مقاله در مورد نقش تغذیه در بیماری گواتر

بخشی از مقاله

نقش تغذيه در بيماري گواتر
]

سرچشمه تمامي نيروهاي انسان، تفكر است. با اين وجود هرگز نمي توانيم ادعا كنيم كه در اين مهارت انساني كه پر ارزش ترين توانايي ماست، كامل شده ايم.
هرقدر كه در آن متبحر شده باشيم، باز هم بايد بخواهيم بهتر و بهتر بينديشيم.
اين اثر ناچيز را با بضاعت اندك و انديشة پاك و قلب مهربان، معرفت تقديم مي كنم.

تلاش ما در زندگي، چونان قصة ماهيگير پيري است كه – در ازاي اميدهاي خوش و فعاليت در راه آن – نتيجه اي جز يك لنگه كفش فرسوده عايدش نشده است.

فهرست مطالب
عنوان صفحه
نقش تغذيه در بيماري گواتر:
- مقدمه
- يد

- نمك يددار
- اهميت يد
- يد مورد نياز از كجا تأمين مي شود
- كمبود يد
- گواتر چيست
- گواتر ساده يا آندميك
- كرتينيسم
اختلالات ناشي از كمبود يد در چه منطقي از كشور شايع است
- راههاي پيشگيري
- منابع غذايي
سمينار والدين:
- هپاتيت B
- مقدمه
- عامل هپاتيت B

- مهمترين منبع ويروس هپاتيت B
- محل زندگي و افزايش ويروس هپاتيت B
- مهمترين نشانه هاي هپاتيت B
- مهمترين راههاي شناسايي ناقلين هپاتيت B
- راههاي انتقال هپاتيت B
- راههاي عمومي انتقال هپاتيت B

- دورة نهفتگي بيماري هپاتيت B
- خطر افرادي كه بطور مزمن به هپاتيت B آلوده اند
- انتقال هپاتيت B در محل كار
- فعاليتهاي ورزشي روزانه براي مبتلايان
- به هپاتيت B
- واكسن هپاتيت B
- برنامه غذايي بيماران مبتلا به هپاتيت B
- مهمترين راههاي پيشگيري از بروز هپاتيت B
سمينار كودكان:
- غذا و تغذيه
- غذا چيست
- تعريف
- چرا غذا مي خوريم
- غذا از چه چيزهايي درست شده است
- انرژي غذا و نياز به آن
- انرژي غذا و نياز به آن

- كالري چيست؟
- گروههاي غذايي
- گروه شير و فرآورده هاي آن
- گروه گوشت و تخم مرغ
- گروه ميوه ها و سبزيها

نقش تغذيه در بيماري گواتر

مقدمه:
بر اساس گزارشات سازمان جهاني بهداشت 20% جمعيت جهان مبتلا به سوء تغذيه هاي مزمن هستند. حدود 190 ميليون كودك زير 5 سال از سوء تغذيه انرژي پروتئيني رنج مي برند و روزانه 40 هزار نفر از اين كودكان مي ميرند. بيش از 2 ميليارد نفر كه اكثر زنان و كودكان مي باشند، دچار كمبود يك يا چند ماده مغذي (يد، آهن، ويتامينهاي A و D و …) هستند. عواقب اين كمبودها عقب ماندگيهاي جسمي و ذهني، كوري و مرگ مي باشد.

كمبودهاي فوق الذكر از عمده ترين مشكلات تغذيه اي كشور ما محسوب مي گردند از جمله اختلالات ناشي از كمبود يد حدود 15 ميليون نفر از جمعيت كشور را به درجات مختلف گرفتار كرده است و تخمين زده مي شود كه حدود 3 ميليون نفر از عوارض شديد آن رنج مي برند. آنچه كه قابل تعمق است عوارضي چون كاهش قدرت فراگيري، كاهش كارآيي و عدم توانايي در كسب مهراتهاي پيچيده است كه در ارفاد مبتلا به كمبود يد ظرهر مي گردد و نسل آينده و توسعه ملي اقتصادي كشور را در معرض مخاطره قرار مي دهد. مسئله مهم آن است كه اختلالات ناشي از كمبود يد غيرقابل جبران اما قابل پيشگيري هستند.

