مقاله در مورد کاشی و سرامیک

بخشی از مقاله

کاشی و سرامیک

مقدمه
هنگاميكه كلمه كاشي به گوش اكثرمردم مي رسد، بي درنگ واژه كاشي سراميكي درذهن آنها تداعي مي گردد.البته جاي تعجب نيست چراكه كاشي سراميكي بي شك رايج ترين پوشش مورداستفاده درهنرمعماري وتزئين اماكن مسكوني وتجاري محسوب مي شود.كاربردكاشي سراميكي از4000 سال قبل ازميلاد درمصرباستان تا استفاده درسفينه هاي فضايي درعصر حاضر ازتاريخچه اي طولاني برخورداراست. كاشي سراميكي با توجه به ايجاد نمايي زيبا وبه عنوان پوشش رايج، نقش كليدي درمعماري اماكن مسكوني دارد.

كاشي راميتوان درمنازل به عنوان تزئين ديوارها، روي پيشخوان آشپزخانه ورستورانها،محوطه هاي اطراف وان ودوش حمام،فضاي اطراف شومينه وغيره مورداستفاده قرارداد.كاشي سراميكي،فضاي خارج ازمنازل مانند تراس ها،ورودي ها وگذرگاه هاي اطراف منازل،استخرها،فضاهاي اطراف حوضچه هاي آب گرم وسونا،بام ها، ديوارباغ ها، سردرهاي منقوش منازل وحتي نقوش تزئيني روي ديوار خارجي منازل رامزين وباشكوه مي نمايد. طيف بسيار وسيع رنگ، طرح، اندازه ونقش دركاشي ها امكان طراحي وتزئين همه نوع بناهاي سنتي ومدرن را دراختيار نصابان قرارميدهد.

كاشي،به مفهومي وسيع تر،به هرواحد تقريبا كوچك ونازك با شكلي هندسي اطلاق مي شودكه درتعدادزيادجهت پوشش سطوح مورداستفاده قرارمي گيرد.اين بدان معني است كه كاشي لزوما ازجنس سراميك نيست. كاشي هاي انعطاف پذير وينيلي كف و پاركتهاي چوبي دومثال بارز دراين زمينه هستند.بسياري ازسنگهاي طبيعي نظير لوح هاي سنگي، سنگهاي مرمر و مرمر رگه دار نيز مانند كاشي مورداستفاده قرارمي گيرند.نام ديگر اين پوششها،سنگهاي پرداخت شده

است.برخلاف سنگ فرش هاي شيارداربااشكال، ابعاد وضخامتهاي گوناگون،سنگهاي پرداخت شده رابا اره هاي مخصوص به ابعادمختلف وبه دوصورت صيقلي يا زبر درمي آورند.كاشي هاي سيماني نيزكه بسيارمشابه مدل سراميكي خودهستند،نوع ديگري ازكاشي ها محسوب مي شوند.
اولين نمونه هاي كاشي سراميكي به دوران ماقبل تاريخ بازمي گردند.اين كاشي هاي زمخت وطبيعي ازخاك رس طبيعي وبه شكل چهارگوش ساخته شده ودرزير نور خورشيد خشك مي

شدند.بيش از6000سال قبل واحتمالا درمصر باستان،مردم پي بردندكه پختن كاشي هاي رسي دريك كوره آنها رامستحكم ترومقاوم تردربرابرجذب آب مي نمايد.درهمان دوره كاشي سازان مخلوطهاي متفاوتي ازخاك رس راموردآزمايش قراردادندوآنها راجهت بادوام ترنمودن بدنه كاشي(بيسكوئيت- Bisque) با موادي نظير سنگ گچ پودرشده، سنگ رست،تالك،ميكا يا ماسه مخلوط مي كردند.

مقاومت دربرابر رطوبت رادربعضي ازكاشي ها با افزودن لعاب، دوچندان مي كردندورنگدانه هايي نيزجهت خلق رنگهايي جديد به بدنه كاشي يا لعابها افزوده مي شد.
گرچه روشهاي سنتي توليدكاشي سراميكي طي قرنها همچنان دست نخورده باقي مانده است،ليكن بكارگيري انواع خاكهاي رسي،لعابها وديگر موادگوناگون،تنوع دماي پخت ونيزدفعات پخت باعث توليدكاشيهاي گوناگوني شده است.

تعریف
کاشی، فراورده ای است سرامیکی که به علت پخته شدن در دمایی معین به حال نیمه شیشه ای در می آید، چنان که خاصیت جذب آب آن بسیار کم می شود و در برابر ساییدگی، فشار و ضربه مکانیکی، مقاومت لازم را پیدا می کند و می تواند تغییرات ناگهانی دما (20 تا 100 درجه سانتیگراد ) را به خوبی تحمل کند بدون آنکه هیچ گونه اثر ترک در بدنه یا لعاب آن ظاهر شود.
اگر یک سطح کاشی از لعاب معدنی پوشیده شده باشد، کاشی را لعابدار می نامند.

درجه بندی کاشی ها
کاشیها را از نظر مرغوبیت و نداشتن عیب و نقص به 3 درجه تقسیم می کنند:
الف- کاشی درجه یک: کاشیهایی هستند که کاملا سالم باشند و هیچ گونه نقصی در سطح لعابدار و کناره آنها وجود نداشته باشد.

ب- کاشی درجه دو: کاشیهایی هستند که از نظر دید ظاهری یکی از معایب زیر را داشته باشند:
• کاشیهایی که در فاصله دو سانتیمتری تمامی کناره های سطح لعابدار آنها بیش از یک یا دو خال، به قطر حداکثر نیم میلیمتر وجود نداشته باشد.
• کاشیهایی که در تمامی کناره های سطح لعابدارشان فقط یک لکه لعاب نگرفتگی، حداکثر به ابعاد 3*2 میلیمتر وجود داشته باشد.

ج- کاشی درجه سه: کاشیهایی هستند که از نظر دید ظاهری یکی از معایب زیر را داشته باشند:
• کاشیهایی که در سطح لعابدارشان فقط یک خال، به قطر حداکثر 3 میلیمتر وجود داشته باشد.
• کاشیهایی که در سطح لعابدارشان فقط 2 یا 3 خال به قطر حداکثر نیم میلیمتر داشته باشد.
• کاشیهایی که در یکی از

4 لبه شان تنها یک لعاب نگرفتگی، حداکثر به ابعاد 10*3 میلیمتر داشته باشند.
• کاشیهایی که در کناره سطح لعابدارشان فقط دو لعاب نگرفتگی، حداکثر به ابعاد 5*2 میلیمتر داشته باشند .
• کاشیهایی که در یکی از چهار گوشه شان تنها یک لب پریدگی ، حداکثر به ابعاد 5*3 میلیمتر داشته باشند.
• کاشیهایی که در یکی از گوشه هایشان تنها یک لب پریدگی، حداکثر به ابعاد 2*2 و در سطح لعابشان یک خال، حداکثر به قطر نیم میلیمتر داشته باشند.
د- کاشی صادراتی: کاشیهای صادراتی، مخلوطی است از کاشیهای درجه یک و درجه دو.

