مقاله روانشناسی رفتار

بخشی از مقاله

چکیده

روانشناسی رفتاری بررسی ارتباط میان ذهن و رفتار ما است. پژوهشگران و دانشمندانی که در زمینهی روانشناسی رفتاری مطالعه میکنند، در تلاشند تا درک کنند دلیل رفتارهای ما چیست و الگوهای رفتارها و اقدامات ما را بشناسند. رفتارگراها معتقدند که واکنشهای ما به محرکهای محیطی، اعمال ما را شکل میدهند. پژوهشگران این حوزه امیدوارند بتوانند با استفاده از رفتارگرایی به شناخت الگوهای رفتاری و در نتیجه پیشبینی رفتار انسان و همچنین حیوانات دست پیدا کنند. در این صورت انسانها میتوانند رفتارها و عادات فردی بهتری در خود .ایجاد کنند و از این طریق جوامع انسانی نیز تبدیل به مکانهای بهتری برای زندگی شوند رفتارگرایی که با نام روانشناسی رفتاری نیز شناخته میشود، یک نظریهی آموزشی بر پایهی این ایده است که همهی رفتارها از طریق شرطی .شدن حاصل میشوند.

شرطی شدن از طریق تعامل با محیط رخ میدهد .بر اساس این سبک فکری، رفتار میتواند به روشی منظم و قابل مشاهده و بدون توجه به حالتهای روانی درونی بررسی شود در سبک فکری رفتارگرایی، اساسا تنها رفتارهای قابل مشاهده و ملموس باید در نظر گرفته شوند، زیرا شناختها، احساسات و حالتهای .روانی بسیار ذهنی هستند رفتارگراهای سختگیر بر این باورند که هر فرد به طور بالقوه و بدون توجه به پیشزمینهی ژنتیکی، ویژگیهای شخصیتی و افکار درونیاش میتواند آموزش ببیند که هر کاری را در محدودهی تواناییهای فیزیکیاش انجام دهد و این مسئله تنها به شرطی شدن صحیح نیاز دارد.

مقدمه
 
هریک از ما، دانشجوی علوم رفتاری هستیم. همواره، از نخستین سالهای زندگی ، نظاره گر کارهای دیگران بوده؛ کوشیدهایم تا آنچه که مشاهده میکنیم را تفسیر نماییم. در سراسر زندگی؛ فرد، مشغول مطالعه دیگران است. انسان، شیوه رفتار دیگران را تعمیم میدهد تا بتواند، آنچه که انجام خواهند داد را پیش بینی و توجیه کند. رفتار، امری تصادفی نیست؛ بلکه معلول است و در جهتی میل میکند که فرد - بر اساس منافعش - ، آن را باور دارد. بدیهی ست که افراد، با هم متفاوت اند. افرادی که در وضعیت یکسان، قرار گیرند؛ کار مشابهی، نخواهند کرد؛ ولی، ثبات رویه، منشأ رفتار همه افراد است.

ثبات رویه در رفتار، اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا، بر اساس آن، میتوان پیش بینی کرد. در بیشتر موارد که تابع نوعی نظم بوده و سازمان یافته هستند، رفتار دیگران، قابل پیش بینی ست - البته، این پیش بینیها، صد در صد درست نخواهند بود - . عموماً، رفتارها را میتوان پیش بینی کرد و تحقیق سیستماتیک دربارهٔ رفتار، وسیله یا روشی، برای پیش بینیهای دقیق و معقول است. دیدگاه به اصطلاح، عقل سلیم، دربارهٔ رفتار انسانی، چندان درست نیست. آنچه از نظر یک نفر، عقل سلیم است؛ از دیدگاه دیگری، »عقل سلیم«، محسوب نمیشود.

رفتارگرایی

مکتبی که در اوائل قرن 20 در ایالات متحده انجام شد نامش رفتارگرایی بود. همزمان با این مکتب در علم آنروز روانشناسی دنیا مکاتب دیگری بنیانگذاری شده بودند. 3 مکتب بزرگ و همه گیر آن دوران رفتارگرایی و روانشناسی گشتالت و روانکاوی بودند. رفتارگرایی در میان این 3 مکتب شهرت بیشتری یافته بود. بنیانگذار این مکتب واتسون بود که با انتشار »اعلامیه رفتارگرا« تأثیر عظیمی بر روانشناسی بر جای گذارد. این مکتب عقیده داشت که هر پدیدهای با یک محرک آغاز میشود وبا یک پاسخ پایان میگیرد و بهمین دلیل به روانشناسی محرک-پاسخ نیز مشهور شده بود.

رفتار شناسی

به مجموعه واکنش ها و کنش های پدیده ها، رفتار گفته می شود. شناخت و شناسایی این رفتارها امکان پیش بینی، کنترل و تغییر رفتار پدیده ها را میسر می سازد. در مقوله تجارت و بازار، مطالعه رفتار مشتری، رفتار کارکنان، رفتار سازمان، رفتار رقبا و سایر اجزاء از اهمیت بسزایی برخوردار است که باید با روشهای علمی و تحقیقاتی به آن پرداخته شود. مثلاً بررسی و شناخت رفتار مشتری با محصول، ما را در زمینه تغییر روشهای فروش، تولید، توزیع و قیمت راهنمایی می کند.

مطالعه رفتار کارکنان و واکنش های فردی یا گروهی آنان می تواند تحلیل های بسیار مفیدی را برای پیش بینی، کنترل و تغییر هنجارهای رسمی و غیر رسمی درباره شخصیت، ادراک، نگرش، انگیزش، یادگیری و آموزش افراد در اختیار مدیران قرار دهد تا امکان دستیابی به راهکارهای تقویت هنجارها و یا حذف ناهنجارها برای ایشان فراهم آید. سازمانها نیز تحت تاثیر نیروهای محیطی ، دارای واکنش هایی هستند که رفتار سازمانی نام دارند. مواردی چون فرهنگ سازی، جایگاه سازمانی و... از .جمله رفتارهای سازمانی هستند که همواره در تحلیل های کلان از یک موسسه و بنگاه اقتصادی، مورد توجه قرار می گیرند.

مطالعات رفتارشناسی

برای بررسی و شناخت رفتارها، مطالعات و روشهای فراوانی وجود دارد که در چارچوب روشهای علمی و تخصصی انجام می شود. مثلاً درباره رفتارشناسی نیروی انسانی، کارشناسان علوم مدیریت، روان شناسی و جامعه شناسی مطالعات بسیار عمیقی انجام داده اند و روشهای مناسبی را ابداع کرده اند تا بتوانند وضعیت و علل رفتارهای نیروی انسانی را شناسایی و ارزیابی کنند و راه کارهای مناسب آن را برای تقویت هنجارها و رفع ناهنجاری ها عرضه نمایند. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، توصیه می شود، موسسات و بنگاه های اقتصادی با مشاوره کارشناسان به بررسی رفتارهای فردی، گروهی، و یا سازمانی خود اقدام کنند. در این بخش، برخی از نتایج کلی مطالعات رفتارشناسی را .درباره ویژگی های افراد منفعل، متعادل و تعارض آفرین به طور خلاصه مطرح می کنیم

ویژگی های فرد منفغل :

:افراد منفعل از ویژگی های زیر برخوردارند

.زود تحت تاثیر قرار می گیریند-

.نمی توانند دیگران را تحت تاثیر قرار دهند-

.در مقابل کار شکنی دیگران عکس العمل نشان نمی دهند-

.دوست دارند به دیگران وابسته باشند-

.وابستگی خود را به دیگران ناخوشایند می دانند-

.از پایمال شدن حق خود ناراحت نمی شوند-

.در مقابل کسانی که به قیمت عدم موفقیت آنان پیروز می شوند، عکس العمل نشان نمی دهند-

.مصالحه را به مجادله و مشاجره ترجیح می دهند-

.از کارهای پرجنب و جوش دوری می کنند-

.با استدلال طرف مقابل زود قانع می شوند-