بخشی از مقاله
چکیده
موضوع تحقیق حاضر بررسی رابطه بین عدالت سازمانی ادراکی با ادراک از فضای سیاسی و اعتمادسازمانی دبیران تربیت بدنی استان آذربایجان شرقی است. برای این منظور عدالت سازمانی ادراکی با مطالعه کتب، مقالات متعدد و کسب نظر کارشناسان امر، و توجه به سیر تکاملی مفهوم عدالت سازمانی و جمعبندی نظریههای برابری آدامز - 1965 - و نظریه کالکوییت - 2002 - و نظریه ندیری و تانوا - 2010 - در سه بعد - توزیعی، رویه ای و تعاملی - و ادراک از فضای سیاسی بر پایه ی نظریه فریس و کاکمار - - 1992 و اعتماد سازمانی بر اساس نظریه رابینز - - 1384 تعریف عملیاتی گردیده و در این راستا دو فرضیه اصلی و شش فرضیه فرعی تنظیم گردیده است. جامعه آماری تحقیق حاضر دبیران تربیت بدنی استان آذربایجان شرقی بوده که 1302نفر بوده و حجم نمونه آماری بر اساس رابطه کوکران 297نفر برآورد و به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شده است.
ابزار جمعآوری اطلاعات، پر س شنامه ا ستاندارد عدالت سازمانی نیهوف و مرمن - - 1993 و پر س شنامه ادراک از ف ضای سیا سی فریس و کاکمار - - 1992 و اعتماد سازمانی رابینز - - 1384 میبا شد برای تجزیه و تحلیل دادههای بدست آمده از پرسشنامههای جمعآوری شده از روشهای آماری و توصیفی و استنباطی استفاده شده است بدین ترتیب که برای طبقهبندی، تلخیص و تف سیر داده ها، از آمار تو صیفی و پس از تعیین نرمال نبودن دادهها بو سیله آزمون کلموگروف- اسمیرنف، در سطح استنباطی برای آزمون فرضیههای تحقیق، از آزمون پیرسون استفاده شده است . نتایج آزمون فرضیات نشان داد که تمامی ابعاد عدالت سازمانی ادراکی دارای رابطه معنیداری و معکوسی با ادراک از فضای سیاسی و رابطه مستقیم و معناداری با اعتمادسازنی دارد.
مقدمه
سازمان سیستمی اجتماعی است که حیات و پایداری آن وابسته به وجود پیوندی قوی میان اجزا و عناصر ت شکیل دهنده آن ا ست. ادراک بی عدالتی اثرات مخربی بر روحیه کار جمعی دارد؛ زیرا اهتمام نیروی ان سانی و انگیزش کارکنان را تحت الشعاع خود قرار می دهد. بی عدالتی و توزیع غیر منصفانه دستاوردها و ستاده های سازمان، موجب تضعیف روحیه کارکنان و تنزل روحیه تلاش و فعالیت در آنان میشود؛ بنابراین رعایت عدالت، رمز بقا و پایداری جریان توسعه و پیشرفت سازمان و کارکنان آن است.
بنابراین از جمله وظایف اصلی مدیریت، حفظ و توسعه رفتارهای عادلانه در مدیران، و احساس عدالت در کارکنان است. رعایت عدالت بویژه در برخی رفتارهای مدیریت با کارکنان - توزیع پاداش ها، روابط سرپرستی، ارتقاها و انتصاب - برای کارکنان حائز اهمیت است. در فراگرد توسعه رفتارهای عادلانه و مهمتر از آن شکل دادن احساس عدالت در کارکنان، شناخت چگونگی تاثیرگذاری رفتارهای مبتنی بر عدالت بر هر یک از ابعاد ر ضایت و انگیزش کارکنان حائز اهمیت ا ست.
با د ست یابی به شناخت منا سب از نحوه تاثیرگذاری ابعاد عدالت سازمانی بر ابعاد گوناگون ر ضایت شغلی، مدیران این امکان را می بایند که اقدامات مناسب تری را در جهت توسعه احساس عدالت در سازمان برنامه ریزی و مدیریت نمایند - سیدجوادین و همکاران،. - 1387 نظریه عدالت سازمانی در ورزش، نخستین بار در سال 1985 به وسیله گرینبرگ مطرح شد. وی اعتقاد داشت که ساختارها، رویه ها و پویایی های ورزشی می تواند زمینه ای برای مطالعه عدالت سازمانی در ورزش را فراهم آورد. بعدها نخ ستین تحقیق در حوزه مدیریت ورز شی در سال 1994 به منظور عدالت در توزیع منابع مالی در ورزش دانشگاهی به وسیله هیوم و چالادورای انجام شد.