اختلالات ناشي از كمبود يد بعنوان يكي از كمبودهاي تغذيه اي شايع شناخته شده است. اين اختلالات در اثر فقدان يد در رژيم غذايي بوجود مي آيند و از گواتر، عقب ماندگي رواني و اختلالات جسمي تاكريتنيسم را شامل مي شوند. اكثر اين اختلالات دائمي و علاج ناپذير هستند اما تمام آنها قابل پيشگيري اند. مصرف روزانه نمك يددار، حفاظت كاملي را در برابر تمام اختلالات ناشي از كمبود يد با هزينه سرانه بسيار ناچيزي در سال فراهم مي كند.
براي آنكه تمام افراد بتوانند يد را بمقدار كافي در رژيم غذايي روزانه دريافت نمايند بر اساس برنامه ريزيهاي انجام شده نمك يددار در هر شهر و روستا در دسترس همگان قرار گرفته است.
يد:
يد يك عنصر طبيعي و ضروري براي زندگي انسان است. بدن انسان براي انجام برخي از واكنشهاي حياتي خود نياز به يد دارد كه بايد بطور مداوم در اختيارش قرار گيرد.
مقدار يد بدن يك فرد بالغ در حدود 15 تا 25 ميلي گرم است و در تمام سلولها يد موجود است، ولي در حدود 70 تا 80 درصد آن در غده تيروئيد مي باشد.
وجود يد براي ساختن هورمونهاي تيروئيد براي بدن ضرورت دارد. همچنين وجود يد در تبادلاتمربوط به انرژي در بدن، رشد و تكامل و متابوليسم بسياري از عوامل مغزي ازجمله در تبديل كاروتن به ويتامين A، سنتز پروتئين، جذب كربوهيدرات از روده در مواقعي كه توليد تيروكسين طبيعي باشد بسيار موثر است.
يد بيشتر بصورت يد معدني يا احياء شده يديد (iodide) و كمي هم بصورت يد غير آلي يا متصل به تركيبات آلي در غذا وجود دارد. يد معدني در تمام طول دستگاه گوارش و بخصوص در روده كوچك جذب مي شود.

نمك يددار:
نمك يددار جهت پيشگيري از كمبود يد بكار مي رود و آن نمكي است معمولي كه حاوي يكي از تركيبات يد بمقدار جزيي مي باشد. نمك يددار طعم و بوي دقيقاً مشابه نمك معمولي را دارد و به همان طريق نيز مصرف مي شود.

نمك يد دار نمك معمولي
- نمك يددار بايد دور از نور و در ظرف دربسته نگهداري شود.
- نگهداري نمك يددار به مدت طولاني (بيش از يكسال) موجب از دست رفتن يد آن مي شود لذا از ذخيره كردن نمك يددار خودداري كنيد.
- ميزان مصرف روزانه نمك يددار

كاملاً به اندازه نمك معمولي مي باشد و مصرف زياد آن، زيان مصرف زياد نمك معمولي را دارد.
- مصرف نمك سددار براي همگان الزامي است بجز كسانيكه پزشك حتي مصرف نمك معمولي را براي آنان ممنوع كرده است.

- در مناطقي كه بسياري گواتر بعلت كمبود يد شايع است نمك يددار راهي مطمئن و بي دردسر براي پيشگيري از بيماري است.
اهميت يد:
يد براي رشد و تكامل طبيعي و عملكرد مغز و جسم ضروري است. فقدان يد موجب ابتلا به گواتر گرديده و فرد مبتلا كودن، بيحال و به سهولت خسته مي شود و فعاليت كمتري نسبت به افراد طبيعي دارد.
اما از همه مهمتر، مغط

و جسم نوزاد، بدون يد كافي، بطور دائم عقب مانده و دچار تأخير رشد مي گردد. يد بويژه در اوايل دوران كودكي، بلوغ و حاملگي مورد نياز است و دريافت كافي آن اهميت حياتي دارد.
زني كه كمبود يد دارد، احتمالاً كودك غيرطبيعي بدنيا خواهد آورد و اگر كودك درمان نشود، همانطور كه رشد مي كند وضعيت جسمي و رواني او بدتر مي شد. يد به مقدار 50-25 ميلي گرم در بدن افراد بالغ وجود دارد. يد موجود در مواد غذايي و آب در روده جذب مي شود. برحسب فعاليت غده تيروئيد مقداري از يد بوسيله اين غده گرفته مي شود و در تركيب تيروكسين كه هورمون غده تيروئيد مي باشد مورد استفاده قرار مي گيرد.