انواع کاشی
گونه هاي كاشي سراميكي
كاشي سراميكي داراي انواع وگونه هاي متفاوت وبسياري است.اعمال يا عدم اعمال لعاب،مهم ترين عامل تمايز انواع كاشي بشمار مي آيد.ميزان تخلخل كاشي نيز دردرجه دوم اهميت قراردارد.

لعاب: رنگ دركاشي هاي لعاب خورده مي تواند دربافت كاشي واردشده باشد.اين رنگ مي تواند رنگ طبيعي خاك رس يا رنگدانه اي باشدكه قبل ازپخت كاشي به رس اضافه شده باشد.دربرخي موارددركاشي هاي لعاب خورده،رنگ(معمولا مخلوطي ازسيليكات سرب و رنگدانه ها) پس ازپخت بدنه برلعاب سطح اعمال مي شود. سپس كاشي را جهت ممزوج نمودن لعاب با بدنه، مجددا

دركوره پخت قرارمي دهند.انواع كاشي هاي لعاب خورده ازبراق روشن تا مات كامل،داراي رنگها،طرحها وبافتهاي سطحي متنوع تري درمقايسه با نوع بدون لعاب هستند
تخلخل:ميزان تخلخل براساس مقدارآب جذب شده توسط كاشي تعيين مي شود.كاشي هاي غيرزجاجي ميزان جذب آبي حدود7درصد يابيشتر،كاشي هاي نيمه زجاجي بين 2تا7 درصد،نوع زجاجي بين 0.6 الي 3درصد وگونه غيرجاذب كمتراز0.5 درصد دارند.عموما هرچه زمان پخت ودماي كوره بيشترباشد،كاشي نيززجاجي تر وميزان تخلخل آن كمتر مي گردد.موزائيكهاي زجاجي

سراميكي،كاشي هاي گرانيتي وكاشي هاي پرسلاني ازجمله كاشي هاي زجاجي باميزان جذب آب ناچيز محسوب مي شوند.كاشي هاي پرسلاني نيز باهمان مواداوليه لازم براي چيني پرسلاني،جهت پوشش ديواروكف بسيارمناسب هستند.
بسياري ازكاشيهاي بدون لعاب وكاشيهاي Quarry نيز جزء گونه با زجاجي هستند.نوع غيرزجاجي شامل بدنه هاي سفيد،كاشيهاي ديواري لعاب خورده،برخي بدنه هاي قرمز،كاشيهاي دماي پخت پائين وسنگفرشهاهستند.

گرچه لعاب سطح هركاشي مقاوم دربرابرجذب آب است،ليكن كاشيهاي لعاب دارممكن است نسبت به نوع بدون لعاب مقاومت كمتري دربرابرآب ازخودنشان دهند.اين مسئله البته بستگي به ميزان مقاومت تخلخل بيسكوئيت كاشي وضخامت لعاب دارد.بااين وجود،آب ازطريق فاصله بين كاشيها كه با ملات پرمي شود،واردبدنه آنها مي گردد.هنگام انتخاب كاشي مناسب براي مكانهاي مرطوب (نظيراطراف دوش و وان،كف حمام واطراف دستشويي) مسئله تخلخل كاشي اهميت بيشتري پيدا مي كند،چراكه آب جذب شده توسط كاشي هاي متخلخل محل امني براي رشد باكتريها خواهدشدو

سرانجام بانفوذبه لايه هاي زيرين باعث شل شدن اتصال بين كاشي وزمينه خواهد گرديد.
كاشي هاي غيرزجاجي يا نيمه زجاجي رانبايددرنماي بيروني مناطق سردسير مورداستفاده قرارداد،چراكه آب جذب شده دربدنه كاشي مرتب يخ زده وآب مي شود ودرنهايت باعث ترك خوردن كاشي مي گردد.گرچه فروشندگان كاشي معمولا كاشيها رابرحسب ميزان تخلخل طبقه بندي نمي كنند،ليكن دراين زمينه داراي اطلاعات كافي هستند.معمولا فروشندگان كاشي،كاشي سراميكي رابه سه دسته كاشي ديواري لعاب خورده،كاشي كف و كاشي موزائيكي طبقه بندي مي نمايند.

درهرطبقه،كاشيهارابراساس درجه مقاومتشان دربرابر شرايط محيطي ومواردي نظيرنفوذ آب،مقاومت دربرابر سايش وضربه گروه بندي مي كنند.اندازه،ضخامت وساختار سطح كاشي ازديگر عوامل مهم وموثردرانتخابي صحيح به شمارمي روند(براي مثال،بدنه هاي مقاوم دربرابر لغزندگي براي كاربردهاي كف مناسب ترهستند).كاشيهاي ديگري كه داراي ويژگيها وكاربردهايي مشابه كاشي هاي سراميكي هستند عبارتنداز:آجروكاشيهاي سيماني.گونه هاي متعددسنگ طبيعي نظيرسنگ مرمر،سنگ لوح،گرانيت و مرمر رگه دار نيز به شكل كاشي يافت مي شوند.

كاشي های ديواري:
كاشي ديواري معمول ترين نوع كاشي سراميكي مورداستفاده عموم است كه دراندازه ها،رنگها وطرحهاي گوناگون يافت مي شود.بيشتركاشيهاي تزئين مرسوم ومنقوش بادست متعلق به اين دسته اند.كاشي هاي ديواري معمولا0.25 الي 0.375 اينچ ضخامت، 3*3 اينچ الي 6*6 اينچ ابعاد ودرشرايطي باابعاد واشكال بزرگتر و متفاوت تري به بازار ارائه مي شوند.ابعادمذكور اسمي والبته دربرگيرنده بندكشي نيزهستند.

معمولا،كاشيهاي ديواري نازك،سبك ومتخلخل بوده وبالايه نازكي ازلعاب(فقط مناسب استفاده روي ديوار)پوشانده شده اند.بااين وجود اين، مي توان آنها را روي پيشخوانها يا كفهايي باميزان ترددكم يارطوبت جزئي ماننداتاق خوابها ياحمامها مورداستفاده قرارداد.

كاشيهاي ديواري رامي توان درمحيطهاي مرطوب نظيراطراف وان ودوش نيز نصب كرد.درچنين شرايطي،معمولا يك لايه بتونه ضدآب راجهت محافظت درزها دربرابرنفوذ آب روي كاشي پخش مي كنند.البته درتعدادي ازكاتالوگها،كاشي هاي ديواري اينچنين طبقه بندي نشده وآنها رابانام طراحشان مي شناسندواغلب، شرايط وسطح مناسب براي نصب كاشي رامشخص ومعرفي مي نمايند.
كاشي هاي ديواري ورقه اي:
كاشي هاي ورقه اي درواقع كاشي هايي هستندكه بانظم وفاصله اي خاص كناريكديگروروي ورق كاغذي خاص،پلاستيك مشبك يايك لايه مشبك پارچه اي قرارمي گيرند.گاهي اوقات نيزبااستفاده ازمقاديركم وينيل،چسب سيليكن يا پلي يوريتاين (Polyurethane) بانام روكش نقطه اي به هم متصل مي گردند.اين صفحات معمولا دراندازه هاي12 اينچ مربع به بالا يافت مي شوند.گرچه كاشيهاي ديواري ورقه اي نيازي به كارپرزحمت درزبندي كاشيهاي تك ندارندودرنتيجه كارنصب

رابسيارآسان مي كنند،ليكن به نسبت قيمت،ازكاشيهاي تك باهمان كيفيت گرانترهستند.همچنين ازلحاظ اندازه،رنگ وطرح درمقايسه باكاشيهاي تك محدودترهستند.بعضي ازكاشيها رامي توان روي كفها ياپيشخوانها مورداستفاده قراردادكه البته پس ازنصب، درزها بايدباملات پرشوند.
كاشي هاي داراي ورقه هاي ازپيش چيده:
ازانجاكه اين كاش

يها نيازبه پرداخت باملاتهاي ويژه ندارند،لذا يك مرحله جلوترازكاشي هاي ديواري ورقه دارهستند.
ملات درواقع يك لايه انعطاف پذيرپلي يوريتاين،كلريدپلي وينيل يا بتونه سيليكن است كه احتياجي به بتونه وملاتهاي سيماني ندارد.خودورقه ها نيزانعطاف پذيري كافي براي خمش وكشش هنگام كاربرخوردارهستند.اين ويژگي خاص،به نصاب اين امكان رامي دهدتابااستفاده ازقطعات ويژه وكاشيهاي مخصوص لبه كار،عمل نصب رابه خوبي انجام دهد.لوله هاي حاوي بتونه سيليكن براي پوشش فواصل بين صفحات وكاشيهاي حاشيه اي مورداستفاده قرارمي گيرند.معمولا ،دوغاب رابايك ماده شيميايي بازدارنده رشدقارچها وكپكها مخلوط مي كنندتابتوان آن را درمحيط هاي مرطوب نظيرحمامها به كاربرد.

به خاطراستفاده ازاين نوع ماده شيميايي،FDA (انجمن موادغذايي و دارويي) كاربرداين صفحات راروي پيشخوانهاي آشپزخانه ها يا محل طبخ وآماده سازي غذا توصيه نمي نمايد. اين بتونه ها به رنگ سفيد يا ديگر رنگها دربازار موجودند
گونه های كاشي موزائيكي
هرنوع كاشي به اندازه 2 اينچ (5سانيمتر) مربع يا كوچكتر وتهيه شده ازشيشه يا خاك پرسلاني ريزدانه با مخلوطي ازرنگدانه ها،به عنوان كاشي موزائيكي محسوب مي شود.
اين كاشيهاي زجاجي با دانسيته بالا، ازمقاومت مناسبي درمقابل جذب آب،رنگ پذيري، ضربه،يخ زدگي وسايش برخورداربوده وبه همين دليل مناسب تمامي سطوح هستند.بافت سطوح نيز،داراي تنوع وسيعي متشكل ازصاف وبراق براي ديوارها وسطوح طرح دار(مقاوم دربرابر لغزندگي) براي كفها است.

اين نوع كاشيها به شكلهاي متنوع مربع،مستطيل،شش ضلعي،دايره،اشكي،برگي وگاهي اوقات ساچمه اي يافت مي شوند.بيشترموزائيكهاي سراميكي رابراي نصب راحت تر،برروي صفحه اي ازچسب،پلاستيك،كاغذ مخصوص يا يك شبكه نخي محكم مي چسبانند. به علت اندازه كوچك،مي توان به راحتي آنها را روي سطوح نامسطح وغيرمعمول،استخرها وحوضچه هاي داخل باغها وگلدانهاي مخصوص با شكلهاي موج داروتزئيني مورداستفاده قرارداد.

اين نوع كاشي شامل تمامي كاشيهاي مناسب محوطه هاي مسقف وروباز است.اكثركاشيهاي كف لعاب خورده مناسب استفاده برروي پيشخوانها وديگرسطوح افقي تحت فشار،درمعرض سايش ومحلهاي پرترددهستند.معمولا،كاشي هاي كف،سنگين ومناسب نصب روي ديوارنيستند.البته به كمك چسبهاي مناسب ودرشرايطي كه ديوارها براي تحمل وزن اضافي خاصي طراحي شده باشند مي توان ازاين نوع كاشيها روي ديواراستفاده كرد.

كاشيهاي كف معمولا ضخيم ترازكاشيهاي ديوار وبه ضخامت0.375تا 0.75 اينچ هستند.ابعادكاشيها معمولا 4 الي 24 اينچ مربع است.البته فاصله بندكشي بين كاشيها دراين ابعاد لحاظ شده است.ازميان انواع شكلهاي اين نوع كاشي مي توان به اشكال مستطيلي،شش ضلعي،هشت ضلعي وجناغي اشاره كرد.
انواع رايج كاشي كف عبارتنداز: كاشي هاي بدون لعاب،سنگفرش بدون لعاب وكاشي كف لعاب دار.

كاشي های بدون لعاب:
امروزه درصنعت، كاشيهاي كف بدون لعاب به بدنه هاي قرمز پخت وسخت باابعاد ثابت وضخامت حداقل 0.375 اينچ اطلاق مي شود.اين كاشيها با بدنه اي زجاجي يا نيمه زجاجي وسخت براي پوشش محيطهاي داخل وخارج ساختمان بسيارمناسب هستند.
بيسكوئيت نيزمعمولا به رنگ قرمزپررنگ آجري است كه البته بنابه نوع خاك رس دررنگهاي ديگر نيزيافت مي شود.گرچه اكثراين نوع كاشيها به رنگ رس طبيعي هستند،ليكن تعدادي از توليدكنندگان،پيش ازپخت، رنگدانه هايي رابه آن اضافه مي نمايند.سايه رنگهاي به دست آمده عبارتنداز: آبي،سبز،صورتي،كمرنگ،صورتي،ارغواني پررنگ، سفيدخاكستري وخرمايي روشن. كاشيهاي لعاب خورده دررنگهاي روشن ترنيزيافت مي شود.

