوله هاي چاه و يا در آبهاي آهن دار يافت مي شوند. اگر آب برج خنك كن از اين منابع تأمين گردد، آنها وارد دستگاه خنك كن شده و مشكلات زيادي را ايجاد مي نمايند.
باكتريهاي ايجاد كننده لرد
اين باكتريها هتروتروف مي باشند، يعني آنها انرژي لازم را از منابع آلي نظير الكلها و اسيدهاي آلي تامين مي كنند. معروف ترين اين باكتريها عبارتند از: سودوموناس، اِنتروباكترياس، ميكروكوكوس، و باسيلاس.
نوع سودوموناس، هيدروكربنها را به عنوان منبع انرژي مورد استفاده قرار مي دهد. مشكلاتي كه آنها ايجاد مي كنند عبارتند از: ايجاد سل الكتروشيميائي، گرفتگي لوله ها و پمپها، گرفتگي چاههاي تزريق و استخراج نفت و گرفتگي فيلترهاي شني.
اين باكتريها قادرند در آب شور زندگي كنند. يك نوع از اين باكتريها صرفاً در سيستم هاي هوازي مي توانند رشد كنند، در حالي كه بعضي از آنها در سيستم هاي غيرهوازي نيز مي توانند رشد و

تكثير نمايند، يعني فاكولتاتيو هستند.
در زير توده حجيمي كه باكتريهاي ايجاد كننده لرد توليد مي نمايند، ميكروبهاي هوازي به دليل نرسيدن اكسيژن قادر به ادامه حيات نبوده و نهايتاً تجزيه مي شوند. اين ميكروبها منبع غذايي خوبي براي باكتريهاي بي هوازي احياء كننده سولفات مي باشند.
اگر يون كلر و باكتريهاي اكسيدكننده آهن نظير گالين سِلا تواماً در سيستم وجود داشته باشد محيط اسيدي شديدي كه همانا كلرور فريك FeCl3 مي باشد ايجاد مي شود كه غالباً خوردگي فلز را تسريع مي نمايد.


باكتريهاي كيسه دار شده هوازي اِروباكتر لردساز هستند. باكتريهايي مانند باسيلوسابتيليس و ديگر ارگانيزمهايي كه اسپور درست مي نمايند در مقايسه با باكتريهاي هوازي غلاف دار (كيسه دار) مقدار كمتري لرد مي سازند.
رشد باكتريهاي غلاف دار سبب ايجاد لرد بسيار چسبنده به ويژه در سطوحي كه انتقال گرما در آنها صورت مي پذيرد شده و مواد معلق موجود در آب مانند گل، شن، ماسه، خاك و محصولات خوردگي در شبكه با لرد بهم پيوسته و لردهاي حجيم تري را مي سازند. آزمايشهاي انجام شده نشان مي دهند كه وزن مواد آلي ميكروبي بخش كوچكي از توده ته نشين شده پرحجم (لرد) مي باشد. البته بايد توجه داشت كه قريب 90 درصد حجم لرد را مواد ميكروبي تشكيل مي دهد.
باكتريهاي ايجاد كننده اسيد
دو نوع مهم باكتريهاي ايجاد كننده اسيد عبارتند از: باكتريهاي گوگرد هوازي كه قادرند گوگرد سولفورها و يا سولفات ها را به جوهر گوگرد (اسيد سولفوريك) اكسيد نمايند و نوع ديگر آن باكتريهايي هستند كه قادرند اسيدهاي آلي ايجاد نمايند.
الف: باكتريهاي ايجاد كننده اسيد سولفوريك
باكتريهاي تيوباسيلوس شامل يك گروه از باكتريهاي هوازي اتوتروف مي باشد، هرچند يك نمونه از آن غيرهوازي فاكيولتاتيو است. اين باكتريها قادرند با جذب O2¬ و اكسيد نمودن سولفور، هيدروژن سولفيد و يا ساير تركيبات سولفور را مطابق واكنش زير به اسيد سولفوريك تبديل نمايند.
2H2S + 2O2  H2S2O3 + H2O
O2 + H2O  2Na2SO2 + H2SO2 + S 2Na2S2O3 +
O2 + H2O  H2SO4 S +
اين نوع باكتريها قادرند در PH هاي بسيار پائين (6/0=PH) به زندگي خود ادامه دهند.
آنها مي توانند اسيد سولفوريك با غلظت %12-10 به طور موضعي بر روي سطح ايجاد كنند. باكتريهاي تي.فرواكسيدان مي توانند سنگ معدن پيريت (FeS2) را مطابق واكنش زير به اسيد سولفوريك تبديل نمايند.