هر چند این تحقیق بسیاری از تحقیقات آینده در حوزه ورزش را به سوی عدالت توزیعی سوق داد، با این حال اهمیت موضوع عدالت در ورزش مانع از برر سی آن در سایر حوزه ها ن شداز مهمترین پیامدهای عدالت سازمانی که اخیرا مورد توجه قرار گرفته ا ست، ر ضایت شغلی و اعتماد سازمانی کارکنان ا ست. اعتماد به معنی دا شتن اطمینان به نیات و اعمال دیگران است و عامل کلیدی در روابط متقابل نوین به شمار می رود. اعتماد به سازمان ، در دست یابی به اهداف آن نقش مهمی دارد.
آزبرن بیان می کند، پیچیدگی و نداشتن اطمینان ذاتی در ماهیت کسب و کار امروزی و حجم همکاری های متقابل، اثربخ شی روابط کاری را پیچیده کرده ا ست.تحت شرایط پیچیدگی و عدم قطعیت ، تنها هنگامی حفظ همکاری های اثربخش امکان پذیر خواهد بود که ارتباطات روشن باشند و این اتفاق زمانی صورت می پذیرد که اعتماد و اطمینان متقابل به وجود آید. اعتماد به دنبال خود، وفاداری را به ارمغان خواهد آورد و نیروی ان سانی وفادار، حا ضر ا ست فراتر از وظایف مقرر در شرح شغلش فعالیت کند و عامل مهمی در اثربخ شی سازمان محسوب شود.
از طرفی این عقیده که اعتماد سازمانی در محیطهای کاری به عنوان عامل اصلی بالقوه ای است که منجر به افزایش ر ضایت شغلی و م شارکت کارکنان و در نتیجه بهبود عملکرد سازمانی می شود به سرعت مورد توجه اندی شمندان حوزه های مدیریت قرارگرفته ا ست. ایجاد محیطی که دارای اعتماد سازمانی ا ست، تأثیرات مثبت بسیاری برای سازمان ها دارد؛ برعکس، هزینه های بی اعتمادی به علت عدم تمایل کارکنان به همکاری و مشارکت، خطر پذیری به خاطر رفتارهای نامناسب، کیفیت پایین کار و نیاز به کنترل، می تواند سنگین با شد - پیو ستا و لام سه، - 2008بنابراین تقویت ابعاد و شاخ صهای اعتماد سازمان، عملکرد و کارایی سازمان ها را ارتقاء بخ شیده و تحقق اهداف و ر سالت سازمان را ت ضمین می کند.
لذا، شناخت و عوامل تاثیر گذار بر اعتماد سازمانی می تواند سازمانها را در جهت دستیابی به بهره وری بالا یاری نماید از طرفی قدرت و سیاست پدیده هایی اجتناب ناپذیر در زندگی سازمانی هستند؛ امروزه وجود رفتارهای سیا سی در سازمان واقعیتی انکارناپذیر ا ست . میزان سیا سی بودن هر فرد به ارز شهای فردی، روش اخلاقی و خلق و خوی او بستگی دارد افرادی که شدیدا غیر سیاسی یا بسیار سیاسی اند همگی زیان خواهند دید . اولی ممکن ا ست به کندی ارتقا یابد و اح ساس کند که کنار گذا شته شده ا ست، در حالی که دومی ممکن ا ست به خود خدمتی متهم شود و حیثیت و اعتبار خویش را از دست بدهد. افرادی که در دو طرف انتهایی طیف سیاسی قرار می گیرند به عنوان افراد ضعیف در تلاش گروهی به شمار می آیند.
به طور معمول میزان متوسطی از رفتارهای سیا سی ح ساب شده به عنوان ابزار ادامه حیات در سازمان ها ی پیچیده مح سوب می شود. بنابراین درک افراد از ف ضای سیا سی سازمان می تواند بر روی توانایی برقراری ارتباط آنها در محیط کار تأثیر بگذارد. از طرف دیگر رابینز - 2005 - بیان می کند که فضای سیاسی سازمان چگونگی توزیع مزایا را نیز در برمی گیرد. یلماز و تستان - - 2009 بیان می کند که رفتار کارکنان در سازمان تحت تأثیر جنسیت، زمینه کاری و تا حدودی ار شدیت آنها ست و درک افراد از عدالت سازمانی تحت تأثیر ار شدیت ا ست ، بدین دلیل که افراد به تدریج نفوذ اجتماعی خود را توسعه می دهند و می توانند از مزایای سازمان بهره بیشتری ببرند.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که درک افراد از عدالت سازمانی می تواند بر ادراک فضای سیاسی سازمان تأثیر بگذارد - رحیم نیا و حسن زاده، - 1388لذا توجه به ادراک از فضای سیاسی و اعتاد سازمانی با توجه به برقراری عدالت سازمانی بسیار حائز اهمیت بوده که سازمان تربیت بدنی نیز حتما باید به این مسئله توجه نماید. بنابراین در این پژوهش تلاش خواهد شد تا به این سوال پا سخ دهد که چه رابطهای بین ادراک عدالت سازمانی با ادراک از ف ضای سیا سی و اعتماد سازمانی دبیران استان آذربایجان شرقی وجود دارد؟