سنگفرش بدون لعاب:
هرنوع كاشي كف كه درگره كاشي هاي بدون لعاب قرارندارند،بعنوان سنگفرش بدون لعاب شناخته مي شوند.البته عناوين متفرقه ديگري نيز به كارمي روند.سنگفرشهاي بدون لعاب شامل انواع پرسلاني غيرقابل نفوذ تاكاشي هايي بابدنه نرم،مكزيكي دست ساز غيرزجاجي وسنگفرشهاي پاسيو هستند.سايه رنگهاي متنوع وطبيعي سنگفرشها نام ديگري را براي اين كاشيها تحت عنوان سفال بدون لعاب(Terracotta) به ارمغان آورده كه مناسب پوشش كف ومحوطه هاي داخلي وخارجي هستند.امروزه،اكثر كاشيهاي مذكور درايتاليا،اسپانيا،فرانسه ومكزيك توليد مي شوند.
سنگفرشهاي غيردست ساز معمولا داراي بدنه اي سخت،نيمه زجاجي يا زجاجي با ابعادي يكس

ان وسطوحي تقريبا صاف هستند.ضخامتهاي اسمي آنها بين 0.25 الي 0.5 اينچ است.بيسكوئيت اين كاشيهاي لعابدار يا بدون لعاب ممكن است ازجنس خاك رس طبيعي، سنگ رست،پرسلان يا مخلوطهاي خاك رس وديگر كانيها باشد. سنگفرشهاي مذكور داراي تنوع رنگ و بافت سطحي وتخلخل بالايي هستند.بعضي از آنها بااستحكام بالامناسب گذرگاهها و مناطق پرتردد و برخي نيز زجاجي وبسيار مقاوم دربرابر يخ زدگي وانجماد هستند.
سنگفرشهاي دست ساز با طرحهاي روستايي، كاشيهاي رسي غيرزجاجي با پخت دماي پائين هستند كه با دست شكل داده شده،درقالبهاي چوبي قرارداده شده وسپس تكه هايي ازآنها بريده مي شوند.اكثراين نوع كاشيها اصلا متعلق به مكزيك هستند(وبه همين دليل به سنگفرشهاي مكزيكي معروفند)،ليكن تعدادي نيز از كشورهاي اطراف درياي مديترانه مي آينداين كاشيهاداراي سايه رنگهايي طبيعي واغلب داراي اندازه،ضخامت،شكل و طرح يكساني نيستند.لبه ها معمولا صاف نيستندوممكن است لب پريده يا ترك خورده باشند.طرحهاي سطوح شامل نقش انگشت،ردپاي حيوانات يا ديگر نقشهاي مشابه است.اين ويژگيها درواقع خالق زيبايي چنين

سنگفرشهايي هستند،ليكن هنگام چيدن وآرايش كاشيها بايد مراقب بودتا ملات از درز بين كاشيها به بيرون تراوش نكند.از آنجا كه سنگفرشها وكاشيهاي پاسيو آب راجذب مي كنند ودراثر يخ زدن ترك برمي دارند،لذا مناسب محيطهاي خارجي نيستند.سنگفرشها وكاشيهاي كف بدون لعاب را بايد هنگام استفاده درمحيطهاي داخلي با بتونه پوشاند تا از جذب غبار ولكه ممانعت به عمل آيد.بعضي ازبتونه ها همچنين درخششي خاص به كاشيها داده و رنگ طبيعي انها را جلوه اي دوچندان مي بخشند.

معمولا دركارخانجات،به تعدادي ازكاشيهاي كف بدون لعاب بتونه مي زنند تا لايه محافظتي ايجاد شود. دراين شرايط،شما بايد باگذشت زمان لايه بتونه مجددي رابراي محافظت بيشتر كاشي به كارببريد. ازآنجا كه كاشيهاي بدون لعاب به راحتي كثيف مي شوند،معمولا استفاده ازيك لايه بتونه براي كاشيهاي مورداستفاده درسطوح مخصوص مخصوص طبخ و آماده سازي غذا نظير پيشخوانهاي آشپزخانه توصيه نمي گردد.

كاشي هاي كف لعاب خورده:
معمولا دركاتالوگهاي توليدكنندگان،اين نوع كاشي با عنوان كاشي كف لعاب خورده،سنگفرش لعاب خورده يا به سادگي كاشي كف لعابدار شناخته مي شود.اين طبقه بندي به نوع خاك رس استفاده شده بستگي دارد.اكثر كاشيهاي كف از خاك رس قرمز ساخته مي شوند،درحاليكه كاشيهاي ديوار داراي بيسكوئيت سفيدپخت هستند.رنگ دراين نوع كاشي شامل سايه رنگهاي خاكي مات ورنگهاي تيره،روشن، سرد وياطرحدار است.

معمولا،ازكاشي كف لعاب خورده براي پوششهاي داخلي استفاده مي گردد،چراكه بدنه ولعاب اين نوع كاشيها مناب شرايط بيروني نيستند.البته ،لعاب اين نوع كاشيها مناسب شرايط بيروني نيستند.البته،لعاب روي كاشي كف معمولا مقاوم تر از نوع لعاب روي كاشي ديواري است وبه همين دليل مقاومت بالاتري دربرابرسايش دارند.كاشي هاي كف لعب خورده بسيارمناسب پيشخوانهاي آشپزخانه ،ميزها وديگرسطوح افقي پرتردد وتحت فشار هستند.

تعدادي ازكاشيهاي كف لعاب خورده از سطحي مقاوم دربرابر لغزنگي برخوردارند.هنگان نصب اين نوع كاشي درحمام وديگر محيطهاي مرطوب وخيس،دقت كنيد كه كاشيها سطح لغزنده اي به وجود نياورند.بعضي ازاين نوع كاشيها داراي مقداري دانه هاي نرم كاربايد درلعاب هستند كه اين خودلغزنگي سطح كاشي راكاهش مي دهد.

گونه های كاشي سيماني
ماده اصلي تشكيل دهنده كاشي سيماني، به جاي خاك رس سيمان است.دونوع عمده اين كاشي عبارتنداز:كاشي مكزيكي سالتيلو(saltillo) وكاشي اكسترودشده بابدنه سيماني.
كاشي های سالتيلو
نام اين كاشي ازنام شهري درشمال مكزيك و محل ساخت آنها گرفته شده است. خاك رس نرم درمعرض خورشيد قرارگرفته واين كاشي ساخته مي شود.جاي انگشت،اثرپاي حيوانات، تركيدن حبابهاي درون آهك،حفرات وسوراخهاي كوچك ناشي ازخروج آهك ازرس همگي به اين نوع كاشي،ظاهري روستايي مي بخشند.
كاشي سالتيلو به علت رنگهاي طبيعي،تقريبا لكه داربه نظر مي رسد.به علت داشتن تخلخل بالا،بايد ازبتونه هاي ويژه براي جلوگيري ازكثيف شدن كاشي استفاده كرد.دربعضي مناطق،كاشيهاهنگام تحويل نيز،بتونه اندودشده اند.اين نوع كاشي مناسب محوطه هاي داخلي مرطوب وخيس نيست.

كاشي های اكسترود شده با بدنه سيماني:
مخلوطي ازسيمان پرتلند،شن وبتون بسيارنرم و ريز دانه،تحت فشارريخته گري شده يااكسترودشده وسپس دركوره اي درمعرض بخار آب داراي با دانسيته بالا ومقاوم دربرابر خوردگي مي شوند.
اين نوع كاشي معمولا داراي ظاهري مشابه كاشي هاي كف بدون لعاب،سنگفرشها وقطعات سنگ وآجر است.رنگهاي مات وكدراين كاشي درسرتاسربدنه پخش شده است.نوع مخصوص كاربردهاي داخلي،دركارخانه با يك لايه بتونه پوشانده شده(به جاي لعاب) تا ظاهري تقريبا براق پيدا نمايد.براي پوشاندن درزهاي بين كاشيها،پس ازنصب مجددا آن محلهارابايك لايه ديگربتونه مي پوشانن. هريك يا دوسال بايداين عمل تكرارشود تا سطح كاشي ازبين نرود.گرچه ميزان تخلخل ا

ين كاشي كمتراز نوع سالتيو است،ليكن اين نوع كاشي مناسب سطوح يا فضاهاي بسيار خيس يا مرطوب نيست.كاشيهاي اكسترودشده كه مناسب استفاده درمحيطهاي خارجي هستند،بايك لايه بتونه نافذ پوشش داده شده اند.اين كاشيها آب راجذب نمي كند،اما درصورت استفاده درمحيطهاي بيروني،بايد ازنوع مقاوم دربرابر يخ زدگي استفاده نمود.هردو مدل سالتيو و اكسترود شده دراندازه هاي استانداردكاشيهاي كف به بازار ارائه مي شوند.البته شكل آنها محدودبه مربع ومستطيل است. وزن آنها نيز مشابه كاشي هاي سراميكي كف با كاشي هاي آجري است.
گونه های كاشي آجري
اين نوع كاشي بانام ديگر آجرهاي كف شامل كاشي هاي سراميكي بدون لعاب است كه از نظر شكل واندازه به آجر واقعي شباهت دارند.بعضي ازكاشيهاي سيماني نيز شبيه اين نوع كاشيهاي آجري هستند.كاشيهاي آجري واقعي وآجرهاي سيماني براي پوشش محوطه هاي اطراف آتشدانها وشومينه ها مورداستفاده قرارمي گيرند.درمحوطه هاي بيروني،ازآنها براي پوشش پاسيوها،اطراف منازل،ماشين روها وغيره استفاده مي شود.آجرهاي كف ازسنگ رست باكيفيت عالي وتحت فشار ساخته مي شوندوبه دليل داستن بدنه اي سخت،مناسب مكانهاي پرتردد نيزهستند.بعضي كاشيهاي سراميكي باظاهرآجر،برخلاف آجرهاي واقعي يا كاشيهاي سيماني درمقابل سايش مقاوم نبوده وبنابراين مناسب پوشش كف نيستند.دراين رابطه بايدازتوليد كننده،اطلاعات لازم رادريافت كرد.به دليل آنكه،اكثرآجرهاي كف(واقعي يامشابه) داراي تخلخل بالايي هستند،لذاپوشش مناسبي براي سطوح مرطوب وخيس به شمارنمي آيند.درصورت استفاده،بايدپيش ازنصب آنهارابالايه اي ازبتونه ضدآب پوشاند.
كاشي هاي ويژه
اين كاشيهابا ويژگي هاي استانداردكاشي كف وديوار ،براي كاربردهاي خاص تهيه مي شوند.

كاشي هاي تزئيني:
كاشيهاي تزئيني كه جلوه هاي از قوه تخيل هنرمنداني متعددهستند،درطرحهاي بسيارمتنوعي به بازارعرضه مي شوند.توليدكنندگان بزرگ كاشي،كاشي هاي وارداتي و داخلي را كه منقوش به دست هستند،درمقاديرانبوه به بازار عرصه مي كنند.طرحهاي متنوع اين نوع كاشيها شامل طرحهاي سنتي دلفتDelft)، (Art Nouveau وطرحهاي مدرن ومعاصرهنري است.بسياري ازتوليدكنندگان بزرگ،هنرمنداني راجهت خلق كاشيهاي منقوش ودستي استخدام مي نمايند.

اين عمل دركارگاههاي كوچك هنري نيز انجام مي گيرد.براي مثال،كاشيها راهمانندظروف چيني نقاشي كرده يااسامي خاندان معروفي رابرروي آنهاطراحي مي كنند.كاشيهاي نقاشي شده با دست ،به عنوان يك اثرهنري منحصربفردتلقي شده و براي تزئين پيشخوان آشپزخانه،محوطه اطراف دوش،آب نما، شومينه يا به عنوان نقاشي ديواري مورداستفاده قرارگيرند.تعدادي ازآنهاداراي سطوحي منقوش به تندسيهاهستندوتعدادي ديگربا برشهاي دستي به شكلهايي خاص

وغيرمعمول درمي آيند. درصورت سفارشي ساخته شدن از20 الي 100دلاربه فروش مي رسند.البته،اگربه عنوان يك طرح هنري مورداستفاده قراربگيرند،تعدادمحدودي ازآنها مي توانندطرح بسيارزيبايي را به وجودبياورند.به دليل قيمت بالاي كاشيهاي منقوش به دست،عرصه كنندگان كاشي معمولا كاشيهاي تزئيني چاپي را باقيمتي ارزانتر به مشتريان عرضه مي نمايند.محصولات هنري معمولا درفروشگاههاي مصالح ساختماني عرضه نمي شوند.
كاشي هاي آنتيك:
مانندديگر آثار هنري وسنتي،كاشيهاي منقوش به دست و آنتيك به قرنهاومكانهاي متفاوتي تعلق دارند.گرچه تعدادي ازاين كاشيها با قيمتهاي بسيار بالا خريد وفروش مي شوند،ليكن اكثرآنها داراي قيمتهاي مناسبي هستند.تمام اين كاشيها درحال حاضر دركلكسيونها قراردارند.
درايالات متحده آمريكا،هنركاشي سازي دراواسط سال1800 شروع شد.كاشيهاي آنتيك شامل كاشيهاي دوره ويكتوريا،كاشيهاي دستي وانواع تزئيني هستند.

سراميک‌هاي ضدباکتري و نانو سراميک‌ها:
پژوهشگران کشورمان توانسته‌اند با استفاده از نانو ذرات نقره نوعي کاشي‌ آنتي‌باکتريال توليد کنند. اين نوع سراميک قابل استفاده در بيمارستان‌ها، حمام و استخر است و مانع از ايجاد بيوفيلم و رشد باکتري‌ها و قارچ‌ها روي سطح کاشي مي‌شود. در واقع نانو ذرات نقره به دليل داشتن خاصيت آنتي‌باکتريال مانع از ايجاد بيو فيلم‌هايي مانند کپک در محيط‌هاي مرطوب مي‌شود. نانوسيلور در واقع لايه‌اي نيست که روي سطح کشيده شود بلکه تغيير شيميايي در سطح مولکولي است که از آلوده شدن سطوح جلوگيري مي‌کند. اين ذرات روي مولکول سطوح مي‌چسبند و مانع از نفوذ هر ماده ديگري بر سطح مي‌شوند. اين ماده بسيار نازک و شفاف است و روي سطح قابل رويت نيست. سراميک‌هاي آنتي‌باکتريال يا همان نانوسراميک‌ها نه تنها اثر ضدقارچي و ضدعفوني‌کنندگي دارند بلکه پايداري شيميايي و استحکام مکانيکي و درخشندگي بيشتري دارند، رسوب نمي‌گيرند و به راحتي تميز مي‌شوند.
اشكال مختلف كاشي
كاشي هاي ميزان:
واحداستاندارد كاشي سراميكي براي پوشش يك سطح به كاشي ميزان معروف است.كاشيهاي ميزان با اشكال مختلف به تنهايي يا به صورت مجموعه براي خلق طرحهاي متنوع مورداستفاده قرارمي گيرند.هرچهارگوشه يك كاشي ميزان پرداخت نشده است. استانداردترين اندازه اين نوع كاشي براي پوشش ديوار 4.25*4.25 اينچ است. تلرانس ابعادآنها بسته به توليدكننده حدود0.125 (+)(-) اينچ است. ضخامت اين نوع كاشي نيزهمين حالت رادارد.به همين علت،نمي توان از كاشيهاي گوناگون توايد كننده هاي مختلف استفاده كرد، چراكه درز بين كاشيها جفت نخواهد شد.ضخامتهاي متفاوت نيز به شما امكان ايجاد يك سطح صاف نمي دهد.
كاشي هاي حاشيه اي(مخصوص لبه سطوح):
هركاشي كه ميزان نباشد،به عنوان كاشي حاشيه اي شناخته مي شود.ازاين نوع كاشيها براي پرداخت نهايي لبه ها و گوشه هاي ديگر كاشيها استفاده مي شود.توليدكنندگان دركاتالوگهاي كاشي،معمولا اندازه ها واشكال مختلفي ازاين كاشيها را ارائه مي نمايند.
كاشي هاي زاويه دار(چپ باز،راست باز،چپ بسته،راست بسته):
اين كاشيها،لبه كاررابه حالتي صاف و زاويه دار درمي آورند.
كاشي هاي پيش بندي:
كاشيهاي نيمه به نام پيش بندي براي پوشش سطوح باريك مانند قسمت جلوي پيشخوان مورداستفاده قرارمي گيرند.
كاشي هاي پايه:
كاشيهاي مخصوص گوشه هاي كف وحاشيه ها داراي لبه هاي پرداخت شده هستند.ازآنها درفضاهايي استفاده مي شودكه فقط كف،كاشيكاري شده است.
كاشي هاي محدب:
اين كاشيها كه گاهي به نام ربع گردي شناخته مي شوند،براي پرداخت نهايي لبه ها وگوشه هامورداستفاده قرارمي گيرند.اشكال آنها باريك وزاويه پوشش آنها مدور و 90 درجه است.
كاشي ها با زاويه منفرجه:

اين نوع كاشيها،درواقع كاشيهاي ميزاني هستندكه يك لبه آنها پرداخت شده ومحدب است.معمولا براي پوشش يك رديف ودركنارنوع پيش بندي به كارمي روند.لبه و حاشيه كار درنهايت بسيارصاف ودقيق خواهدبود.دونوع بارزاين گونه كاشي عبارتنداز:كاشي منفرجه سطح( براي ملات نازك) وكاشي منفرجه شعاعي (براي ملات ضخيم).
كاشي هاي ويژه لبه پيشخوان وظرفشويي:
اين كاشيها برروي لبه بر روي لبه خارجي پيشخوان قرار مي گيرند.لبه برآمده كاشيهاي گلويي ازريختن آب به پايين جلوگيري مي كند.
كاشي هاي گلويي (مقعر):
اين نوع كاشي براي پوشش گوشه هاي زاويه دار صاف به كارمي رود.پوشش گوشه به سمت درون يا بيرون خواهدبود.كاشي گلويي،درواقع گوشه ها راهم سطح كف مي نمايد وخودنيز گوشه اي دريك زاويه ديگرمي سازد.كاشيهاي گلويي داراي لبه هاي پرداخت شده ومناسب پوشش زواياي آبريزگاهها هستند.بعضي ازاين نوع كاشيها داراي لبه هاي پرداخت شده نيستند.ازآنجاكه سطح داخلي اين نوع كاشي فرورفته و گود است،مي توان ازآنها براي گوشه هاي غيرعمودي نيزاستفاده نمود.
كاشي هاي قوس دار:
دوقطعه كاشي قوس دار دركناريكديگر،زاويه اي بازبه شكل يك اتصال فارسي (كاملا جفت ومتصل به يكديگر)به وجودمي آورند.
كاشي هاي مدور(گوشه هاي بيروني و دروني):
اين كاشيها،زوايا وگوشه ها رابه شكل مدوروگرد درمي آورند.

كاشي هاي مخصوص حاشيه ولبه هاي استخر:
اين نوع كاشي براي پوشش حاشيه ها ولبه هاي مدور استخرها طراحي شده و بايد با لايه اي ضخيم ازملات مورداستفاده قرارگيرد.
كاشي هاي ويژه لبه پنجره:
اين نوع كاشي با لبه هاي پرداخت شده دريك سمت ولبه هاي مدور درسمت ديگر،مناسب پوشش لبه پنجره هاواتصال به لبه كاشي روي سطح ديوار است.بدون اين نوع كاشي، شما بايد براي اين عمل از دو كاشي استفاده كنيد: يك كاشي ميزان تخت براي لبه پنجره ويك كاشي محدب براي گردكردن حاشيه. كاشي لبه پنجره در واقع عمل نصب را راحت تر مي سازد

کلاس مقاومت شیمیایی کاشی
کاشي‌ها از لحاظ مقاومت در برابر عوامل شيميايي به چند دسته تقسيم مي‌شوند. کاشي‌هاي لعاب‌دار کلاس AA،A، B و C به ترتيب بيشترين مقاومت را در برابر اسيدها و بازها دارند و گروه کاشي‌هاي بدون لعاب کلاس‌هاي UEG، UGB و UGA بيشترين مقاومت شيميايي را نشان مي‌دهند. کيفيت کاشي بايد به نحوي باشد که تغييرات ناگهاني درجه حرارت 2

0 تا 100 درجه سانتي‌گراد را به خوبي تحمل کرده و هيچ‌گونه آثار ترک در بدنه يا لعاب آن ظاهر نشود.
طول عمر سطوح کاشي‌شونده
کاشي‌هاي سراميکي دو خصوصيت برجسته دارند:
• سختي و قدرت شکنندگي
• استقامت و دوام
همانند‌ همه مواد سراميکي، کاشي‌‌ها ضريب کشيدگي و حساسيت بالايي دارند. زماني که آنها به پايان تغيير شکل کشيدگي و حساسيت‌ رسيدند، مي‌شکنند. به خاطر ظرافت، کاشي‌ها مقاومت مکانيکي پاييني در قبال شوک وارده دارند اما وقتي در سطوحي مانند کف يا ديوارها مورد استفاده قرار مي‌گيرند قدرت مقاومت و ثبات‌ آنها در برابر فشارهاي شيميايي و مکانيکي افزايش مي‌يابد. در ضمن کاشي‌هاي سراميکي به طور کل خنثي و نامحلول هستند و در تماس با آب و عمده مواد شيميايي جز اسيد هيدروليک که قابليت حل کردن آنها را دارد، تاثيرپذيري خاصي ندارند و به همين دليل مي‌توان آنها را به راحتي تميز کرد.

مواد اولیه تولید کاشی
نوع و مشخصات مينرالهاي مورد استفاده در صنعت كاشي:
الف: ايليت
خاك سه لايه اي داراي پتاسيم كه منجر به جذب آب كم ميشود.هرچه رنگ آن سبز تر باشد مرغوب تراست زيرا كه داراي K بيشتري است.
خواص:
1 : سختي پايين
2: استحكام پخت بالا
3: پايداري در ابعاد

4: افزايش بازده بالميل و پرس
5: انبساط معمولي پس از پرس
6: نقطه ذوب پايين
ب: بنتونيت(مونت موري لونيت)
بنتونيت خالص را مونت موري لونيت گويند. مينرال اصلي آن مونت موري لونيت است. ساختار آن شبيه ايليت است.
خواص بنتونيت در بدنه:
1: انبساط ضخامت پس از پرس
2: استحكام خام و خشك بالا ولي پخت پائين
3: انقباض زياد
4: جذب آب زياد
5: استحكام پس از پرس
6: انبساط معمولی پس از پرس
استفاده آن در ديوار بيشتر از كف است.
ج: تالك
سيليكات آبدار منيزيم 3MgO,4SiO2,H2O
خواص:
1: نرمترين ماده در جدول موهس؛ سختي 1
2: لمس چرب يا صابوني دارد.

3: ساختمان سه لايه اي:
4: انبساط پس از پخت و خشك زياد
5: مقاومت در برابر شوك حرارتي
6: ثبات ابعاد
7: بهتر كردن كيفيت سطح بدنه
8: كمك به خشك كردن لعاب
9: لعاب اعمال شده بر روي آن نيز پس از پخت سطح صافي را بوجود مي آورد.
د: پيروفيليت
رس سه لايه اي . بيشتر در كاشي كف استفاده ميشود.
خواص :
1: پلاستيسيته پائين
2: جذب آب كم
3: انبساط معمولي پس از پرس
4: استحكام خام و خشك پائين
5: انبساط پس از خشك شدن زياد است.
6: پس از پخت هم در دماي 1020 درجه انبساط بسيار بالايي از خود نشان مي دهد.
و: انواع كربناتها و كربناتهاي مضاعف
در دماي پائين تر از 900-800 درجه خارج ميشوند. اگر زمان براي خروج Co2 ندهيم عيوبي مثل بادكردگي و تيرگي لعاب در بدنه ايجاد مي شود. پس از اين مواد نبايست در تك پخت سريع استفاده كرد چون كه سريع خارج نمي شود.
خواص:
1: استحكام پخت بالا

2: جلوگيري از عيب ماه گرفتگي
3: جلوگيري از انبساط حرارتي
4: ثبات ابعاد
5: جذب آب بالا
ه: ولاستونيت
سيليكات كلسيم است.از آن مي توان به جاي كربنات استفاده كرد.
خواص :
1: استحكام پخت بالا: دليل اصلي آن داشتن كريستالهاي سوزني است.
2: ضريب انبساط حرارتي كم
3: استحكام خام و خشك كم ولي پخت بالا
4: انقباض خشك اصلاً ندارد؛ كه براي كاشي كف خوب است.
5: در دماي 1020 درجه انقباض پخت آن 0.3% است.
در ايران از اين ماده براي بدنه استفاده مي شود ولي براي لعاب مورد استفاده است زيرا كه در لعاب كاشي هاي ديوار و كف به دليل مات كنندگي نسبت به كربنات كلسيم ديگر جوش نمي زند.
ی: كلريت
به دليل رنگ تيره پس از پخت بيشتر در بدنه هاي قرمز تك پخت استفاده مي گردد.

ساخت کاشی
سراميك ها ممكن است لعاب دار و يا بدون لعاب باشند . لعاب كاشي هادر انوع مختلف در دسترس هستند لعاب مات ، نيمه براق ، براق ، سفيد يا رنگي وگلدار، همچنين خشت كاشي نيز در ابعاد ، اشكال متنوع داراي سطحي صاف يا بر جسته ، زبريا طرحدار مي باشد كه بر حسب مورد ومحل مصرف انتخاب مي شوند . خشك كاشي را كه به آن بسيكوئيت مي گويند به كمك لعاب مورد نظر اندود مي كنند و اين لعاب به صورت گردمخلوط شده در آب به صورت معلق (

سوسپانسيون ) مي باشد اندود مي كنند .خشت آماده شدهوارد كوره پيش پخت و سپس كوره اصلي مي شود و پس از پخت درجه بندي و بسته بندي ميگردد . درجه بندي كاشي ها بر اساس كيفيت آن ، در ابعاد خشمك و لعاب كاري تعيين ميگردد . كاشي بايد داراي لبه هاي قائم ، ابعاد دقيق و لعاب يكنواخت و بدون پريدگي وخال باشد كاشي هاي لعابي با ضخامت 4 تا 12 ميليمتر بر حسب مكان مورد مصرف تهيهمي گردند . نوعي از اين كاشي ها كه سطح زبر تري دارند منحصرا

براي كف استفاده ميشوند سراميك هاي موزائيكي نيز نوعي از سراميك ها هستند كه از قطعاتي با شكل هندسي وكوچك كه به صورت شبكه اي بر روي ورقه اي از كاغذ گراف مخصوص در كنار هم قرار گرفتهاند ، تشكيل مي شوند . اين سراميك ها روي بستري از ملات قرار مي گيرند و پس ازگرفتن ملات ، روي آن را با آب خيس مي كنند تا كاغذ آن جدا شود وسپس با دوغاب دورآنها را پر مي كنند . به طور كلي در مورد كاشي و سراميك بايد مندرجا استانداردشماره 25 ايران رعایت شود .

لعاب

لعاب پوشش شيشه اي است كه به منظورايجادويژگيهايي ازقبيل:زيبايي،نفوذپذيري دربرابررطوبت و…. درسطح بدنه هاي سراميكي ومورداستفاده قرارمي گيرد.لعابها داراي ويژگيهاي مهم زيرمي باشند.
1- لعابهادرمقابل موادشيميايي باPH اسيدي وقليايي مقاوم هستند.
2- وجودلعاب،مقاومت به خراشيدگي سراميكها راافزايش مي دهد.
3- لعابها،مقاومت گرمايي نسبتا مناسبي دارند.
فريت

فريت بخش بزرگي ازهرسري مخلوط لعاب راتشكيل مي دهد.فريت معمولا يك تركيب سراميكي است كه پس ازذوب،سردشده وبه تكه هاي شيشه اي تبديل مي گردد.
لعاب فريت شده بهترازلعاب خام قابل استفاده است و درنتيجه با دقت بيشتري مي شودآن رابراي ظروف طراحي كرد.چون لعاب فريت شده،مقدارزيادي ازگازهاي نامطلوبي كه بعضي ازمواداوليه درموقع پخت آزاد مي كند،بوسيله پيش ازذوب خارج كرده است،ايجادحباب نكرده وبرروي بيسكويت سراميك،ناصافي ايجاد نمي كند.همچنين عمل فريت كردن باعث كاهش انقباض لعاب درهنگام خشك شدن مي شود.

توليد لعاب فريت معمولا به دوروش رايج انجام مي شود:
1- Batching.
2- Continuous.
درروش نخست مواداوليه درداخل كوره دوارريخته وباحرارت معادل 1500درجه سانتيگراد طي چهارساعت ذوب مي شود.درطي اين زمان كوره هرچندمرتبه خلاف ويا جهت عقربه هاي ساعت چرخيده مي شود تاعمل اختلاط به خوبي صورت گيردمجراي ورودي وخروجي يكي بوده وموادمذاب ازهمان مجراي ورودي مواداوليه تخليه مي شود.
اين كوره ها نيازبه كنترل چنداني ندارند.مهمترين فاكتوركنترل كننده دراين كوره ها،دما مي باشد.كه توسط دوربين پيرومترصورت مي گيرد.

درروش پيوسته،باتوجه به اهميت كوره،كليه فرآيندهاي توليدازمرحله انبارومواداوليه درسيلوتا توليدنهايي بصورت تمام اتوماتيك انجام شد.مي توان ازاتاق كنترل،كليه فرآيندها رادرنظرگرفت. خصوصيت اين كوره ها،جريان مداوم وپيوسته مواداوليه طبق وزن لازم وخروج مداوم مذاب ازاين كوره مي باشد.درنتيجه نيازتجهيزات وكنترلهايي داريم كه بتواند چنين فرآيندي راهدايت ومهيا نمايد.
به طوركلي مي توان اين روش ساخت رابه 4 مرحله تقسيم نمود:
الف – انبارمواداوليه

ب- مخلوط كردن و آماده فرمول فريت (ميكسر).
ج- گداخت مواداوليه براي توليدفريت(كوره ذوب).
د- خنك كردن مذاب وبسته بندي.
الف) انبارمواداوليه
درچنين كارخانه اي انباررامي توان دونوع درنظرگرفت.
الف- انبارطولاني مدت: براي نگهداري مواداوليه بيش ازيكماه مي باشد.
ب- انبارموقت: سيلوها كه براي نگهداري مواداوليه درهنگام فرآيندپخت مورداستفاده قرارمي گيرد.
دراين بخش،هدف انتقال مواداوليه به سيلوها،ابتداي خط توليد فريت مي باشد.مواداوليه اي كه وارد كارخانه مي شودمي توانندبصورت فله يابسته بندي انبارشوند،وليكن رطوبت نسبي انبارمواداوليه

نبايد از5/0% تجاوزكند.موادفله اي نيازبه عمليات خاصي قبل ازانتقال ندارد،ولي موادداخل بسته بندي كيسه بايدخارج شوند.اين كارمي توانددستي وياتوسط ماشين مخصوص صورت گيرد.
سيستم انتقال به داخل سيلوها معمولا توسط هواي فشرده انجام مي شود.همچنين قبل ازورود مواداوليه به سيلوها مي توان،غربالهاي خاصي راجهت كنترل بهتردانه بندي مواداوليه درنظرگرفت.

سيلوها انباره هاي ذخيره مواداوليه جامدمي باشندكه فلزي مي باشند.هرسيلو مي تواندشامل تجهيزات همزن الكترومكانيكي،(auger)، دريچه هاي تخليه مكانيكي ونيوماتيكي نازل خروجي هوا وابزارآلات دقيق وابسته نظيرسطح سنج(Level gage) باشد.ظرفيت سيلوها بايد طوري انتخاب شودكه جريان يكنواخت مواداوليه دچاراختلال نشودوروندتوليددچارنقص نگردد.معمولا ظرفيت سيلوهارا 2 برابر ظرفيت توليدي روزانه درنظرمي گيرند.
ميكسر:
مواداوليه كه درسيلو نگهداري مي شوند تحت اثروزن وكنترل همزن الكترومكانيكي درمخزن اوليه(hopper)،بايكديگرمخلوط مي شوند.اين اختلاط دقيق وكامل نيست بنابراين بايد اين اختلاط دريك ميكسربه روش مكانيكي صورت گيرد.جهت اختلاط خوب،مواداوليه به مقداركم واردميكسر مي گردندودرنتيجه حجم ميكسربسيارپايين بوده ومي بايست به طورمداوم مشغول باشد.سپس موادمخلوط شده توسط هواي فشرده به سيلوي كوره انتقال پيدا مي كندنكته جالب توجه دراين سيلو اين است كه حجم ظرفيت اين سيلونسبت به مخزن اوليه مي تواند 2 تا 3برابرباشد.
قبل ازواردشدن موادبه داخل كوره،به خاطرجلوگيري ازعدم مرغوبيت محصول وحفظ وكارآيي حرارتي كوره بايدمحل توزين برروي اين موادصورت گيرد.كه اين توزين بهتراست قبل ازعمل اختلاط نيزصورت گيرد.

دراين بخش انتقال موادجامد هم مي تواند توسط هواي فشرده صورت گيردوهم توسط نقاله هاي ارتعاشي.
كوره ذوب:
به خاطرتشابه فريت وشيشه كوره هاي ذوب،هردو بسيارمشابه يكديگرمي باشند.ابعاداين كوره ها مي تواند از 8 تا 70مترمربع متناسب با ظرفيت توليدكوره تغيير پيداكند.براي رسيدن به حالت ذوب ماده ونيززمان ماندن درداخل كوره،مواداوليه كه وارد كوره مي شوندبايدداراي دانه بندي ريزي باشند.كه مواداوليه سريعتر ذوب شوند.