2FeS2 + 7O2  2H2O  2 FeSO4 + 2H2SO4
به طور كلي باكتريهاي تيوباسيلوس، ميكروارگانيزمهايي هستند كه در خاك به وفور يافت مي شوند. خوردگي بسياري از لوله هاي مدفون در زير زمين توسط اين باكتريها گزارش شده است. يكي از راههاي حفاظت لوله هاي مدفون در زمين، استفاده از آهك در اطراف لوله مي باشد. اين عمل نه تنها به خنثي نمودن اسيد ايجاد شده كمك مي كند، بلكه از رشد اين نوع باكتريها نيز مي كاهد.
ب: خوردگي ناشي از ايجاد اسيدهاي آلي
در اثر فرآيند متابوليسم بسياري از باكتريهاي غيرهوازي دلبخواه اسيدهاي آلي نظير اسيد لاكتيك ايجاد مي شود. به غير از باكتريهاي فوق الذكر مقداري از قارچها در اثر سوخت و ساز خود

اسيدهاي آلي نظير اسيد استيك و اسيد فرميك ايجاد مي نمايند. اين اسيدها در حضور و يا در عدم حضور اكسيژن تأثيرات سوئي بر خوردگي فلزات و مواد مي گذارند. براي مثال تجهيزات الكترونيكي در انبارها در شرايط درجه حرارت و رطوبت بالا كه توسط اين قارچها توليد مي شود در معرض خوردگي قرار مي گيرند.
جدول 4 شدت خوردگي آهن نرم كه توسط اسيدهاي آلي در زير توده اي ميكروارگانيزم به ضخامت mm5 ايجاد مي شود را نشان مي دهد.
جدول شماره 4: شدت خوردگي آهن نرم توسط اسيدهاي آلي در زير توده اي ميكروارگانيزم به ضخامت mm5
اسيد (mdd) تقليل وزن (mm/yr) سرعت خوردگي حفره اي
فرميك
استيك
پروپيونيك
بوتيريك
سيتريك
لاكتيك 730
140
130
100
225
190 2
8/0
7/0
6/0
2/1
1

باكتريهاي احياء كننده سولفات
از مهمترين باكتريهاي درگير با خوردگي بيولوژيكي باكتريهاي احياء كننده سولفات (SRB) مي باشند. اين باكتريها در غالب محيطهاي خاكي و آبي به طور فراوان يافت مي گردند. به طور كلي باكتريهاي احياء كننده سولفات به باكتريهايي اطلاق مي شود كه قادرند سولفات هاي غيرآلي را به سولفيد احياء نمايند. اين باكتريها از نوع كاملاً بي هوازي هستند و در محيط هايي كه فاقد اكسيژن مي باشند قادر به رشد و تكثير هستند. البته دو گونه باكتريهاي هوازي و غيرهوازي ديگري نيز وجود دارند كه قادرند تركيبات آلي سولفوردار را به سولفيد احياء نمايندو
از مهمترين باكتريهاي احياء كننده سولفات (معدني) باكتري دي سولفووي كانز، دي سولفوويبرو از خانواده كلاستي ايديوم مي باشند. اين نوع باكتريها قادر هستند با مصرف هيدروژن و بعضي مواد آلي ديگر در محيط و احياء يونهاي سولفات به يون سولفيد انرژي لازم براي رشد و نمو خود را به دست آورند. يون سولفيد ايجاد شده اثرات بسيار مخربي بر خوردگي فولاد دارد. حضور اين گونه باكتريها با ايجاد ته نشيني سولفور آهن مشخص مي شود. تركيبات سولفيدي ايجاد شده توسط اين باكتريها كه بر روي سطوح راسب مي شوند، نسبت به فولاد در وضعيت كاتدي قرار گرفته و نهايتاً خوردگي فولاد را تسريع مي نمايند.


