بخشی از مقاله
چکیده
سرمایه فکری با توجه به تحولاتی نظیر محیط قانونی، گسترش بهره گیری از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، ظهور نوآوری به عنوان عامل اصلی کسب مزیت رقابتی پایدار و تاثیرات در حوزه های راهبردی، به عنوان محورفعالیت های بلندمدت سازمانی در ابعاد رابطه ای ، انسانی و ساختاری تلقی می گردد. به همین جهت هدف از این مقاله بررسی رابطه بین سرمایه فکری، یادگیری سازمانی و میزان خلاقیت کارکنان بانک کشاورزی است.این مقاله از نوع توصیفی بوده و اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است. یافته های مقاله حاکی از این است که بین سرمایه فکری - سرمایه انسانی، سازمانی،اجتماعی - ، وخلاقیت سازمانی کارکنان و مدیران در مدیریت شعب بانک کشاورزی رابطه وجود دارد. همچنین یافته نشان داد که میزان خلاقیت وسرمایه فکری، انسانی و اجتماعی همبستگی وجود دارد.
مقدمه
امروزه مهمترین دغدغه اکثر سازمان ها، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی تضمین نماید. سازمان ها برای مقابله با تهدیدات محیطی و استفاده از فرصت های احتمالی ناچارند ظرفیت هاو توانمندی های درونی خود را بشناسند،نقاط ضعف را ترمیم و به تقویت نقاط قوت بپردازند.مسائل و مشکلات در سازمان ها آن چنان پیچیده و در هم تنیده است که تشخیص مشکل به آسانی میسر نیست و ماهیت انسانی سازمان ها و پیچیده بودن رفتارهای کارکنان این پیچیدگی را مضاعف نموده است.
با چنین اوصافی سازمان ها نباید در انتظار موج باشند، بلکه باید خود منبع موج و تحول گردند و رد جهت بهبودی خود بکوشند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای جدید تمدن امروزی باشند - مقیمی،. - 1377 ما اکنون در عصری قرار داریم که مهمترین ویژگی آن عدم اطمینان، پیچیدگی، جهانی سازی و تغییرات فرایند تکنولوژیکی است. موفقیت سازمانی تحت این شرایط، تغییر در فعالیت های سازمانی و به ویژه رهبری و اداره سازمان های هزاره سوم را ضروری می سازد .
امروزه مهمترین دغدغه اکثر سازمان ها، تدون و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آن ها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی تضمین نماید - مهدوی مژده،. - 1389 بنابراین ترکیب متغیرهای تاثیرگذاری همچون سرمایه فکری، یادگیری سازمانی بر میزان خلاقیت کارکنان در سازمان های دولتی و خصوصی به طور عام و بانکها و موسسات مالی و بانک ها به طور خاص می تواند، نتایج مطلوبی در پی داشته باشد. بنابراین هدف اصلی این مقاله حاضر را می توان بررسی بررسی رابطه بین سرمایه فکری، یادگیری سازمانی و میزان خلاقیت کارکنان بانک کشاورزی است.
