بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش، توصیف رابطه بین مشارکت در تصمیم گیری و شادکامی مدیران هلال احمر بود. این پژوهش از نظر روش، توصیفی و از نوع همبستگی بوده است، بدین منظور 90نفر از مدیران هلال احمر شیراز به شیوه ی تصادفی ساده انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از دو پرسشنامه مشارکت در تصمیم گیری و شادکامی جمع آوری شد. که پایایی آنها مورد تایید این پژوهش می باشد. دادهای جمع آوری شده از طریق آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و آزمون تی تست مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج نشان داد بین نمرات مشارکت در تصمیم گیری و شادکامی رابطه مثبت معنا دار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نمره مشارکت در تصمیم گیری قادر به پیش بینی مثبت نمرات شادکامی مدیران می باشد. همچنین بین مدیران زن و مرد از نظر ویژگی مشارکت در تصمیم گیری ، شادکامی تفاوت معنا دار وجود نداشت. شاید بتوان گفت که در یک سازمان بالا بودن احساس مشارکت در تصمیم گیری می تواند زمینه ساز افزایش شادکامی مدیران شود و قدرت بهره وری آن سازمان را بالا ببرد.
مقدمه
منابع انسانی یک جنبه ی بسیار مهم در سازمانها به شمار میآیند و رشد هر سازمانی در گرو توسعه و تعالی منابع انسانی آن سازمان میباشد. در دنیای امروز که شرکتها و سازمانها، با بهرهگیری از تکنولوژی و دانش رشد فزاینده ای را دارند، اهمیت منابع انسانی بیش از پیش جلوه مینماید. امروزه همه مدیران به این نتیجه رسیدهاند که رمز موفقیتشان را باید در قدرت بخشیدن به عناصر هوشمند سازمان - نیروی انسانی - جستجو کنند - سریرافراز و مکیان،. - 1386 متداولترین راه برای استفاده از منابع انسانی و توان بالقوه کارکنان بکارگیری شیوه مشارکتی است.
اما بیان اینکه منظور از مشارکت چیست، امر مشکلی است؛ زیرا این اصطلاح در فرهنگها و سیستمهای روابط کار مختلف، معانی متفاوتی دارد. در واقع مشارکت در تصمیمگیری به عنوان یک مفهوم واحد در نظر گرفته میشود که به شیوههای متفاوتی اجرا می- گردد. به همین علت است که افراد از مشارکت درک متفاوتی دارند - رهنورد،. - 1378 شرجل - 1970 - 1 میگوید مشارکت در تصمیم- گیری در خیلی از کشورها یک مفهوم دلانگیز است، اما تقریباً بیشتر افرادی که این اصطلاح را به کار میبرند به طور متفاوتی در مورد آن فکر میکنند - شیخ محمدی، تولیت زواره،. - 1380 دیبال - 1989 - 2 تصمیم گیری مشارکتی در سطح سازمان را "مشارکت سیاسی" مینامد و آن را از "مشارکت اجتماعی" و "مشارکت مالی" متمایز میسازد.
آلپرت - 1945 - 3 مشارکت را "من فعال" تعریف میکند، دیگران - لوین4،.1986 ساشکین5 و.1984 سورچر1971 6 و... - مشارکت را تا سطح تفویض اختیار نیز گسترش میدهند - شیخ محمدی، تولیت زواره،. - 1380 از این بررسی مختصر میتوان دریافت که تعاریف چندگانهای وجود دارند که انعکاسی از دیدگاههای مختلف به شمار میروند. تعریف مشارکت بر اساس یکی از ابعاد مشارکت به طور جزئی صحیح است. آنچه که کمتر در این تعاریف به چشم میخورد عبارت است از تعریف مشارکت بر مبنای تمامی ابعاد آن. بنابر این با توجه به جنبه های مختلف مشارکت، مجدداً آن را تعریف میکنیم: مشارکت را می توان فرایند درگیری کارکنان در تصمیم های استراتژیک / تاکتیکی سازمان به حساب آورد که به صورت رسمی/غیر رسمی در شکل مستقیم/غیر مستقیم و با درجه، سطح و حدود مشخصی اتفاق میافتد.
مزایای مشارکت
اگر اجرای شیوههای مشارکت با موفقیت همراه باشد، مزایا و پیامدهای متعددی برای افراد، سازمانها و جوامع به همراه خواهد داشت. به طور کلی این مزایا را میتوان به دو بعد تقسیم کرد:
الف - جنبه اجتماعی
ب - جنبه اقتصادی
منظور از جنبه اجتماعی آثاری است که مشارکت بر کارکنان دارد و تغییراتی که از نظر اخلاق و رفتار و خلاقیت در آنها به وجود میآورد. منظور از جنبه اقتصادی اثرات سودمند اقتصادی است که مشارکت برای سازمان در پی دارد - همدانی،. - 1378 اکنون با توجه به موضوع این نوشتار بعد اجتماعی مزایای مشارکت را مرور میکنیم.
الف - جنبه اجتماعی: هنگامی که مشارکت در یک سازمان اجرا میگردد :
. مقاومت کارکنان در برابر تغییرات کاهش مییابد و هنگامی که افراد خود را در تغییرات سازمان سهیم بدانند، نه تنها در برابر آن ایستادگی نمیکنند بلکه اجرای آن را نیز سرعت میبخشند.
. سطح بهداشت روانی کارکنان را افزایش میدهد.
. باعث افزایش انگیزه کارکنان میشود - شیخ محمدی، تولیت زواره،. - 1380
. مشارکت رسمی و عملی کارکنان به مالکیت روانشناختی و یکپارچگی آنان با مدیریت میانجامد و پیآمدهای اجتماعی و روانشناختی و رفتاری بسیاری پدید میآورد - آقا حیسنی،. - 1381
. مشارکت سازمانی باعث افزایش روحیه در کارکنان میشود.
. مشارکت افراد در امور سازمان موجب توسعه روابط بین کارکنان و مدیریت میشود - نیکوکار،. - 1383
. مشارکت انگیزه کارکنان را افزایش میدهد.
. مشارکت سبب بهبود نگرش شغلی کارکنان میشود و از میزان غیبتها و ترک کار آنها میکاهد - طوسی،. - 1377
همانطور که در مطالب فوق اشاره شد، دو مزیت استفاده از مشارکت کارکنان در تصمیمگیری، افزایش روحیه و بهبود نگرش به کار در کارکنان است. یکی از نشانههای ارتقاء روحیه در افراد، وجود شادی و نشاط در آنهاست. شاید جامعترین و در عین حال عملیاتی- ترین تعریفی که از شادکامی میتوان ارائه داد، تعریف وینهوون7 است. وی شادکامی را قضاوت فرد از درجه یا میزان مطلوبیت کیفیت کل زندگیش میداند - کرمی و علی آبادی؛ . - 1391 تحقیقات نشان میدهند افراد شاغل شادتر از افراد بیکارند، و افرادی که به مشاغل حرفهای و تخصصی اشتغال دارند از افرادی که در مشاغل غیرماهر مشغولند شادترند.