يد مورد نياز از كجا تأمين مي شود:
يد بطور طبيعي در خاك و آب موجود است. بطوريكه نياز طبيعي ما را از محصولاتي كه روي خاك غني از يد كاشته دشه اند تأمين مي شود. اما وقتي خاك منطقه اي فاقد يد است محصولات بدست آمده از نظر اين مواد مغذي اساسي كمبود دارند درنتيجه مردم ساكن اين مناطق بطور مدائم اين محصولات را مصرف مي نمايند، نيازشان به اين عنصر اساسي برآورده نمي شود.
كمبود يد: كمبود يد باعث بيماري گواتر مي شود، نبودن مقدار كافي يد باعث مي شود كه سلولهاي مخاطي غدة تيروئيد براي ترشح مقدار كافي هورمون، بزرگتر از اندازه شوند. بزرگ دشن غده تيروئيد را گواتر مي گويند.

گواتر فقط يكي از عوامل كمبود يد است. كمبود يد اختلالات جسمي و رواني شديد و گاه خفيف را موجب مي شود.
مطالعات زيادي برروي اختلالات ناشي از كمبود يد صورت گرفته است.
تحقيقات زيايد برروي اختلالات ناشي از كمبود يد صورت گرفته است.
تحقيقات نشان داده است كه كودكان مبتلا به كمبود يد در سنين بالاتر از 9 سال در رابطه با تستهاي هوشي، قدرت تمركز، تمركز، درك مطلب و سرعت عمل در واكنشهاي جهت يابي در حدي پائين تر از كودكان گروه همسان خود كه داراي ذخيرة يد كافي بودند، قرار دارند. همچنين اينگونه كودكان به اختلالات بينايي و شنوايي نيز دچار مي شوند.

بر طبق گزارش صندوق كودكان ملل متحد حداقل 6 ميليون نفر به عقب افتادگي ذهني ناشي از كمبود يد دچار هستند.
1- دوران بارداري:
الف – سقط جنين، زايمان زودرس و تولد نوزاد مرده
ب- اختلال رشد مغزي جنين، تولد نوزاد مبتلا به عقب ماندگي ذهني و جسمي شديد و كر و لالي.
2- در دوران كودكي:
الف – عقب ماندگي ذهني، تأخير رشد اندامهاي حركتي
ب – نارسايي يا توقف رشد بدني، ناتواني جسمي، اختلالات عضلاني، فلج اطفال، فلج اعصاب، اختلال تكلم و كم كاري تيروئيد.
3- در نوجواني:
گواتر، كم كاري تيروئيد، عقب ماندگي رشد رواني جسمي
4- در بالغين:
گواتر، خستگي زودرس، كاهش كارآيي
گواتر چيست

گواتر تورم قسمت جلوي گردن بعلت بزرگي غدة تيروئيد است. وقتي يد كافي به بدن نرسد اندازة تيروئيد، افزايش مي يابد. تمام گوارترها قابل روئيت نيستند. بسياري از آنها ويژه در مراحل اولي، فقط توسط پزشك متخصص قابل تشخيص هستند. تنها هنگامي كه گواتر، بزرگ و قابل روئيت گردد، توسط همه افراد قابل تشخيص است. كسي كه گواتر دارد ممكن است ساير اختلالات مخفي ناشي از كمبود يد را نيز داشته باشد.

غدة تيروئيد طبيعي

غده تيروئيد بزرگ
گواتر ساده و يا آندميك:
در نوجوانان و بالغين كمبود يد ترشح ساخت هورمونهاي تيروئيد مي شود. و در اثر كمبود اوليه يا ثانويه يد عوارض مختلفي ممكن است ظاهر شود كه مهمترين آنها گواتر ساده يا آندميك است.
گواتر ساده بواسطه كمبود غذايي يد بيشتر بعلت نقصان يا فقدان در آب يا اراضي است و انواع غذاهاي گياهي و حيواني همراه با كمبود يد در اين مناطق تهيه و مصرف مي گردند.
مصرف زياده از حد بعضي مواد غذايي گواترزا مثل كلم و شلغم ممكن است شخص را نستعد ابتلاء

به بيماري نمايد. البته مواد گواترزا در تغذية طبيعي چندان زياد نيست و خطراتي از اين قبيل معمولاً كمتر عارض مي گردند، معمولاً 2% از كساني كه فقط رژيم گياه خواري استفاده مي كنند و روزانه حدود 3000 ميكروگرم يا 3 گرم يد دريافت مي دارند به اين نوع گواتر مبتلا مي شدند.
يد بعنوان عاملي مؤثر در معالجه گواتر شناخته شده است. غدة تيروئيد همانطور كه اشاره شد جهت مقابله با كمبود يد كه براي «سنتز» تيروكسين لازم است فعاليت مي كند و اين فعاليت منجر به بزرگ شدن تيروئيد مي شود.

گواتر ساده يك بيماري بدون درد است كه وضع ظاهري خود را تغيير مي دهد و بعد از ايجاد گواتر، معالجه با يد نمي تواند اندازه غده تيروئيد را تغيير دهد.
در صورت ادامه رشد تيروئيد، ممكن است در اثر فشاري كه برروي ناي از هر دو طرف مي آيد سبب اشكال در تنفس شود.
بيشتر گواترها به معالجه با يد پاسخ خوبي داده اند.

كرتينيسم:
كريتينسم اغلب در ميان نوزاداني كه مادرانشان در دوران نوجواني و آبستني يد كمتري مصرف كرده اند و همچنين در نواحي كه گواتر آندميك وجود دارد زندگي كرده اند ماهده شده است.
اين كودكان از (هيپونيروئيديسم) رنج مي برندكه از مظر فيزيكي كوتوله هستند. (كاهش شديد رشد جسمي) و همچنين عقب ماندگي ذهني نيز دارند در صورتيكه معالجه بعد از تولد شروع شود بسياري از علائم كرتينيسم قابل برگشت است ولي اگر ديرتر و در دوران طفوليت معالجه شوند از اختلال در رشد فيزيكي و عقب ماندكي ذعني نمي توان جلوگيري كرد.

اگر مادر كمبود يد خفيف داشته باشد باز كودك تحت تأثير قرار مي گيرد، گرچه ممكن است طبيعي به نظر آيد آسيب مغزي كودك معمولاً در سالهاي بعد از طريق عملكرد ضعيف در مدرسه و عدم توانايي در فعاليت طبيعي و انجام وظايف روزانه نمايان مي گيرد.

اثرات زيانبار احتماعي اقتصادي اين نوع كمبود يد در كشور بايد مورد توجه و اهميت قرار گيرد.
كريتينيسم، دائمي و غير قابل علاج است. كريتينيسم مانند اكثر اختلالات ناشي از كمبود يد (به استثناي برخي از انواع گواتر) قابل درمان نيست اما قبل از وقوع به سادگي قابل پيشگيري است. مصرف منظم نمك يددادر، نسل حلال و آينده را در برابر نتايج مصيبت بار اختلالات ناشي از كمبود يد حفاظت مي نمايد.
اختلالات ناشي از كمبود يد در چه مناطقي از كشور شايع است:
بروز اختلالات ناشي از كمبود يد در مناطق كوهستاني از مدتها پيش گزارش شده است. معهذا كمبود يد در جلگه ها و كنارة رودها و حتي سواحل درياها نيز ديده مي شود و منحصر به مناطق كوهستاني نيست. كمبود يد و گواتر در مناطق مختلف ايران منجمله در دامنه هاي جبال البرز و زاگرس وجود دارد.

در يك بررسي كه در سال 1368 توسط گروه تحقيق كميته كشوري IDD در كل استانهاي كشور بر اساس يافته هالي باليني صورت گرفت. از هر استان 4700 دانش آموز در سه مقطع تحصيلي ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان شامل 2400 نفر در شهر و 2400 نفر در روستا (كه نيمي دختر و نيمي پسر بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج حاكي از وجود گواتر بومي در مناطق مختلف كشور است.

بر اساس اين بررسي و با استفاده از ساير اطلاعات، استانهاي كشور از لحاظ شيوع گواتر و عوارض كمبود به سه گروه بشرح ذيل تقسيم بندي شده اند:
1- استانهاي با شيوع خيلي بالا (تا 70 درصد) شامل:
اصفهان، تهران، كردستان، كرانشاه، كهكيلويه و بويراحمد، چهارمحال و بختياري، ايلام و لرستان.
2- استانهاي با شيوع بالا (تا 45 درصد) شامل:
سمنان، فارس، گيلان، مازندران، همدان، آذربايجان غربي، خورستان و زنجان.
3- استانهاي با شيوع كمتر 0تا 20 درصد) شامل:

آذربايجان شرقي، خراسان، كرمان،‌ مركزي، بوشهر، هرمزگان، سيستان و بلوچستان و يزد.
راههاي پيشگيري:
1- استفاده از محلولهاي روغني يددار بصورت تزريقي يا خوراكي كه در مناطقي كه در معرض كمبود شديد هستند.
2- استفاده از نمك يددار
- يددار كردن نمك با صرفه ترين و مطمئين ترين راه پيشگيري از اختلالات ناشي از كمبود يد مي باشد.
- مصرف نمك يددار در تهيه غذا بهترين روش اطمينان بخش مصرف يد كافي است.
- بدن ما روزانه به حداقل 150 ميكروگرم (P.P.M150) يد احتياج دارد 0به اندازه يك سر سوزن)
- ميزان يدي كه در كشور ما به نمك اضافه مي شود 40 ميكروگرم P.P.M40 به ازاء هر گرم نمك تعيين شده است.

منابع غذايي:
باستثناي برخي از انواع جلبكها و علفهاي دريايي، غذاهايي كه بطور طبيعي غني از يد باشند وجود ندارد. منشاء يد تمام غذاها از خاكي است كه روي آن پرورش مي يابند. اگر خاك ار نظر يد فقير باشد، غذاهاي كاشته شده نيز حاوي مقدار كمي يد هستند. بنابراين در مناطقي كه كمبود يد دارد تنها راه براي اطمينان از دريافت يد مورد نياز، افزودن يد به رژيم غذايي به فرم نمك يددارب است. گياهاني از قبيل اسفناج، يد فوق العاده اي را در خود جذب مي كند و اسفناج تازه ممكن است تا ميزان 500 ميكروگرم يد در خود داشته باشد.
زرده تخم پرندگان از منابع غني يد است، ميزان يد در ماهي دريايي 83 ميكروگرم در هر كيلوگرم است. ميگو و صدف از منابع غني يد است، در غلات، حبوبا

ت، ميوه جات و سبزيجات هم يد موجود است. بطور كلي برگ كياهان بيشتر از ريشه ها يد دارند.
امروزه نمكهاي يددار مهمترين منابع بدست آوردن يد لازم مي باشد. مقدار يد در شير و تخم مرغ و گوشت بستگي به ميزان يد مصرفي حيوانات دارد.

«سمينار وادين»
موضوع تحقيق:
«با بيماري هپاتيت ب، هرچه بيشتر و بهتر آشنا شويم»

«هپاتيت B»
هپاتيت B، كاملاً بر خلاف هپاتيت A، بصورت انواع و اقسام بيماريهاي شديد و مزمن كبدي، آشكار نموده و داراي ناقلين مزمن نيز مي باشد.
هپاتيت B پس از بيماري هاي سل، مالاريا، شايع ترين بيماريهاي عفوني و ميكروبي است. اين بيماري يك عفونت ويروسي منحصر به فرد به شمار مي رود.
عامل هپاتيتB:

عامل بيماري هپاتيت B، ويروسي به همان نام است.
)ويروس هپاتيت Hepatic B Virus-B يا به اختصار (HBU)
مهمترين منبع ويروس هپاتيت B:
خون، بزاق، مايع مني، ترشحات مهبلي.
محل زندگي و افزايش ويروس هپاتتي B:
محلهاي زندگي و افزايش ويروس هپاتيت B، كبد آدمي است و محصولات آن پس از توليد به درون گردش خون مي ريزند.

مهمترين نشانه هاي هپاتيت B:
نشانه هاي هپاتيت ب، ممكن است متغير باشند و كم كم نمايان شوند. ممكن ايت بدون علامت باشند