ادبیات نظری
سرمایه فکری
جهانی شدن و رقابت و نرخ سریع توسعه تکنولوژیکی تاثیر مستقیمی بر سازمانهای تجاری که نیاز به تبدیل دانش دارند می گذارد و به آنها اجاز می دهد در سطح منطقه ای و جهانی رقابت کننده - بومعارفی،. - 2007 سرمایه فکری مجموعه ای از دارایی های دانش محور است که به یک سازمان اختصاص دارند و در زمره ویژگی های آن محسوب می شوند و از طریق افزودن ارزش به ذی نفعان کلیدی سازمان، به طور قابل ملاحظه ای به بهبود وضعیت رقابتی سازمان منجر می شود - مار،. - 2004ابعاد سرماهی فکری عبارتند از:
1. سرمایه های انسانی: سرمایه های انسانی تحت عنوان دانش فردی، مهارت ها ، توانایی ها و تجارب موجود در کارکنان یک سازمان برای خلق ارزش و حل کردن مسائل سازمان تعریف شده است - نرما، - 2005
2. سرمایه ساختاری: سرمایه ساختاری اشاره به ساختارها و فرایندهای موجود در درون یک سازمان دارد که کارکنان از آن ها استفاده کرده و از این طریق دانش و مهارت هایشان را بکار می گیرند. - ونگ،. - 2005
3. سرمایه رابطه ای - مشتری - : بونفر - - 2003 خواستگاه سرمایه رابطه ای را ارتباط میان افراد موجود در یک گروه یا دسته خاص می داند. در حالیکه ارتباطات میان افراد به عنوان یک فاکتور کلیدی معرفی شده اند. اما سحطی که این ارتباط مورد نظر می باشد به طور گسترده ای با مطالعات دیگران متفاوت است. پتینگ دید گسترده ای داشته و آن را عبارت از ارتباطات ذی نفعان اقتصادی گوناگون و به ویژه مشتریان بالقوه دانسته است. این نوع ارتباطات در مسیرهای مختلفی شکل می یابد، این سرمایه جزئی اساسی از سرمایه فکری محسوب شده و عبارتست از ارزش جاسازی شده و موجود در کانال های بازاریابی و ارتباطاتی که از آن طریق سازمان ها کسب و کارشان را هدایت می کنند. - بونفر،. - 2003
یادگیری سازمانی
یادگرفتن به معنای تقویت دانایی به کمک تجربه است که از پیگیری امور به دست می آید - سبحانی نژاد وهمکاران،. - 1385
انواع یادگیری
آجریس و شون سه نوع یادگیری سازمانی و به تعبیر دیگر، سه سطح یادگیری را به شرح زیر توصیف کرده اند - آرم براستر، هیدی، - 2008
1. یادگیری تک حلقه ای: یادگیری تک حلقه ای زمانی اتفاق می افتد که در بستر هدفها و سیاستهای جاری سازمان، خطا ها کشف و اصلاح شوند. سنگه با عنوان یادگیری انطباقی، فایول و لایلز با عنوان یادگیری سطح پایین و میسون با عنوان یادگیری غیر استراتژیک نا برده است.
2. یادگیری دوحلقه ای: این نوع یادگیری زمانی اتفاق می افتد که سازمان خطاها را کشف و اصلاح کند و هنجارها، روبه ها، سیاست ها و هدفهای موجود را زیر سوال برده و به تعدیل و اصلاح آنها می پردازد. از یادگیری دو حلقه ای، سنگه با عنوان یادگیری مولد، فایول و لایلز با عنوان یادگیری سطح بالا و میسون با عنوان یادگیری استراتژیک نام می برند.
3. یادگیری سه حلقه ای: زمان اتفاق می افتد که سازمانها یاد بگیرند، چگونه یادگیری تک حلقه ای و دو حلقه ای را اجرا کنند. به عبارت دیگر یادگیری سه حلقه ای توانایی یادگرفتن درباره ی دیگری است. دو فرم یادگیری اولیه صورت نمی گیرد اگر سازمان ها آگاه نباشند که یادگیری باید اتفاق بیفتد.
خلاقیت سازمانی
رفتار سازمانی، خلاقیت را ایجاد ترکیبی از راه حلها توسط افراد یا گروه ها در یک روش جدید می داند - مادهاون و گروور، - 1998 این تعریف علاوه بر این که مشخص کننده خروجی خلاق و خلاقیت به عنوان نوعی حل مسئله بوده خلاقیت را در سطح فردی و گروهی نیز مطرح می کند. اولدهام و کامیتگز با تاکید بر خروجی خلاق و ویژگی های خروجی خلاقف خلاقیت را شامل محصولات ایده ها و رویه هایی که تازه و ارزشمندند تعریف می کنند - اولهام،جی و کامینگ،. - 1997 لوسیر در تعریفش بر خلاقیت به عنوان نوعی تفکر و خروجی خلاق تاکید می کند بدین صورت که خلاقیت شیوه های از تفکر است که باعث تولید ایدههای جدید می شود - لوتهانس، - 1995 در تعارف ارائه شده از خلاقیت روی ابعاد و جنبه های مختلفی تاکیده شده است. لذا می توان نتیجه گیری کرد که خلاقیت پدیده های چند بعدی کثیرالوجه و یک کل یکپارچه می باشد.