بعضي از باكتريهاي بي هوازي نظير دي سولفوتوماكولوم و دي سولفوويبرو كه هر كدام از آنها نيز داراي انواع مختلفي مي باشند قادر هستند از مواد آلي از قبيل پيراوت كولين و لاكتات تغذيه نموده و بر روي آنها رشد كنند، حتي در مواقعي كه هيچگونه يون سولفات در محيط وجود نداشته باشد. در اين حالت نقش اصلي باكتريهاي احياء كننده سولفات گرفتن الكترون از مواد آلي و غيرآلي موجود در محيط (اكسيد نمودن آنها) و تحويل آن به سولفات به عنوان يك گيرنده نهايي الكترونها (احياء

آنها) مي باشد. مكانيزمهاي مختلفي براي خوردگي باكتريهاي احياء كننده سولفات پيشنهاد شده است كه از مهمترين آنها مكانيزم دي پلاريزاسيون كاتدي و تشكيل زوج گالوانيكي سولفيد آهن

با آهن مي باشد. در مكانيزم دي پلاريزاسيون كاتدي در خوردگي آهن نظر بر اين است كه يك فيلم هيدروژن روي سطح فلز را مي گيرد وسطح آن را پلاريزه مي كند. باكتريهاي SRB با برداشتن هيدروژن كاتدي از طريق آنزيم هيدروژنه اي كه از خود ترشح مي كنند قادر هستند آن را جهت احياء يونهاي سولفات به مصرف رسانيده و بدين ترتيب ناحيه كاتدي را دي پلاريزه كنند كه اين امر سبب افزايش در خوردگي فلز مي شود. براي مثال در خوردگي فولاد، واكنشهاي انجام شده به صورت زير گزارش گرديده است:
واكنش آندي 1) 4Fe  4Fe+2 + 8e-
تجزيه آب 2) 8H2O  8H+ + 8OH-
واكنش كاتدي 3) 8H+ + 8e-  8H0
دي پلاريزاسيون كاتدي 4) SO4-2 + 8H  S-2 + 4H2O
محصول خوردگي 5) Fe+2 + S -2  FeS
محصول خوردگي 6) 3Fe+2 + 6 OH-  3Fe(OH)2
واكنش نهايي 7) 4Fe + SO4-2 + 4H2O  3Fe(OH)2 + FeS + 2OH-

 


اگر باكتريهاي احياء كننده سولفات وجود نداشته باشد، واكنشها تا معادله سوم بيشتر انجام نمي شود. يون سولفيد توليد شده به شدت بر واكنش هاي كاتدي و آندي تأثير مي گذارد.
مكانيزم ديگري را كه بعضي از محققان ارائه نموده اند تشكيل زوج گالوانيكي آهن با سولفيد آهن مي باشد. در اين مكانيزم فيلم سولفيد آهن تشكيل شده توسط باكتري احياء كننده سولفات خود به صورت جاذب هيدروژن كاتدي عمل مي نمايد. در اين حالت فيلم سولفيد آن به عنوان كاتد عمل نموده و با فولاد تشكيل يك زوج گالوانيكي را مي دهد و عمل دي پلاريزاسيون كاتدي كه توسط باكتريهاي احياء كننده سولفات صورت مي گيرد بر روي اين لايه سولفيدي انجام مي پذيرد و از اين طريق خوردگي فولاد افزايش مي يابد. شكل شماره 1 تصويري از اين واكنش ها را نشان مي دهد.
***************

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید